فایده امام غایب: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

* وجود [[امام]]، [[هدف]] اصلی [[نظام خلقت]] و رابطه میان عالم مادی و عالم ربوبی است. [[امام سجاد]] {{ع}} می‌فرماید: "ما [[امان]] اهل [[زمین]] هستیم، چنان‌که [[ستارگان]]، [[امان]] اهل آسمان‌اند. به واسطه ماست که [[آسمان]] به [[زمین]] فرود نمی‌آید... به واسطه ما [[باران]] [[رحمت]] [[حق]]، نازل و [[برکات]] [[زمین]] خارج می‌شود. ما اگر روی [[زمین]] نبودیم، [[زمین]] اهلش را فرو می‌برد"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۲.</ref>. بدیهی است که حضور و [[غیبت]] او در ترتب این آثار تفاوتی ندارد. [[حضرت]] در ادامه می‌فرماید: "تا حال هیچ وقت، [[زمین]] از [[حجت]] خالی نبوده است، ولی آن [[حجت]]، گاهی ظاهر و گاهی [[غایب]] است" [[راوی]] می‌گوید: گفتم: [[مردم]] چگونه از [[امام غایب]] بهره می‌برند، فرمود: همان‌گونه که از [[خورشید پشت ابر]] بهره می‌برند"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۲.</ref>. فایده دیگر این است که امامی که [[غایب]] است و قرار است در [[آینده]] [[ظهور]] کند، [[انتظار]] می‌آفریند، و [[انتظار]] مایه [[امیدواری]] است. [[امیدواری]] به آینده‌ای روشن، چراغ راه و از بزرگ‌ترین اسباب موفقیت و [[پیشرفت]] است. این ویژگی، مختص [[شیعه]] است که به [[انتظار]] [[اعتقاد]] دارد، ولی در سایر فرقه‌ها -به جهت عدم [[اعتقاد]] به چنین امری- احساس پوچی و [[یأس]] فراوان است. پس فوائد وجودی [[امام غایب]]، پوشیده نیست، بلکه او همانند [[آفتاب پشت ابر]]، برای موجودات نافع و مفید است. برای [[آگاهی]] بیشتر به فایده وجودی [[امام]]، به [[زیارت جامعه]] مراجعه کنید<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۲۹.</ref>.

== فایده امام غایب در معارف و عقاید 5==

[[پیامبر]] گرمی [[اسلام]] {{صل}} با نشر [[معارف]] [[ارزشمند]] [[دین]]، [[راه مستقیم]] [[نجات]] را به [[انسان‌ها]] نشان داد و با تشکیل اولین [[حکومت عدل]] [[اسلامی]] زمینه تحقق اهداف [[دین]] و بستری مناسب برای حرکت به سوی کمال فراهم کرد. در این میان، یکی از ارزشمندترین و دیرینه‌ترین آرزوهای بشری نوید داده شد و [[پیامبر بزرگوار اسلام]] [[برقراری عدالت]] [[جهانی]] توسط فرزندش را اعلام کرد.<REF>کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۲۸۸، ج ۷؛ {{متن حدیث|یَملَأُ الله بِهِ الاَرضَ قِسطاً وَ عَدلاً کَما مُلِئَت ظُلماً و جَورا}}.</REF>

=== خاستگاه بحث ===

=== دسته‌بندی [[آثار وجودی]] [[امام]] ===

[[پیشوایان]] بزرگ [[دین]] {{ع}} با توجه به این نیاز ([[معرفت]] [[جایگاه امام]]، تأثیر او و کیفیت بهره‌وری از او) با بیان‌های مختلف به [[تبیین]] [[جایگاه امام]] و [[حجت خدا]] در [[عالم هستی]] پرداخته و با [[تبیین]] [[شئون]] وجودی [[امام]]، به پاسخ این سؤال و نیاز پرداختند. [[علما]] و [[اندیشمندان]] [[مکتب]] [[تشیع]] نیز با بهره بردن از این بیانات [[نورانی]]، به تناسب زمان و مخاطب در [[مقام]] جواب این [[پرسش]] به توضیح عملکرد [[امام]] و تقسیم کارهای [[امام]] پرداختند.

بررسی آثار: [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} در پاسخ سوال [[جابر بن عبدالله انصاری]] پیرامون کیفیت انتفاع [[مردم]] از [[امام]] در [[زمان غیبت]] فرمود: {{متن حدیث|إِي وَ اَلَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ إِنَّهُمْ يَسْتَضِيئُونَ بِنُورِهِ وَ يَنْتَفِعُونَ بِوَلاَيَتِهِ فِي غَيْبَتِهِ كَانْتِفَاعِ اَلنَّاسِ بِالشَّمْسِ وَ إِنْ تَجَلَّلَهَا سَحَابٌ}}.<REF>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۵۳، ح ۳؛ آری قسم به خدایی که مرا برای [[نبوت]] برگزید به [[درستی]] که آنان طلب [[روشنایی]] می‌کنند و به [[نور]] او و در دوران غیبتش به [[ولایت]] او نفع می‌برند مانند انتفاع [[مردم]] از [[خورشید]] هر چند [[ابر]] آن را پوشانده باشد.</REF>

نظیر این بیان از [[امام سجاد]] و [[امام صادق]] {{عم}} نیز [[نقل]] شده است.<REF>رک: [[بحار الانوار]]، ج ۵۲، ص ۹۲.</REF> دقت و [[تأمل]] نسبت به این بیان وقتی دقیق‌تر می‌شود که خود [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} در توقیعی این وجه شباهت را دوباره بیان می‌فرماید: {{متن حدیث| أمّا وَجهُ الاِنتفاعِ بِي في غَيبَتي فَكَالاِنتِفاعِ بِالشَّمسِ إذا غَيَّبَها عَنِ الأبصارِ السَّحابُ}}.<REF>همان، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴؛ اما کیفیت انتفاع از من در غیبتم پس مانند انتفاع از [[خورشید]] است زمانی که [[ابر]] آن را از دیدگان پنهان می‌کند.</REF>

