آرامش در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

*احساس [[آرامش]] در [[باب ]] [[انتظار]]، به این معناست که [[فلسفه]] و [[مکتب انتظار]]، که بر ارادۀ حتمی [[خداوند]] بر تحقّق [[حاکمیت]] [[عدل]] محور و جهانی [[امام مهدی]] {{ع}} و ریشه کردن هر گونه [[شرک]] و [[ظلم]] و [[تبعیض]] توسط آن [[حضرت]] و رسیدن به [[امنیت]] و [[آسایش]] و [[رفاه]] و [[معنویت]] فراگیر برای کل [[بشریت]] مبتنی است، نه تنها از استرس و نگرانی‌های فرد و جامعۀ [[منتظِر]] نسبت به [[آینده]] [[پیشگیری]] می‌کند، بلکه انگیزش و توان‌مندی [[فکری]] و [[روانی]] [[منتظران]] را در جهت [[زمینه‌سازی]] و نیل به اهداف والا و رسیدن به چنین آیندۀ روشن ارتقا می‌بخشد<ref>ر.ک: [[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.</ref>.

#'''یاد [[مهدی]]{{ع}} یاد خداست''': [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]]، درمان تمام غم‌ها، تنش‌ها، و اضطراب‌ها و آرامش‌دهنده قلب‌ها را ذکر و یاد و توجه به خود ([[خدا]]) معرفی کرده است و از دیدگاه [[اسلام]]، تنها چیزی که نیاز به [[آرامش]] و [[امنیت روانی]] را برآورده می‌کند، یاد خداست: {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>«همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌های ایشان با یاد خداوند آرام می‌گیرد؛ آگاه باشید! با یاد خداوند دل‌ها آرام می‌یابد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref>. یکی [[کامل‌ترین]] مصداق [[ذکر خدا]]، [[یاد امام مهدی]]{{ع}} است. [[یاد حضرت مهدی]]{{ع}} در [[حقیقت]] یاد خداست؛ همان‌طور که [[پیروان]] [[مشتاق]] آن [[حضرت]] هر [[صبح ]][[جمعه]] در "[[دعای ندبه]]" می‌خوانند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ وَ نَحْنُ عَبِيدُكَ التَّائِقُونَ إِلَى وَلِيِّكَ، الْمُذَكِّرِ بِكَ وَ بِنَبِيِّكَ}}؛ خدایا، ما [[بندگان]]، به شدّت [[مشتاق]] به سوی ولی تو هستیم، آن‌که [[مردم]] را به یاد تو و پیامبرت اندازد<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>. آنان‌که: {{متن حدیث|وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّمْتَ لَهُمُ الذِّكْرَ الْعَلِيَّ وَ الثَّنَاءَ الْجَلِيَّ وَ أَهْبَطْتَ عَلَيْهِمْ مَلَائِكَتَكَ}}؛ و [[مقرّب]] درگاه‌شان نمودی و برای آنان ذکر و یاد والا و ثنای روشن پیش آوردی و فرشتگانت را بر آنها فرو فرستادی<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>. در [[زیارت جامعه کبیره]] می‌خوانند: {{متن حدیث|ذِكْرُكُمْ فِي الذَّاكِرِينَ}}؛ یاد شما در [[قلوب]] یادکنندگان است<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ}}<ref>«و به راستی یادکرد خداوند (از هر چیز) بزرگ‌تر است» سوره عنکبوت، آیه ۴۵.</ref> فرمود: {{متن حدیث|نَحْنُ ذِكْرُ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَكْبَرُ}}؛ ما [[ذکر خدا]] هستیم و ما بزرگیم<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۵۹۸.</ref>. لذا، کسی که قصد [[تقرّب به خداوند]] بزرگ نماید، به [[ائمه اطهار]]{{عم}} روی می‌آورد: {{متن حدیث|وَ مَنْ قَصَدَهُ تَوَجَّهَ بِكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>، پس مهدی‌باوری، می‌تواند [[آرامش]][[ بشر]] امروزی، از نوع مثبت را تأمین کند<ref>ر.ک: سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref>. ذکر، یاد، [[توسّل]]، [[ زیارت]]، و [[انتظار ظهور امام مهدی]]{{ع}} به عنوان [[حجت خدا]] و [[مظهر]] تمام [[صفات کمالیه]] [[خداوند]]، می‌تواند برجنبه‌های فردی، [[اجتماعی]]، [[عاطفی]] و [[روانی]] [[انسان]] [[منتظِر]] اثرات مفید داشته و باعث تقویت و [[رشد شخصیت]] سالم در [[انسان]] گردد و اسباب [[امنیت]] و [[آرامش روانی]] او را فراهم آورَد. [[یاد امام مهدی]]{{ع}} به عنوان [[مظهر]] و [[امام حق]]، از این‌رو که هر چه [[باطل]] و [[طاغوت]] و مظاهر آن به حیث [[مظهر]] [[دنیاپرستی]] و تنش است از [[دل]] و [[اندیشه]] پیروانش می‌زداید، [[غم]] زدا و تنش زداست؛ و ازآن رو که [[یاد خدا]] را در [[دل]] و [[جان]] پیروانش زنده می‌کند، [[احیاگر]] [[دل]]، و آرامش‌بخش روان است.

