فضایل حضرت فاطمه: تفاوت میان نسخهها
←منابع
(←منابع) |
|||
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = حضرت فاطمه زهرا | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[فضایل حضرت فاطمه در قرآن]] - [[فضایل حضرت فاطمه در معارف و سیره فاطمی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
'''[[حضرت فاطمه]]{{س}} فضایل''' بیشماری دارد که برخی از فضایل او را [[خداوند]] در [[قرآن]] برشمرده است و برخی از فضائل را از [[حضرت محمد]]{{صل}} و [[ائمه]] {{ع}} روایت شده است. آن حضرت بسیار [[اهل]] [[تهجد]] و [[عبادت]] و [[خشوع]] و [[خضوع]] بود به صورتی که قدمهایش متورم میشد. زهرای اطهر دارای [[اخلاقی]] نیکو و پسندیده بود و دستی سخاوتمند و بسیار [[بخشنده]] و دلی بیپروا و [[شجاع]] داشت، از هر گونه [[عجب]] و [[خودپسندی]] فاصله داشت، [[خودبینی]] و غرور او را فرانمیگرفت و ... . | '''[[حضرت فاطمه]] {{س}} فضایل''' بیشماری دارد که برخی از فضایل او را [[خداوند]] در [[قرآن]] برشمرده است و برخی از فضائل را از [[حضرت محمد]] {{صل}} و [[ائمه]] {{ع}} روایت شده است. آن حضرت بسیار [[اهل]] [[تهجد]] و [[عبادت]] و [[خشوع]] و [[خضوع]] بود به صورتی که قدمهایش متورم میشد. زهرای اطهر دارای [[اخلاقی]] نیکو و پسندیده بود و دستی سخاوتمند و بسیار [[بخشنده]] و دلی بیپروا و [[شجاع]] داشت، از هر گونه [[عجب]] و [[خودپسندی]] فاصله داشت، [[خودبینی]] و غرور او را فرانمیگرفت و ... . | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[حضرت فاطمه]]{{س}} فضایل بیشماری دارد که برخی از فضایل او را [[خداوند]] در [[قرآن]] برشمرده و درباره آنها آیاتی را نازل نموده است<ref>مانند کوثر؛ احزاب، آیه تطهیر؛ آل عمران، آیه مباهله؛ شورا، آیه ۲۳. برای اطلاع بیشتر ر.ک: تفسیر کبیر، ج۳۲، ص۱۲۴؛ ج۸، ص۸۵؛ کشاف، ج۴، ص۱۹۷؛ تفسیر البرهان، ج۴، ص۴۱۲؛ مجمع البیان، ج۵، ص۵۴.</ref>. [[حضرت محمد]]{{صل}} نیز فضایل بسیاری برای حضرت فاطمه{{س}} برشمرده است که دو [[حدیث]] زیر نمونهای از آنهاست. | [[حضرت فاطمه]] {{س}} فضایل بیشماری دارد که برخی از فضایل او را [[خداوند]] در [[قرآن]] برشمرده و درباره آنها آیاتی را نازل نموده است<ref>مانند کوثر؛ احزاب، آیه تطهیر؛ آل عمران، آیه مباهله؛ شورا، آیه ۲۳. برای اطلاع بیشتر ر. ک: تفسیر کبیر، ج۳۲، ص۱۲۴؛ ج۸، ص۸۵؛ کشاف، ج۴، ص۱۹۷؛ تفسیر البرهان، ج۴، ص۴۱۲؛ مجمع البیان، ج۵، ص۵۴.</ref>. [[حضرت محمد]] {{صل}} نیز فضایل بسیاری برای حضرت فاطمه {{س}} برشمرده است که دو [[حدیث]] زیر نمونهای از آنهاست. | ||
[[رسول خدا]]{{صل}} به [[سلمان]] فرمود: "سلمان! هر کس دخترم فاطمه{{س}} را [[دوست]] بدارد، در [[بهشت]] با من | [[رسول خدا]] {{صل}} به [[سلمان]] فرمود: "سلمان! هر کس دخترم فاطمه{{س}} را [[دوست]] بدارد، در [[بهشت]] با من همنشین است و کسی که او را به [[خشم]] آورد، جایگاهش در [[جهنم]] خواهد بود. سلمان! [[محبت]] فاطمه{{س}} در صد جا سودمند است که آسانترین آنها در زمان مرگ، داخل [[قبر]]، [[روز محشر]]، پل [[صراط]] و حساب [[روز قیامت]] است. کسی که دخترم از او [[خشنود]] باشد، من از او خشنودم و هر که من از او خشنود باشم خداوند از او خشنود است. کسی که دخترم فاطمه {{س}} بر او [[خشمگین]]، باشد من بر او غضبناکم و کسی که [[غضب]] من شامل او شود، [[غضب الهی]] او را میگیرد. سلمان! وای بر کسی که بر او و شوهرش [[ستم]] کند! وای بر کسی که به [[فرزندان]] و شیعیانش ستم کند"<ref>فرائد السمطین، ج۲، ص۶۸؛ مقتل الحسین، ص۱۰۰.</ref>! | ||
روزی رسول خدا{{صل}} همراه علی{{ع}}، فاطمه{{س}}، [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} نشسته بود. رسول خدا{{صل}} فرمود: خدایا! تو میدانی اینان [[اهل بیت]] من و گرامیترین [[مردم]] نزد منند! دوستانشان را دوست بدار و دشمنانشان را [[دشمن]]. گویا مینگرم دخترم فاطمه{{س}} را که روز قیامت بر مرکبی از [[نور]] سوار است و از طرف راستش هفتاد هزار [[فرشته]] و از طرف چپش نیز هفتاد هزار و از روبهرو و پشت سرش هر کدام هفتاد هزار فرشته در حرکتند و [[زنان]] امتم را به بهشت [[راهنمایی]] میکنند. هر زنی که در شبانه [[روز]] پنج بار [[نماز]] بخواند و [[ماه رمضان]] را [[روزه]] بگیرد و [[حج]] [[خانه خدا]] را به جا آورد و [[زکات]] اموالش را بپردازد و از شوهرش [[اطاعت]] کند و پس از من پیرو علی{{ع}} باشد، به [[شفاعت]] دخترم [[فاطمه]]{{س}} به [[بهشت]] میرود و او | روزی رسول خدا {{صل}} همراه علی {{ع}}، فاطمه {{س}}، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{عم}} نشسته بود. رسول خدا {{صل}} فرمود: خدایا! تو میدانی اینان [[اهل بیت]] من و گرامیترین [[مردم]] نزد منند! دوستانشان را دوست بدار و دشمنانشان را [[دشمن]]. گویا مینگرم دخترم فاطمه {{س}} را که روز قیامت بر مرکبی از [[نور]] سوار است و از طرف راستش هفتاد هزار [[فرشته]] و از طرف چپش نیز هفتاد هزار و از روبهرو و پشت سرش هر کدام هفتاد هزار فرشته در حرکتند و [[زنان]] امتم را به بهشت [[راهنمایی]] میکنند. هر زنی که در شبانه [[روز]] پنج بار [[نماز]] بخواند و [[ماه رمضان]] را [[روزه]] بگیرد و [[حج]] [[خانه خدا]] را به جا آورد و [[زکات]] اموالش را بپردازد و از شوهرش [[اطاعت]] کند و پس از من پیرو علی {{ع}} باشد، به [[شفاعت]] دخترم [[فاطمه]] {{س}} به [[بهشت]] میرود و او سرور زنان جهان است. | ||
از آن حضرت سؤال شد: یا [[رسولالله]]! آیا او | از آن حضرت سؤال شد: یا [[رسولالله]]! آیا او سرور زنان [[زمان]] خود است؟ آن حضرت فرمود: [[مریم دختر عمران]]، سرور زنان زمان خود بود؛ اما دخترم فاطمه {{س}} سرور زنان جهان از [[روز]] [[آفرینش]] تا [[قیامت]] است. او زمانی که در محرابش میایستد، هفتاد هزار فرشته مقرب به او [[سلام]] میدهند و ندایی که به [[مریم]] دادند به او میدهند و میگویند: فاطمه! به [[راستی]] [[خدا]] تو را برگزید و [[پاک]] کرد و برگزید بر [[زنان]] جهانیان<ref>{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}} «خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۴۲.</ref>. سپس آن حضرت به علی فرمود: «علی! فاطمه پاره تن، [[نور]] دیده و میوه دلم است»<ref>شیخ صدوق، امالی، ص۴۸۶.</ref>.<ref>[[حیدر مظفری ورسی|مظفری ورسی، حیدر]]، [[مادران چهارده معصوم (کتاب)|مادران چهارده معصوم]]، ص ۱۲۰.</ref> | ||
==[[ | == [[منزلت]] و شرف خانوادگی == | ||
[[حضرت زهرا]]{{س}} بسیار [[اهل]] [[تهجد]] و [[عبادت]] بود. در احادیث شیعه آمده است، هنگامی که [[فاطمه]] در محرابش به [[عبادت]] میایستاد، [[خداوند]] به [[فرشتگان]] میفرمود: "ای فرشتگانم! به بندهام [[فاطمه]] بنگرید که در برابر من [[ایستاده]] به حالتی که شانههایش از [[ترس]] من لرزان است و با [[قلب]] خود به [[عبادت]] من روی آورده است"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۵۷۵؛ روضة الواعظین، فتال نیشابوری، ص۱۴۹؛ بشارة المصطفی، طبری، ص۲۷۴؛ مناقب آل ابی طالب، | [[حضرت زهرا]]{{س}} در [[خانه]] [[وحی]] به [[دنیا]] آمد و در فضایی آکنده از عطر مائدههای آسمانی همچون نزول فرشتگان و آیههای [[نورانی]] [[قرآن]] [[رشد]] یافت. پدر او، [[خاتم انبیا]] و [[افضل]] آنان و عقل کل و سنبل [[آفرینش]] و [[معلم]] و مربی [[بشریت]] است و مادرش [[خدیجه]]، [[زن]] سرشناس [[عرب]] و برخوردار از [[جمال]] و کمال معنوی؛ تا جایی که در وصفش گفته میشد: {{متن حدیث|كَانَتْ خَدِيجَةُ أَوْسَطُ نِسَاء الْقُرَيْشِ نَسَباً وَ أَعْظَمُهُمْ شَرَفاً وَ أَكْثَرُهُمْ مَالًا وَ کَانَتْ تُدْعَی فِيَ الْجَاهِلِیَّةِ بِالطَّاهِرَةِ}}<ref>السیرة الحلبیة، ج۱، ص۱۳۷.</ref>. خدیجه از لحاظ نسب در [[جامعه]] [[قریش]]، معتدلترین و در [[شرافت]]، بزرگترین و گرامیترین و از نظر [[مال]] و [[ثروت]]، ثروتمندترین آنان بود و در [[دوران جاهلیت]] او را «طاهره» میخواندند. | ||
بنابراین، در [[منزلت]] و شرف خانوادگی کسی به پایه [[فاطمه]]{{س}} نمیرسد. افزون بر اینکه او نخستین ثمره [[وحی]] و تنها کودک [[خانواده]] و مادر [[آینده]] [[امامان]]{{ع}} است و طبعاً اهتمام والدین به ویژه [[رسول گرامی اسلام]] در [[تربیت]] وی و [[سرمایهگذاری]] در باره او بسیار بود. | |||
[[رسول اکرم]]{{صل}}، که مصداق {{متن قرآن|إِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ}}<ref>«و به راستی تو را خویی است سترگ» سوره قلم، آیه ۴.</ref> است، در تمام دوران حیات زهرا{{س}} از توجه عمیق و ابراز مهر و [[محبت]] ویژه به وی دریغ نورزید و او را برای آیندهای دشوار و حساس [[نیکو]] تربیت کرد، چندان که وجودش {{متن حدیث|بَضْعَةُ الرَّسُول}} ([[پاره تن پیامبر]]{{صل}}) گشت و پدر، خود را از او دانست و فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْهَا}}<ref>«فاطمه پاره تن من است و من از او هستم» علل الشرایع، ص۱۸۶.</ref>.<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|درآمدی بر سیره فاطمی]]، ص۳۲.</ref> | |||
== عبادت حضرت فاطمه زهرا == | |||
{{اصلی|سیره عبادی حضرت فاطمه}} | |||
[[حضرت زهرا]] {{س}} بسیار [[اهل]] [[تهجد]] و [[عبادت]] بود. در احادیث شیعه آمده است، هنگامی که [[فاطمه]] در محرابش به [[عبادت]] میایستاد، [[خداوند]] به [[فرشتگان]] میفرمود: "ای فرشتگانم! به بندهام [[فاطمه]] بنگرید که در برابر من [[ایستاده]] به حالتی که شانههایش از [[ترس]] من لرزان است و با [[قلب]] خود به [[عبادت]] من روی آورده است"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۵۷۵؛ روضة الواعظین، فتال نیشابوری، ص۱۴۹؛ بشارة المصطفی، طبری، ص۲۷۴؛ مناقب آل ابی طالب، ابنشهرآشوب، ج۳، ص۱۳۴.</ref>. منتها عبادت [[دختر پیامبر]]، عبادت خشک و بیروح نبود؛ بلکه همراه با [[خشوع]] و [[خضوع]] بود و میدانست عبادتی موجب [[رستگاری]] است که همراه خشوع و [[خشیت الهی]] باشد. ایشان آنچنان [[اهل]] [[تهجد]]، عبادت و [[شبزندهداری]] بود که [[حسن بصری]] میگوید: «در میان [[امت]]، از نظر عبادت، والاتر از فاطمه {{س}} کسی نبود. او به قدری به [[نماز]] ایستاد که قدمهایش ورم کرد»<ref>مناقب، ج۳، ص۳۸۹.</ref>. | |||
[[ارزش]] و اعتبار هر [[انسان]] کاملی به ایمان وی نسبت به [[خدا]] بستگی دارد و [[پرستش]] [[الهی]] نردبان رسیدن به اوج و بلندای [[کمال انسانی]] بهشمار میآید و [[پیامبران]] و [[اولیای الهی]] به تناسب [[درجات ایمان]] و پرستش و [[عبادات]] خالصانه خود در [[دنیا]] برای [[خدای سبحان]]، در [[بهشت]] جاودان الهی، در جایگاههای [[صدق]] قرار دارند. | [[ارزش]] و اعتبار هر [[انسان]] کاملی به ایمان وی نسبت به [[خدا]] بستگی دارد و [[پرستش]] [[الهی]] نردبان رسیدن به اوج و بلندای [[کمال انسانی]] بهشمار میآید و [[پیامبران]] و [[اولیای الهی]] به تناسب [[درجات ایمان]] و پرستش و [[عبادات]] خالصانه خود در [[دنیا]] برای [[خدای سبحان]]، در [[بهشت]] جاودان الهی، در جایگاههای [[صدق]] قرار دارند. | ||
البته آن حضرت در سراسر زندگی همواره در [[سجده]] نبود، بلکه او با [[نیک]] | البته آن حضرت در سراسر زندگی همواره در [[سجده]] نبود، بلکه او با [[نیک]] شوهرداری و [[تربیت]] [[فرزندان]] خویش، خدا را در خانه عبادت میکرد و در انجام خدمات عمومی نیز در [[اطاعت خدا]] میکوشید و او را [[پرستش]] مینمود، همانگونه که با دلجویی از فقراء و [[محرومان]] و ترجیح دادن آنها بر خویشتن، خود و اعضای خانوادهاش به [[عبادت خدا]] میپرداختند<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۳ (کتاب)| پیشوایان هدایت ج۳]]، ص ۵۱؛ [[محمد کرمانی کجور | کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)| دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱]]، ص۲۶۴؛ [[حیدر مظفری ورسی|مظفری ورسی، حیدر]]، [[مادران چهارده معصوم (کتاب)|مادران چهارده معصوم]] ص ۱۱۳.</ref>. | ||
== فضایل اخلاقی حضرت فاطمه زهرا == | |||
{{اصلی|فضایل اخلاقی حضرت فاطمه زهرا}} | |||
زهرای اطهر دارای [[اخلاقی]] نیکو و پسندیده بود و دستی سخاوتمند و بسیار [[بخشنده]] داشت. دلی بیپروا و [[شجاع]] در سینهاش میتپید، زیر بار [[زور]] نمیرفت، از هر گونه [[عجب]] و [[خودپسندی]] فاصله داشت، [[خودبینی]] و غرور او را فرانمیگرفت<ref>اهل البیت، ص۱۳۲- ۱۳۴.</ref>. از نهایت [[بزرگواری]] و [[نرمخویی]] و وسعت صدر، برخوردار و بانویی [[شکیبا]] و باوقار و سنگین و [[مهربان]] و نستوه بود و متانت و [[عفّت]] و [[خویشتنداری]] را در خود جمع داشت. | |||
بر زبانش جز [[حق]] و [[راستی]] جاری نمیشد و هیچکسی را به [[زشتی]] یاد نمیکرد، [[دهان]] به [[غیبت]] و [[سخنچینی]] [[آلوده]] نمیکرد. در [[مشورت]] [[صداقت]] داشت و از [[گناه]] و [[لغزش]] بدخواهان میگذشت و عذر آنها را میپذیرفت، از اعمال ناشایسته گریزان و به [[کارهای نیک]] فوقالعاده رغبت و [[تمایل]] داشت، در بلندای قلّه عفّت و [[پاکدامنی]] جای داشت، برخوردار از دامنی پیراسته و چشمی [[پاک]] بود و [[هوای نفس]] بر او [[فرمان]] نمیراند زیرا از تبار [[پیامبری]] بود که [[خداوند]] در شأنشان [[آیه تطهیر]] نازل کرد و آنان را از [[پلیدیها]] دور، و پیراسته گرداند<ref>اهل البیت، ص۱۳۲- ۱۳۴.</ref>. | |||
در [[زندگی]]، فوقالعاده [[اهل]] [[قناعت]] و بر این [[باور]] بود که [[حرص]] و [[طمع]]، [[دلها]] را جدا و [[کارها]] را نابسامان میسازد. به زندگی ساده [[راضی]] بود و در برابر سختیهای زندگی [[پایداری]] میکرد و به روزی اندک [[حلال]]، قناعت میورزید و راضی به نظر میرسید<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۳ (کتاب)| پیشوایان هدایت ج۳]]، ص ۴۳.</ref>. | |||
== ام الائمه == | |||
از خصایص [[زهرای مرضیه]] {{س}} و [[شرف]] و فضل آن بانو که به واسطه آن، بر دیگر [[زنان]] عالم امتیاز مییابد، این است که [[خدای تعالی]]، نسل رسول خدا را از او قرار داد. [[پیغمبر اکرم]] هشت فرزند داشت: چهار پسر و چهار دختر. پسران ایشان عبارت بودند از: قاسم (که حضرت به سبب او کنیهاش [[ابوالقاسم]] شد) طاهر، [[طیب]] (موسوم به عبدالله) و [[ابراهیم]]. سه پسر اول از [[خدیجه]] است و ابراهیم از [[ماریه قبطیه]]. | |||
[[دختران]] نیز موسوم به [[رقیه]]، [[ام کلثوم]]، [[زینب]] و [[فاطمه اطهر]] {{س}} بودند. [[حضرت رسول]] از هیچ یک از فرزندانش دارای نوادهای نگشت مگر از صدیقه اطهر که نسل پدر بزرگوارش را [[حفظ]] نمود و [[فرزندان]] آن بزرگ بانو، [[فرزندان رسول خدا]] محسوب میشوند. چنانچه [[ابن حجر هیثمی]] میگوید: نسل حضرت [[پیغمبر]] از همه فرزندانش قطع شد مگر از [[فاطمه]] {{س}}<ref>الاصابة فی تمییز الصحابة، شهاب الدین احمد بن علی بن حجر العسقلانی، ج۳، ص۳۶۲.</ref>. | |||
[[متقی هندی]] [[روایت]] نموده است که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: فرزندان هر دختری منسوب به طائفه پدر (شوهر) اوست مگر [[فرزندان فاطمه]] {{س}} که من ولی و طائفه و پدر آنانم<ref>کنزالعمال، حسام الدین متقی هندی، ج۱، ص۱۵۲.</ref>. | |||
[[ابونعیم]] در [[معرفة الصحابه (کتاب)|معرفة الصحابه]] به سند خود از [[عمر بن خطاب]] نقل میکند که گفت: از [[رسول خدا]] شنیدم که فرمود: هر حسب و نسبی در [[روز قیامت]] از هم میگسلد مگر حسب و نسب من و هر [[فرزندی]] به پدرش منتسب است به جز [[فرزندان فاطمه زهرا]] {{س}} که من پدر آنانم<ref>مجموعه مقالات الزهراء: سید عبدالرزاق کمونه حسینی و شیخ علی اکبر نهاوندی، ص۱۲۷.</ref>. | |||
[[ابونعیم]] در [[معرفة الصحابه (کتاب)|معرفة الصحابه]] به سند خود از [[عمر بن خطاب]] نقل میکند که گفت: از [[رسول خدا]] شنیدم که فرمود: هر حسب و نسبی در [[روز قیامت]] از هم میگسلد مگر | |||
[[حاکم نیشابوری]] نیز از جابر و او از [[رسول الله]] نقل میکند: تمام فرزندان | [[حاکم نیشابوری]] نیز از جابر و او از [[رسول الله]] نقل میکند: تمام فرزندان مادران به پدرشان نسبت داده میشوند به جز فرزندان فاطمه {{س}} که من ولی و پدرشان هستم<ref>مستدرک حاکم، محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری، ج۳ ص۱۶۴.</ref>. | ||
باز هم متقی هندی روایت میکند که [[پیامبر خدا]] فرمود: هر فرزندی به پدرش منسوب میشود جز فرزندان فاطمه{{س}}، که من ولی و پدرشان هستم. آنان از | باز هم متقی هندی روایت میکند که [[پیامبر خدا]] فرمود: هر فرزندی به پدرش منسوب میشود جز فرزندان فاطمه {{س}}، که من ولی و پدرشان هستم. آنان از طینت و آب و گل من [[آفریده]] شدهاند. وای بر [[دروغ]] پنداران [[فضایل]] آنها! هر که آنان را [[دوست]] بدارد، [[خدا]] را دوست داشته و هر که با آنان [[دشمنی]] نماید با خدا دشمنی ورزیده است<ref>کنزالعمال، ج۶، ص۲۱۶.</ref>. | ||
مناوی نقل میکند که جابر و [[ابن عباس]] گفتند که [[رسول خدا]] فرمود: به [[درستی]] که [[خداوند]]، نسل هر [[پیامبری]] را در صلب او قرار داده و نسل مرا در صلب [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} قرار داده است<ref>فیض القدیر (شرح الجامع الصغیر من أحادیث البشیر النذیر)، زین الدین محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفین مناوی، ج۲، ص۲۲۳.</ref>. | |||
«خطیب بغدادی» به سند خود از [[عبدالله بن عباس]] نقل میکند که: من و پدرم [[عباس بن عبدالمطلب]] در حضور رسول خدا نشسته بودیم که علی بن ابی طالب {{ع}} آمد و [[سلام]] نمود. [[پیامبر اکرم]] پاسخ سلام او را داد و به او خوشآمد گفت و برخاست و او را در آغوش گرفت و بین دو چشمانش را بوسید و در سمت راست خود نشانید. عباس گفت: ای رسول خدا، آیا این را دوست داری؟ فرمود: ای عموی رسول خدا، به خدا قسم، خدا بیشتر از من، او را دوست دارد. به درستی که خدا، [[ذریه]] هر [[پیامبر]] را در صلب او قرار داده و ذریه مرا در صلب این<ref>تاریخ بغداد، ابوبکر خطیب بغدادی، ج۱، ص۳۱۶.</ref>. | |||
از این | از این احادیث نبوی به دست میآید که [[فرزندان]] و ذریه [[حضرت رسول]] فرزندان دخترش [[فاطمه]] و علی {{عم}} هستند و آن حضرت، بزرگ و پدر عظیمالشأن این [[خاندان]] است. [[رسول گرامی اسلام]] در روایتی به علی {{ع}} فرمودند: تو [[برادر]] و پدر فرزندانم هستی و بر [[سنت]] من [[نبرد]] میکنی<ref>کنزالعمال، حسام الدین متقی هندی، ج۶، ص۴۰۴.</ref>. | ||