=== اول: آثار مترتب بر اصل وجود ===

ابی [[حمزه]] می‌گوید به [[امام صادق]] {{ع}} عرض کردم: {{متن حدیث|أتبْقَى الْأَرْضُ بِغَيْرِ إِمَامٍ؟ قال: لَوْ بَقِيَتِ الْأَرْضُ بِغَيْرِ إِمَامٍ لَسَاخَتْ}}<REF>الکافی، ج ۱، ص ۱۷۹، ح ۱۰؛ آیا [[زمین]] بدون [[امام]] باقی می‌ماند؟ [[حضرت]] فرمود: اگر [[زمین]] بدون [[امام]] شود فرو برد ([[اهل]] خود را در خود کشد و هلاک کند.</REF>

یکی دیگر از [[آثار وجودی]] [[امام]] در [[زمین]] بنابر [[روایات]]، [[دفع بلا]] است. [[مرحوم مجلسی]] علاوه بر روایاتی که در مباحث مختلف بحار بیان کرده است، بابی را به صورت مستقل گشوده به نام {{عربی|إنهم امان لأهل الأرض من العذاب}}<REF>بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۳۰۸، ب ۸.</REF> و [[روایات]] متعددی را از [[تفسیر]] [[علی بن ابراهیم]]، امالی [[طوسی]]، [[عیون اخبار الرضا]] و [[کمال الدین و تمام النعمه]] [[شیخ صدوق]] [[نقل]] می‌کند، به عنوان نمونه از [[پیامبر]] {{صل}} [[نقل]] شده است: {{متن حدیث|جَعَلَ اَللَّهُ اَلنُّجُومَ أَمَاناً لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ، وَ جَعَلَ أَهْلَ بَيْتِي أَمَاناً لِأَهْلِ اَلْأَرْضِ}}.<REF>همان؛ «قرار داد [[خداوند]] [[ستارگان]] را [[امان]] برای [[اهل آسمان]] و قرار داد [[اهل بیت]] مرا [[امان]] برای [[اهل]] [[زمین]]».</REF> در این [[روایت]]، [[ائمه]] {{عم}} [[امان]] برای همه [[مردم]] قرار داده شده‌اند. در روایتی دیگر، [[اهل بیت]] {{عم}} [[امان]] برای [[امت پیامبر]] هستند: {{متن حدیث|اَلنُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ وَ أَهْلُ بَيْتِي أَمَانٌ لِأُمَّتِي}}.<REF>... همان؛ «[[ستارگان]] [[امان]] برای [[اهل آسمان]] هستند و [[اهل]] بیتم [[امان]] برای امتم».</REF> و در روایتی [[امام مهدی]] {{ع}} خود را [[امان]] [[مردم]] معرفی کردند: {{متن حدیث|وَ إِنِّي لَأَمَانٌ لِأَهْلِ اَلْأَرْضِ كَمَا أَنَّ اَلنُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ}}.<REF>... [[کمال الدین و تمام النعمه]]، ج ۲، صص ۴۸۵، ح ۴؛ «و به [[درستی]] که من [[امان]] برای [[اهل]] [[زمین]] هستم همانطور که [[نجوم]] [[امان]] برای [[اهل آسمان]] هستند»..</REF>

از [[رسول الله]] {{صل}} [[روایت]] شده که: {{متن حدیث|اَلنُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ وَ أَهْلُ بَيْتِي أَمَانٌ لِأُمَّتِي فَإِذَا ذَهَبَ اَلنُّجُومُ ذَهَبَ أَهْلُ اَلسَّمَاءِ وَ إِذَا ذَهَبَ أَهْلُ بَيْتِي ذَهَبَ أَهْلُ اَلْأَرْضِ}}.<REF>همان؛ «[[ستارگان]] [[امان]] برای [[اهل]] آسمانند و [[اهل]] بیتم [[امان]] برای امتم. پس هنگامی که [[ستارگان]] بروند، [[اهل آسمان]] می‌روند و هنگامی [[اهل بیت]] من بروند [[اهل]] [[زمین]] می‌روند».</REF> در [[روایت]] دیگری است که [[محمد]] بن [[ابراهیم]] به [[امام صادق]] {{ع}} نامه‌ای نوشت و گفت: {{عربی|أخبرنا ما فضلكم أهل البيت}}؛ از [[فضل]] شما [[اهل بیت]] به ما چیزی خبر دهید. [[امام صادق]] {{ع}} در جواب نوشتند: {{متن حدیث|أَنَّ اَلْكَوَاكِبَ جُعِلَتْ فِي اَلسَّمَاءِ أَمَاناً لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتْ نُجُومُ اَلسَّمَاءِ جَاءَ أَهْلَ اَلسَّمَاءِ مَا كَانُوا يُوعَدُونَ وَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ جُعِلَ أَهْلُ بَيْتِي أَمَاناً لِأُمَّتِي فَإِذَا ذَهَبَ أَهْلُ بَيْتِي جَاءَ أُمَّتِي مَا كَانُوا يُوعَدُونَ}}.<ref>همان؛ «به [[درستی]] که [[ستارگان]] در [[آسمان]] [[امان]] برای [[اهل]] آسما قرار داده شده‌اند. پس زمانی که [[ستارگان]] [[آسمان]] بروند می‌آید [[اهل آسمان]] را آنچه [[وعده]] داده شده‌اند و نیز [[پیامبر]] فرمود [[اهل]] بیتم [[امان]] برای امتم قرار داده شده‌اند. پس هنگامی که [[اهل]] بیتم بروند می‌آید امتم را آنچه [[وعده]] داده شده‌اند».</REF> در این [[روایت]] [[سخن]] از [[وعید]] [[الهی]] است که [[اهل بیت]] {{عم}} [[مانع]] از تحقق آن هستند و به عبارت دیگر اگر [[اهل بیت]] {{ع}} نباشند آن [[وعده]] محقق می‌شود و [[امت]] را گرفتار می‌کند. این [[وعده]] چیست؟

