اولین مسلمان در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

امیرمؤمنان{{ع}} در [[سخنان امام رضا]]{{ع}} نیز به عنوان [[اولین مسلمان]] معرفی شده است. آن حضرت از پدرانشان، نقل کرده است که رسول خدا{{صل}} به امیرمؤمنان{{ع}} فرمود: «...ای [[علی]]! تو اولین کسی هستی که به من [[ایمان]] آورده و تصدیقم نمودی و تو اولین کسی هستی که مرا در مسئولیتی که بر عهده‌ام است، [[یاری]] کر دی، و به همراه من با دشمنم [[جهاد]] کردی و تو اولین کسی هستی که با من [[نماز]] خواندی، در حالی‌که [[مردم]] در آن [[زمان]] در [[غفلت]] بودند.»... رسول خدا{{صل}} در ادامه، امیرمؤمنان{{ع}} را اولین کسی می‌داند که از [[صراط]] عبور می‌کند و اولین شخصی که وارد بر [[حوض کوثر]] شده، (و دوستانش را از آن [[سیراب]] می‌کند) و اولین کسی است که به [[بهشت]] وارد خواهد شد<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳- ۳۰۴؛ بشارة المصطفی{{صل}}، ج۲، ص۲۲۰- ۲۲۱.</ref>. تقدّم ایمان امیرمؤمنان{{ع}} و تقدّم او در [[آخرت]]، تنها در این [[روایت]] در کنار هم ذکر نشده است، بلکه این همراهی در روایت‌های متعدد دیگری نیز مطرح می‌شود<ref>المسترشد، ص۲۱۵، ۲۹۱؛ فضائل امیر المؤمنین{{ع}}، ص۱۹؛ عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۴.</ref>، که می‌توان تلازم این دو را از آن استفاده کرد. به تعبیر دیگر، چون ایشان اولین کسی هستند که به [[رسول خدا]]{{صل}} [[ایمان]] آوردند، پس در [[آخرت]] نیز بر دیگران مقدّم خواهند بود. همچنین در گزارشی که [[عبیدالله بن علی]] از مضمون [[نامه]] جدّ خود ارائه می‌کند، [[امام رضا]]{{ع}} بر اساس نقل از پدرانش، [[امام علی]]{{ع}} را [[اولین مسلمان]] دانسته است<ref>فضائل أمیر المؤمنین{{ع}}، ص۲۲؛ الأمالی، طوسی، ص۳۴۳.</ref>. آن [[حضرت]]، از رسول خدا{{صل}} [[روایت]] کرده‌اند، امام علی{{ع}} اولین کسی است که از ایشان [[تبعیت]] و [[اطاعت]] نموده است<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵۹.</ref>. آن حضرت همچنین از پدرانش نقل کرده که [[امیرمؤمنان]]{{ع}} [[نزول آیه]] {{متن قرآن|وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ}}<ref>«و (سوم) پیشتازان پیشتاز» سوره واقعه، آیه ۱۰.</ref> را درباره خودش دانسته است<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۶۵.</ref>. [[نزول]] این [[آیه]] درباره ایشان در روایت‌های دیگر<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۲۷۶؛ الأمالی، صدوق، ص۶۳۰؛ الأمالی، مفید، ص۲۹۸.</ref> و حتی روایت‌های [[اهل سنت]]<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۱۵۴.</ref> نیز وارد شده است و چنان‌که برخی [[روایت‌ها]] نیز اشاره کرده‌اند<ref>فضائل امیر المؤمنین{{ع}}، ص۲۱۷؛ کشف الیقین، ص۳۹۴.</ref>، [[سبقت]] در [[اسلام]]، که جزو مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسائل است، جزو مواردی است که این آیه حتماً آن را شامل می‌شود، اگر چه سبقت در اینجا می‌تواند معانی دیگری علاوه بر سبقت در مسلمان‌شدن نیز داشته باشد<ref>کتاب الغیبة، نعمانی، ص۹۰.</ref>، پس طبق این آیه نیز امام علی{{ع}} اولین مسلمان به شمار می‌رود. همچنین، بر اساس دو روایت دیگر از امام رضا{{ع}} که با واسطه پدرانش از رسول خدا{{صل}} نقل می‌کند، [[امیر مؤمنان]]{{ع}}، [[صدّیق]] اکبر<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۶.</ref> و صدّیق [[امّت]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۱۳.</ref>، معرفی شده است و با توجه به اینکه صدّیق، [[مبالغه]] در [[صدق]] و یا [[تصدیق]] و [[ایمان به رسول]] [[خدا]] در گفتار و [[رفتار]]<ref>مرآة العقول، ج۸ ص۱۸۴.</ref> و یا تصدیق همه [[دستورات الهی]] و راه ندادن هیچ‌گونه شکی به [[دل]] و تصدیق [[پیامبر اکرم]]{{صل}}<ref>لسان العرب، ج۱۰، ص۱۹۴.</ref> است و از سوی دیگر، برخی [[روایت‌ها]] نیز علاوه بر آنکه [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} را اولین کسی دانسته‌اند که [[پیامبر اسلام]]{{صل}} را [[تصدیق]] نموده است، ایشان را [[صدّیق]] نامیده است<ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۸۴؛ التفسیر، عیاشی، ج۲، ص۴۱؛ معانی الأخبار، ص۴۰۲.</ref>، می‌توان چنین نتیجه گرفت که حداقل یکی از علل توصیف ایشان به صفت صدّیق، تقدّم ایشان در [[ایمان]] و تصدیق نسبت به [[رسول خدا]]{{صل}} می‌باشد. روایت‌های [[امام رضا]]{{ع}} در موضوع تقدّم ایمان [[امیرمؤمنان]]{{ع}} نشان می‌دهد این موضوع در [[زمان]] ایشان نیز مورد توجه بوده و آن [[حضرت]] با بیان روایت‌های [[نبوی]] و غیر آن در صدد بیان و [[اثبات]] این مسئله بوده است. از سوی دیگر، نه تنها [[شیعیان]]، بلکه [[اهل سنت]] نیز اولین مسلمان‌بودن امیرمؤمنان{{ع}} را از رسول خدا{{صل}} نقل کرده‌اند<ref>ما روی فی الحوض و الکوثر، ص۱۲۱؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۹۱؛ التمهید لما فی الموطأ، ج۲، ص۳۰۵.</ref>. یکی دیگر از شواهد اهمیت این موضوع در [[زمان امام رضا]]{{ع}}، مناظره‌ای است که میان [[مأمون]] و عده‌ای از [[محدثین]] و [[متکلمین]] برگزار گردید و مأمون در بخشی از این [[مناظره]] با ارائه [[استدلال]] در صدد اثبات این [[فضیلت]] برای امیرمؤمنان{{ع}} برآمد و ثابت کرد که ایمان ایشان در [[نوجوانی]]، سبب خدشه‌دار شدن این فضیلت نخواهد شد<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۱۸۹- ۱۹۰.</ref>.<ref>[[محمد کاظمی بنچناری|کاظمی بنچناری، محمد]]، [[اولین مسلمان - کاظمی بنچناری (مقاله)|مقاله «اولین مسلمان»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۶۶.</ref>

== منابع ==