زندقه در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[زندقه]]''' است. "'''زندقه'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = زندقه
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[زندقه در حدیث]] - [[زندقه در فقه اسلامی]] - [[زندقه در تاریخ اسلامی]] - [[زندقه در معارف مهدویت]] - [[زندقه در سیره معصوم]] - [[زندقه در معارف و سیره امام صادق]]</div>
| عنوان مدخل = زندقه
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| مداخل مرتبط = [[زندقه در حدیث]] - [[زندقه در فقه اسلامی]] - [[زندقه در تاریخ اسلامی]] - [[زندقه در معارف مهدویت]] - [[زندقه در سیره معصوم]] - [[زندقه در معارف و سیره امام صادق]]
| پرسش مرتبط  =  
}}


==مقدمه==
[[زندیق]] به کافری گفته می‌شود که [[کفر]] خود را پنهان و به [[اسلام]] تظاهر می‌کند، همچنین به معنای کسی است که به شریعتی [[معتقد]] نیست و قائل به قدیم بودن عالم است. درباره عدم پذیرش توبه و وجوب [[قتل]] وی ادعای [[اجماع]] شده است.
[[زندیق]]، کافری را گویند که [[کفر]] خود را پنهان و به [[اسلام]] [[تظاهر]] می‌کند، و نیز به معنای کسی که به شریعتی [[معتقد]] نیست و قائل به قدیم بودن عالم می‏‌باشد، آمده است؛ چنان که به برخی اصناف [[کفّار]] - همچون: [[ثنویه]] - اطلاق شده است<ref>تحریر الأحکام، ج۵، ص:۵۶؛ کشف اللثام، ج۱۰، ص:۵۲۲ ـ ۵۲۳؛ مجمع البحرین، واژه «زندق».</ref>.


از آن در باب حدود [[سخن]] گفته‏‌اند. مخاطب قرار دادن کسی با لفظی که در عرف یا به حسب وضع لغوی در [[قذف]] به کار نمی‌‏رود، لکن موجب [[اذیت]] و [[آزار]] مخاطب می‏‌گردد - مانند: زندیق - موجب ثبوت [[تعزیر]] بر گوینده است<ref> کشف اللثام، ج۱۰، ص:۵۲۰ ـ ۵۲۲.</ref>.
== مقدمه ==
[[زندیق]]، کافری را گویند که [[کفر]] خود را پنهان و به [[اسلام]] [[تظاهر]] می‌کند و نیز به معنای کسی که به شریعتی [[معتقد]] نیست و قائل به قدیم بودن عالم است، آمده است؛ چنان که به برخی اصناف [[کفّار]] ـ همچون: [[ثنویه]] ـ اطلاق شده است<ref>تحریر الأحکام، ج۵، ص۵۶؛ کشف اللثام، ج۱۰، ص۵۲۲ ـ ۵۲۳؛ مجمع البحرین، واژه «زندق».</ref>.


