معاد در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۲۳: خط ۲۳:


== [[برهان امکان]] ==
== [[برهان امکان]] ==
خلاصه این [[برهان]] چنین است که [[دنیا]] ممکن الوجود است، [[قدرت]] [[واجب]] الوجود ([[خدا]]) بر آن تعلق گرفته و ایجادش کرده ست. [[آخرت]] نیز، از نظر [[عقلی]] ممکن الوجود است، یعنی هیچ [[دلیل عقلی]] بر ممتنع بودن آن وجود ندارد، پس آخرت نیز از نظر امکان وجودی مثل دنیا است و [[حکم]] آن نیز مثل حکم دنیا می‌‌شود. یعنی [[قدرت خدا]]» بر آن تعلق گرفته و به هستی می‌‌رسد. [[خواجه نصیرالدین طوسی]] در این باره گوید: {{متن عربی|"حكم المثلينِ واحدٌو السَّمعُ دَلَّ اِمكانَ التّماثُلِ"}}؛ [[حکم]] دو مماثل یکی است و [[دلایل نقلی]] نیز بر این مطلب دلالت می‌کند؛ <ref>کشف المراد، ص۳۱۵.</ref>. پس دنیا و آخرت مثل هم هستند، همان قدرتی که دنیای ممکن را ساخته، آخرت ممکن را نیز خواهد ساخت. مراد خواجه از [[دلیل سمعی]]، [[آیات]] و [[روایات]] است که بیانگر قدرت مطلقه [[پروردگار]] بر ایجاد [[عالم آخرت]] است، مانند این [[آیه]]: {{متن قرآن|أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ قَادِرٌ عَلَى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلًا لَا رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إِلَّا كُفُورًا}}<ref>«آیا ندیده‌اند خداوندی که آسمان‌ها و زمین را آفریده است تواناست که همانند آنان را بیافریند؟ و برای آنان اجلی نهاده است که تردیدی در (آمدن) آن نیست اما ستمگران جز سر ناسپاسی ندارند» سوره اسراء، آیه ۹۹.</ref>. پس [[دلیل نقلی]] بر وقوع [[قیامت]]، «قدرت بی‌نهایت» [[خداوند یکتا]] می‌‌باشد؛ زیرا پس از آنکه با [[دلایل]] [[قطعی]]، وجود [[خدای یکتا]] برای یک [[مسلمان]] [[اثبات]] می‌‌شود که او «[[واجب]] الوجود» و قدرتش بی‌نهایت است و هیچ گونه محدودیتی برای او قابل [[تصور]] نیست، می‌‌تواند [[مردگان]] را به صورت نخستین آن زنده بگرداند: «آیا نیندیشیدند که خدایی که [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] را [[آفریده]] و از [[آفرینش]] آنها هیچ فرو نمانده است، البته توانا است که باز مردگان را زنده کند؟! آری او بر هر چیزی توانا است»؛ {{متن قرآن|قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُكُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ}}<ref>«گفت: این را تنها خداوند می‌داند و من آنچه را که بدان فرستاده شده‌ام به شما می‌رسانم اما شما را قومی نادان می‌بینم» سوره احقاف، آیه ۲۳.</ref>
خلاصه این [[برهان]] چنین است که [[دنیا]] ممکن الوجود است، [[قدرت]] [[واجب]] الوجود ([[خدا]]) بر آن تعلق گرفته و ایجادش کرده ست. [[آخرت]] نیز، از نظر [[عقلی]] ممکن الوجود است، یعنی هیچ [[دلیل عقلی]] بر ممتنع بودن آن وجود ندارد، پس آخرت نیز از نظر امکان وجودی مثل دنیا است و [[حکم]] آن نیز مثل حکم دنیا می‌‌شود. یعنی [[قدرت خدا]]» بر آن تعلق گرفته و به هستی می‌‌رسد. [[خواجه نصیرالدین طوسی]] در این باره گوید: {{عربی|"حكم المثلينِ واحدٌو السَّمعُ دَلَّ اِمكانَ التّماثُلِ"}}؛ [[حکم]] دو مماثل یکی است و [[دلایل نقلی]] نیز بر این مطلب دلالت می‌کند؛ <ref>کشف المراد، ص۳۱۵.</ref>. پس دنیا و آخرت مثل هم هستند، همان قدرتی که دنیای ممکن را ساخته، آخرت ممکن را نیز خواهد ساخت. مراد خواجه از [[دلیل سمعی]]، [[آیات]] و [[روایات]] است که بیانگر قدرت مطلقه [[پروردگار]] بر ایجاد [[عالم آخرت]] است، مانند این [[آیه]]: {{متن قرآن|أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ قَادِرٌ عَلَى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلًا لَا رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إِلَّا كُفُورًا}}<ref>«آیا ندیده‌اند خداوندی که آسمان‌ها و زمین را آفریده است تواناست که همانند آنان را بیافریند؟ و برای آنان اجلی نهاده است که تردیدی در (آمدن) آن نیست اما ستمگران جز سر ناسپاسی ندارند» سوره اسراء، آیه ۹۹.</ref>. پس [[دلیل نقلی]] بر وقوع [[قیامت]]، «قدرت بی‌نهایت» [[خداوند یکتا]] می‌‌باشد؛ زیرا پس از آنکه با [[دلایل]] [[قطعی]]، وجود [[خدای یکتا]] برای یک [[مسلمان]] [[اثبات]] می‌‌شود که او «[[واجب]] الوجود» و قدرتش بی‌نهایت است و هیچ گونه محدودیتی برای او قابل [[تصور]] نیست، می‌‌تواند [[مردگان]] را به صورت نخستین آن زنده بگرداند: «آیا نیندیشیدند که خدایی که [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] را [[آفریده]] و از [[آفرینش]] آنها هیچ فرو نمانده است، البته توانا است که باز مردگان را زنده کند؟! آری او بر هر چیزی توانا است»؛ {{متن قرآن|قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُكُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ}}<ref>«گفت: این را تنها خداوند می‌داند و من آنچه را که بدان فرستاده شده‌ام به شما می‌رسانم اما شما را قومی نادان می‌بینم» سوره احقاف، آیه ۲۳.</ref>


«البته آفرینش [[آسمانها]] و زمین بسیار بزرگتر (و مهم تر) از [[آفرینش انسان]] است، ولی بیشتر [[مردمان]] این ([[حقیقت]]) را [[درک]] نمی‌کنند»؛ {{متن قرآن|لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«به یقین آفرینش آسمان‌ها و زمین بزرگ‌تر از آفرینش مردم است اما بیشتر مردم نمی‌دانند» سوره غافر، آیه ۵۷.</ref>.
«البته آفرینش [[آسمانها]] و زمین بسیار بزرگتر (و مهم تر) از [[آفرینش انسان]] است، ولی بیشتر [[مردمان]] این ([[حقیقت]]) را [[درک]] نمی‌کنند»؛ {{متن قرآن|لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«به یقین آفرینش آسمان‌ها و زمین بزرگ‌تر از آفرینش مردم است اما بیشتر مردم نمی‌دانند» سوره غافر، آیه ۵۷.</ref>.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش