جباریت: تفاوت میان نسخه‌ها

| مداخل مرتبط = [[جباریت در لغت]] - [[جباریت در قرآن]] - [[جباریت در فقه سیاسی]]

جبار: کسی است که [[سلطه]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۳۳-۸۳۴.</ref>، [[برتری]] و [[غلبه]] دارد<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۴۶.</ref>؛ از [[جبر]] به معنای [[عظمت]] و [[برتری]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۵۰۱.</ref>.

 

{{متن قرآن|أَتُرِيدُ أَنْ تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ إِنْ تُرِيدُ إِلَّا أَنْ تَكُونَ جَبَّارًا فِي الْأَرْضِ}}<ref>«آیا می‌خواهی که مرا همچون کسی که دیروز کشتی بکشی؟ تو جز این نمی‌خواهی که در این (سر) زمین گردنکش باشی» سوره قصص، آیه ۱۹.</ref>.

 

جبّار از [[صفات الهی]] است و اطلاق آن بر مخلوق و [[عبد]] [[مذمت]] شده و حتی در [[قرآن]] این صفت [[نفی]] شده است: {{متن قرآن|مَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ}}<ref>«تو بر آنان چیره نیستی» سوره ق، آیه ۴۵.</ref>.

در [[سیاست]] معمولاً جبّار بر فردی اطلاق می‌شود که [[سلطه]] خود را با [[تحمیل]] بر [[اراده]] [[مردم]] و [[اجبار]] آنها تأمین می‌کند<ref>سیدمحمدحسین طباطبابی، المیزان، ج۱۸، ص۳۶۱.</ref>. بر این اساس، به [[نظام سیاسی]] که [[حاکم]] آن همه [[شئون]] و امور [[مردم]] را در [[دست]] گرفته و [[فرمانروایی]] مطلق دارد، [[حکومت]] تیرانی گفته می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۳۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۰۳-۲۰۴.</ref>.

#[[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]