#'''[[ آینده]] مثبت و سرشار از سعادت‌''': یکی از عوامل مخل [[آرامش]] که موجب [[افسردگی]]، [[ اضطراب]] و [[نگرانی]] در [[آدمی]] می‌شود، [[بدبینی]] و [[ترس]] از [[آینده]] مبهم است؛ ولی در [[مکتب]] [[مهدویت]]، [[آینده بشر]] بسیار مثبت و درخشان و همراه با [[سعادت]] و [[خوشبختی]] توصیف و [[پیش‌بینی]] شده است که [[انسان]] سرگشته و [[مأیوس]] از [[آینده]] را به نگرش مثبت و سرشار از [[امید به آینده]] و در نتیجه به [[اطمینان]] و [[آرامش]] می‌رساند و بستر [[رشد]] و [[تکامل]] او را فراهم می‌آورد. [[قرآن مجید]] [[ آینده]] و افق [[زندگی]] انسان‌های [[مؤمن]] و [[پیروان]] [[مکتب انتظار]] را بسیار روشن و سرشار از [[آرامش]] و [[امنیت]] توصیف کرده است: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا}}<ref>«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید- و بی‌گمان دینی را که برای آنان پسندیده است برای آنها استوار می‌دارد و (حال) آنان را از پس هراس به آرامش بر می‌گرداند» سوره نور، آیه ۵۵.</ref>. [[روایات]] متعددی درباره [[آینده]] درخشان [[بشریت]] در عصر [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} وجود دارد. [[رسول اکرم]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ بِهِ يُفَرِّجُ اللَّهُ عَنِ الْأُمَّةِ}}؛ [[خداوند]] با [[مهدی]]{{ع}} از [[امت]] رفع [[غم]] و [[گرفتاری]] می‌کند"<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۷۵.</ref> [[ایمان]] به [[مُنجی]] و [[امید به ظهور]] آخرین [[ذخیره]] [[ خیر]] و [[هدایت الهی]] و برچیده شدن دائمی طومار نظام‌های [[فاسد]] [[حاکم]] بر [[جهان]]، یگانه افق روشنی است که فردای روشن را برای [[بشریت]] نوید می‌دهد و [[استرس]] و [[نگرانی‌ها]] را از [[روح]] و [[جان]] او ستُرده و به وی [[آرامش]] می‌دهد. [[فلسفه انتظار]] و [[مکتب]] [[مهدویّت]]، در عین اینکه [[پیش بینی]] یک [[سلسله]] حوادث و تکان‌های شدید و نابسامانی‌ها و [[کشتارها]] و [[بی‌عدالتی‌ها]] را در [[آخرالزمان]] کرده است، [[پیش‌بینی]][[ آینده]] [[سعادت‌بخش]] و [[پیروزی]] کامل [[عقل]] بر [[جهل]]، [[ توحید]] بر [[شرک]]، [[ ایمان]] بر [[شک]]، [[عدالت]] بر [[ظلم]]، [[سعادت]] بر [[شقاوت]] را نیز نموده است؛ لذا نوید دِه و [[آرزو]] ساز و آرامش‌بخش است<ref>نظری شاری، عبدالله، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.</ref>.

