حجاج بن عامر ثمالی: تفاوت میان نسخه‌ها

== آشنایی اجمالی ==

وی منسوب به [[ثماله]]، تیره‌ای از [[بنی‌کلان]]، از [[قبیله ازد]] [[یمن]] است. نام پدرش را برخی «عبدالله» گفته و نسبش را افزون بر «ثمالی»، «نصری» نیز نوشته‌اند<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۸۸.</ref>. [[بخاری]]<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۳۷۰.</ref> نام [[پدر]] وی را با تعبیر «یقال»، عبدالله نوشته است. منشأ این [[اختلاف]]، به هم آمیختگی اطلاعات مربوط به «[[حجاج بن عبدالله نصری]]» و «حجاج بن عامر ثمالی» است که این‌ها دو نفر هستند، اما برخی، چون [[ابن عبدالبر]]، این دو را یکی دانسته و [[نسب]] و نام پدر آنان را به هم درآمیخته‌اند<ref>ر. ک: ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۹۰.</ref>، در حالی که بیشتر نویسندگان مانند [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۲.</ref>، و [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۹۰.</ref> بر دوگانه بودن این دو عنوان تصریح کرده‌اند. ابونعیم<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۳.</ref>، ضمن آنکه مانند [[ابن حبان]]<ref>ابن حبان، کتاب الثقات، ج۳، ص۸۷.</ref> «[[حجاج بن عبدالله ثمالی]]» را همان «حجاج بن عامر ثمالی» می‌داند، اما «[[حجاج بن عبدالله نصری]]» را در عنوانی جدا آورده و آن را غیر از دو عنوان یاد شده پیشین می‌داند. در [[صحابی]] بودن «حجاج بن عامر ثمالی» اختلافی نیست. چنان که [[احمد بن محمد بن عیسی حمصی]] در کتاب [[تاریخ الحمصیین]] وی را صحابی دانسته و می‌گوید: [[خبر]] صحابی بودن «حجاج» را افرادی که [[فرزندان]] وی را در [[حمص]] دیده‌اند به من گزارش کرده‌اند<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۷.</ref>. تنها یادی که در حوادث [[سیره نبوی]] از وی شده، مربوط به [[حضور]] و [[همراهی]] او در [[حجة الوداع]]، با [[رسول خدا]] {{صل}} است<ref>ابن قانع، معجم الصحابه، ج۱، ص۱۹۴؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۳.</ref>. وی از جمله صحابه‌ای شمرده شده که [[سبیل]] (شوأرب) خود را کوتاه کرده، اما ریش خود را بلند گذاشته و درنگ می‌کردند<ref>ابن ابی عاصم، الآحاد و المثانی، ج۴، ص۳۷۲؛ بیهقی، ج۱، ص۱۵۱.</ref>. وی بعدها ساکن [[شام]] شد<ref>ابن حبان، کتاب الثقات، ج۳، ص۸۷؛ بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۱۷۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۸۸.</ref> و در شمار [[اهل]] حمص<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۲؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۸۹.</ref> و مدفون در همان جاست<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۰۳.</ref>. تنها [[حدیث]] [[نقل]] شده از او روایتی [[اخلاقی]] درباره دوری از قیل و قال و تضییع [[مال]]، توصیه به [[انفاق]]، ملامت نکردن و توصیه به آغاز انفاق بر افرادی است که [[نفقه]] شان بر عهده [[انسان]] است:

{{عربی|ایاکم و کثرة السؤال، و اضاعة المال، و قیل و قال و..}}<ref>طبرانی، مسند الشامیین، ج۱، ص۳۱۴؛ بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۱۷۳.</ref>؛ [[حجاج بن عامر]] همراه [[عبدالله بن عامر]] که هر دو ثمالی‌اند، در [[نماز صبح]] بر [[عمر بن خطاب]] [[اقتدا]] کرده و گزارش کرده‌اند که [[عمر]] [[سوره]] {{متن قرآن|إِذَا السَّمَاءُ انْشَقَّتْ}}<ref>«هنگامی که آسمان شکاف بردارد،» سوره انشقاق، آیه ۱.</ref>. را در [[نماز]] خواند و [[سجده]] کرد<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۲؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۲۲۵؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۸۹.</ref>. [[خالد بن مغدان]]، [[شرحبیل بن مسلم]] و [[عاصم بن حجاج]] [[راوی]] [[روایت]] اویند<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۲.</ref><ref>[[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد، منصور]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۳ (کتاب)|مقاله «حجاج بن عامر ثمالی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۳، ص۴.</ref>.

 

[[رده:اصحاب پیامبر]]