نبوت: تفاوت میان نسخه‌ها

اصطلاحاتی در عرفان مطرح است که شناخت آنها در تبیین [[نبوت]] مؤثر است. [[امام خمینی]] رحمة الله علیه: "نبوت، مقام ظهور [[خلافت]] و [[ولایت]] است و ولایت، مقام بطون ثبوت است" مقام نبوت، دو قسم تعریف و تشریع دارد. نبوت تعریف افزون بر تبلیغ احکام، تأدیب به اخلاق، تعلیم به حکمت و قیامِ به سیاست است، این قسم از نبوت را [[رسالت]] نیز می‌گویند.

تقسیم‌بندی دیگر نبوت: نبوت مطلقه و مقیّده، اِخبار از معرفت ذات حق تعالی، اسماء و صفات و احکام الهی است. "[[ولی الله]]" با [[الهام]] و ارشاد غیبی و [[وحی]] الهی با حق تعالی پیوند شدیدی برقرار ساخته، صاحب [[کرامت]] و خرق عادت و مبدأ افعال الهی می‌شود. تفاوت [[نبی]] و [[رسول]] و [[ولی]] این است که نبی و رسول، دارای تصرف در خلق بر حسب ظاهر و [[شریعت]] هستند؛ اما ولی بر حسب باطن و حقیقت در آن تصرف می‌کند؛ به همین جهت، ولایت، از نبوت بزرگتر است. اهل معرفت تجلی و ظهور حقیقت وجود مطلق را ضروری می‌دانند و تجلیات نیز بر اساس استعدادهای موجودات تحقق می‌یابد لذا برای تکمیل حلقه‌های این سلسله تجلیات، حلقه و مرتبه [[انسان کامل]] ضرورت دارد.

انسان کامل، نزد اهل معرفت، جامع بین مظهریت مطلقه و مظهریت اسما و صفات و افعال است. هیچ موجودی از موجودات جهانِ امکان، هم وزن او نیست. چنان که [[امام رضا]] می‌فرماید: {{عربی|اندازه=150%|"الْإِمَامُ وَاحِدُ دَهْرِهِ لَا يُدَانِيهِ أَحَدٌ..."}} انسان کامل به لحاظ وجودِ کلیِ سِعی و انبساطی‌اش، بر همه مقدم بوده و همه [[انبیا]] در شریعت و [[ولایت]] خود وارث اویند. اما درباره نسبت [[نبوت]] و ولایت و انسان کامل مولا عبدالصمد همدانی می‌نویسد: "نبوت، ظاهر ولایت و ولایت، باطن نبوت است و اصولا وجود انسان کامل، از ضروریات نظام هستی است و انسان کامل نیز یا نبی است یا ولی،... ". عارفان نیز تلاش نمودند که خداشناسانه و انسان‌شناسانه و هستی‌شناسانه به معرفی نبوت و [[رسالت]] و ولایت و [[انسان کامل]] بپردازند <ref>[[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ص ۴۲-۵۰.</ref>.