در مجموعه [[روایات اهل بیت]] {{ع}} پاسخ به این سؤال به روشنی داده شده است. ابونصر طریف<REF>وی از ملازمان [[خانه]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} بود.</REF> می‌گوید: بر [[صاحب الزمان]] {{ع}} داخل شدم. پس [[حضرت]] فرمود: آیا مرا می‌شناسی؟ عرض کردم: آری! پس فرمود: من کیستم؟ عرض کردم: شما [[سید]] و آقای من پسر [[سید]] و آقای من هستید. پس فرمود: {{متن حدیث|أَنَا خَاتِمُ الْأَوْصِیَاءِ وَ بِی یَدْفَعُ اللَّهُ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِی وَ شِیعَتِی}}.<REF>کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۴۱، ح ۱۲.</REF>

با توجه به مطالب فوق می‌توان چنین برداشت کرد که یکی از [[آثار وجودی]] [[امام]] [[حجت خدا]] این است که [[خداوند تعالی]] به خاطر آن وجود [[مقدس]] [[بلا]] و [[عذاب]] را برمی‌دارد و [[مردم]] را به خاطر [[اعمال]] بدشان، [[عذاب دنیوی]] نمی‌کند. به علاوه از مجموع [[روایات]] استفاده می‌شود که [[دفع بلا]] از [[مردم]] و [[امان]] بودن [[اهل بیت]] {{عم}} سه مرحله دارد:

# [[امان]] برای [[امت پیامبر]] {{صل}}، این [[امان]] مرحله دوم است که [[خداوند]] به [[برکت]] این ذوات مقدسه بر [[امت اسلام]] نظر ویژه‌ای دارد و [[امان]] بودن [[اهل بیت]] {{عم}} برای آنان آثار بیشتری دارد و [[عذاب]] بیشتری را از آنان برمی‌دارد.

در روایتی از قول [[جابر]] [[نقل]] شده است که از [[امام باقر]] {{ع}} پرسیدم: {{متن حدیث|لِأَيِّ شَيْءٍ يُحْتَاجُ إِلَى اَلنَّبِيِّ وَ اَلْإِمَامِ فَقَالَ لِبَقَاءِ اَلْعَالَمِ عَلَى صَلاَحِهِ وَ ذَلِكَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَرْفَعُ اَلْعَذَابَ عَنْ أَهْلِ اَلْأَرْضِ إِذَا كَانَ فِيهَا نَبِيٌّ أَوْ إِمَامٌ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: وَ مٰا كٰانَ اَللّٰهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ وَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلنُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ وَ أَهْلُ بَيْتِي أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلْأَرْضِ فَإِذَا ذَهَبَتِ اَلنُّجُومُ أَتَى أَهْلَ اَلسَّمَاءِ مَا يَكْرَهُونَ وَ إِذَا ذَهَبَ أَهْلُ بَيْتِي أَتَى أَهْلَ اَلْأَرْضِ مَا يَكْرَهُونَ يَعْنِي بِأَهْلِ بَيْتِهِ اَلْأَئِمَّةَ اَلَّذِينَ قَرَنَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ طَاعَتَهُمْ بِطَاعَتِهِ فَقَالَ: يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اَللّٰهَ وَ أَطِيعُوا اَلرَّسُولَ وَ أُولِي اَلْأَمْرِ مِنْكُمْ وَ هُمُ اَلْمَعْصُومُونَ اَلْمُطَهَّرُونَ اَلَّذِينَ لاَ يُذْنِبُونَ وَ لاَ يَعْصُونَ وَ هُمُ اَلْمُؤَيَّدُونَ اَلْمُوَفَّقُونَ اَلْمُسَدَّدُونَ بِهِمْ يَرْزُقُ اَللَّهُ عِبَادَهُ وَ بِهِمْ يَعْمَرُ بِلاَدَهُ وَ بِهِمْ يُنْزِلُ اَلْقَطْرَ مِنَ اَلسَّمَاءِ وَ بِهِمْ تُخْرَجُ بَرَكَاتُ اَلْأَرْضِ وَ بِهِمْ يُمْهِلُ أَهْلَ اَلْمَعَاصِي وَ لاَ يُعَجِّلُ عَلَيْهِمْ بِالْعُقُوبَةِ وَ اَلْعَذَابِ}}<REF>بحار الانوار، ج ۲۳، ص ۱۹، ح ۱۴؛ برای چه چیزی احتیاج به [[پیامبر]] و [[امام]] است؟ فرمود: برای آنکه عالم بر [[صلاح]] خد باقی بماند، زیرا [[خداوند]] دفع می‌کند [[عذاب]] را از [[اهل]] [[زمین]] هنگامی که [[پیامبر]] یا امامی در آن باشد. [[خدا]] می‌فرماید: «[[خدا]] ایشان را [[عذاب]] نمی‌کند و حال آنکه تو در میان آنان هستی» و [[پیامبر]] فرمود: «ستاره‌ها [[امان]] [[اهل]] آسمانند و [[اهل]] بیتم [[امان]] برای [[اهل]] [[زمین]]، پس زمانی که [[ستارگان]] بروند می‌آید [[اهل]] [[زمین]] را از آنچه [[کراهت]] داشتند. و زمانی که [[اهل بیت]] من بروند می‌آید [[اهل]] [[زمین]] را از آنچه [[کراهت]] دارد» [[اراده]] کرده و به [[اهل]] بیتش همان ائمه‌ای که قرین کرده [[خدا]] [[اطاعت]] آنها را به اطاعت خود پس فرمود: «ای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اید [[اطاعت]] کنید [[خدا]] را و [[اطاعت]] کنید [[رسول]] و [[صاحبان امر]] از خودتان را.».. بواسطه آنها [[اهل]] [[عصیان]] را مهلت می‌دهد و [[عقوبت]] و [[عذاب]] بر آنان قرار نمی‌دهد».</REF>

