ام‌ورقه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - 'جمع آوری' به 'جمع‌آوری')
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
او دختر [[عبدالله بن حارث]](الحرث)<ref>.مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵.</ref> بن عویمر (عویم)<ref>. الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹.</ref> بن نوفل [[انصاری]] است<ref>.اسد الغابه، ابن اثیر ۴۰۸۶؛ تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و حلیة الأولیاء، ابو نعیم اصفهانی، ج۲، ص۶۳.</ref>. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} با او به [[احترام]] [[رفتار]] می‌کرد و هر [[جمعه]]<ref>.مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵.</ref> برای [[دیدار]] با او به منزلش می‌رفت<ref>.الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹؛ المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴ و تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳.</ref>. [[ام ورقه]] از [[پیامبر]]{{صل}} درخواست کرد تا برای خود مؤذنی قرار دهد و با [[اهل]] خانه‌اش به [[جماعت]] [[نماز]] بخواند. [[پیامبر]]{{صل}} هم اجازه فرمود<ref>.المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴؛ الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹ و اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸.</ref>.
او دختر [[عبدالله بن حارث]](الحرث)<ref>.مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵.</ref> بن عویمر (عویم)<ref>. الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹.</ref> بن نوفل [[انصاری]] است<ref>.اسد الغابه، ابن اثیر ۴۰۸۶؛ تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و حلیة الأولیاء، ابو نعیم اصفهانی، ج۲، ص۶۳.</ref>. [[پیامبر اسلام]] {{صل}} با او به [[احترام]] [[رفتار]] می‌کرد و هر [[جمعه]]<ref>.مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵.</ref> برای [[دیدار]] با او به منزلش می‌رفت<ref>.الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹؛ المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴ و تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳.</ref>. [[ام ورقه]] از [[پیامبر]] {{صل}} درخواست کرد تا برای خود مؤذنی قرار دهد و با [[اهل]] خانه‌اش به [[جماعت]] [[نماز]] بخواند. [[پیامبر]] {{صل}} هم اجازه فرمود<ref>.المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴؛ الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹ و اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸.</ref>.


[[ام ورقه]] [[قرآن]] را جمع آوری کرده بود و همواره [[قرآن]] می‌خواند<ref>.الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ سنن ابی داوود، ابن اشعث سجستانی، ج۱، ص۱۴۲.</ref> و [[پیامبر]]{{صل}} به او [[لقب]] شهیده داده بود و هرگاه می‌خواست او را [[ملاقات]] کند به اصحابش می‌فرمود: "ما را به دیدن شهیده ببرید"<ref>.الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹؛ تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و المنتظم، ابن جوزی، ج۴، ص۳۰۵.</ref>.
[[ام ورقه]] [[قرآن]] را جمع‌آوری کرده بود و همواره [[قرآن]] می‌خواند<ref>.الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ سنن ابی داوود، ابن اشعث سجستانی، ج۱، ص۱۴۲.</ref> و [[پیامبر]] {{صل}} به او [[لقب]] شهیده داده بود و هرگاه می‌خواست او را [[ملاقات]] کند به اصحابش می‌فرمود: "ما را به دیدن شهیده ببرید"<ref>.الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹؛ تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و المنتظم، ابن جوزی، ج۴، ص۳۰۵.</ref>.


[[لقب]] شهیده به این خاطر به او داده شد که او در [[جنگ بدر]] نزد [[رسول خدا]]{{صل}} آمد و گفت: "اجازه بدهید من هم در [[جنگ]] همراه شما باشم تا از [[بیماران]] [[پرستاری]] و مجروحان را مداوا کنم<ref>.الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵ و المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴.</ref> شاید [[خداوند]] [[شهادت]] را به من [[هدیه]] فرماید. [[پیامبر]]{{صل}} به او فرمود: "در خانه‌ات بمان، همانا [[خداوند]] [[شهادت]] را به تو [[هدیه]] می‌فرماید و تو شهیده هستی" و همین‌گونه هم شد<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹.</ref>.
[[لقب]] شهیده به این خاطر به او داده شد که او در [[جنگ بدر]] نزد [[رسول خدا]] {{صل}} آمد و گفت: "اجازه بدهید من هم در [[جنگ]] همراه شما باشم تا از [[بیماران]] [[پرستاری]] و مجروحان را مداوا کنم<ref>.الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵ و المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴.</ref> شاید [[خداوند]] [[شهادت]] را به من [[هدیه]] فرماید. [[پیامبر]] {{صل}} به او فرمود: "در خانه‌ات بمان، همانا [[خداوند]] [[شهادت]] را به تو [[هدیه]] می‌فرماید و تو شهیده هستی" و همین‌گونه هم شد<ref>الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹.</ref>.


