بحیرای راهب در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخهها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۲
جز (جایگزینی متن - 'رده:صحابه پیامبر' به 'رده:اصحاب پیامبر') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۲) |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
نام او نزد [[نصارا]] «سَرجِس» یا [[جِرجِیس]]<ref>ابن کثیر، ج۲، ص۳۴۹.</ref> و از تیره «شِنّ» از [[قبیله عبد القیس]] است<ref>ابن قتیبه، ص۵۹.</ref>. | نام او نزد [[نصارا]] «سَرجِس» یا [[جِرجِیس]]<ref>ابن کثیر، ج۲، ص۳۴۹.</ref> و از تیره «شِنّ» از [[قبیله عبد القیس]] است<ref>ابن قتیبه، ص۵۹.</ref>. | ||
او [[منتظر ظهور]] رسول خدا{{صل}} بود<ref>صدوق، ج۱، ص۳۵۴.</ref>. [[مسعودی]]<ref>مسعودی، ج۱، ص۸۹.</ref> گوید: او رسول خدا{{صل}} را در [[نوجوانی]] (نه ـ سیزده سالگی) همراه [[ابوطالب]] در [[سفر به شام]] دید و به او سفارش کرد محمد را از یهودیان که از [[پیامبری]] او خبر دارند، [[حفظ]] کند. [[ابن قتیبه]] گوید: [[پیش از بعثت]] [[پیامبر]]، شنیده بودند ندا دهندهای میگفت: [[بهترین]] [[مردم]] [[زمین]] سه کساند: [[رئاب شِنِّی]]، بحیرای راهب و دیگری که هنوز نیامده؛ یعنی رسول خدا{{صل}} که [[مبعوث]] نشده است. سپس گفته است: هر یک از [[فرزندان]] رئاب که میمرد، همزادی بر [[قبر]] وی دیده میشد<ref>ابن قتیبه، ص۵۹.</ref> | او [[منتظر ظهور]] رسول خدا{{صل}} بود<ref>صدوق، ج۱، ص۳۵۴.</ref>. [[مسعودی]]<ref>مسعودی، ج۱، ص۸۹.</ref> گوید: او رسول خدا{{صل}} را در [[نوجوانی]] (نه ـ سیزده سالگی) همراه [[ابوطالب]] در [[سفر به شام]] دید و به او سفارش کرد محمد را از یهودیان که از [[پیامبری]] او خبر دارند، [[حفظ]] کند. [[ابن قتیبه]] گوید: [[پیش از بعثت]] [[پیامبر]]، شنیده بودند ندا دهندهای میگفت: [[بهترین]] [[مردم]] [[زمین]] سه کساند: [[رئاب شِنِّی]]، بحیرای راهب و دیگری که هنوز نیامده؛ یعنی رسول خدا{{صل}} که [[مبعوث]] نشده است. سپس گفته است: هر یک از [[فرزندان]] رئاب که میمرد، همزادی بر [[قبر]] وی دیده میشد<ref>ابن قتیبه، ص۵۹.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «بحیرا راهب»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۲۰۲-۲۰۳.</ref> | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
امّا تلقی برخی سیرهنگاران از مجموع [[روایات اسلامی]] این است که دو بحیرای راهب وجود داشته است: یکی بحیرای راهبِ معروف که جز روایتی مبهم و مرسل<ref>السیرهالنبویه، ج ۱، ص ۱۸۸، ۱۹۱.</ref> و در عین حال متهم به [[جعل]] و دارای [[ضعف]] متن<ref>السیرة الحلبیه، ج ۱، ص ۱۲۰؛ الصحیح من سیره، ج ۲، ص ۹۳ ـ ۹۴.</ref>، گزارشی از حال وی در دست نیست. دیگری یکی از ۸ [[مسیحی]] شامی است که در [[سال ششم هجری]] و پس از [[فتح خیبر]] همراه با [[جعفر بن ابیطالب]] به [[مدینه]] آمده، بر پیامبر وارد شدند<ref>اسد الغابه، ج ۱، ص ۳۵۵؛ الاصابه، ج ۱، ص ۴۰۴ ـ ۴۰۵.</ref> و به نظر میرسد تلقی برخی مفسران از بحیرای راهب در [[روایات]] [[شأن نزول]] [[نادرست]] است و بر فرض پذیرش [[روایت]] ملاقات وی با پیامبر در نوجوانی، بعید است وی تا سالهای پس از [[هجرت]] زنده بوده باشد<ref> اسدالغابه، ج ۱، ص ۳۵۵؛ الاصابه، ج ۱، ص ۴۰۴.