ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
خط ۴: خط ۴:
نام او را به [[اختلاف]]، [[عبدالله]]، [[عامر]]<ref>ابن حجر، ج۳، ص۱۶۳؛ ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۲۱.</ref> [[عبیدالله بن ساعده]]<ref>ابن عبدالبر، ج۲، ص۲۲۱؛ ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.</ref> و [[عامر بن عدی بن مجدعة بن حارث]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵.</ref> گفته‌اند. عامر بن عدی بن مجدعه، جد ابو حشمه بوده<ref>ابن حبان، ج۳، ص۲۹۱.</ref> و به [[اشتباه]] به عنوان نام او ذکر شده است. [[ابن حجر]]<ref>فتح، ج۷، ص۳۲۸.</ref> در یک جا، ابوحثمه را از [[بنی حارثه]] [[خزرج]] دانسته. همانند مزی که او نیز وی را از [[خزرج]] دانسته است<ref>مزی، ج۱، ص۱۷۸.</ref> - و در جای دیگر، او را از [[بنی حارثة]] [[أوس]] معرفی کرده است<ref>ابن حجر، فتح، ج۱۲، ص۲۰۳.</ref>؛ چنان که برخی دیگر نیز او را از [[اوس]] دانسته‌اند<ref>مناوی، ج۱، ص۵۰۰.</ref>. به هر حال شکی در [[اوسی]] بودن او نیست، ولی علت اینکه هم به اوس نسبت داده شده هم به خزرج، این است که [[عرب]]، گاه دو [[قبیله]] [[اوس و خزرج]] را خزرج می‌نامید<ref>ر. ک: کلی، الأصنام، ص۱۱۰-۱۱۱.</ref>.
نام او را به [[اختلاف]]، [[عبدالله]]، [[عامر]]<ref>ابن حجر، ج۳، ص۱۶۳؛ ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۲۱.</ref> [[عبیدالله بن ساعده]]<ref>ابن عبدالبر، ج۲، ص۲۲۱؛ ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.</ref> و [[عامر بن عدی بن مجدعة بن حارث]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵.</ref> گفته‌اند. عامر بن عدی بن مجدعه، جد ابو حشمه بوده<ref>ابن حبان، ج۳، ص۲۹۱.</ref> و به [[اشتباه]] به عنوان نام او ذکر شده است. [[ابن حجر]]<ref>فتح، ج۷، ص۳۲۸.</ref> در یک جا، ابوحثمه را از [[بنی حارثه]] [[خزرج]] دانسته. همانند مزی که او نیز وی را از [[خزرج]] دانسته است<ref>مزی، ج۱، ص۱۷۸.</ref> - و در جای دیگر، او را از [[بنی حارثة]] [[أوس]] معرفی کرده است<ref>ابن حجر، فتح، ج۱۲، ص۲۰۳.</ref>؛ چنان که برخی دیگر نیز او را از [[اوس]] دانسته‌اند<ref>مناوی، ج۱، ص۵۰۰.</ref>. به هر حال شکی در [[اوسی]] بودن او نیست، ولی علت اینکه هم به اوس نسبت داده شده هم به خزرج، این است که [[عرب]]، گاه دو [[قبیله]] [[اوس و خزرج]] را خزرج می‌نامید<ref>ر. ک: کلی، الأصنام، ص۱۱۰-۱۱۱.</ref>.