طبق مبانب [[دینی]] و متون [[مقدس]]، هنوز هم روزنه امیدی به فراخنای عالم هست، [[امید]] به آینده‌ای سبز و روشن برای همه موجودات. {{متن قرآن|أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref>«و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref>

یکی دیگر از [[آثار وجود امام]]، تأثیر شگرفی است که حضور او هر چند در پشت پرده [[غیبت]] بر [[روح]] و روان [[منتظران]] حضرتش می‌گذارد، و این تأثیر بزرگ، امری است که سعادتمندی [[منتظر]] را تضمین کرده و راه رسیدن به [[هدف]] را برای او هموار نموده و نیل به [[غایت]] وجودیش را نه تنها امکان پذیر و قابل دسترس بلکه می‌تواند حتمی الوصول کند. این اثر بزرگ چیزی نیست جز پیدایش و تقویت [[روحیه]] [[خودسازی]] و [[تهذیب نفس]] و [[طهارت]] روان از [[آلودگی]] و [[رذایل اخلاقی]] و دوری از [[کردار]] [[ناپسند]] و رفتارهای نابهنجار از نظر [[دین]] و [[عقل]].

# [[عرضه اعمال]]: یکی از [[معارف]] بلند [[شیعه]] که مبتنی بر [[قرآن کریم]] و [[روایات]] است، [[اعتقاد]] به عرضه [[اعمال انسان‌ها]] بر پیشوای [[دینی]]، و [[آگاهی]] او از [[اعمال]] آنها می‌باشد. مرحوم [[کلینی]] در [[کتاب شریف کافی]]، جلد ۱، [[کتاب الحجة]]، بابی را گشوده با عنوان «عرض الأعمال إلي النبي و الأئمه» و در آنجا به روایاتی اشاره می‌کند که در آنها به [[عرضه اعمال]] با مضامین مختلف مطرح شده است. در پاره‌ای از آنها [[عرضه اعمال]] به [[نبی گرامی]] [[اسلام]] {{صل}} مطرح شده و در برخی به وجود [[مقدس]] امیرالمؤمنین علی {{ع}} نیز اشاره شده و در برخی دیگر، [[ائمه]] ذکر شده‌اند. [[یعقوب]] بن [[شعیب]] می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} در رابطه با این [[کلام خداوند]] {{متن قرآن|اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید و به سوی داننده پنهان و آشکار بازگردانده خواهید شد و او شما را از آنچه انجام می‌داده‌اید آگاه خواهد ساخت» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref> پرسیدم. [[حضرت]] فرمود: «هُم الأئمة».<REF>الکافی، ج ۱، ص ۲۱۹، ح ۲.</REF> طبق این [[حدیث]]، [[اعمال]]، [[خدمت]] [[خداوند]] و [[پیامبر]] {{صل}} و [[ائمه]] بزرگوار {{عم}} عرضه می‌شود و آنان [[اعمال انسان‌ها]] را می‌بینند. در [[روایت]] دیگر [[عبدالله]] بن ابان [[نقل]] می‌کند که به [[امام رضا]] {{ع}} عرض کردم: برای من و [[اهل]] بیتم به درگاه [[خدا]] [[دعا]] کنید. [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اَللَّهِ إِنَّ أَعْمَالَكُمْ لَتُعْرَضُ عَلَيَّ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ}}.<REF>همان، ج ۴؛ «مگر [[دعا]] نمی‌کنم؟ به [[خدا]] [[کردار]] شما هر روز و [[شب]] به من عرضه می‌شود».</REF> بر همین اساس است که از ما خواسته‌اند مواظب [[کردار]] خود باشیم. سماعه می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که می‌فرمود: {{متن حدیث|مَا لَكُمْ تَسُوؤُنَ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ؟ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ: كَيْفَ نَسُوئُهُ فَقَالَ: أَ مَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَكُمْ تُعْرَضُ عَلَيْهِ؟ فَإِذَا رَأَى فِيهَا مَعْصِيَةً سَاءَهُ ذَلِكَ فَلاَ تَسُوؤُا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سُرُّوهُ}}؛<REF>«شما را چه شده که [[پیامبر]] را ناراحت می‌کنید؟ مردی گفت: چطور او را ناراحت کرده و به او [[بدی]] می‌کنیم؟ [[حضرت]] فرمود: آیا نمی‌دانید [[اعمال]] شما بر او عرضه می‌شود و چون گناهی در آن ببیند، آن عمل ناراحتش می‌کند، پس به [[رسول خدا]] [[بدی]] نکنید و او را ناراحت نکنید و او را شاد کنید» همان، ح ۳.</REF>.

سماعه می‌گوید: [[امام صادق]] {{ع}} پیرامون [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ شَهِيدًا}}<ref>«پس آن هنگام که از هر امّتی گواهی آوریم و تو را (نیز) بر آنان، گواه گیریم (حالشان) چگونه خواهد بود؟» سوره نساء، آیه ۴۱.</ref> فرمود: {{متن حدیث|نَزَلَتْ فِي أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ خَاصَّةً فِي كُلِّ قَرْنٍ مِنْهُمْ إِمَامٌ مِنَّا شَاهِدٌ عَلَيْهِمْ وَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ شَاهِدٌ عَلَيْنَا}}.<REF>الکافی، ج ۱، ص ۱۹۰، ح ۱؛ «درباره [[امت]] [[محمد]] {{صل}} به خصوص نازل شده، در هر قرنی از ایشان امامی باشد از ما که [[گواه]] است بر ایشان و [[محمد]] {{صل}} [[گواه]] برما است».</REF>

