مصداق‌شناسی اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها
←نظریه امامیه
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== مصداق اهل بیت در آیه تطهیر == | |||
[[اهل بیت]]{{عم}} چه کسانی هستند؟ سه نظریه درباره اهل بیت{{عم}} در دست است: | |||
#برخی مانند [[عکرمه]] و [[مقاتل بن سلیمان]] و [[عروة بن زبیر]] گفته‌اند مراد [[زنان]] پیامبرند<ref>أسباب النزول، ص۳۶۸؛ مجمع البیان، ج۸، ص۵۵۹؛ الجامع الأحکام القرآن، ج۱۴، ص۱۸۲.</ref>. [[ابن‌تیمیه]] بر این نظریه [[اصرار]] دارد<ref>المنتقی من منهاج الاعتدال، ص۱۸۰.</ref>. | |||
#عده بیشتر بر آن‌اند: مراد [[همسران پیامبر]]{{صل}} به همراه [[علی]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{س}} و [[حسن]] و [[حسین]]{{عم}} است<ref>جامع البیان، ج۲۲، ص۶؛ التفسیر الکبیر، ج۲۵، ص۱۶۸؛ تفسیر ابن کثیر، ج۶، ص۳۶۵.</ref>. | |||
#[[ائمه اهل بیت]]{{عم}} و بسیاری از [[راویان]] و [[مفسران]] دیگر [[مذاهب]] بر آن‌اند مراد از اهل بیت، علی و فاطمه و حسن و حسین{{عم}} هستند. بیش از سی نفر از [[محدثان]] و [[مفسران اهل سنت]] تصریح کرده‌اند: مقصود از اهل بیت، در [[آیه کریمه]]، [[پنج تن]] [[آل]] عبایند<ref>جامع البیان، ج۲۲، ص۶؛ المسند، ابن حنبل، ج۱، ص۳۳۱؛ ج۴، ص۱۰۷؛ ج۶، ص۲۹۲؛ المستدرک علی الصحیحین، ج۲، ص۴۱۶؛ مجمع البیان، ج۸، ص۵۹۹- ۵۶۰؛ تفسیر البیضاوی، ج۴، ص۲۳۱.</ref>. به [[نص]] [[روایات اهل بیت]] و تصریح [[امام رضا]]{{ع}} اهل بیت، دیگر [[ائمه]]{{عم}} را نیز در بر می‌گیرد<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۵۷.</ref>.<ref>[[سید عباس صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید عباس]]، [[آیه تطهیر - صادقی فدکی (مقاله)|مقاله «آیه تطهیر»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]]، ص ۲۵۷.</ref> | |||
==نظریه امامیه == | ==نظریه امامیه == | ||
[[فقها]] و [[مفسران شیعه]] به ده‌ها خبر [[نبوی]] صحیح، [[عترت]] را مصداق اصلی [[اهل بیت]]{{عم}} شمرده‌اند و به شبهه‌های رقبا پاسخ داده‌اند و گفته‌اند نظریه‌های معارضان [[توانایی]] مقابله با [[روایات]] رسیده درباره عترت را ندارد. برخی از تذکره‌نویسان، [[عکرمه]] [[راوی]] اصلی [[نزول آیه]] درباره [[زنان پیامبر]]{{صل}} را [[ثقه]] و [[راستگو]] شمرده و برخی دیگر او را متهم به [[کذب]] و [[دروغ‌گویی]] کرده‌اند<ref>تهذیب التهذیب، ج۷، ص۳۲۰؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۵، ص۲۰۹.</ref> و درباره‌اش نوشته‌اند به [[خوارج]] و [[صفریه]] و [[اباضیه]] [[گرایش]] دارد<ref>تهذیب التهذیب، ج۷، ص۲۳۰-۲۳۴؛ الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج۱۷، ص۲۶۷؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۵، ص۲۰۹.</ref>. برخی [[مقاتل]]، قائل دیگر این نظریه را از بدخواهان [[امیرمؤمنان]] و [[دروغگو]] شمرده‌اند<ref>تهذیب التهذیب، ج۱۰، ص۲۴۵-۲۴۸؛ سیر أعلام النبلاء، ج۷، ص۲۳۴.</ref>. منابع دیگر نام مقاتل را در گروه [[دوستداران علی]]{{ع}} و [[راوی حدیث]] معروف [[وصایت علی]]{{ع}} از [[پیامبر]]{{صل}} ثبت کرده‌اند. [[شیخ طوسی]] مقاتل را از [[یاران امام صادق]]{{ع}} شمرده است<ref>قاموس الرجال، ج۱۰، ص۲۲۳.