در عدم [[پذیرش توبه]] و [[وجوب]] کشتن زندیق - به معنای نخست - [[اختلاف]] است<ref>المبسوط، ج۷، ص:۲۸۲؛ قواعد الأحکام، ج۳، ص:۵۷۶.</ref>. بر عدم پذیرش توبه و وجوب [[قتل]] وی ادعای [[اجماع]] شده است<ref>الخلاف، ج۵، ص:۳۵۲ ـ ۳۵۳؛ کتاب السرائر، ج۲، ص:۷۰۷.</ref>. برخی گفته‌‏اند: زندیق محکوم به [[حکم]] [[مرتد]] است. بنابراین، اگر مرد و [[مرتد فطری]] باشد، به قول مشهور، توبه‏‌‌اش پذیرفته نیست و کشته می‏‌شود، و اگر مرتد ملّی باشد، پس از [[استتابه]] و خودداری از [[توبه]] به قتل می‏‌رسد؛ اما اگر [[زن]] باشد در هر دو صورت - [[فطری]] و ملّی - کشته نمی‏‌شود<ref>الجامع للشرائع، ص:۵۶۸.</ref>.<ref>ر. ک. [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۴، صفحه ۳۰۳-۳۰۴.</ref>
از آن در "باب حدود" سخن گفته‏‌اند. مخاطب قرار دادن کسی با لفظی که در عرف یا به حسب وضع لغوی در [[قذف]] به کار نمی‌‏رود، لکن موجب [[اذیت]] و [[آزار]] مخاطب می‏‌گردد ـ مانند: زندیق ـ موجب ثبوت [[تعزیر]] بر گوینده است<ref>کشف اللثام، ج۱۰، ص۵۲۰ ـ ۵۲۲.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
در عدم [[پذیرش توبه]] و [[وجوب]] کشتن زندیق ـ به معنای نخست ـ [[اختلاف]] است<ref>المبسوط، ج۷، ص۲۸۲؛ قواعد الأحکام، ج۳، ص۵۷۶.</ref>. بر عدم پذیرش توبه و وجوب [[قتل]] وی ادعای [[اجماع]] شده است<ref>الخلاف، ج۵، ص۳۵۲ ـ ۳۵۳؛ کتاب السرائر، ج۲، ص۷۰۷.</ref>. برخی گفته‌‏اند: زندیق محکوم به [[حکم]] [[مرتد]] است. بنابراین، اگر مرد و [[مرتد فطری]] باشد، به قول مشهور، توبه‏‌‌اش پذیرفته نیست و کشته می‏‌شود و اگر مرتد ملّی باشد، پس از [[استتابه]] و خودداری از [[توبه]] به قتل می‏‌رسد؛ اما اگر [[زن]] باشد در هر دو صورت ـ [[فطری]] و ملّی ـ کشته نمی‏‌شود<ref>الجامع للشرائع، ص۵۶۸.</ref>.<ref>ر. ک: [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۴، ص۳۰۳-۳۰۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۸: خط ۲۰:
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:زندقه]]
[[رده:زندقه]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۲۲

زندیق به کافری گفته می‌شود که کفر خود را پنهان و به اسلام تظاهر می‌کند، همچنین به معنای کسی است که به شریعتی معتقد نیست و قائل به قدیم بودن عالم است. درباره عدم پذیرش توبه و وجوب قتل وی ادعای اجماع شده است.

مقدمه

زندیق، کافری را گویند که کفر خود را پنهان و به اسلام تظاهر می‌کند و نیز به معنای کسی که به شریعتی معتقد نیست و قائل به قدیم بودن عالم است، آمده است؛ چنان که به برخی اصناف کفّار ـ همچون: ثنویه ـ اطلاق شده است[۱].

از آن در "باب حدود" سخن گفته‏‌اند. مخاطب قرار دادن کسی با لفظی که در عرف یا به حسب وضع لغوی در قذف به کار نمی‌‏رود، لکن موجب اذیت و آزار مخاطب می‏‌گردد ـ مانند: زندیق ـ موجب ثبوت تعزیر بر گوینده است[۲].

در عدم پذیرش توبه و وجوب کشتن زندیق ـ به معنای نخست ـ اختلاف است[۳]. بر عدم پذیرش توبه و وجوب قتل وی ادعای اجماع شده است[۴]. برخی گفته‌‏اند: زندیق محکوم به حکم مرتد است. بنابراین، اگر مرد و مرتد فطری باشد، به قول مشهور، توبه‏‌‌اش پذیرفته نیست و کشته می‏‌شود و اگر مرتد ملّی باشد، پس از استتابه و خودداری از توبه به قتل می‏‌رسد؛ اما اگر زن باشد در هر دو صورت ـ فطری و ملّی ـ کشته نمی‏‌شود[۵].[۶]

منابع

پانویس

  1. تحریر الأحکام، ج۵، ص۵۶؛ کشف اللثام، ج۱۰، ص۵۲۲ ـ ۵۲۳؛ مجمع البحرین، واژه «زندق».
  2. کشف اللثام، ج۱۰، ص۵۲۰ ـ ۵۲۲.
  3. المبسوط، ج۷، ص۲۸۲؛ قواعد الأحکام، ج۳، ص۵۷۶.
  4. الخلاف، ج۵، ص۳۵۲ ـ ۳۵۳؛ کتاب السرائر، ج۲، ص۷۰۷.
  5. الجامع للشرائع، ص۵۶۸.
  6. ر. ک: هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۴، ص۳۰۳-۳۰۴.