ولایت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'حضرت آیتالله خامنهای' به 'حضرت آیتالله خامنهای'
جز (جایگزینی متن - 'حضرت آیتالله خامنهای' به 'حضرت آیتالله خامنهای') |
|||
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
===[[ولایت سیاسی ائمه]]{{عم}}=== | ===[[ولایت سیاسی ائمه]]{{عم}}=== | ||
دومین سطح [[نظام]] مطلوب ولایی مربوط به ولایت [[امامان معصوم]]{{عم}} است که در [[جامعه اسلامی]] بعد از [[رحلت رسول اکرم]]{{صل}} تا [[آغاز غیبت کبری]] حدود ۲۵۰ سال چالش اساسی در مسأله [[خلافت]] و [[رهبری]] بوده است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۸۹.</ref>. [[امامت]] تداوم [[نبوت]]<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۹۴.</ref> یعنی [[پیشوایی جامعه]] و رهبری است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۸۷.</ref>. ولایت، امر قراردادی محض نیست که [[انتخاب]] آن در دست [[مردم]] باشد؛ بلکه همان طور که گذشت [[امامت خاصه]] از مجاری اختصاصی اعمال [[حق الهی]] حکومت است که در اصطلاح [[قرآنی]] بدان [[اولوالامر]] اطلاق شده است و مصادیق آن انسانهای [[فاضل]] و [[پاک]] و معصومی هستند که منشور و [[فرمان خداوند]] به نام آنها صادر شده است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات به منابست عیدغدیرف ۶/۲/۱۳۷۶.</ref> اما واقعیت تاریخی حکایت از آن دارد که این حق الهی در مجرای خود قرار نگرفت و جز در برهه خاصی در این دوران طولانی جامعه اسلامی از وجود ولایت [[اسلامی]] بیبهره بود و بزرگترین [[شخصیت]] [[مورد اتفاق]] همه [[فرق اسلامی]] که به [[اعتقاد شیعه]] [[ولایت]] او [[منصوص]] از ناحیه [[خداوند]] و [[منصوب]] از طرف [[رسول اکرم]]{{صل}} بود از صحنه [[حکومت]] و [[رهبری جامعه]] برکنار ماند<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۹۱.</ref>. [[حضرت | دومین سطح [[نظام]] مطلوب ولایی مربوط به ولایت [[امامان معصوم]]{{عم}} است که در [[جامعه اسلامی]] بعد از [[رحلت رسول اکرم]]{{صل}} تا [[آغاز غیبت کبری]] حدود ۲۵۰ سال چالش اساسی در مسأله [[خلافت]] و [[رهبری]] بوده است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۸۹.</ref>. [[امامت]] تداوم [[نبوت]]<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۹۴.</ref> یعنی [[پیشوایی جامعه]] و رهبری است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۸۷.</ref>. ولایت، امر قراردادی محض نیست که [[انتخاب]] آن در دست [[مردم]] باشد؛ بلکه همان طور که گذشت [[امامت خاصه]] از مجاری اختصاصی اعمال [[حق الهی]] حکومت است که در اصطلاح [[قرآنی]] بدان [[اولوالامر]] اطلاق شده است و مصادیق آن انسانهای [[فاضل]] و [[پاک]] و معصومی هستند که منشور و [[فرمان خداوند]] به نام آنها صادر شده است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات به منابست عیدغدیرف ۶/۲/۱۳۷۶.