</ref>، بنابراین مراد از بحیرا در روایات شأن نزول یکی از ۸ نفر مسیحی شامی است. درباره این ۸ نفر نیز جز آنکه در چند [[روایت]] شأن نزولی به صورت مبهم از آنها یاد شده و برخی تنها به نام آنها تصریح کردهاند هیچ اطلاعی در دست نیست. | امّا تلقی برخی سیرهنگاران از مجموع [[روایات اسلامی]] این است که دو بحیرای راهب وجود داشته است: یکی بحیرای راهبِ معروف که جز روایتی مبهم و مرسل<ref>السیرهالنبویه، ج ۱، ص ۱۸۸، ۱۹۱.</ref> و در عین حال متهم به [[جعل]] و دارای [[ضعف]] متن<ref>السیرة الحلبیه، ج ۱، ص ۱۲۰؛ الصحیح من سیره، ج ۲، ص ۹۳ ـ ۹۴.</ref>، گزارشی از حال وی در دست نیست. دیگری یکی از ۸ [[مسیحی]] شامی است که در [[سال ششم هجری]] و پس از [[فتح خیبر]] همراه با [[جعفر بن ابیطالب]] به [[مدینه]] آمده، بر پیامبر وارد شدند<ref>اسد الغابه، ج ۱، ص ۳۵۵؛ الاصابه، ج ۱، ص ۴۰۴ ـ ۴۰۵.</ref> و به نظر میرسد تلقی برخی مفسران از بحیرای راهب در [[روایات]] [[شأن نزول]] [[نادرست]] است و بر فرض پذیرش [[روایت]] ملاقات وی با پیامبر در نوجوانی، بعید است وی تا سالهای پس از [[هجرت]] زنده بوده باشد<ref> اسدالغابه، ج ۱، ص ۳۵۵؛ الاصابه، ج ۱، ص ۴۰۴.</ref>، بنابراین مراد از بحیرا در روایات شأن نزول یکی از ۸ نفر مسیحی شامی است. درباره این ۸ نفر نیز جز آنکه در چند [[روایت]] شأن نزولی به صورت مبهم از آنها یاد شده و برخی تنها به نام آنها تصریح کردهاند هیچ اطلاعی در دست نیست. | ||
ماوردی در [[شأن نزول]] [[آیات]] {{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِهِ هُمْ بِهِ يُؤْمِنُونَ وَإِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ قَالُوا آمَنَّا بِهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّنَا إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلِهِ مُسْلِمِينَ أُوْلَئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُم مَّرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ }}<ref>«کسانی که پیش از آن به آنان کتاب (آسمانی) داده بودیم به آن ایمان میآورند و چون (قرآن) برای آنان خوانده شود میگویند: ما بدان باور داریم که راستین است، از سوی پروردگار ماست، ما پیش از آن (هم) گردن نهاده بودیم. آنانند که پاداششان برای شکیبی که ورزیدهاند دو بار به آنان داده میشود و بدی را با نیکی دور میسازند و از آنچه روزیشان کردهایم میبخشند» سوره قصص، آیه ۵۲-۵۴.</ref> آن ۸ نفر را چنین یاد میکند: [[بحیرا]]، [[ابرهه]]، اشراف، [[عامر]]، ایمن، [[ادریس]]، [[نافع]] و [[تمیم]]. [[قرطبی]] در [[نقل]] دیگری که در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ}}<ref>«بیگمان یهودیان و مشرکان را دشمنترین مردم به مؤمنان مییابی و نزدیکترین آنان در دوستی به مؤمنان کسانی را مییابی که میگویند ما مسیحی هستیم؛ این از آن روست که برخی از آنان کشیشان و راهبانی (حقجو) هستند و اینکه آنان گردنکشی نمیکنند» سوره مائده، آیه ۸۲.</ref> آورده، از سه نام ثُمامه، قُثَم و [[درید]] به جای عامر، نافع و تمیم یاد کرده است<ref>تفسیر قرطبی، ج ۶، ص ۱۶۶.