ویژگی‌های انتظار سازنده چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::نگرش کاربردی به "[[انتظار]]" از پشتوانه [[قرآنی]] و [[روایی]] نیز برخوردار است: بر پایه [[آیات قرآنی]]، [[سرنوشت]] هر [[انسان]] بر‌پایه خواست و تلاش او سامان می‌پذیرد و [[خدای سبحان]] هرگونه دگرگونی ([[نیک]] یا بد) در [[زندگی]] او را براساس تغییر در [[بینش]] و منش او پدید می‌آورد: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ}}<ref>«او را  از پیش رو و پشت سر فرشتگانی پیگیرند که به فرمان خداوند، نگهبان وی‌اند» سوره رعد، آیه ۱۱.</ref>. این [[آیه]] بیانگر [[سنت]] پایدار الاهی درباره [[قانونمند]] بودن دگرگونی در [[زندگی]] [[بشر]] از حالت خوبی به [[بدی]] یا عکس آن است، به گونه‌ای که تغییر در [[سرنوشت]] فردی و [[اجتماعی]] [[انسان‌ها]] را تنها با [[اقدام]] دگرگون‌ساز آنان شدنی می‌داند.  

::::::برپایه این [[آیه]]، [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} دارای فرایندی است که با زنجیره‌ای از عوامل و سنت‌ها پیوند دارد و [[پایداری]] [[جامعه منتظر]] در دشواری‌ها و سهم سازنده آنان، برای فراهم‌سازی بستر این تحول بزرگ است. براساس [[مشیت]] [[تکوینی]] [[خدای حکیم]]، هرگونه دگرگونی [[انسان]]، از مجرای خواست خود او شدنی است، تا با تغییرات انفسی و درونی و ایجاد ظرفیت‌ها و [[شایستگی‌ها]]، زمینه را برای تغییرات آفاقی و دگرگونی در پدیده‌های بیرونی، نیز تکمیل تحول‌های درونی فراهم سازد، پس [[انتظار ظهور]] که سرآغاز همه دگرگونی‌هاست، [[نیازمند]] فراهم شدن بسترهای [[اجتماعی]] چنین تحول فراگیری است که [[بشر]] در [[انتظار]] آن نشسته است. فراخوان [[قرآن]] به الگوپذیری از [[پیشوایان معصوم]]{{عم}} نیز [[شاهد]] بر درستی این [[تفسیر]] است: {{متن قرآن|لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ}}<ref>«بی‌گمان فرستاده خداوند برای شما نمونه‌ای  نیکوست، برای آن کس (از شما) که به خداوند و به روز بازپسین امید دارد و خداوند را بسیار یاد می‌کند» سوره احزاب، آیه ۲۱.</ref> زیرا بر پایه این [[آیه]]، الگوپذیری از [[رسول اکرم]]{{صل}} و [[امامان معصوم]]{{عم}} که همانند ایشان [[اسوه]] هدایت‌اند، پی‌سپاری راهی است که آن ذوات قدسی پیموده‌اند و روشن‌ترین نمود آموزه‌های معرفتی و [[سیره رفتاری]] آن حضرات{{عم}} [[اصلاح]] امور و [[ستیز]] با مظاهر [[شرک]] و [[فساد]] و [[تباهی]] است، پس [[انتظار ظهور امام مهدی]]{{ع}} نیز تنها در عمل به رهنمودها و گام نهادن در راه [[استوار]] آن الگوهای [[هدایت]] [[صدق]] می‌کند. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث| طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ يَأْتَمُّ بِهِ وَ بِأَئِمَّةِ الْهُدَى مِنْ قَبْلِهِ}}<ref>کمال الدین، ج ۱، ص ۲۸۷.</ref>.

::::::برپایه [[روایات]]، [[انتظار ظهور]] [[حضرت]] ختمی [[امامت]]{{ع}} أمر ذهنی و دانستنی نیست، تا در لغتنامه‌ها و کتابخانه‌ها یافت شود، بلکه حقیقتی سازنده و کاربردی است که آن را در حالات و [[رفتار]] [[منتظر]] باید جست. [[امیر مؤمنان]]{{ع}} از "[[انتظار]]" به "عمل" یاد کرده است: {{متن حدیث| أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ }}<ref>الخصال، ج ۲، ص ۶۱۶.</ref>. بر‌پایه کاربرد واژه "عمل" همراه حرف "إلی" که معنای "سوی و طرف" را دارد، [[انتظار]] از جنس تلاش آگاهانه است و چون این حرکت هدفمند در جهت تحقق [[وعده]] الاهی انجام می‌گیرد، محبوب‌ترین عمل نزد [[خدای سبحان]] شمرده می‌شود.  

::::::برخی [[روایات]]، با ناسازگار دانستن [[انتظار ظهور]] با سکون و تن‌آسایی، آن را تنها در چشیدن [[رنج‌ها]] و [[شکیبایی]] در [[بلاها]] و گذر از آزمون‌های سخت و فرسایشگر [[دوران غیبت]] ممکن شمرده‌اند. [[امام باقر]]{{ع}} در [[گفت‌وگو]] با [[بشیر]] نبال، سخن کسانی را که می‌پندارند با [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} همه چیز خود به خود درست می‌شود، بی‌آنکه قطره خونی ریخته شود، [[خیال]] [[باطل]] شمرده و آن را بر خلاف ‌سنت الاهی دانسته است:"می‌گویند: چون [[مهدی]]{{ع}} [[قیام]] کند همه مشکلات خود به خود برطرف می‌شود و به اندازه حجامتی [[خون]] نمی‌ریزد؟ [[حضرت]] فرمود: هرگز چنین نیست، [[سوگند]] به کسی که جانم در دست اوست! اگر [[کارها]] به خودی خود برای کسی درست می‌شد، برای [[رسول خدا]]{{صل}} بود؛ آن‌گاه که دندان‌های پیشین آن [[حضرت]] [[شکست]] و صورت مبارکش زخم برداشت؛ نه هرگز، [[سوگند]] به آن کسی که [[جان]] من به دست اوست، تا ما و شما عرق و [[خون]] بسته را [[پاک]] کنیم! سپس پیشانی‌اش را مسح کرد" <ref>{{متن حدیث| إِنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّ الْمَهْدِيَّ لَوْ قَامَ لَاسْتَقَامَتْ لَهُ الْأُمُورُ عَفْواً وَ لَا يُهَرِيقُ مِحْجَمَةَ دَمٍ فَقَالَ كَلَّا وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَوِ اسْتَقَامَتْ لِأَحَدٍ عَفْواً لَاسْتَقَامَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ{{صل}} حِينَ أُدْمِيَتْ رَبَاعِيَتُهُ وَ شُجَّ فِي وَجْهِهِ كَلَّا وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ حَتَّى نَمْسَحَ نَحْنُ وَ أَنْتُمُ الْعَرَقَ وَ الْعَلَقَ ثُمَّ مَسَحَ جَبْهَتَهُ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص ۲۸۴؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۵۸.</ref>»<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ج۹، ص۳۵۸، ۳۶۱.</ref>.