# '''[[معرفت یقینی]]''': بسیاری از [[مشکلات]] و [[بیماری‌های روانی]] هم‌چون [[افسردگی]] و [[اضطراب]]، به [[افکار التقاطی]]، [[متزلزل]] و آمیخته به [[شک]] بر می‌گردد که فرد را به [[بی‌کفایتی]] و [[پوچی]] [[اندیشه]] و [[ترس]] از [[آینده]] [[زندگی]] گرفتار می‌کند. اغلب [[روان‌شناسان]] [[شناختی]] نگر، بر این نکته تأکید دارند که اختلال‌های اضطرابی تعمیم یافته از "باورهای نامناسب" و غیر منطقی ناشی می‌شوند. آنها فرایندهای [[شناختی]] را به منزله محور اصلی رفتارها، [[فکر]] و [[هیجان]] تلقی کرده‌اند. افراد دارای باورهای نامناسب، در برابر مسایل ناشناخته دچار [[ترس]] می‌شوند و همواره [[منتظر]] بروز فاجعه‌ای هستند، و همه چیز را زیر نظر دارند تا نشانه‌های خطر را بیابند و بدین صورت است که در واقع، چنین علایمی را همه جا می‌بینند و [[زندگی]] خود را در [[اضطراب]] می‌گذرانند<ref>دادستان، پریرخ، روان‌شناسی مرضی تحولی، ج۱، ص۱۱۶.</ref>. در مقابل [[معرفت]] و [[یقین]]، [[اطمینان]] و [[آرامش]] [[قلب]] را برای [[انسان]] به ارمغان می‌آورد. از آنجا که [[ایمان]] و [[باور به مهدویت]]، با [[شناخت]] منطقی و آگاهی‌های [[یقینی]] شکل می‌گیرد، از این رو، [[اعتقاد به مهدویت]]، جایی برای تردید و تشویش و تشکیک و [[تزلزل]] و [[ترس]] از [[آینده]] باقی نمی‌گذارد و [[انسان]] را از [[اضطراب]]، [[پوچی]] و [[بیهودگی]] می‌رهاند و به او [[نشاط]] [[روحی]]، [[ آرامش]] [[دل]] و فراغت خاطر عطا می‌کند. چون تمام [[رفتار]] ریز و درشت چنین فردی، از پشتوانه [[فکری]] [[قوی]] برخوردار است و برای تک تک کنش‌ها و واکنش‌های خود، [[دلیل]] و توجیه منطقی و قابل [[پذیرش]] دارد<ref>ر.ک: موحدی، محسن، آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت، ص۴.</ref>.

