رفاعة بن وهب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == ==' به '==') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{نبوت}} | {{نبوت}} | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[رفاعة بن وهب در قرآن]] - [[رفاعة بن وهب در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
از [[زندگی]] [[رفاعة بن وهب بن عتیک قرظی]] اطلاعی در دست نیست. در برخی [[منابع تفسیری]] <ref>تفسیر ثعلبی، ج ۲، ص ۱۷۶؛ تفسیر بغوی، ج ۱، ص ۲۰۸؛ روض الجنان، ج ۳، ص ۲۷۸؛ مجمع البیان، ج ۲، ص ۵۸۰.</ref> به [[نقل]] از [[عایشه]]، ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنْكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَنْ يَتَرَاجَعَا إِنْ ظَنَّا أَنْ يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref>«آنگاه اگر زن را (سومین بار) طلاق داد دیگر بر او حلال نیست تا آنکه به مرد دیگری شوهر کند؛ سپس اگر (آن مرد دیگر) او را طلاق داد، چنانچه (زن و شوهر اول) گمان می‌کنند که احکام خداوند را می‌توانند بجا آورند بر آنان گناهی نیست که به یکدیگر باز گردند؛ و این احکام خداوند است که آن را برای گروهی که می‌دانند روشن می‌دارد» سوره بقره، آیه ۲۳۰.</ref>، به نام کامل ایشان اشاره شده است. در این منابع آمده است که [[زن]] [[رفاعه]] به نام تمیمه یا عایشه دختر [[عبدالرحمن بن عتیک قرظی]] که پس از سه طلاقه شدن به [[عبدالرحمن بن زبیر]] شوهر کرد، خواسته بود دوباره به [[عقد]] [[همسر]] نخست خود رفاعه که پسرعموی وی نیز بود در آید، از این رو نزد [[رسول خدا]]{{صل}} آمد و آن [[حضرت]] بر اساس آیه، شرط [[ازدواج]] [[مجدد]] با رفاعه را آمیزش با شوهر دوم (محلّل) و [[طلاق]] گرفتن از او | از [[زندگی]] [[رفاعة بن وهب بن عتیک قرظی]] اطلاعی در دست نیست. در برخی [[منابع تفسیری]] <ref>تفسیر ثعلبی، ج ۲، ص ۱۷۶؛ تفسیر بغوی، ج ۱، ص ۲۰۸؛ روض الجنان، ج ۳، ص ۲۷۸؛ مجمع البیان، ج ۲، ص ۵۸۰.</ref> به [[نقل]] از [[عایشه]]، ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنْكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَنْ يَتَرَاجَعَا إِنْ ظَنَّا أَنْ يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref>«آنگاه اگر زن را (سومین بار) طلاق داد دیگر بر او حلال نیست تا آنکه به مرد دیگری شوهر کند؛ سپس اگر (آن مرد دیگر) او را طلاق داد، چنانچه (زن و شوهر اول) گمان می‌کنند که احکام خداوند را می‌توانند بجا آورند بر آنان گناهی نیست که به یکدیگر باز گردند؛ و این احکام خداوند است که آن را برای گروهی که می‌دانند روشن می‌دارد» سوره بقره، آیه ۲۳۰.</ref>، به نام کامل ایشان اشاره شده است. در این منابع آمده است که [[زن]] [[رفاعه]] به نام تمیمه یا عایشه دختر [[عبدالرحمن بن عتیک قرظی]] که پس از سه طلاقه شدن به [[عبدالرحمن بن زبیر]] شوهر کرد، خواسته بود دوباره به [[عقد]] [[همسر]] نخست خود رفاعه که پسرعموی وی نیز بود در آید، از این رو نزد [[رسول خدا]] {{صل}} آمد و آن [[حضرت]] بر اساس آیه، شرط [[ازدواج]] [[مجدد]] با رفاعه را آمیزش با شوهر دوم (محلّل) و [[طلاق]] گرفتن از او دانست<ref> جامع البیان، ج۲، ص۲۹۱؛ المحرر الوجیز، ج۱، ص۳۰۹؛ زبدة البیان، ص۶۰۲.</ref> در منابع تفسیری دیگر به نقل از [[ابن‌عباس]] <ref>تفسیر سمرقندی، ج ۱، ص ۱۵۱؛ جامع البیان، ج ۲، ص ۲۹۱؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۸۴.</ref> و در [[منابع تاریخی]] به نقل از ابن‌منده و دیگران <ref>الاستیعاب، ج ۲، ص ۵۰۰؛ اسدالغابه، ج ۶، ص ۴۴؛ الاصابه، ج ۸، ص ۵۸.</ref> به نام کامل رفاعه اشاره نشده و نام همسرش را تمیمه دختر [[وهب]] [[ابی‌عبید]] (یا دختر ابی‌عبید) قرظی دانسته‌اند که می‌توان آن را تصحیف وهب بن عتیک دانست؛ ولی در آن صورت [[خواهر]] او خواهد بود و نه همسرش. | ||
