سوره معارج در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

«معارج» جمع «معرج» و از ریشه «[[عروج]]» به معنای محل یا وسیله صعود است. منظور از معارج دراین [[سوره]]، کرات بالا و [[آسمان‌ها]] و یا مراتبی است که در مسیر [[تکامل انسان]] برای [[تقرّب]] به [[خدا]] وجود دارد.

این از جهت سیاق، و اما از جهت مضامین، همین آیات آخر سوره خیلی با وضع [[منافقین]] که اطراف [[پیامبر]] را گرفته بودند، و از [[چپ و راست]] احاطه‌اش کرده بودند، مناسبت دارد، چون [[سخن]] از کسانی می‌راند که {{متن قرآن|عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِينَ}}<ref>«از راست و چپ، گروه گروه (گرد می‌آیند)؟» سوره معارج، آیه ۳۷.</ref>؛ از راست و چپ متفرق می‌شوند. و این مناسب حال کسانی است که بعضی از [[احکام خدا]] را رد می‌کردند، و مخصوصا [[آیه]] {{متن قرآن|أَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ}}<ref>«آیا هر یک از آنان آزمند است که او را به بهشتی پرنعمت درآورند؟» سوره معارج، آیه ۳۸.</ref>... و آیه {{متن قرآن|عَلَى أَنْ نُبَدِّلَ خَيْرًا مِنْهُمْ}}<ref>«که بهتر از آنان را جایگزین گردانیم و ما وامانده نیستیم» سوره معارج، آیه ۴۱.</ref>... به [[منافقین]] بیش‌تر می‌چسبد تا به [[کفار]] [[مکه]]. با توجه به این که پیدایش [[نفاق]] منافقین در [[مدینه]] بوده، نه در مکه. امااین که چرا از منافقین به {{متن قرآن|الَّذِينَ كَفَرُوا}} تعبیر کرده؟ پاسخش این است که: نظیر این تعبیر در [[سوره توبه]] و غیر آن آمده، (چون [[واقعیت]] نفاق، [[کفر]] است).

# پس از سوره حاقّه و پیش از [[سوره نبأ]] و پیش از [[هجرت]] در [[مکه]] نازل شد. برخی از [[مفسران]]، سه آیه اول این سوره را [[مدنی]] می‌دانند.

سوره معارج سه نام دیگر نیز دارد:

#{{متن قرآن|سَأَلَ}}: «سأل» فعل ماضی از ریشه «سؤال» و به معنای پرسیدن است. این واژه در آغاز این سوره، سبب اشتهار سوره به این نام شده است.

#{{متن قرآن|وَاقِعٍ}}: در نخستین آیه سوره معارج جمله{{متن قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}}<ref>«خواهنده‌ای عذابی رخ‌دهنده را خواست» سوره معارج، آیه ۱.</ref> آمده است. «عذاب واقع» عذابی است که قطعاً بر کافران واقع خواهد شد. این سوره به جهت پیام خاص این آیه، «واقع» نیز نامیده شده است.

== منابع ==