#'''[[احساس امنیت حقیقی]]''': [[آرامش روانی]] وقتی به دست می‌آید که [[انسان]] [[احساس امنیت]] داشته باشد. [[انتظار ظهور منجی]]، مهدی‌باوری و [[اعتقاد]] به [[حضور امام]]{{ع}} در میان [[مردم]]، به تقویت برخورداری از [[احساس امنیت]] کمک می‌کند؛ زیرا ما [[امام عصر]]{{ع}} را [[خلیفه خداوند]] در [[زمین]] و تجلی‌بخش [[اسمای الهی]] می‌دانیم؛ بنابراین همان‌گونه که [[خداوند]] خود [[پناه مؤمنان]] است، [[حجت]] او در [[زمین]] نیز پناهگاهی [[امن]] برای [[مؤمنان]] می‌باشد. از این‌روست که [[امام عصر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|وَ إِنِّي لَأَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ}}؛ من مایه [[امنیت]] [[اهل]] زمینم، چنان‌که [[ستارگان]] مایه [[امنیت]] [[اهل]] آسمان‌اند<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۹۲.</ref>. براساس همین باورهای [[مکتب انتظار]]، فرد و [[جامعه]] [[مؤمنین]][[ ایمان]] دارند که در دوران هراس‌انگیز [[غیبت]]، [[امام مهدی]]{{ع}}، به عنوان [[حجت خداوند در زمین]]، حاضر و ناظر بر احوال [[پیروان]] خود است و آنان در [[پناه]] [[مراقبت]] و محافظت آن [[حضرت]] از گزند [[گرفتاری‌ها]] و [[شر]] [[دشمنان]] آسوده و در [[امنیت]] به سر می‌برند. چنان‌که در [[توقیع شریف]] خطاب به [[شیعیان]] فرمود: {{متن حدیث|إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَنَزَلَ بِكُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَكُمُ الْأَعْدَاءُ فَاتَّقُوا اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ}}؛ ما در رسیدگی و [[سرپرستی]] شما کوتاهی و [[اهمال]] نکرده و یاد شما را از خاطر نبرده‌ایم که اگر جز این بود، دشواری‌ها و [[مصیبت‌ها]] بر شما فرود می‌آمد و [[دشمنان]]، شما را ریشه کن می‌نمودند. پس تقوای [[خدای بزرگ]] را پیشه خود سازید<ref>طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۲، ص۴۹۷.</ref>.

# '''پشتوانه و تکیه‌گاه [[روانی]]''': [[ایمان]] و [[اعتقاد]] به این امر که "[[خداوند]] برای [[ابلاغ پیام]] خویش و [[هدایت]] [[انسان]] و ارائه [[دستور]] و برنامه [[زندگی]] مطلوب به [[آدمی]]، کسانی را به عنوان [[پیامبر]] و [[امام]] [[منصوب]] کرده است" دارای این اثر [[روانی]] است که [[انسان]]، خود را رها شده و به خود وا نهاده شده و در نتیجه حیران و سرگردان نمی‌یابد؛ بلکه [[اطمینان]] دارد که همواره تحت [[نظارت]] و [[تربیت]] [[خداوند]] از طریق [[انبیا]]، [[اولیا]] و [[ائمه]]{{عم}} قرار دارد و به آسان‌ترین وجه ممکن می‌تواند به [[بهترین]] برنامه [[زندگی]] که متضمّن [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] و تأمین کننده [[سلامت جسم]] و روان او باشد،[[ دست]] یابد. ضمناً لازم نیست برای یافتن حقایق، این در و آن در بزند و شخصاً به تجربه بپردازد و با [[آزمایش]] و [[خطا]] (در مواردی که ممکن باشد) راه درست [[زندگی]] را بشناسد و در میان مکتب‌های [[فکری]] متضاد و دموکراسی‌های ناسازگار با یک‌دیگر به جستجوی [[خوشبختی]] بپردازد و در نهایت هم مطمئن نباشد که آیا به نتایج [[درستی]][[ دست]] یافته است یا خیر، و آیا توانسته است [[حقیقت]] را همان‌طور که هست دریابد یا احیاناً سراب را آب پنداشته و از [[حقیقت]] به مجاز و از اصل هر چیز به سایه و نمونه‌ای بدلی از آن رسیده است. امروز، [[علی]] رغم [[پیشرفت‌های علمی]] و صنعتی در [[جوامع]] گوناگون انسان‌های زیادی به [[حیرت]] و [[پریشانی]] ناشی از نداشتن یک [[مکتب فکری]] و نگرش [[الهی]] سالم و بدون [[تحریف]] دچارند. [[احساس]] رهاشدگی و به خود وانهادگی، به ویژه آنجا که به سر نوشت و [[سعادت ابدی]][[ انسان]] مربوط است، احساسی مخرّب و ویران‌گر است و تهدیدی جدی برای [[سلامت روانی]] افراد به حساب می‌آید و در مقابل [[احساس]] تعلّق و اینکه کسی به [[فکر]] اوست و نسبت به سرنوشتش علاقه‌مند است و می‌خواهد و می‌تواند او را کمک کند و در شناختن و پیمودن راه [[سعادت]] یاری‌گر او باشد، احساسی مطلوب، خوشایند، مثبت و سازنده است و در [[سلامت روانی]] فرد نقش اساسی ایفا می‌کند. [[ایمان به امامت]] و [[باور به مهدویت]]، هم [[انسان]] را از [[حیرت]] و [[پریشانی]] و راه گم کردگی ناشی از نداشتن [[راهنمایان]] سالم می‌رهاند، و هم نوعی [[آرامش]] و [[اطمینان]] فراگیر همراه با [[احساس]] تعلق خاطر نسبت به آن حضرتر در [[انسان]] ایجاد می‌کند؛ زیرا [[انسان]] [[یقین]] می‌کند که می‌تواند با [[دل سپردن]] و [[تسلیم]] خویش به آن [[امام]] [[معصوم]] و [[آگاه]] و [[هدایت‌گر]] [[دلسوز]]، به سرمنزل مقصود گام نهد و به [[آرمان]] مطلوب و دل‌خواه خود برسد و [[شاهد]] [[خوشبختی]] و [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] را در آغوش بکشد<ref>نظری شاری، عبدالله، نقش ایمان در بهداشت روانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، جامعةالمصطفی العالمیه، ۱۳۸۸، ص۳۰۳.</ref>. لذا، [[ایمان به امامت]] و [[باور به مهدویت]]، یک تکیه‌گاه بسیار مهم [[روانی]] برای [[جامعه]] [[مؤمنین]] است. از نظر [[روان‌شناسی]] اشخاصی که دارای تکیه‌گاه [[روانی]] هستند، دارای [[انفعال]] نبوده و [[احساس]] آسیب‌پذیری ندارند و ویژگی‌هایی هم‌چون، [[اعتماد به نفس]]، [[احساس]] توان‌مندی،[[ امیدواری]] و تأثیرگذاری در مسیر [[سرنوشت]] خود و متأثر ساختن محیط پیرامون و [[جهان]] خارج از خود را دارا هستند.[[ اضطراب]] و [[ترس]] این افراد به حداقل میرسد و [[آرامش]] با [[زندگی]] فرد توأم می‌شود و [[احساس]] وجود [[قدرت روحی]] در فرد تقویت مییابد<ref>نظری شاری، عبدالله، نقش ایمان در بهداشت روانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، جامعةالمصطفی العالمیه، ۱۳۸۸، ص۳۰۰.</ref>.