در [[منابع روایی]] <ref>المدونة الکبری، ج ۲، ص ۲۹۵؛ الآحاد و المثانی، ج، ص ۲۵۵؛ الثقات، ج۳، ص۱۲۵.</ref> و آثار برخی [[صحابه]] نویسان <ref>الطبقات، ج ۸، ص ۳۳۵؛ الاستیعاب، ج ۲، ص۸۳۳؛ اسدالغابه، ج ۲، ص۷۶.</ref> بدون اشاره به [[شأن نزول]] [[آیه]]، [[رفاعة بن سموال]] را شوهر اول [[تمیمه بنت وهب]] و پسرعموی او دانسته‌اند که صحیح‌تر به نظر می‌رسد.<ref>[[محمد اکبری کارمزدی|اکبری کارمزدی، محمد]]، [[رفاعة بن وهب (مقاله)|مقاله «رفاعة بن وهب»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۴.</ref> | در [[منابع روایی]] <ref>المدونة الکبری، ج ۲، ص ۲۹۵؛ الآحاد و المثانی، ج، ص ۲۵۵؛ الثقات، ج۳، ص۱۲۵.</ref> و آثار برخی [[صحابه]] نویسان <ref>الطبقات، ج ۸، ص ۳۳۵؛ الاستیعاب، ج ۲، ص۸۳۳؛ اسدالغابه، ج ۲، ص۷۶.</ref> بدون اشاره به [[شأن نزول]] [[آیه]]، [[رفاعة بن سموال]] را شوهر اول [[تمیمه بنت وهب]] و پسرعموی او دانسته‌اند که صحیح‌تر به نظر می‌رسد.<ref>[[محمد اکبری کارمزدی|اکبری کارمزدی، محمد]]، [[رفاعة بن وهب (مقاله)|مقاله «رفاعة بن وهب»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۴.</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۶: | ||
[[رده:رفاعة بن وهب]] | [[رده:رفاعة بن وهب]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۱۶
رفاعة بن وهب از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: رفاعة بن وهب در قرآن - رفاعة بن وهب در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
از زندگی رفاعة بن وهب بن عتیک قرظی اطلاعی در دست نیست. در برخی منابع تفسیری [۱] به نقل از عایشه، ذیل آیه ﴿فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنْكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَنْ يَتَرَاجَعَا إِنْ ظَنَّا أَنْ يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ﴾[۲]، به نام کامل ایشان اشاره شده است. در این منابع آمده است که زن رفاعه به نام تمیمه یا عایشه دختر عبدالرحمن بن عتیک قرظی که پس از سه طلاقه شدن به عبدالرحمن بن زبیر شوهر کرد، خواسته بود دوباره به عقد همسر نخست خود رفاعه که پسرعموی وی نیز بود در آید، از این رو نزد رسول خدا (ص) آمد و آن حضرت بر اساس آیه، شرط ازدواج مجدد با رفاعه را آمیزش با شوهر دوم (محلّل) و طلاق گرفتن از او دانست[۳] در منابع تفسیری دیگر به نقل از ابن‌عباس [۴] و در منابع تاریخی به نقل از ابن‌منده و دیگران [۵] به نام کامل رفاعه اشاره نشده و نام همسرش را تمیمه دختر وهب ابی‌عبید (یا دختر ابی‌عبید) قرظی دانسته‌اند که می‌توان آن را تصحیف وهب بن عتیک دانست؛ ولی در آن صورت خواهر او خواهد بود و نه همسرش.
در منابع روایی [۶] و آثار برخی صحابه نویسان [۷] بدون اشاره به شأن نزول آیه، رفاعة بن سموال را شوهر اول تمیمه بنت وهب و پسرعموی او دانسته‌اند که صحیح‌تر به نظر می‌رسد.[۸]
منابع
پانویس
- ↑ تفسیر ثعلبی، ج ۲، ص ۱۷۶؛ تفسیر بغوی، ج ۱، ص ۲۰۸؛ روض الجنان، ج ۳، ص ۲۷۸؛ مجمع البیان، ج ۲، ص ۵۸۰.
- ↑ «آنگاه اگر زن را (سومین بار) طلاق داد دیگر بر او حلال نیست تا آنکه به مرد دیگری شوهر کند؛ سپس اگر (آن مرد دیگر) او را طلاق داد، چنانچه (زن و شوهر اول) گمان می‌کنند که احکام خداوند را می‌توانند بجا آورند بر آنان گناهی نیست که به یکدیگر باز گردند؛ و این احکام خداوند است که آن را برای گروهی که می‌دانند روشن می‌دارد» سوره بقره، آیه ۲۳۰.
- ↑ جامع البیان، ج۲، ص۲۹۱؛ المحرر الوجیز، ج۱، ص۳۰۹؛ زبدة البیان، ص۶۰۲.
- ↑ تفسیر سمرقندی، ج ۱، ص ۱۵۱؛ جامع البیان، ج ۲، ص ۲۹۱؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۲۸۴.
- ↑ الاستیعاب، ج ۲، ص ۵۰۰؛ اسدالغابه، ج ۶، ص ۴۴؛ الاصابه، ج ۸، ص ۵۸.
- ↑ المدونة الکبری، ج ۲، ص ۲۹۵؛ الآحاد و المثانی، ج، ص ۲۵۵؛ الثقات، ج۳، ص۱۲۵.
- ↑ الطبقات، ج ۸، ص ۳۳۵؛ الاستیعاب، ج ۲، ص۸۳۳؛ اسدالغابه، ج ۲، ص۷۶.
- ↑ اکبری کارمزدی، محمد، مقاله «رفاعة بن وهب»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۴.