او راهنمای [[حضرت]] در [[احد]] بود<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۳.</ref>. وی در تمام [[جنگ‌ها]] به غیر از [[بدر]] شرکت داشت و در [[صلح حدیبیه]] با [[رسول خدا]]{{صل}} [[بیعت]] کرد<ref>ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۲۱؛ سیوطی، اسعاف، ص۴۵.</ref>. [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۴، ص۲۰۰.</ref>، این مطالب را برای فرزند ابو حثمه، [[سهل]] نیز نقل کرده است که با توجه به سن او که هنگام [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} هشت سال داشت<ref>ابن حبان، ج۳، ص۱۶۸.</ref>، شرکت او در احد یا [[بیعت]] او با آن حضرت در [[حدیبیه]] نمی‌تواند درست باشد. رسول خدا{{صل}} ابو حثمه را برای تخمین زدن محصولات [[خیبر]] به آنجا فرستاد و از غنیمت‌های خیبر برای او و اسبش سهم قرار داد. [[ابوبکر]]، [[عمر]] و [[عثمان]] نیز او را برای تخمین زدن مقدار محصولات – خارص - می‌فرستادند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۴۷.</ref>. [[ابن اسحاق]]، داستان دیده‌بانی ابوحثمه را ذکر کرده، ولی گفته است نام او ابو خیثمه است که یعمری آن را اشتباهی از [[ابن اسحاق]] دانسته و با توجه به سخن ابن عبدالبر گفته است در بین [[صحابه]] تنها دو ابو خیثمه داریم: [[ابو خیثمه سالمی]] و [[ابو خیثمة جعفی]]، [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۷۳.</ref> در این [[استدلال]] یعمری - ابن [[سید]] [[الناس]] - مبنی بر منحصر کردن ابو خیثمه به دو نفر، [[تردید]] کرده است.
او راهنمای [[حضرت]] در [[احد]] بود<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۳.</ref>. وی در تمام [[جنگ‌ها]] به غیر از [[بدر]] شرکت داشت و در [[صلح حدیبیه]] با [[رسول خدا]] {{صل}} [[بیعت]] کرد<ref>ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۲۱؛ سیوطی، اسعاف، ص۴۵.</ref>. [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۴، ص۲۰۰.</ref>، این مطالب را برای فرزند ابو حثمه، [[سهل]] نیز نقل کرده است که با توجه به سن او که هنگام [[رحلت رسول خدا]] {{صل}} هشت سال داشت<ref>ابن حبان، ج۳، ص۱۶۸.</ref>، شرکت او در احد یا [[بیعت]] او با آن حضرت در [[حدیبیه]] نمی‌تواند درست باشد. رسول خدا {{صل}} ابو حثمه را برای تخمین زدن محصولات [[خیبر]] به آنجا فرستاد و از غنیمت‌های خیبر برای او و اسبش سهم قرار داد. [[ابوبکر]]، [[عمر]] و [[عثمان]] نیز او را برای تخمین زدن مقدار محصولات – خارص - می‌فرستادند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۴۷.</ref>. [[ابن اسحاق]]، داستان دیده‌بانی ابوحثمه را ذکر کرده، ولی گفته است نام او ابو خیثمه است که یعمری آن را اشتباهی از [[ابن اسحاق]] دانسته و با توجه به سخن ابن عبدالبر گفته است در بین [[صحابه]] تنها دو ابو خیثمه داریم: [[ابو خیثمه سالمی]] و [[ابو خیثمة جعفی]]، [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۷۳.</ref> در این [[استدلال]] یعمری - ابن [[سید]] [[الناس]] - مبنی بر منحصر کردن ابو خیثمه به دو نفر، [[تردید]] کرده است.