*از دیدگاه [[شیعه]] [[امامان]]{{عم}} ادامه‌دهندگان راه [[پیامبران]] در [[هدایت]] و [[نجات]] [[جوامع انسانی]] از [[گمراهی]] و تباهی‌اند. در این نگرش، [[ایمان به امامت]] و [[باور به مهدویت]] و [[انتظار ظهور منجی]] [[جهان]] بشری و رسیدن به ایده "[[مدینه فاضله]]" و [[نجات]] نهایی [[انسان]] از ستم‌گری‌ها، [[بی‌عدالتی‌ها]]، آسیب‌ها و [[ناهنجاری‌ها]] و رسیدن به "[[آرمان‌شهر]]" مطلوب و مورد تمنای دیرینه [[انسان]] که سرشار از [[عدالت]]، [[برکت]]، [[ امنیت]]، [[ رفاه]] و [[آسایش]]، و [[صلح]] و برادریِ همیشگی تا [[پایان تاریخ]] است، با [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} انجام می‌گیرد، که رسیدن به این [[آرمان]] و [[هدف]] والا،[[ ایمان]] و [[یقین]]، [[ تقوا]] و [[پاکی]]، [[صبر]] و [[پایداری]]، و [[آمادگی]]، [[مجاهدت]]، و [[جدیت]] [[جامعه]] [[مؤمنان]] را می‌طلبد<ref>نظری شاری، عبدالله، نقش ایمان در بهداشت روانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، جامعةالمصطفی العالمیه، ۱۳۸۸، ص۳۰۳-۳۰۵.</ref><ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.