[[ام ورقه]] [[غلام]] و کنیزی داشت و ایشان را [[تدبیر]] کرده بود<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷ و تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و (تدبیر یعنی اینکه شخصی به غلام یا کنیز خود بگوید پس از مردن من آزاد هستی و شرط آزادی غلام و کنیز، مردن صاحب آنها باشد.) شرایع الاسلام، محقق حلی، ج۲، ص۶۶۹.</ref>. چون [[آزادی]] آنها به [[مرگ]] [[ام ورقه]] مشروط بود؛ برای آنکه زودتر [[آزاد]] شوند، در زمان [[خلافت عمر]] شبی [[ام ورقه]] را در گلیمی پیچیده و او را کشتند و سپس فرار کردند<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹.</ref>.
[[ام ورقه]] [[غلام]] و کنیزی داشت و ایشان را [[تدبیر]] کرده بود<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷ و تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و (تدبیر یعنی اینکه شخصی به غلام یا کنیز خود بگوید پس از مردن من آزاد هستی و شرط آزادی غلام و کنیز، مردن صاحب آنها باشد.) شرایع الاسلام، محقق حلی، ج۲، ص۶۶۹.</ref>. چون [[آزادی]] آنها به [[مرگ]] [[ام ورقه]] مشروط بود؛ برای آنکه زودتر [[آزاد]] شوند، در زمان [[خلافت عمر]] شبی [[ام ورقه]] را در گلیمی پیچیده و او را کشتند و سپس فرار کردند<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹.</ref>.


صبح، همسایه‌های [[ام ورقه]] صدای [[قرآن]] خواندن او را نشنیدند، پس از جستجو او را در حالی که کشته شده بود، یافتند. خبر کشته شدن [[ام ورقه]] به دست [[غلام]] و کنیزش به [[عمر]] رسید. [[عمر]] گفت: "پیامبر{{صل}} به [[دیدار]] [[ام ورقه]] می‌رفت و می‌فرمود:"برویم شهیده را ببینیم"، اکنون کسی به آن دو [[پناه]] ندهد و هر کس آن دو را یافت، تحویل دهد". سپس آن دو را پس از [[دستگیری]] و [[محاکمه]] به دار آویختند و این دو نفر اولین کسانی بودند که در [[شهر مدینه]] به دار آویخته شدند<ref>.مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴-۱۳۵.</ref><ref>[[عبدالرضا رضایی|رضایی، عبدالرضا]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۴۵۴.</ref>
صبح، همسایه‌های [[ام ورقه]] صدای [[قرآن]] خواندن او را نشنیدند، پس از جستجو او را در حالی که کشته شده بود، یافتند. خبر کشته شدن [[ام ورقه]] به دست [[غلام]] و کنیزش به [[عمر]] رسید. [[عمر]] گفت: "پیامبر {{صل}} به [[دیدار]] [[ام ورقه]] می‌رفت و می‌فرمود:"برویم شهیده را ببینیم"، اکنون کسی به آن دو [[پناه]] ندهد و هر کس آن دو را یافت، تحویل دهد". سپس آن دو را پس از [[دستگیری]] و [[محاکمه]] به دار آویختند و این دو نفر اولین کسانی بودند که در [[شهر مدینه]] به دار آویخته شدند<ref>.مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴-۱۳۵.</ref><ref>[[عبدالرضا رضایی|رضایی، عبدالرضا]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ص ۴۵۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۱۹