[[رسول خدا]]{{صل}} یک بار نیز او را برای [[حسابرسی]] [[اموال]] [[مردم]] فرستاد. مردی نزد [[حضرت]] آمد و عرض کرد: یا [[رسول الله]]! ابو حثمه در حسابرسی از من زیاد گرفته است. حضرت ابوحثمه را صدا زد و فرمود: پسر عمویت - مقصود پسر عموی [[واقعی]] نیست۔ [[گمان]] می‌کند بر او زیاد حساب کرده‌ای؟ ابوحثمه گفت: یا رسول الله! "برای او بن خرما (درخت خرما)، [[مالی]] را که [[مساکین]] می‌خوردند و آنچه را باد از بین برده گذاشته‌ام". حضرت فرمود: و برای تو زیاد گذاشته است، [[انصاف]] داشته باش<ref>هیثمی، مجمع، ج۳، ص۷۶؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۹، ص۷۰؛ ابوبکر کاشانی، ج۲، ص۶۲.</ref>.
[[رسول خدا]] {{صل}} یک بار نیز او را برای [[حسابرسی]] [[اموال]] [[مردم]] فرستاد. مردی نزد [[حضرت]] آمد و عرض کرد: یا [[رسول الله]]! ابو حثمه در حسابرسی از من زیاد گرفته است. حضرت ابوحثمه را صدا زد و فرمود: پسر عمویت - مقصود پسر عموی [[واقعی]] نیست۔ [[گمان]] می‌کند بر او زیاد حساب کرده‌ای؟ ابوحثمه گفت: یا رسول الله! "برای او بن خرما (درخت خرما)، [[مالی]] را که [[مساکین]] می‌خوردند و آنچه را باد از بین برده گذاشته‌ام". حضرت فرمود: و برای تو زیاد گذاشته است، [[انصاف]] داشته باش<ref>هیثمی، مجمع، ج۳، ص۷۶؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۹، ص۷۰؛ ابوبکر کاشانی، ج۲، ص۶۲.</ref>.


[[عمر بن خطاب]] او را همراه [[ابی بن کعب]] بر [[امامت جماعت]] [[نماز]] [[مسجد رسول خدا]]{{صل}} گماشت تا مردم در [[قرائت]] [[اختلاف]] نکنند<ref>ابن شبه نمیری، ج۲، ص۱۴.</ref>. همچنین [[عمر]] او را برای تخمین اموال [[مسلمان‌ها]] [[مأمور]] و توصیه کرد بر مردم سخت نگیرد<ref>ابن حزم، ج۵، ص۲۵۹؛ بیهقی، ج۴، ص۱۲۴.</ref>.
[[عمر بن خطاب]] او را همراه [[ابی بن کعب]] بر [[امامت جماعت]] [[نماز]] [[مسجد رسول خدا]] {{صل}} گماشت تا مردم در [[قرائت]] [[اختلاف]] نکنند<ref>ابن شبه نمیری، ج۲، ص۱۴.</ref>. همچنین [[عمر]] او را برای تخمین اموال [[مسلمان‌ها]] [[مأمور]] و توصیه کرد بر مردم سخت نگیرد<ref>ابن حزم، ج۵، ص۲۵۹؛ بیهقی، ج۴، ص۱۲۴.</ref>.


او در پایان [[خلافت]] [[معاویه]] درگذشت<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۶۷.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۶-۲۳۷.</ref>
او در پایان [[خلافت]] [[معاویه]] درگذشت<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۶۷.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۶-۲۳۷.</ref>

نسخهٔ ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۳۰

ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی در تراجم و رجال - ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

نام او را به اختلاف، عبدالله، عامر[۱] عبیدالله بن ساعده[۲] و عامر بن عدی بن مجدعة بن حارث[۳] گفته‌اند. عامر بن عدی بن مجدعه، جد ابو حشمه بوده[۴] و به اشتباه به عنوان نام او ذکر شده است. ابن حجر[۵] در یک جا، ابوحثمه را از بنی حارثه خزرج دانسته. همانند مزی که او نیز وی را از خزرج دانسته است[۶] - و در جای دیگر، او را از بنی حارثة أوس معرفی کرده است[۷]؛ چنان که برخی دیگر نیز او را از اوس دانسته‌اند[۸]. به هر حال شکی در اوسی بودن او نیست، ولی علت اینکه هم به اوس نسبت داده شده هم به خزرج، این است که عرب، گاه دو قبیله اوس و خزرج را خزرج می‌نامید[۹].