در روایتی نظیر آن، [[حاکم نیشابوری]] ضمن [[حدیثی]] از [[رسول الله]] میفرماید: و اما تو ای علی، برادر و پدر فرزندانم هستی و از من و به سوی من هستی<ref>المستدرک علی الصحیحین، محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری، ج۳، ص۳۱۷.</ref>. | در روایتی نظیر آن، [[حاکم نیشابوری]] ضمن [[حدیثی]] از [[رسول الله]] میفرماید: و اما تو ای علی، برادر و پدر فرزندانم هستی و از من و به سوی من هستی<ref>المستدرک علی الصحیحین، محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری، ج۳، ص۳۱۷.</ref>. | ||
باز هم [[حاکم نیشابوری]] به سند خود از [[غلام]] [[عبدالرحمن بن عوف]] نقل میکند که گفت: از من بگیرید، قبل از آنکه [[احادیث]] با [[اباطیل]] درآمیزد. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: من درخت (شجرة) [[طیبه]] هستم، [[فاطمه]]{{س}} شاخه آن، علی{{ع}} شکوفه آن، حسن و حسین{{عم}} میوه آن و [[شیعیان]] ما برگهای آن هستند. تنه درخت در [[بهشت]] عدن است و شاخههای آن در دیگر قسمتهای بهشت. به تحقیق که رسول خدا{{صل}} فرمود: به [[درستی]] که [[مهدی]]{{ع}} از [[فرزندان فاطمه]]{{س}} است<ref>المستدرک علی الصحیحین، محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۶.</ref>. | باز هم [[حاکم نیشابوری]] به سند خود از [[غلام]] [[عبدالرحمن بن عوف]] نقل میکند که گفت: از من بگیرید، قبل از آنکه [[احادیث]] با [[اباطیل]] درآمیزد. [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: من درخت (شجرة) [[طیبه]] هستم، [[فاطمه]] {{س}} شاخه آن، علی {{ع}} شکوفه آن، حسن و حسین {{عم}} میوه آن و [[شیعیان]] ما برگهای آن هستند. تنه درخت در [[بهشت]] عدن است و شاخههای آن در دیگر قسمتهای بهشت. به تحقیق که رسول خدا {{صل}} فرمود: به [[درستی]] که [[مهدی]] {{ع}} از [[فرزندان فاطمه]] {{س}} است<ref>المستدرک علی الصحیحین، محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۶.</ref>. | ||
در روایتی دیگر [[ابوداوود]] از [[ام سلمه]] نقل نمودهاند که گفت: از رسول خدا {{صل}} شنیدم که میفرمود: مهدی {{ع}} از [[خاندان]] من و از فرزندان فاطمه {{س}} است<ref>سنن أبی داود، أبوداود سلیمان بن اشعث سجستانی، ج۲، ص۱۳۴.</ref>. | |||
[[متقی هندی]] مینویسد: [[رسول الله]] فرمود: [[بشارت]] باد تو را ای فاطمه، که مهدی {{ع}} از تو است<ref>کنزالعمال، ج۶، ص۲۱۸.</ref>. | |||
بنابراین [[فاطمه زهرا]] {{س}} تبار زیبای [[نبوت]] است. او سبب استمرار هدایت و حافظ نسل [[پیامبر]] است. [[امامان معصوم]] [[فرزندان]] اویند و آن حضرت همانند درخت شاداب است که شاخهها و برگهایش گسترده شده است و در هر [[زمان]] به [[فرمان]] پروردگارش میوه میدهد: {{متن قرآن|كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ * تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا}}<ref>«آیا درنیافتهای که خداوند چگونه به کلمهای پاک مثل میزند که همگون درختی پاک است، ریشهاش پابرجاست و شاخهاش سر بر آسمان دارد * به اذن پروردگارش هر دم بر خود را میدهد و خداوند مثلها را برای مردم میزند باشد که پند گیرند» سوره ابراهیم، آیه ۲۴-۲۵.</ref>. [[جابر جعفی]] میگوید از [[امام باقر]] {{ع}} درباره این [[آیه سؤال]] کردم؛ [[امام]] فرمود: [[پیامبر]] درخت و [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} شاخه درخت و شاخه ظریف آن، [[فاطمه]] {{س}} [[دختر رسول خدا]] و فرزندانش میوههای آن و در [[شیعیان]] ما برگهای آنند. سپس فرمود: وقتی مؤمنی از شیعیان ما میمیرد از آن درخت برگی فرو میافتد و چون [[فرزندی]] از شیعیان ما به [[دنیا]] میآید، درخت برگی را میرویاند<ref>{{متن حدیث|عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ الْبَاقِرَ {{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- {{متن قرآن|كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ * تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا}}، قَالَ أَمَّا الشَّجَرَةُ فَرَسُولُ اللَّهِ {{صل}} وَ فَرْعُهَا عَلِيٌّ {{ع}} وَ غُصْنُ الشَّجَرَةِ فَاطِمَةُ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} وَ ثَمَرُهَا أَوْلَادُهَا {{عم}} وَ وَرَقُهَا شِيعَتُنَا ثُمَّ قَالَ: إِنَّ الْمُؤْمِنَ مِنْ شِيعَتِنَا لَيَمُوتُ فَيَسْقُطُ مِنَ الشَّجَرَةِ وَرَقَةٌ وَ إِنَّ الْمَوْلُودَ مِنْ شِيعَتِنَا لَيُولَدُ فَتُورِقُ الشَّجَرَةُ وَرَقَةً}}، معانی الأخبار، شیخ صدوق، ص۴۰۰؛ نورالثقلین، عبدالعلی بن جمعه حویزی، ج۲، ص۵۳۶.</ref>. | |||