</ref> اما واقعیت تاریخی حکایت از آن دارد که این حق الهی در مجرای خود قرار نگرفت و جز در برهه خاصی در این دوران طولانی جامعه اسلامی از وجود ولایت [[اسلامی]] بیبهره بود و بزرگترین [[شخصیت]] [[مورد اتفاق]] همه [[فرق اسلامی]] که به [[اعتقاد شیعه]] [[ولایت]] او [[منصوص]] از ناحیه [[خداوند]] و [[منصوب]] از طرف [[رسول اکرم]]{{صل}} بود از صحنه [[حکومت]] و [[رهبری جامعه]] برکنار ماند<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۹۱.</ref>. [[حضرت آیتالله خامنهای]] با تبیین کارویژههای [[نظام سیاسی امامت]] معتقدند که [[امام]] دارای دو [[مسئولیت]] اساسی است؛ یکی اینکه مسئولیت تشریح و تبیین [[مکتب]] و اصول و [[احکام اسلام]] را بر عهده دارد و دیگر [[وظیفه]] خطیر [[زمامداری]] و [[رهبری جامعه اسلامی]] است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، پیام به کنگره جهانی امام رضا{{ع}}، ص۸.</ref>. یکی از اهداف مهم [[مبارزه]] طولانی [[ائمه]]{{عم}} تشکیل [[نظام اسلامی]] و تأسیس [[حکومتی]] بر پایه [[امامت]] بود<ref>حضرت آیتالله خامنهای، پژوهشی در زندگی امام سجاد{{ع}}، ص۱۱.</ref>؛ هر چند تحقق نیافت؛ اما در دوران [[ولی عصر]]{{ع}} حکومت ایدهآل، پایهگذاری خواهد شد<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۹۴.</ref>.<ref>[[محسن مهاجرنیا|مهاجرنیا، محسن]]، [[نظام سیاست اسلامی - مهاجرنیا (مقاله)|مقاله «نظام سیاست اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیتالله العظمی خامنهای ج۲]] ص ۷۶۳.</ref> | ||
===ولایت فقیه=== | ===ولایت فقیه=== | ||
خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
همان طور که اصطلاح امام هم برای همه سطوح استعمال شده است. با این تفاوت که از امامت در سطح ولایت فقیه با تعبیر «[[امامت عامه]]»<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۹۰.</ref> یاد میشود. مسأله امامت یعنی [[پیشوائی جامعه]] و [[رهبری امت]] با معنای عام کلمه در همه زمانها اگر [[جامعه اسلامی]] بخواهد متحول باشد، بخواهد پویا باشد بخواهد مبارزه کند، بخواهد [[اسلامی]] بشود و اگر اسلامی هست اسلامی بماند، احتیاج به امامت دارد. البته امامت که میگویم منهای معصومیت. [[عصمت]] مخصوص [[ائمه دوازدهگانه]] است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات، ۱۶/۱/۱۳۷۸.</ref>. ایشان [[دانش]] واژه ولایت فقیه را متشکل از دو کلمه میدانند، یکی ولایت به مفهوم [[سرپرستی]] و اداره و دیگری [[فقیه]] به مفهوم دینشناس که حاصل جمع آنها یعنی ولایت فقیه به معنای اداره کردن و سرپرستی [[دینشناسان]] در جامعه است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات، ۲۰/۴/۱۳۶۹.</ref>. این ولایت نوع خاصی از حکومت است که متمایز از همه حکومتهای موجود در دنیاست<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات، ۵/۵/۱۳۷۹.</ref> و [[داوری]] در مورد آن صرفاً با معیارهای موجود غیر ممکن است؛ زیرا [[ولایت فقیه]] یعنی ایجاد میلیونها رابطه [[دینی]] میان دلهای [[مردم]] با محور و مرکز [[نظام]]<ref>پیام معظم له، ۱۸/۱۰/۱۳۶۸؛ قبسات النور، ص۸۶.</ref>، همه راههای اصلی نظام به مرکز [[ولایت]] یا نقطه درخشان [[نظام اسلامی]] ختم میشود<ref>درسهایی از نهج البلاغه، ۱۳۹.