این همه [[عشق]] و [[ایمان به امام]] زمان{{ع}} به عنوان [[حجت خدا]]، که ناظر بر احوال [[مسلمین]] است<ref>امام زمان{{ع}}: {{متن حدیث|إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ‏ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ‏ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاءُ}} (احمد بن علی طبرسی، الإحتجاج علی أهل اللجاج (للطبرسی)، ۲جلد، نشر مرتضی - مشهد، چاپ: اول، ۱۴۰۳ ق، ص ۴۹۷).</ref> و نسبت به آنها همدمِ همراه، [[پدر]] [[مهربان]] و [[برادر]] تنی و [[دل]] سوز است<ref>امام رضا{{ع}}: {{متن حدیث|ألإمامُ أَلاَنیسُ الرَّفیقُ وَ الوالِدُ الشَّفیقُ وَ الأَخُ الشَّقیقُ}}. (محمد ابن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۱۹۸، ح۱).</ref> و نسبت به [[مؤمنین]]، از خود شان مهربان‌تر است،<ref>امام صادق{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|... وَاللّه لَأنا ارحَمُ بِکُم مِنکُم بأنفُسِکُم}}. (محمد حکیمی، عصر زندگی، قم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی حوزة علمیه قم، ۱۳۷۴، چاپ دوم، ص۲۶۸).</ref> متضمن [[ارتباط]] [[معنوی]] دایمی با آن [[حضرت]] در قالب [[دعا]]، [[ زیارت]] و [[توسل]] است که پیامدهای مثبت [[روان‌شناختی]] برای [[مؤمنین]] و ارتقای [[بهداشت روانی]] آنان دارد که در این بخش به تحلیل و بررسی آن می‌پرزدازیم:

[[خداوند متعال]] خود، به [[مؤمنان]] [[دستور]] فرموده است که در [[مشکلات]]، [[ سختی]] و فشارها، [[ انبیاء]] و [[اولیاء]] و آّبرو داران درگاهش را واسطه [[شفا]] و مشکل گشایی به ساحت ربوبی‌اش قرار دهند و از طریق [[توسّل]] به آن بزرگواران، از [[خداوند]] [[حاجت]] خواهی کنند تا به [[رستگاری]] و [[رحمت الهی]] نائل شوند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>

بر اساس [[باور]]، [[مؤمنان]]؛ با [[ایمان]]، [[عشق]]، و محبتی که به [[امام زمان]]{{ع}} دارند و آن [[حضرت]] را [[حجت]] و [[واسطه فیض الهی]] می‌دانند،<ref>{{متن حدیث|دعاء العدیلة الکبیر: ألْحُجَّةُ الْخَلَفُ الصَّالِحُ الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ الْمَهْدِیُّ الْمُرْجَی الَّذِی بِبَقَائِهِ بَقِیَتِ الدُّنْیَا وَ بِیُمْنِهِ‏ رُزِقَ‏ الْوَرَی‏ وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاءُ وَ بِهِ یَمْلَأُ اللَّهُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً}} (محمد باقر مجلسی، بن محمد تقی، زاد المعاد - مفتاح الجنان، ۱جلد، موسسة الأعلمی للمطبوعات - بیروت، چاپ: اول، ۱۴۲۳ ق، ص ۴۲۳.).</ref> سعی می‌کنند در موقعیت‌های‌ مختلف [[زندگی]] با آن [[حضرت]] [[ارتباط]] و پیوند [[معنوی]] داشته باشند. این [[ارتباط]] [[معنوی]] و پیوند جویی [[عاطفی]]، گاهی در قالب [[توسّل]] که نوعی تقرّب‌جویی [[معنوی]] است صورت می‌گیرد که شخص در آن با [[خواندن زیارت]] [[نامه]] و دعاهای مخصوص، به ساحت [[مقدس]] [[امام عصر]]{{ع}} [[متوسل]] می‌شوند، و با [[خلوص نیت]] و [[تضرّع]] و [[زاری]] آن [[حضرت]] را وسیله‏ [[تقرّب به خداوند]] یا وسیله‏ [[شفاعت]] و [[آمرزش]] [[گناه]] یا وسیله‏ طلب [[حاجت]] و رفع مشکل خویش قرار می‌دهند، و با حالت [[امید]] و التجاء از آن بزرگوار می‌خواهد که به عنوان [[حجّت]] [[خدا]] و [[آبرو]] دار [[درگاه الهی]]، از آنان در پیشگاه [[خداوند]] [[ شفاعت]] یا مشکل گشایی کنند، که این خود پیامد‌های‌ روان شناختی مثبتی برای آنان دارد.  