تعابیری که به صورت کنیه برای [[حضرت فاطمه]] {{س}} به کار رفته نشانگر آن است که تبار [[نبوت]] و [[فرزندان]] [[هدایتگر]] از نسل فاطمه {{س}} هستند. همچون: {{متن حدیث|أُمُّ الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِينَ}}؛ «مادر [[امامان]] [[پاک]]»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۵، ص۱۶۷.</ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ الْأَئِمَّةِ الْبَرَرَةِ}}؛ «مادر امامان [[نیکوکار]]»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۵، ص۱۱۲.</ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ الْأَئِمَّةِ}}؛ «مادر امامان»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۱، ص۲۹۲.</ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ الْأَئِمَّةِ الْهُدَی}}؛ «مادر امامان [[هدایت]]»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۱۹، ص۲۹۱.</ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ السَّادَةِ أَئِمَّة}}؛ «مادر امامان [[سرور]]»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۱، ص۲۹۲.</ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ الْأَئِمَّةِ النُّجَبَاءِ}}؛ «مادر امامان بزرگوار»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۱، ص۲۸۲.</ref>؛ {{متن حدیث|وَالِدَةِ الْأَئِمَّةِ الْمَهْدِيِّينَ}}؛ «مادر امامان هدایت شده»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۴، ص۲۰۲.</ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ أَحِبَّائِكَ وَ أَصْفِيَائِكَ}}؛ «مادر [[دوستداران]] و [[برگزیدگان]] تو»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۱، ص۲۹۱. </ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ{{عم}}}}؛ مادر [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{عم}}<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۱، ص۲۷۷.</ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ السِّبْطَيْنِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ سَيِّدَيْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ}}؛ مادر دو نوه [[پیامبر]]، حسن و حسین {{عم}}، دو [[سرور]] جوانان بهشت»<ref>موسوعة زیارات المعصومین، سید هادی رفیعی پور، ج۳، ص۲۷۹.</ref>؛ {{متن حدیث|أُمُّ الْأَئِمَّةِ الْمَعْصُومِینَ}}؛ «مادر [[امامان معصوم]]»<ref>الخصائص الفاطمیة، عبدالعظیم بن باقر کجوری، ج۱، ص۱۲۵.</ref> و برخی از کینههای دیگر که عبارتند از: {{متن حدیث|أُمُّ الرَّيْحَانَتَيْنِ}}،{{متن حدیث|أُمُّ الْمُحْسِنِ}}، {{متن حدیث|أُمُّ الْخِیَرَةِ}}، {{متن حدیث|أُمُّ الْأَزْهَارِ}}،{{متن حدیث|أُمُّ الْأَخْیَارِ}}،{{متن حدیث|أُمُّ النُّجَبَاءِ}} و...<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)| فرهنگنامه فاطمی ج۱]]، ص ۱۸۳.</ref>. | |||
== [[حقیقت]] [[کوثر]] == | |||
[[شهید مطهری]] مینویسند: [[قرآن]] درباره [[حضرت صدیقه طاهره]] {{س}} میفرماید: {{متن قرآن|إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ}}<ref>«ما به تو «کوثر» دادیم» سوره کوثر، آیه ۱.</ref>، کلمهای بالاتر از کوثر نیست. در [[دنیایی]] که [[زن]] را شر مطلق و عنصر [[فریب]] و [[گناه]] میدانستند، قرآن میگوید: [[فاطمه]] نه تنها خیر است بلکه کوثر است؛ یعنی خیر وسیع، یک [[دنیا]] خیر<ref>حماسه حسینی، مرتضی مطهری، ج۱، ص۳۲۷.</ref>. | |||
[[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ}}<ref>«ما به تو «کوثر» دادیم» سوره کوثر، آیه ۱.</ref> مخصوصاً به قرینه {{متن قرآن|إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ}}<ref>«بیگمان (دشمن) سرزنشگر تو خود بیپساوند است» سوره کوثر، آیه ۳.</ref> اشاره به کثرت [[ذریه]] است. البته تنها کثرت ذریه، کوثر و خیر کثیر نیست؛ [[طیب]] بودن و [[صالح]] بودن و [[مصلح]] بودن و ستون فقره [[اسلام]] بودن نیز در این امر دخالت دارد. پس تنها نظر به کمیت نیست، کیفیت هم در نظر است. عملاً معلوم شد که نسل [[پیغمبر]] که از بطن زهراست واقعاً کوثر است یعنی خود [[زهرا]] کوثر است از زهرا کماً و کیفاً [[خیرات]] کثیر ظاهر شد. | |||
[[حضرت زهرا]] {{س}} به حسب ظاهر در ۱۸ سالگی از دنیا رفت. در [[زمان]] حیاتش به خاطر، این که تحت [[شخصیت]] و عظمت [[رسول خدا]] و [[امیرالمؤمنین]] بود، بروز زیادی نداشت و [[ادب]] هم همین را اقتضا میکرد، ولی به [[حکم]] مثل معروف «ای بسا شاعر که بعد از [[مرگ]] زاد». | |||