</ref>. با این تفاوت گزارش‌ها در صحت استناد این گفته به مقاتل و یا [[مرجعیت]] وی به عنوان کارشناس [[دین]]، جای تردید است. [[عروه]] از [[دشمنان]] [[آشتی]] ناپذیر [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} بوده و به گفته فرزندش وی با شنیدن [[نام علی]]{{ع}} به وی [[دشنام]] می‌گفته است<ref>الغارات، ج۲، ص۵۷۷؛ شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج۴، ص۱۰۲.</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} در این باره با وی [[مناظره]] کرده است<ref>شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج۴، ص۱۰۲.</ref>. روشن است دیدگاه‌های وی درباره [[آیه تطهیر]] چه بسا برخاسته از دیدگاه‌های [[اعتقادی]] وی باشد<ref>[[سید عباس صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید عباس]]، [[آیه تطهیر - صادقی فدکی (مقاله)|مقاله «آیه تطهیر»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]]، ص ۲۵۷.</ref>. | [[فقها]] و [[مفسران شیعه]] به ده‌ها خبر [[نبوی]] صحیح، [[عترت]] را مصداق اصلی [[اهل بیت]]{{عم}} شمرده‌اند و به شبهه‌های رقبا پاسخ داده‌اند و گفته‌اند نظریه‌های معارضان [[توانایی]] مقابله با [[روایات]] رسیده درباره عترت را ندارد. برخی از تذکره‌نویسان، [[عکرمه]] [[راوی]] اصلی [[نزول آیه]] درباره [[زنان پیامبر]]{{صل}} را [[ثقه]] و [[راستگو]] شمرده و برخی دیگر او را متهم به [[کذب]] و [[دروغ‌گویی]] کرده‌اند<ref>تهذیب التهذیب، ج۷، ص۳۲۰؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۵، ص۲۰۹.</ref> و درباره‌اش نوشته‌اند به [[خوارج]] و [[صفریه]] و [[اباضیه]] [[گرایش]] دارد<ref>تهذیب التهذیب، ج۷، ص۲۳۰-۲۳۴؛ الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج۱۷، ص۲۶۷؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۵، ص۲۰۹.</ref>. برخی [[مقاتل]]، قائل دیگر این نظریه را از بدخواهان [[امیرمؤمنان]] و [[دروغگو]] شمرده‌اند<ref>تهذیب التهذیب، ج۱۰، ص۲۴۵-۲۴۸؛ سیر أعلام النبلاء، ج۷، ص۲۳۴.</ref>. منابع دیگر نام مقاتل را در گروه [[دوستداران علی]]{{ع}} و [[راوی حدیث]] معروف [[وصایت علی]]{{ع}} از [[پیامبر]]{{صل}} ثبت کرده‌اند. [[شیخ طوسی]] مقاتل را از [[یاران امام صادق]]{{ع}} شمرده است<ref>قاموس الرجال، ج۱۰، ص۲۲۳.</ref>. با این تفاوت گزارش‌ها در صحت استناد این گفته به مقاتل و یا [[مرجعیت]] وی به عنوان کارشناس [[دین]]، جای تردید است. [[عروه]] از [[دشمنان]] [[آشتی]] ناپذیر [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} بوده و به گفته فرزندش وی با شنیدن [[نام علی]]{{ع}} به وی [[دشنام]] می‌گفته است<ref>الغارات، ج۲، ص۵۷۷؛ شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج۴، ص۱۰۲.</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} در این باره با وی [[مناظره]] کرده است<ref>شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج۴، ص۱۰۲.</ref>. روشن است دیدگاه‌های وی درباره [[آیه تطهیر]] چه بسا برخاسته از دیدگاه‌های [[اعتقادی]] وی باشد<ref>[[سید عباس صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید عباس]]، [[آیه تطهیر - صادقی فدکی (مقاله)|مقاله «آیه تطهیر»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]]، ص ۲۵۷.</ref>. | ||