</ref>. ابناثیر نیز در اُسد الغابه با تردید از [[مقاتل]] یا فردی دیگر، آن ۸ نفر را نام برده و به جای عامر از تمّام یاد کرده است<ref>اسد الغابه، ج ۱، ص ۱۶۱.</ref> | ماوردی در [[شأن نزول]] [[آیات]] {{متن قرآن|الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِهِ هُمْ بِهِ يُؤْمِنُونَ وَإِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ قَالُوا آمَنَّا بِهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّنَا إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلِهِ مُسْلِمِينَ أُوْلَئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُم مَّرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ }}<ref>«کسانی که پیش از آن به آنان کتاب (آسمانی) داده بودیم به آن ایمان میآورند و چون (قرآن) برای آنان خوانده شود میگویند: ما بدان باور داریم که راستین است، از سوی پروردگار ماست، ما پیش از آن (هم) گردن نهاده بودیم. آنانند که پاداششان برای شکیبی که ورزیدهاند دو بار به آنان داده میشود و بدی را با نیکی دور میسازند و از آنچه روزیشان کردهایم میبخشند» سوره قصص، آیه ۵۲-۵۴.</ref> آن ۸ نفر را چنین یاد میکند: [[بحیرا]]، [[ابرهه]]، اشراف، [[عامر]]، ایمن، [[ادریس]]، [[نافع]] و [[تمیم]]. [[قرطبی]] در [[نقل]] دیگری که در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ}}<ref>«بیگمان یهودیان و مشرکان را دشمنترین مردم به مؤمنان مییابی و نزدیکترین آنان در دوستی به مؤمنان کسانی را مییابی که میگویند ما مسیحی هستیم؛ این از آن روست که برخی از آنان کشیشان و راهبانی (حقجو) هستند و اینکه آنان گردنکشی نمیکنند» سوره مائده، آیه ۸۲.</ref> آورده، از سه نام ثُمامه، قُثَم و [[درید]] به جای عامر، نافع و تمیم یاد کرده است<ref>تفسیر قرطبی، ج ۶، ص ۱۶۶.</ref>. ابناثیر نیز در اُسد الغابه با تردید از [[مقاتل]] یا فردی دیگر، آن ۸ نفر را نام برده و به جای عامر از تمّام یاد کرده است<ref>اسد الغابه، ج ۱، ص ۱۶۱.</ref><ref>[[سید محمود دشتی|دشتی، سید محمود]]، [[بحیرای راهب (مقاله)|مقاله «بحیرای راهب»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۵.</ref> | ||
==[[نقد]] [[سلسله]] [[روایات]] بحیرا== | ==[[نقد]] [[سلسله]] [[روایات]] بحیرا== | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
==منابع == | ==منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[سید محمود دشتی|دشتی، سید محمود]]، [[ بحیرای راهب (مقاله)|مقاله «بحیرای راهب»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۵''']] | # [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[سید محمود دشتی|دشتی، سید محمود]]، [[بحیرای راهب (مقاله)|مقاله «بحیرای راهب»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۵''']] | ||
# [[پرونده:IM009658.jpg|22px]] [[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''مقاله «بحیرا راهب»، دانشنامه سیره نبوی ج۲''']] | # [[پرونده:IM009658.jpg|22px]] [[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''مقاله «بحیرا راهب»، دانشنامه سیره نبوی ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} |