اجدع بن مالک همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

وی فرزند [[مالک بن امیه]]، از تیره وداعی از [[قبیله همدان]]<ref>ابن حزم، ص۳۹۴؛ سمعانی، ج۵، ص۵۸۰.</ref> است. نام او را «عبدالرحمان» گفته‌اند<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۳۸.</ref>. وی از [[شجاعان]] و [[شاعران]] [[یمن]] در [[دوران جاهلیت]] بود که [[اسلام]] را [[درک]] کرد<ref> سمعانی، ج۵، ص۵۸۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۹۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref> ولی [[رسول خدا]] {{صل}} را ندید. از این‌رو [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref> نام او را در بخش سوم کتابش ([[مخضرمین]]) قرار داده است. برخی از اشعار او در منابع ادبی آمده است<ref>زبیدی، ج۳، ص۱۱۸۹ و ج۵، ص۲۸۵، ۴۰۷ و ۴۴۷ و ج۹، ص۲۵۳ و ج۱۰، ص۵، ۱۲۴ و ۳۷۳: بکری، ج۲، ص۶۵۱.</ref>.

اندکی پیش از [[اسلام]]، میان قبیله همدان - که [[رهبر]] آن [[اجدع بن مالک]] (و بنا به [[نقلی]] [[مالک بن خزیم]]) بود. و مراد شاخه‌ای از [[مذحج]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۱۳۶.</ref> درگیری رخ داد که به «[[یوم]] الردم» یا «یوم الرزم» مشهور شد و [[همدانیان]] [[پیروز]] شدند. [[فروة بن مسیک مرادی]]، از شیوخ مراد نزد رسول خدا {{صل}} آمد و در اشعاری، عذر [[شکست]] [[قبیله]] مراد را بیان کرد. [[حضرت]] به او فرمود: آیا از حادثه یوم الردم [[غمگین]] هستی؟ وی گفت: هر قومی حادثه‌ای ببیند محزون است؛ چنان که [[قوم]] من در یوم الردم دید<ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۰۳؛ طبری، ج۲، ص۱۳۴ و ۳۲۶؛ بکری، ج۲، ص۶۴۹؛ ابن اثیر، ج۴، ص۳۴۴؛ ابن سید الناس، ج۲، ص۲۸۹.</ref>.

اجدع در لغت به معنای [[گوش]] [[بریده]] و نامی برای [[شیطان]] است<ref>ابن منظور، ج۸، ص۴۱ و ۴۳؛ زبیدی، ج۵، ص۲۹۵.</ref> به همین دلیل وقتی او و فرزندش «مسروق» با هیئتی بر عمر وارد شدند و خود را معرفی کرد، عمر گفت: از رسول خدا {{صل}} شنیدم که فرمود: اجدع (یعنی) [[شیطان]]، از این رو نامش را به عبدالرحمان [[تغییر]] داد<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۳۸؛ ابن ابی شیبه، ج۶، ص۱۵۹؛ ثقفی، ج۲، ص۹۰۸؛ بغدادی، ج۱۳، ص۲۳۳؛ ابن عساکر، ج۵۷، ص۴۰۱.</ref>. بعدها نام فرزندش در [[دیوان]] مسروقی بن عبدالرحمان آمد<ref>ثقفی، ج۲، ص۹۰۸؛ ابن حزم، ص۳۹۵.</ref>. اجدع در [[زمان]] [[خلیفه دوم]] درگذشت<ref>سمعانی، ج۵، ص۵۸۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۹۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref>.

[[فرزندان]] وی «منتشر» و «مسروق» <ref>(چون در [[کودکی]] ربوده و سپس پیدا شد)؛ ر. ک: سمعانی، ج۵، ص۶۵۰؛ ذهبی، ج۴، ص۶۴؛ ابن عساکر، ج۵۷، ص۴۰۱.</ref> یا مندر نام داشتند<ref>مزی، ج۲۶، ص۴۹۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۶، ص۱۶۷.</ref>. فرزندش مسروق از عمر و دیگران [[روایت]] کرده است<ref>سیر، ذهبی، ج۴، ص۶۴.</ref>. او از [[فقها]]، [[مفسران]] [[تابعی]] و زهاد ثمانیه و یکی از [[پنج تن]] از [[اصحاب خاص]] [[عبدالله بن مسعود]] است. در [[قادسیه]] از [[شجاعان]] بود و از نظر [[فکری]]، [[عثمانی]] [[مذهب]]<ref>شرح حال او را ر. ک: ابن سعد، ج۶، ص۷۶؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۱۰۰.</ref><ref>[[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «اجدع بن مالک همدانی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۱۰.</ref>