پیشینه بحث از موعود قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

* [[محدثان]] و [[مفسران]] گرانقدر [[شیعه]] از دیرباز به موضوع [[موعود]] در [[قرآن]] توجه کرده و در کتاب‌های خود به جمع‌آوری و تبویب آیاتی پرداخته‌اند که در کلمات [[معصومان]]: به این موضوع [[تفسیر]] با [[تأویل]] شده‌اند.  

* [[علامه]] [[سید هاشم حسینی بحرانی]] (م ۱۱۰۷ ه- ق) در کتاب [[المحجة فی ما نزل فی القائم الحجة (کتاب)|المحجة فی ما نزل فی القائم الحجة]] {{ع}} که با نام [[سیمای حضرت مهدی در قرآن (کتاب)|سیمای حضرت مهدی در قرآن]] به [[زبان فارسی]] ترجمه و منتشر شده است، با بهره‌گیری از [[روایات]]، ۱۲۰ [[آیه]] مرتبط با این موضوع را بررسی می‌کند. ناگفته نماند که در [[مستدرک المحجة (کتاب)|مستدرک المحجة]]، که در انتهای کتاب یاد شده آمده است، چهارده [[آیه]] دیگر به این مجموعه افزوده شده است.  

* [[علامه مجلسی]] (۱۰۲۷ - ۱۱۱۱ ه- ق) در بحار الأنوار با استفاده از تفاسیری مانند [[تفسیر القمی]]، [[تفسیر]] [[فرات الکوفی (کتاب)|فرات الکوفی]]، [[تفسیر العیاشی]]، [[تفسیر]] [[کنز الفوائد (کتاب)|کنز الفوائد]] و کتاب‌هایی چون [[الکافی]] ثقه‌الاسلام کلینی، [[کمال‌الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال‌الدین و تمام النعمة]] [[شیخ صدوق]]، [[الإرشاد (کتاب)|الإرشاد]] [[شیخ مفید]]، [[کتاب الغیبه]] [[شیخ طوسی]]، [[کتاب الغیبه]] [[نعمانی]] و... ، بیش از شصت [[آیه]] را که به [[قیام]] {{ع}} [[تأویل]] شده‌اند، جمع‌آوری کرده است<ref>ر. ک: المجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار {{عم}}، ۱۱۰ ج، چاپ سوم: بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ه-. ق. ج ۵۱، صص ۴۴ – ۶۴.</ref>.  

* در جلد پنجم از کتاب [[معجم أحادیث الامام المهدی (کتاب)|معجم أحادیث الامام المهدی]] {{ع}} که به [[همت]] هیئت [[علمی]] مؤسسه [[معارف اسلامی]] و با اشراف [[حجت الاسلام و المسلمین]] [[علی کورانی]] منتشر شده است، بیش از ۳۰۰ [[آیه]] [[قرآن کریم]] که به گونه‌ای با [[شخصیت امام مهدی]] {{ع}}، [[ظهور]] آن [[حضرت]] و موضوعاتی چون [[رجعت]] ارتباط دارند، جمع‌آوری و [[روایات]] ذیل آنها بررسی شده است<ref>الهیئة العلمیة فی مؤسسة المعارف الإسلامیة، معجم احادیث الإمام المهدی {{ع}}، تحت اشراف علی کورانی، چاپ اول: قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۱ ه- ق. ج ۵.</ref>. در کتاب [[الآیات الباهرة فی بقیة العترة الطاهرة (کتاب)|الآیات الباهرة فی بقیة العترة الطاهرة]] ([[تفسیر]] [[آیات]] القرآن فی المهدی [[صاحب الزمان]])، اثر آقای [[سید داود میرصابری]] که به [[باور]] نویسنده آن، کامل کننده کتاب‌هایی است که پیش از این کتاب این زمینه نوشته شده، با استفاده از [[روایات]] [[معصومان]] {{عم}} حدود ۲۴۰ [[آیه]] مرتبط با موضوع [[مهدویت]] بررسی شده است<ref>ر. ک: سید داود میرصابری، الآیات الباهرة فی بقیة العترة الطاهرة، چاپ اول: تهران، قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعنة، ۱۴۰۲ ه-. ق. </ref>.  

* [[سعید ابومعاش]] نیز در کتاب [[الإمام المهدی فی القرآن و السنة (کتاب)|الإمام المهدی فی القرآن و السنة]] حدود ۵۰۰ [[آیه]] را که به نوعی با وجود [[مقدس]] [[امام عصر]] {{ع}} و [[ظهور]] ایشان ارتباط دارند، گردآورده و با بهره‌گیری از [[روایات]] به بررسی و شرح آنها پرداخته است<ref>ر. ک: سعید ابومعاش، الإمام المهدی فی القرآن والسنة، چاپ دوم: مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، ۱۴۲۵ ه- ق.</ref>. گفتنی است برخی [[مفسران شیعه]] در کتاب‌های خود مجموعه آیاتی را که در [[شأن]] [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} و [[تأویل]] شده‌اند، گرد آورده‌اند که به طور طبیعی بخش قابل توجهی از این کتاب‌ها نیز به [[آیات]] [[تأویل]] شده در [[شأن]] [[امام مهدی]] {{ع}} اختصاص دارد. از آن جمله می‌توان به کتاب [[تأویل الآیات الظاهرة]] فی [[فضائل]] العترة الطاهرة اثر [[سید شرف الدین]] [[علی]] الحسینی الاسترآبادی (از علمای نیمه دوم قرن دهم هجری) اشاره کرد<ref>ر. ک: سید شرف الدین علی الحسین استرابادی، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة چاپ اول: قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۰۹ ه- ق.</ref>»<ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۲۲.</ref>.

== پرسش مستقیم ==

* [[پیشینه بحث از موعود در قرآن چیست؟ (پرسش)]]