زهرا {{س}} بعد از مرگش به وسیله ذریه پاکش زنده شد؛ [[خون]] [[پاک]] و پرجوش زهرا {{س}} در رگ فرزندانش اثر کرد. در میان [[قریش]]، [[هاشمیان]] و در میان هاشمیان، [[علویان]] و در میان علویان، [[فاطمیان]] ممتازاند. | |||
ستون فقرات اسلام بنی فاطمهاند. [[ائمه]]، [[علما]]، حکما، سیاسیون، شعرا، [[انقلابیون]] و [[نهضت]] کنندگان، [[آمران به معروف]] و [[ناهیان از منکر]] و بالاخره مصلحین از میان اینها برخاستهاند. | |||
این است سِرّخُ مس که نسب [[سادات]]، ممتاز و مشخص باشد و این است {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمیخواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> و این است سرّ این که [[پیامبر]] ۴۰ [[روز]] خود را با [[ریاضت]] تصفیه میکند تا نطفه زهرا {{س}} منعقد شود. نسل زنده این است که در قرن سیزدهم و چهاردهم افرادی مثل میرزای شیرازی پیدا میشوند و گوهر خود را با تحریم تنباکو ظاهر میکنند و یا افرادی مثل سید جمال الدین اسدآبادی پیدا میشوند و نهضتهای [[اسلامی]] را پایهگذاری میکنند. [[خون]] فاطمی در رگهای [[سید]] [[جمال]] الدین میجوشد<ref>یادداشتهای استاد مرتضی مطهری، ج۹، ص۳۰۳.</ref>. کسی که در دامان [[زهرا]] بزرگ شده و شیر آن را خورده، تن به [[ذلت]] نمیدهد. | |||
[[امام حسین]] {{ع}} در [[روز عاشورا]] فرمود: {{متن حدیث|هَيْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ}}؛ «ما تن به ذلت نمیدهیم». ما کجا و ذلت کجا؟ ما [[خدا]] را میپرستیم و خدایی که ما میپرستیم نمیپذیرد که ما تن به ذلت بدهیم. | |||
[[ | [[پیامبر خدا]] نمیپسندد که ما تن به ذلت بدهیم. بعد میفرماید: آیا آن دامنی که حسین در آن دامن بزرگ شده است؛ آن پستانی که حسین از آن پستان شیر خورده، و اجازه میدهد حسین تن به ذلت بدهد؟ پس من جواب پدرم علی {{ع}} را چه بدهم؟ جواب مادرم زهرا {{س}} را چه بدهم؟ گویی مادرم این جا حاضر است و به من میگوید: حسین! تو از پستان من شیر خوردهای و آنکه از پستان من شیر خورده، تن به ذلت نمیدهد<ref>انسان کامل، سید علی طباطبایی، ص۲۴۰.</ref>. در [[جنگ جمل]]، امیرالمؤمنین علی {{ع}} [[پرچم]] را به پسرش محمدبن حنفیه میدهد و امام حسین {{ع}} هم در این [[جنگ]] حاضر بوده است. میگوید پسر حمله کن. او باید جلو برود و دیگران مثل [[مالک اشتر]] پشت سرش حرکت کنند. [[دشمن]] [[تیراندازی]] میکند. محمد میایستد تا تیرباران کمتر بشود بعد برود. علی {{ع}} میآید در حالی که [[غضب]] کرده و خیلی خلاف انتظارش شده است، محکم به سینه [[محمد بن حنفیه]] میزند و میفرماید: {{متن حدیث|اخذتک عرق أمک}}؛ رگ مادریت گرفت؟<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱، ص۳۲۱.</ref> در حالی که تو پسر علی هستی! [[پرچم]] را از او گرفت و تنها حمله کرد و [[امام حسین]] {{ع}} در [[روز عاشورا]] فرمود: «من اگر بخواهم [[تسلیم]] شوم پدرم علی نمیپسندد. ما در دامن علی و [[فاطمه]] {{ع}} بزرگ شدهایم»<ref>ده گفتار، مرتضی مطهری، ص۲۲۲.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)| فرهنگنامه فاطمی ج۱]]، ص ۱۹۶.</ref> | ||
== [[خلقت]] فاطمه {{س}} و [[عوالم]] ششگانه == | |||
[[خداوند تبارک و تعالی]] میفرماید: {{متن قرآن|أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَى}}<ref>«آیا من پروردگارتان نیستم؟ گفتند: چرا» سوره اعراف، آیه ۱۷۲.</ref>. | |||
هر [[انسانی]] در عالم خلقت شش مرحله را طی میکند که آن مراحل عبارتاند از: عالم اشباح ([[عالم ذر]])، عالم صُلب، عالم رَحِم، [[عالم دنیا]]، [[عالم برزخ]] و [[عالم آخرت]]. البته عالم اشباح و عالم ذر را یکی میدانند و [[فاطمه زهرا]] {{س}} [[افضل]] همه [[زنان]] عالم است در همه عوالم وجود، درباره افضیلت فاطمه {{س}} در عالم اشباح - که به صورت [[نور]] یا به صورت تصویر و شبه و سایه است - در روایات اهل بیت چنین آمده که [[خدای متعال]] چون [[اراده]] نمود [[عالم هستی]] را ایجاد کند، با تکلمی و سخنی اولین و زیباترین موجود عالم را که همانا [[انوار]] مقدسه [[اهل بیت]] بود، از نور عظمتش آفرید<ref>بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج۴۳، ص۱۲ و ج۱۵، ص۱۰.</ref>. | |||