از این [[روایت]] چنین برداشت می‌شود که وجود [[مقدس]] [[پیامبر]] در همه اعصار [[شاهد]] است و همچنین [[امام]] هر زمان نیز [[شاهد]] بر [[اعمال]] [[مردمان]] است. برید العجلی می‌گوید: از [[امام باقر]] {{ع}} پیرامون [[آیه]] {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا}}<ref>«و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد؛ و قبله‌ای که بر سوی آن بودی بر نگرداندیم مگر بدین روی که معلوم داریم چه کسی از پیامبر پیروی می‌کند و چه کسی واپس می‌گراید، و بی‌گمان آن جز بر آنان که خداوند رهنمو» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref> پرسیدم. [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|نَحْنُ الْأُمّةُ الْوَسَطُ وَ نَحْنُ شُهَدَاءُ اللّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى خَلْقِهِ وَ حُجَجُهُ فِي أَرْضِهِ}}<REF>«ما [[امت وسط]] هستیم و ما [[گواهان]] [[خدا]] بر خلقش و حجت‌های او در در زمینش هستیم». [[الکافی]]، ج ۱، ص ۱۹۱، ح ۴.</REF>  

=== دوم: آثار مترتب بر [[افعال]] [[امام]]، چه [[امام]] ظاهر باشد چه [[غایب]] ===

* '''[[هدایت باطنی]] و [[نفوذ]] [[روحانی]]'''

# جای تردید نیست که به نظر [[اسلام]] و سایر [[ادیان آسمانی]] یگانه وسیله [[سعادت]] و [[شقاوت]] ([[خوشبختی]] و [[بدبختی]]) واقعی و [[ابدی]] [[انسان]]، همانا [[اعمال نیک]] و بد اوست که [[دین]] آسمانی تعلیمش می‌کند و هم از [[راه وحی]] و [[نبوت]]، این [[اعمال]] را مناسب طرز [[تفکر]] گروه [[بشر]] با زبان [[اجتماعی]] آنها به صورت [[امر و نهی]] و تحسین و تقبیح بیان فرموده و در مقابل [[طاعت]] و [[تمرد]] آنها، برای [[نیکوکاران]] و [[فرمانبرداران]]، [[زندگی]] جاوید شیرینی که مشتمل بر همه خواست‌های کمالی [[انسان]] می‌باشد، نوید داده و برای بدکاران و [[ستمگران]] از [[زندگی]] جاوید تلخی که متضمن هر گونه [[بدبختی]] و ناکامی می‌باشد خبر داده است. و جای [[شک]] نیست که خدای [[آفرینش]] که از هر جهت بالاتر از [[تصور]] ماست، مانند ما [[تفکر]] [[اجتماعی]] ندارد و این سازمان قراردادی آقایی و [[بندگی]] و [[فرمانبری]] و [[امر و نهی]] و مزد و [[پاداش]] در بیرون از [[زندگی اجتماعی]] ما وجود ندارد و دستگاه خدایی همانا دستگاه [[آفرینش]] است که در آن هستی و پیدایش هر چیز به [[آفرینش]] [[خدا]] طبق [[روابط]] واقعی بستگی دارد و بس. بنابراین باید نتیجه گرفت که میان [[اعمال نیک]] و بد و میان آنچه در [[جهان]] [[ابدیت]] از [[زندگی]] و خصوصیات آن هست، رابطه واقعی برقرار است که [[خوشی]] و ناخوشی [[آینده]] مولود آن است و به عبارت ساده‌تر هر یک از [[اعمال نیک]] و بد، در [[درون انسان]] واقعیتی به وجود می‌آید که چگونگی [[زندگی]] [[آینده]] مرهون آن است. [[انسان]] بفهمد یا نفهمد درست مانند [[کودکی]] است که تحت [[تربیت]] قرار می‌گیرد. وی جز دستورهایی که از مربی با لفظ «بکن و نکن» می‌شنود و پیکر کارهایی که انجام می‌دهد، چیزی نمی‌فهمد. ولی پس از بزرگ شدن و گذازنیدن ایام [[تربیت]] به واسطه ملکات [[روحی]] ارزنده‌ای که در [[باطن]] خود مهیا کرده، در [[اجتماع]] به [[زندگی]] سعادتمندی نایل خواهد شد، و اگر از انجام دستورهای مربی نیکخواه خود سرباز زده باشد، جز [[بدبختی]] بهره‌ای نخواهد داشت. خلاصه [[انسان]] در [[باطن]] این [[حیات ظاهری]]، [[حیات باطنی]] ([[حیات معنوی]]) دیگری دارد که از [[اعمال]] وی سرچشمه می‌گیرد و [[رشد]] می‌کند و این بیان [[عقلی]] را [[تأیید]] می‌کند و در [[آیات]] بسیاری برای [[اهل]] [[ایمان]] حیاتی دیگر برشمرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! (ندای) خداوند و پیامبر را هر گاه شما را به چیزی فرا خوانند که به شما زندگی می‌بخشد پاسخ دهید و بدانید که خداوند میان آدمی و دل او میانجی می‌شود و (بدانید که) به نزد وی گرد آورده می‌شوید» سوره انفال، آیه ۲۴.</ref> وآیه دیگر {{متن قرآن|مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً}}<ref>«کسانی از مرد و زن که کار شایسته‌ای کنند؛ و مؤمن باشند، بی‌گمان آنان را با زندگانی پاکیزه‌ای زنده می‌داریم و به یقین نیکوتر از آنچه انجام می‌دادند پاداششان را خواهیم داد» سوره نحل، آیه ۹۷.</ref>

# بسیار اتفاق افتاده که یکی از ما کسی را به امری [[نیک]] یا بد [[راهنمایی]] کند در حالی که خودش به گفتۀ خود عامل نباشد ولی هرگز در [[پیامبران]] و [[امامان]] که [[هدایت]] و [[رهبری]] آنها به امر خداست، این حال تحقق پیدا نمی‌کند. ایشان به [[دینی]] که [[هدایت]] می‌کنند و [[رهبری]] آن را به عهده دارند خودشان نیز عاملند و وقتی [[مردم]] را بسوی [[حیات معنوی]] سوق می‌دهند خودشان نیز همان [[حیات]] را دارند، زیرا تا [[خدا]] کسی را خد [[هدایت]] نکند [[هدایت]] دیگران را به دست او نمی‌سپارد.