او راهنمای حضرت در احد بود[۱۰]. وی در تمام جنگ‌ها به غیر از بدر شرکت داشت و در صلح حدیبیه با رسول خدا (ص) بیعت کرد[۱۱]. ابن ابی حاتم[۱۲]، این مطالب را برای فرزند ابو حثمه، سهل نیز نقل کرده است که با توجه به سن او که هنگام رحلت رسول خدا (ص) هشت سال داشت[۱۳]، شرکت او در احد یا بیعت او با آن حضرت در حدیبیه نمی‌تواند درست باشد. رسول خدا (ص) ابو حثمه را برای تخمین زدن محصولات خیبر به آنجا فرستاد و از غنیمت‌های خیبر برای او و اسبش سهم قرار داد. ابوبکر، عمر و عثمان نیز او را برای تخمین زدن مقدار محصولات – خارص - می‌فرستادند[۱۴]. ابن اسحاق، داستان دیده‌بانی ابوحثمه را ذکر کرده، ولی گفته است نام او ابو خیثمه است که یعمری آن را اشتباهی از ابن اسحاق دانسته و با توجه به سخن ابن عبدالبر گفته است در بین صحابه تنها دو ابو خیثمه داریم: ابو خیثمه سالمی و ابو خیثمة جعفی، ابن حجر[۱۵] در این استدلال یعمری - ابن سید الناس - مبنی بر منحصر کردن ابو خیثمه به دو نفر، تردید کرده است.

رسول خدا (ص) یک بار نیز او را برای حسابرسی اموال مردم فرستاد. مردی نزد حضرت آمد و عرض کرد: یا رسول الله! ابو حثمه در حسابرسی از من زیاد گرفته است. حضرت ابوحثمه را صدا زد و فرمود: پسر عمویت - مقصود پسر عموی واقعی نیست۔ گمان می‌کند بر او زیاد حساب کرده‌ای؟ ابوحثمه گفت: یا رسول الله! "برای او بن خرما (درخت خرما)، مالی را که مساکین می‌خوردند و آنچه را باد از بین برده گذاشته‌ام". حضرت فرمود: و برای تو زیاد گذاشته است، انصاف داشته باش[۱۶].

عمر بن خطاب او را همراه ابی بن کعب بر امامت جماعت نماز مسجد رسول خدا (ص) گماشت تا مردم در قرائت اختلاف نکنند[۱۷]. همچنین عمر او را برای تخمین اموال مسلمان‌ها مأمور و توصیه کرد بر مردم سخت نگیرد[۱۸].

او در پایان خلافت معاویه درگذشت[۱۹][۲۰]

منابع

  1. محمدی، رمضان، مقاله «ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱

پانویس

  1. ↑ ابن حجر، ج۳، ص۱۶۳؛ ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۲۱.
  2. ↑ ابن عبدالبر، ج۲، ص۲۲۱؛ ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.
  3. ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵.
  4. ↑ ابن حبان، ج۳، ص۲۹۱.
  5. ↑ فتح، ج۷، ص۳۲۸.
  6. ↑ مزی، ج۱، ص۱۷۸.
  7. ↑ ابن حجر، فتح، ج۱۲، ص۲۰۳.
  8. ↑ مناوی، ج۱، ص۵۰۰.
  9. ↑ ر. ک: کلی، الأصنام، ص۱۱۰-۱۱۱.
  10. ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۳.
  11. ↑ ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۲۱؛ سیوطی، اسعاف، ص۴۵.
  12. ↑ ابن ابی حاتم، ج۴، ص۲۰۰.
  13. ↑ ابن حبان، ج۳، ص۱۶۸.
  14. ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۴۷.
  15. ↑ الاصابه، ج۷، ص۷۳.
  16. ↑ هیثمی، مجمع، ج۳، ص۷۶؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۹، ص۷۰؛ ابوبکر کاشانی، ج۲، ص۶۲.
  17. ↑ ابن شبه نمیری، ج۲، ص۱۴.
  18. ↑ ابن حزم، ج۵، ص۲۵۹؛ بیهقی، ج۴، ص۱۲۴.
  19. ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۶۷.
  20. ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۳۶-۲۳۷.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=ابوحثمة_بن_ساعدة_انصاری_اوسی&oldid=1093841»