پژوهش‌ها نشان می‌‌دهد افراد [[مؤمن]] با [[دعا]] و [[توسل]] و [[توکل]]، بهتر با رویدادهای تنش‌‌زا "مقابله" می‌کنند، و از این راه به [[آرامش]] و [[امنیت روانی]] که زیر بنای [[بهداشت روانی]] است، [[ دست]] می‌‌یابند.<ref>عبدالله نظری شاری، نقش ایمان در بهداشت روانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد فقه و معارف اسلامی گرایش تربیت، قم، جامعةالمصطفی، ۱۳۸۸، ص ۲۲۰</ref>

از جهت [[روان‌شناختی]]، "شیوه‌های مقابله، توانایی‌های شناختی و [[رفتاری]] هستند که توسط فردِ در معرض [[استرس]]، به منظور کنترل نیازهای خاص درونی و بیرونی که فشارآور بوده و فراتر از منابع فرد می‌باشند، به کار گرفته می‌شوند (هینز و همکاران، ۱۹۹۱)."<ref>محبوبه دادفر، بررسی نقش دین در بهداشت روانی و فرایندهای روان درمانی، نقد و نظر، دفتر تبلیغات حوزة علمیة قم، ۱۳۸۳، شماره ۳۵-۳۶، ص۹۴.</ref> در همین راستا "مقابله [[دینی]] به عنوان روشی که از منابع [[دینی]] مانند [[دعا]]، [[نیایش]]، [[ توکل]] و [[توسّل]] به [[خداوند]] و [[اولیاء]] او برای مقابله استفاده می‌کند، تعریف شده است."<ref>همان.</ref>  

روان شناسان می‌گویند: "در مواجهه با مسایل [[زندگی]] و رسیدن به موفقیت ـ به ویژه در [[مشکلات]] ـ به دو دسته از عوامل نیازمندیم: نخست، فراهم آمدن اسباب طبیعی؛ دوم، شرایط [[روانی]] خاصی که بتوانیم با مسایل بهتر روبه رو شویم که معمولاً با [[ارتباط]] با [[اولیای الهی]] فراهم می‌گردد. گاهی [[سستی]] [[اراده]]، [[ترس]]، [[غم]]، [[ اضطراب]] و عدم اشراف کامل بر موقعیت باعث می‌شود که نتوانیم از راه حل‌های‌ ممکن به شکل مطلوب بهره ببریم.[[ توسل]] (به [[پیامبران]] و [[امامان]]) و [[توکل]]، باعث [[تقویت اراده]] و عدم تأثیر عوامل مخلّ [[روانی]] می‌شود.<ref>ام. رابین دیماتئو، روان‌شناسی سلامت، مترجم: سید مهدی موسوی اصل و دیگران، تهران، سمت، ۱۳۷۸، چ اول، ج ۲، ص۷۵۹-۷۶۲.</ref>