{{متن حدیث|عَنْ أَبِی‌خَالِدٍ الْکَابُلِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ {{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ}} {{متن قرآن|فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنَا}}<ref>«پس به خداوند و پیامبرش و نوری که فرو فرستاده‌ایم ایمان آورید و خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است» سوره تغابن، آیه ۸.</ref> {{متن حدیث|فَقَالَ یَا أَبَاخَالِدٍ النُّورُ وَ اللَّهِ الْأَئِمَّهًُْ {{ع}} مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ {{صل}} إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ وَ هُمْ وَ اللَّهِ نُورُ اللَّهِ الَّذِی أَنْزَلَ وَ هُمْ وَ اللَّهِ نُورُ اللَّهِ فِی السَّمَاوَاتِ وَ فِی الْأَرْضِ وَ اللَّهِ یَا أَبَا خَالِدٍ لَنُورُ الْإِمَامِ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ أَنْوَرُ مِنَ الشَّمْسِ الْمُضِیئَهًِْ بِالنَّهَارِ وَ هُمْ وَ اللَّهِ یُنَوِّرُونَ قُلُوبَ الْمُؤْمِنِینَ}}<REF>اصول کافی، ج ۱، باب الائمه [[نورالله]]، ح ۱؛ ابی خالد کابلی می‌گوید: از [[امام باقر]] {{ع}} پیرامون [[کلام خدا]] «پس [[ایمان]] بیاورید به [[خدا]] و رسولش و نوری که نازل کردیم» پرسیدم، فرمود: ای ابا خالد قسم به [[خدا]] [[نور]]، [[نور ائمه]] از [[آل پیامبر]] است تا [[روز قیامت]]. قسم به [[خدا]] آنان [[نور]] خدایند که نازل کرده، قسم به [[خدا]] آنان [[نور]] خدایند در [[آسمان‌ها]] و در [[زمین]]، قسم به [[خدا]] ای ابا خالد هر آیینه [[نور]] [[خدا]] در [[قلوب]] [[مؤمنین]] از پرتو [[خورشید]] در روز تابنده‌تر است و قسم به [[خدا]] آنان [[نورانی]] می‌کنند [[قلوب]] [[مؤمنین]] را».</REF>

* '''[[پاسخگویی به نیازهای علمی]]'''

'''اولاً'''؛ [[جایگاه]] بلند [[انسانیت]] و [[مقام]] بلند [[خلافت الهی]] [[انسان]] در سایه [[علم]] است چنانچه [[آیات]] ۳۰ و ۳۳ [[سوره بقره]] [[گواه]] بر آن است و تفاوت [[انسان]] از سایر موجودات نیز به این ویژگی بر می‌گردد و از این رو [[مقام]] عالم در [[دین مقدس اسلام]] بسیار والا و گرامی است و سفارش زیادی به [[فراگیری علم]] و [[دانش]] شده است: {{متن حدیث|طَلَبُ اَلْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ}}<REF>«و روشن است که عالم بر [[جاهل]] [[برتری]] دارد». [[محمد بن حسن صفار]]، [[بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد]] {{صل}}، النص، ص ۲.</REF>.

'''ثانیاً'''؛ [[برنامه‌ریزی]] [[زندگی]] [[انسان]] براساس مقدار [[علم]] و [[آگاهی]] اوست و هر چه مقدار [[علم]] و [[دانش]] او بیشتر و دقیق‌تر باشد، حرکت او صحیح تر، رسیدن به [[هدف]] ممکن‌تر بوده و درصد موفقیت او بیشتر خواهد بود. مسئله‌ای که همه آن را [[باور]] دارند و [[رشد]] [[علمی]] و بالاتر رفتن سطح [[فرهنگی]] و [[درک]] عمومی در طول تاریخ [[زندگی]] [[بشر]] است و یکی از علت‌های [[تجدید نبوت]] و تکمیل [[شرایع آسمانی]] نیز همین مطلب بوده است. بدین معنی که با [[رشد]] جمعیتی و [[فکری]] [[مردم]]، نیازهای جدیدتری [[احساس]] می‌شد که باید از طرف [[خدا]] با راهنمایی‌های لازم در [[اختیار]] [[مردم]] قرار گیرد، همان طور که برای [[مردم]] گذشته صرف وجود [[کتاب آسمانی]] کافی نبود بلکه باید [[مبیّن]] [[معارف الهی]] در میان [[مردم]] باشد تا به [[تبیین]] آنها بپردازد، چنانچه که [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref>«(آنان را) با برهان‌ها (ی روشن) و نوشته‌ها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی و باشد که بیندیشند» سوره نحل، آیه ۴۴.</ref>

[[روایات]] متعددی وجود دارد که [[زمین]] از [[حجت]] خالی نیست و مرحوم [[کلینی]] در [[کتاب شریف کافی]] در جلد اول، [[کتاب الحجة]] بابی را به این عنوان گشوده است به نام «أن الأرض لا تخلو من [[حجة]]» که متن برخی از [[روایات]] به خوبی گویای این است که [[مردم]] از [[علم امام]] نیز بهره‌مند شده و نیازهای [[علمی]] خود را پاسخ می‌گیرند. {{متن حدیث|عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَحَدِهِمَا عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ: إِنَّ اَللَّهَ لَمْ يَدَعِ اَلْأَرْضَ بِغَيْرِ عَالِمٍ وَ لَوْ لاَ ذَلِكَ لَمْ يُعْرَفِ اَلْحَقُّ مِنَ اَلْبَاطِلِ}}.<REF>الکافی، ج ۱، ص ۱۷۸، ح ۵؛ یکی از دو [[امام باقر]] یا صادق {{عم}} فرمودند: به [[درستی]] که [[خداوند]] [[زمین]] را بدون عالم ([[امام]]) رها نکند و اگر جز این باشد [[حق]] از [[باطل]] شناخته نشود».</REF> در این [[روایت]] به جای کلمه [[امام]] از واژه عالم استفاده شده است و این گویای آن است که [[علم امام]] برای [[شناخت حق]] از [[باطل]] مورد استفاده قرار می‌گیرد. نکته دیگری که از [[روایت]] استفاده می‌شود که گویا در هر زمان و عصری احتمال مخلوط شدن [[حق و باطل]] است به‌گونه‌ای که برای شناسائی و جدایی این دو از هم نیاز به [[راهنمایی]] [[امام]] است.