{{ | در همین رابطه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به [[سلمان]] فرمود: ای سلمان خدای متعال از [[برگزیده]] نورش مرا آفرید و مرا خواند و من [[اطاعت]] نمودم و از نور من علی {{ع}} را آفرید؛ پس او را خواند و او اطاعت نمود و از نور من و علی {{ع}}، فاطمه {{س}} را آفرید؛ پس او را خواند؛ او هم اطاعت نمود و از نور من و علی و فاطمه، حسن و حسین {{عم}} را آفرید. | ||
پس از صُلب حسین {{ع}} [[امام]] آفرید و آنها را خواند؛ پس [[اجابت]] کردند، قبل از آنکه [[خدا]] [[آسمان]] و [[زمین]] را بیافریند یا هوا و یا آب و یا ملکی و بشری بیافریند. ما در [[علم خدا]]، نوری بودیم که خدا را [[تسبیح]] مینمودیم؛ میشنیدیم و [[اطاعت]] میکردیم<ref>بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج۱۵، ص۹.</ref>. | |||
[[شیعیان]] نیز بر این [[اعتقاد]] راسخند و در دعایی میخوانیم: «بانوی من! به [[مقام عصمت]] و عظمت تو و پدر بزرگوارت و شوهر و فرزندانت - که [[پیشوایان دین]] مناند - [[یقین]] دارم و [[ولایت]] و [[امامت]] ایشان را [[باور]] دارم و پایبند [[فرمانبرداری]] از ایشانم. [[شهادت]] میدهم که راه، راه آنان است و [[حکم]]، حکمشان. آنها [[حکم خدا]] را به [[خلق]] رسانیدند و [[امت]] را با [[حکمت]] و [[برهان]] و [[پند]] و [[اندرز]] [[نیکو]] به [[راه خدا]] [[دعوت]] کردند و از [[سرزنش]] سرزنشگران نیندیشیدند. درود خدا بر تو و پدر بزرگوار و شوی و [[فرزندان]] عزیزت، [[امامان]] [[پاک]] گوهر باد»<ref>{{متن حدیث|أَنَا يَا مَوْلَاتِي بِكِ وَ بِأَبِيكِ وَ بَعْلِكِ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِكِ مُوقِنٌ وَ بِوَلَايَتِهِمْ مُؤْمِنٌ وَ لِطَاعَتِهِمْ مُلْتَزِمٌ أَشْهَدُ أَنَّ الدِّينَ دِينُهُمْ الْحُكْمَ حُكْمُهُمْ وَ هُمْ قَدْ بَلَّغُوا عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ دَعَوْا إِلَى سَبِيلِ اللَّهِ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ لَا تَأْخُذُهُمْ فِي اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِمٍ وَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكِ وَ عَلَى أَبِيكِ وَ بَعْلِكِ وَ ذُرِّيَّتِكِ الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِينَ}}، مفاتیح الجنان، فرازی از زیارت حضرت زهرا {{س}}.</ref>. | |||
در روایتی از حفص دهان آمده: «[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[برتر]] از هر عبادتی، عبادتی است و [[محبت]] ما [[اهل بیت]]، [[برترین]] [[عبادت]] است»<ref>{{متن حدیث|قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}: إِنَّ فَوْقَ كُلِّ عِبَادَةٍ عِبَادَةٌ وَ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ أَفْضَلُ عِبَادَةٍ}}، المحاسن (محاسن برقی)، ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد برقی، ج۱، ص۱۵۰.</ref>.<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)| فرهنگنامه فاطمی ج۱]]، ص۱۹۷.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:1100354.jpg|22px]] [[محمد کرمانی کجور | کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله | # [[پرونده:1100354.jpg|22px]] [[محمد کرمانی کجور | کرمانی کجور، محمد]]، [[فاطمه زهرا دختر رسول خدا (مقاله)| مقاله «فاطمه زهرا دختر رسول خدا»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱''']] | ||
# [[پرونده:IM009705.jpg|22px]] [[حیدر مظفری ورسی|مظفری ورسی، حیدر]]، [[مادران چهارده معصوم (کتاب)|'''مادران چهارده معصوم''']] | # [[پرونده:IM009705.jpg|22px]] [[حیدر مظفری ورسی|مظفری ورسی، حیدر]]، [[مادران چهارده معصوم (کتاب)|'''مادران چهارده معصوم''']] | ||
# [[پرونده:151917.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۳ (کتاب)|'''پیشوایان هدایت ج۳''']] | # [[پرونده:151917.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۳ (کتاب)|'''پیشوایان هدایت ج۳''']] | ||
#[[پرونده:IM009688.jpg|22px]] [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگنامه فاطمی ج۱''']] | # [[پرونده:IM009688.jpg|22px]] [[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[فرهنگنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگنامه فاطمی ج۱''']] | ||
# [[پرونده:10068654.jpg|22px]] [[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[درآمدی بر سیره فاطمی (کتاب)|'''درآمدی بر سیره فاطمی''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
خط ۷۵: | خط ۱۱۲: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:حضرت فاطمه]] | ||
[[رده: | [[رده:فضائل اهل بیت]] |