این مدخل زیرشاخهٔ بحث ام‌ورقه است. ام‌ورقه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ام‌ورقه در تراجم و رجال - ام‌ورقه در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

او دختر عبدالله بن حارث(الحرث)[۱] بن عویمر (عویم)[۲] بن نوفل انصاری است[۳]. پیامبر اسلام (ص) با او به احترام رفتار می‌کرد و هر جمعه[۴] برای دیدار با او به منزلش می‌رفت[۵]. ام ورقه از پیامبر (ص) درخواست کرد تا برای خود مؤذنی قرار دهد و با اهل خانه‌اش به جماعت نماز بخواند. پیامبر (ص) هم اجازه فرمود[۶].

ام ورقه قرآن را جمع‌آوری کرده بود و همواره قرآن می‌خواند[۷] و پیامبر (ص) به او لقب شهیده داده بود و هرگاه می‌خواست او را ملاقات کند به اصحابش می‌فرمود: "ما را به دیدن شهیده ببرید"[۸].

لقب شهیده به این خاطر به او داده شد که او در جنگ بدر نزد رسول خدا (ص) آمد و گفت: "اجازه بدهید من هم در جنگ همراه شما باشم تا از بیماران پرستاری و مجروحان را مداوا کنم[۹] شاید خداوند شهادت را به من هدیه فرماید. پیامبر (ص) به او فرمود: "در خانه‌ات بمان، همانا خداوند شهادت را به تو هدیه می‌فرماید و تو شهیده هستی" و همین‌گونه هم شد[۱۰].

ام ورقه غلام و کنیزی داشت و ایشان را تدبیر کرده بود[۱۱]. چون آزادی آنها به مرگ ام ورقه مشروط بود؛ برای آنکه زودتر آزاد شوند، در زمان خلافت عمر شبی ام ورقه را در گلیمی پیچیده و او را کشتند و سپس فرار کردند[۱۲].

صبح، همسایه‌های ام ورقه صدای قرآن خواندن او را نشنیدند، پس از جستجو او را در حالی که کشته شده بود، یافتند. خبر کشته شدن ام ورقه به دست غلام و کنیزش به عمر رسید. عمر گفت: "پیامبر (ص) به دیدار ام ورقه می‌رفت و می‌فرمود:"برویم شهیده را ببینیم"، اکنون کسی به آن دو پناه ندهد و هر کس آن دو را یافت، تحویل دهد". سپس آن دو را پس از دستگیری و محاکمه به دار آویختند و این دو نفر اولین کسانی بودند که در شهر مدینه به دار آویخته شدند[۱۳][۱۴]

منابع

پانویس

  1. ↑ .مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵.
  2. ↑ . الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹.
  3. ↑ .اسد الغابه، ابن اثیر ۴۰۸۶؛ تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و حلیة الأولیاء، ابو نعیم اصفهانی، ج۲، ص۶۳.
  4. ↑ .مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵.
  5. ↑ .الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹؛ المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴ و تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳.
  6. ↑ .المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴؛ الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹ و اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸.
  7. ↑ .الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ سنن ابی داوود، ابن اشعث سجستانی، ج۱، ص۱۴۲.
  8. ↑ .الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹؛ تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و المنتظم، ابن جوزی، ج۴، ص۳۰۵.
  9. ↑ .الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵ و المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴.
  10. ↑ الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۴، ص۵۱۹.
  11. ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷ و تهذیب الکمال، مزی، ج۲۲، ص۴۹۳ و (تدبیر یعنی اینکه شخصی به غلام یا کنیز خود بگوید پس از مردن من آزاد هستی و شرط آزادی غلام و کنیز، مردن صاحب آنها باشد.) شرایع الاسلام، محقق حلی، ج۲، ص۶۶۹.
  12. ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۸، ص۴۵۷؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۴۸۹.
  13. ↑ .مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۶، ص۴۰۵؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۶، ص۴۰۸ و المعجم الکبیر، طبرانی، ج۲۵، ص۱۳۴-۱۳۵.
  14. ↑ رضایی، عبدالرضا، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ص ۴۵۴.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=ام‌ورقه_در_تاریخ_اسلامی&oldid=1151931»