</ref>. | همان طور که اصطلاح امام هم برای همه سطوح استعمال شده است. با این تفاوت که از امامت در سطح ولایت فقیه با تعبیر «[[امامت عامه]]»<ref>حضرت آیتالله خامنهای، قبسات النور، ص۹۰.</ref> یاد میشود. مسأله امامت یعنی [[پیشوائی جامعه]] و [[رهبری امت]] با معنای عام کلمه در همه زمانها اگر [[جامعه اسلامی]] بخواهد متحول باشد، بخواهد پویا باشد بخواهد مبارزه کند، بخواهد [[اسلامی]] بشود و اگر اسلامی هست اسلامی بماند، احتیاج به امامت دارد. البته امامت که میگویم منهای معصومیت. [[عصمت]] مخصوص [[ائمه دوازدهگانه]] است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات، ۱۶/۱/۱۳۷۸.</ref>. ایشان [[دانش]] واژه ولایت فقیه را متشکل از دو کلمه میدانند، یکی ولایت به مفهوم [[سرپرستی]] و اداره و دیگری [[فقیه]] به مفهوم دینشناس که حاصل جمع آنها یعنی ولایت فقیه به معنای اداره کردن و سرپرستی [[دینشناسان]] در جامعه است<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات، ۲۰/۴/۱۳۶۹.</ref>. این ولایت نوع خاصی از حکومت است که متمایز از همه حکومتهای موجود در دنیاست<ref>حضرت آیتالله خامنهای، بیانات، ۵/۵/۱۳۷۹.</ref> و [[داوری]] در مورد آن صرفاً با معیارهای موجود غیر ممکن است؛ زیرا [[ولایت فقیه]] یعنی ایجاد میلیونها رابطه [[دینی]] میان دلهای [[مردم]] با محور و مرکز [[نظام]]<ref>پیام معظم له، ۱۸/۱۰/۱۳۶۸؛ قبسات النور، ص۸۶.</ref>، همه راههای اصلی نظام به مرکز [[ولایت]] یا نقطه درخشان [[نظام اسلامی]] ختم میشود<ref>درسهایی از نهج البلاغه، ۱۳۹.</ref>. | ||
از جمله موضوعاتی که در مورد ولایت فقیه مطرح است [[دلایل]] وجودی و [[ضرورت]] و جایگاه آن است که از نظر [[حضرت | از جمله موضوعاتی که در مورد ولایت فقیه مطرح است [[دلایل]] وجودی و [[ضرورت]] و جایگاه آن است که از نظر [[حضرت آیتالله خامنهای]] ولایت فقیه جزو [[فروع دین]] است؛ زیرا ولایت به معنای نظام است و نظام و خصوصیات آن جزء فروع دین است نه [[اصول دین]] که به حوزه [[اعتقادات]] مربوط میشود. البته [[التزام عملی]] به آن لازم است و اگر کسی منکر آن باشد [[منکر ضروری]] [[دین]] شده است<ref>أجوبة الاستفتاءات، ص۲۳؛ دررالفوائد فی اجوبة القائد، ص۲۴.</ref>. ایشان بین [[التزام]] به ولایت فقیه و التزام به [[اسلام]] و ولایت [[امامان معصوم]]{{عم}} تفاوتی قائل نیست<ref>اجوبة الاستفتاءات، ص۲۲.</ref>. بنابراین اصل ولایت فقیه را «[[حکم شرعی]]» میدانند که [[عقل]] نیز آن را [[تأیید]] میکند. [[مشروعیت]] آن دینی و به واسطه امضای [[شرع]] است. اما در [[انتخاب]] مصداق آن [[معتقد]] به «طریق [[عقلانی]]» هستند و به شیوه انتخابی که در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] آمده است استناد میکنند<ref>در مکتب جمعه، ج۶، ص۳۰۱.</ref>. | ||
بر اساس این تلقی از [[حکومت اسلامی]] در [[فلسفه]] ایشان، حکومت اسلامی و [[نظام ولایی]]، با دو تعبیر [[جمهوری اسلامی]] و [[مردم سالاری دینی]] ارائه شده است: | بر اساس این تلقی از [[حکومت اسلامی]] در [[فلسفه]] ایشان، حکومت اسلامی و [[نظام ولایی]]، با دو تعبیر [[جمهوری اسلامی]] و [[مردم سالاری دینی]] ارائه شده است: | ||