در [[روایت]] دیگر اشاره به [[پاسداری]] [[امام]] از [[دین]] شده است: {{متن حدیث|عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: إِنَّ اَلْأَرْضَ لاَ تَخْلُو إِلاَّ وَ فِيهَا إِمَامٌ كَيْمَا إِنْ زَادَ اَلْمُؤْمِنُونَ شَيْئاً رَدَّهُمْ وَ إِنْ نَقَصُوا شَيْئاً أَتَمَّهُ لَهُمْ}}.<REF>الکافی، ج ۱، ص ۱۷۸، ح ۲؛ [[اسحاق]] بن [[عمار]] می‌گوید: شنیدم که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: به [[درستی]] که [[خداوند]] خالی نمی‌گذارد [[زمین]] را جز این که باید در آن امامی باشد برای آنکه اگر [[مؤمنان]] چیزی افزودند (به [[احکام خدا]]) آنها را رد کند (به [[حق]]) و بگرداند آنها را و اگر چیزی کاستند برای آنها تمام کند و [[نقص]] را برطرف نماید».</REF>

در [[روایت]] دیگر از این باب [[امام صادق]] {{ع}} چنین بیان می‌کند: {{متن حدیث|مَا زَالَتِ اَلْأَرْضُ إِلاَّ وَ لِلَّهِ فِيهَا اَلْحُجَّةُ يُعَرِّفُ اَلْحَلاَلَ وَ اَلْحَرَامَ وَ يَدْعُو اَلنَّاسَ إِلَى سَبِيلِ اَللَّهِ}}.<REF>الکافی، ج ۱، ص ۱۷۸، ح ۳؛ «[[زمین]] هیچگاه نباید جز آنکه برای [[خدا]] در آن حجتی باید که [[حلال و حرام]] را به [[مردم]] بفهماند و [[مردم]] را به [[راه خدا]] [[دعوت]] نماید».</REF>

در این [[روایت]] [[امام صادق]] {{ع}} [[وظیفه]] [[تبیین]] [[امام]] را خاطرنشان می‌کند که [[امام]] باید به بیان [[معارف]] و [[آموزه‌های دین]] بپردازد. لحن [[روایات]] نیز به گونه‌ای است که نمی‌توان [[روایت]] را به زمان [[حضور ظاهری امام]] بین [[مردم]] منحصر کرد، بنابراین حتی اگر کسی [[تشرفات]] [[خدمت]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} را به هیچ عنوان نپذیرد و یا آنها را به عنوان [[دلیل]] نپذیرد، از همین [[روایات]] می‌توان [[اثبات]] کرد که [[امام زمان]] {{ع}} به شیوه‌های مختلف به [[پاسخگویی]] نیازهای [[علمی]] و [[معرفتی]] [[مردم]] می‌پردازد.

بنابراین، در [[زمان غیبت]] نیز، اگر چه دسترسی مستقیم و استفاده همه جانبه از [[محضر امام]] عصر {{ع}} ممکن نیست، ولی آن معدن [[علوم]] [[الهی]] به راه‌های مختلف، گره از مشکلاتِ [[علمی]] و [[فکری]] [[شیعیان]] باز می‌کند. در دوره [[غیبت صغرا]]، بسیاری از سؤالات [[مردم]] و [[علما]]، از طریقِ [[نامه‌های امام]] که به [[توقیعات]] مشهور است، پاسخ داده می‌شد.<REF>ر. ک: [[کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، باب ۴۵، ص ۲۳۵ – ۲۸۶.</REF>

[[امام عصر]] {{ع}} در جواب [[نامه]] [[اسحاق بن یعقوب]] و سؤال‌های او، نوشته است: از اموری که سودی برایتان ندارد، نپرسید و خود را در [[آموختن]] آنچه از شما نخواسته‌اند، به زحمت نیفکنید و برای [[تعجیل فرج]]، بسیار [[دعا]] کنید که همان، [[فرج]] شماست. [[سلام]] بر تو ای [[اسحاق بن یعقوب]] و [[سلام]] بر هر کسی که پیرو [[هدایت]] است!<REF>همان، ص ۲۳۷، ح ۴.</REF>

پس از [[غیبت صغرا]] هم بارها [[علمای شیعه]]، [[مشکلات]] [[علمی]] و [[فکری]] خود را با [[امام]] خویش مطرح کرده و پاسخ آن را دریافت نموده‌اند. جریان [[تشرف]] [[مقدس اردبیلی]] و پاسخ برخی سؤالات توسط [[امام مهدی]] {{ع}} بنابر [[نقل]] میرعلام<REF>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۷۴.</REF> یکی از این موارد است.

* '''[[حفاظت]] و [[نجات]] [[شیعیان]]'''

یکی دیگر از [[آثار وجود امام]] این است که آن بزرگوار توجه و [[عنایت]] خاصی به [[پیروان]] خود داشته و در زمانی که کار بر آنان مشکل می‌شود به فریاد آنان می‌رسد و به [[راهنمایی]] می‌پردازد. [[نجات]] [[پیروان]] و [[دوستداران]] [[سیره]] همه [[ائمه]] بوده و هر یک از [[امامان]] بزرگوار در زمان خویش [[جامعه]] [[شیعه]] را از خطر [[حفظ]] می‌کردند و نه فقط [[جامعه]] را بلکه نسبت به افراد نیز [[عنایت]] خاصی داشتند، چنانچه اگر کسی به [[تاریخ]] [[زندگی]] آنان [[تأمل]] کند به روشنی به جلوه‌های [[عنایت ائمه]] {{ع}} برمی‌خورد. [[امام زمان]] {{ع}} نیز همچون آبای گرامیش این [[سیره]] را ادامه می‌دهد. آن بزرگوار در نامه‌ای به [[شیخ مفید]] می‌فرماید: {{متن حدیث|فَإِنَّا نُحِيطُ عِلْماً بِأَنْبَائِكُمْ وَ لاَ يَعْزُبُ عَنَّا شَيْءٌ مِنْ أَخْبَارِكُمْ}}.<REF>طبرسی، [[الاحتجاج]]، ج ۲، ص ۵۹۶؛ «ما بر [[اخبار]] و احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده نیست».</REF>