مراسم‌ مذهبی مانند [[نذر]]، [[ اطعام]]، حرکات دسته جمعی مثل [[نماز]] و مراسم [[عزاداری]]، [[ توبه]]، و [[زیارت]]، نقش اساسی در [[آرامش]] دهی و ارتقای در [[بهداشت روانی]] دارند، و سالیان طولانی به صورت [[تجربی]] به [[جامعه بشری]] [[خدمت]] نموده‌اند، و امروزه نیز بیش از هر زمان دیگر همانند [[بهترین]] دپارتمن درمانی در [[خدمت]] آحاد [[بشر]] قرار دارند. روان شناسانی بزرگی مانند یونگ، ویلیام جیمز، فرانکل، بر اهمیت این مفاهیم تأکید ورزیده‌اند. از نظر کارل گوستا و یونگ در [[درون انسان]] جوهری مابعد الطبیعه نهفته است که فقط عده‌ای خاص آن را می‌شناسند و از آن استفاده مطلوب می‌برند. تأثیر مراسم [[عبادی]] به شکل دسته جمعی، مثل [[نماز جماعت]] و [[زیارت]]، گذشته از اینکه باعث هم‌دردی، هم‌داستانی و ایجاد [[اتحاد]] گروهی بین [[انسان‌ها]] می‌شود، نزدیک شدن به ذات لایزال [[الهی]] را تسهیل می‌‌نماید و [[آرامش]] و حالت خاصی به [[انسان]] می‌بخشد که در [[روانشناسی]] معاصر از آن به ریلکسیشن<ref> Relaxation</ref> و [[مراقبه]]<ref> Meditation</ref> تعبیر می‌‌نمایند.<ref>عبدالله نظری شاری، پیشین، ص ۲۹۳.</ref> این [[آرامش]] و ریلکس شدن که در [[مناسک]] [[دینی]] برای افراد حاصل می‌شود نقش مؤثری در ارتقای [[بهداشت روان]]<ref> Health Promotion</ref> دارد.  

از نظر [[روان‌شناختی]]، حضور در [[اماکن مقدس]] و زیارت‌گاه‌های شخصیت‌های [[معنوی]] و [[الهی]]، موجب [[تخلیه]] هیجانی در [[انسان]] می‌‌شود و این [[تخلیه]] هیجانی با [[آرامش]] درونی در [[آدمی]] همراه است. مراسمی نظیر نذز، [[ اطعام]] [[نیازمندان]]، [[عبادات]] دسته جمعی و شرکت در فعالیت‌های مذهبی در اماکنی مانند [[مسجد]]، اکثراً می‌توانند کارکردهای روان درمانی داشته باشند.

از نظر [[روان‌شناسی]]، اشخاصی که دارای تکیه گاه [[روانی]] هستند، دارای [[انفعال]] نبوده و [[احساس]] آسیب پذیری ندارند. و ویژگی‌هایی هم‌چون، [[اعتماد به نفس]]، [[احساس]] توان‌مندی، [[ امیدواری]] و تأثیرگذاری در مسیر [[سرنوشت]] خود و متأثر ساختن محیط پیرامون و [[جهان]] خارج از خود را دارا هستند.[[ اضطراب]] و [[ترس]] این افراد به حداقل می‌رسد و [[آرامش]] با [[زندگی]] فرد توأم می‌شود و [[احساس]] وجود [[قدرت روحی]] در فرد تقویت می‌‌یابد.<ref>عبدالله نظری شاری، پیشین، ص ۲۹۶-۲۹۷.</ref>  

در شب‌های [[نورانی]] و پر [[فیض]] [[ماه مبارک رمضان]]، با [[قرائت ]]"[[دعای افتتاح]]"، از فقدان جانسوز [[پیامبر]]{{صل}}، و [[غیبت]] جانکاه [[امام]]{{ع}} و فتنه‌های زمانه به پیشگاه [[خداوند]] [[شکایت]] می‌برد: {{متن حدیث|... اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُوا إِلَیْکَ فَقْدَ نَبِیِّنا وَ غَیْبَةَ وَلِیِّنا وَ کَثْرَةَ عَدُوِّنا وَ قِلَّةَ عَدَدِنا وَ شِدَّةَ الفِتَنِ بِنا وَ تَظاهُرَ الزَّمانِ عَلَیْنا}}؛ خداوندا! ما از فقدان [[نبی]]{{صل}} و [[غیبت ولی]]{{ع}} خود و از زیادی [[دشمنان]] و کمی [[یاران]] خود و از شدّت فنته‌ها بر خود و پشت کردن زمانه بر خویش، به تو [[شکایت]] می‌کنیم!".<ref>شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، دعای افتتاح.</ref>