البته اینکه [[امام]] بر امور [[آگاه]] است، امری است که از [[آیات]] و [[روایات]] قابل برداشت است ولی اینکه خود [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} بر این معنی تأکید دارند، اشاره به اهمیت مطلب دارد، سپس [[حضرت]] در ادامه [[نامه]] می‌فرماید: {{متن حدیث|إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لاَ نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ وَ لَوْ لاَ ذَلِكَ لَنَزَلَ بِكُمُ اَللَّأْوَاءُ وَ اِصْطَلَمَكُمُ اَلْأَعْدَاءُ}}<REF> ما در رسیدگی و [[سرپرستی]] شما کوتاهی و [[اهمال]] نکرده‌ایم و یاد شما را از خاطر نبرده‌ایم که اگر جز این بود دشواری‌ها و [[مصیبت‌ها]] بر شما فرود می‌آمد و [[دشمنان]] شما را ریشه کن می‌کردند».</REF>

داستان انار که مربوط به [[شیعیان]] [[بحرین]] بوده و راجع به اناری است که [[وزیر]] [[ناصبی]] و [[دشمن اهل بیت]] با [[مکر]] و [[نیرنگ]] می‌خواست به وسیله آن [[خلافت]] سه [[خلیفه اول]] و دوم و سوم را ثابت کند،<REF>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۷۸.</REF> یکی از هزاران نمونه است.<REF>برای اطلاع بیشتر ر. ک [[عنایات]] [[مهدی موعود]] به [[علما]] و [[مراجع تقلید]] نوشته [[علی کریمی جهرمی]] و میرمهر تألیف [[سید مسعود پورسیدآقایی]].</REF>

* '''[[دستگیری از نیازمندان]]'''

یکی دیگر از [[آثار وجودی]] [[حضرت بقیه الله]] الاعظم کمک و [[یاری]] ایشان به [[مستمندان]]، [[گرفتاران]] و درماندگان است. آن وجود [[مقدس]] همانند [[پدران]] گرامیش [[سنت]] [[کمک به محرومان]] را پیش گرفته است و [[شاهد]] این امر هزاران حادثه و واقعه‌ای است که در آنها [[مردم]] با [[توسل]] به ذیل [[عنایت]] آن بزرگوار حل مشکل خود را خواستار شده و [[حاجت]] روا شده‌اند. به [[راستی]] چگونه است که [[مردم]] از [[عنایات]] [[امامان]] [[شهید]]، و حتی بزرگوارانی مانند [[حضرت عباس]] و [[حضرت زینب]] و [[حضرت]] معصومه {{عم}} بهره می‌برند ولی از [[امام]] زنده و حاضر بهره نمی‌برند، با این که وجود [[مقدس]] [[مهدی]] {{ع}} در این زمان [[واسطه فیض الهی]] می‌باشند و [[الطاف خداوند]] از سوی ایشان به مخلوقات [[افاضه]] می‌شود. در راه ماندگان، قرض داران، دردمندان، [[بیماران]] و... چه [[مسلمان]] و چه غیر [[مسلمان]] به صورت‌های گوناگون از [[یاری]] او بهره‌مند شده‌اند. دفتر [[ثبت]] خاطرات [[مسجد جمکران]] گوشه‌ای از آن همه [[عنایات]] [[حضرت]] به [[گرفتاران]] را در خود جمع کرده که ارادتمندان می‌تواند به آنجا [[رجوع]] کنند.<REF>در این زمینه می‌توان به کتاب پیش گفته مراجعه کرد.</REF>

یک [[کلام]]: اکنون بار دیگر به فرمایش [[پیامبر]] {{صل}} و [[امام زمان]] {{ع}} برمی‌گردیم که «[[امام غایب]] مانند [[خورشید پشت ابر]] است». همان گونه که [[خورشید]] مرکز عالم [[ملک]] و منظومه شمسی است و به واسطه او کرات بر محور ثابت خود می‌چرخند، [[امام زمان]] {{صل}} نیز محور [[عالم هستی]] است و به واسطه او مخلوقات در مسیر [[زندگی]] در حرکتند و از [[نعمت]] [[حیات]] برخوردار همان‌گونه که [[روشنایی]] و حرارت [[خورشید]] از پشت [[ابر]] نیز به صورت‌های مختلف به [[مردم]] می‌رسد و امکان حرکت تکاملی و نیل به [[سعادت]] را برای [[مردم]] فراهم می‌سازد. آری او کار خود را انجام می‌دهد حتی اگر [[مردم]] او را نبیینند و از او [[غافل]] شوند، همان‌گونه که [[خورشید پشت ابر]] نیز به کار خود مشغول است، هر چند ابرها تیره باشند و [[مردم]] این گوی آتشین را نبینند و متوجه آن نباشند. چه بسیارند مردمانی که حتی در روز بدون [[ابر]] نیز توجه به [[خورشید]] ندارند هر چند در زیر [[روشنایی]] او روز را طی می‌کنند و به دنبال زندگانی خود می‌باشند. همان ‌گونه که بسیار مردمانی که نسبت به [[حضور ظاهری امام]] نیز غافلند و به راه خود مشغول.<REF>و نیز ر. ک: [[بحار الانوار]]، ج ۵۲، ص ۹۳.</REF><ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۲۲۱-۲۳۹.</ref>.

== پرسش مستقیم ==