عدالت فرهنگی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۳۲۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{نبوت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[عدالت اجتماعی]]''' است. "'''[[عدالت فرهنگی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = عدالت اجتماعی
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[عدالت فرهنگی در قرآن]] - [[عدالت فرهنگی در حدیث]] - [[عدالت فرهنگی در نهج البلاغه]] - [[عدالت فرهنگی در کلام اسلامی]] - [[عدالت فرهنگی در سیره معصومان]] - [[عدالت فرهنگی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[عدالت فرهنگی در معارف و سیره نبوی]]</div>
| عنوان مدخل  =
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[عدالت فرهنگی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| مداخل مرتبط = [[عدالت فرهنگی در معارف و سیره نبوی]] - [[عدالت فرهنگی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  = عدالت (پرسش)
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*نقش محوری تأثیر [[فرهنگ]] بر [[شخصیت]] و نوع نگرش افراد در [[زندگی]]، بر کسی پوشیده نیست. [[امام خمینی]] [[فرهنگ]] را مبدأ خوشبختی‌ها و بدبختی‌های یک [[ملت]] می‌دانست<ref>صحیفه امام، ج۳، ص۳۰۶.</ref> و بر این [[باور]] بود که اگر [[فرهنگ]] درست بشود، یک مملکت [[اصلاح]] می‌شود<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۳۹۰.</ref> و بزرگ‌ترین تحولی که باید رخ دهد، در [[فرهنگ]] باید باشد؛ برای اینکه بزرگ‌ترین عاملی است که [[ملت]] را به [[تباهی]] می‌کشد یا به اوج [[عظمت]] و [[قدرت]] میرساند<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۴۷۴.</ref>. همچنین ایشان، [[فرهنگ اسلامی]] [[شرق]] را مترقی‌ترین و بلندترین [[فرهنگ]] می‌دانست<ref>صحیفه امام، ج۱۰، ص۳۸۵.</ref> و در مقابل، [[فرهنگ]] [[استعماری]] [[غرب]] را مانع [[رشد]] و [[شکوفایی استعدادها]] و [[تربیت]] صحیح عنوان می‌نمود<ref>صحیفه امام، ج۳، ص۵۰۵.</ref>. اما [[عدالت فرهنگی]] را میتوان توزیع عادلانه اطلاعات و کالاهای [[فرهنگی]] دانست. هرچند تعبیر "[[عدالت فرهنگی]]" را در میان سخنان [[امام خمینی]] نمی‌توان یافت؛ اما با تتبع و موشکافی در آثار ایشان می‌توان به کارکردها و شاخصه‌های آن در [[اندیشه]] [[امام خمینی]] پی برد. از جمله این شاخصه‌ها عبارت‌اند از:
نقش محوری تأثیر [[فرهنگ]] بر [[شخصیت]] و نوع نگرش افراد در [[زندگی]]، بر کسی پوشیده نیست. [[فرهنگ]] مبدأ خوشبختی‌ها و بدبختی‌های یک [[ملت]] است<ref>صحیفه امام، ج۳، ص۳۰۶.</ref>. اگر [[فرهنگ]] درست بشود، یک مملکت [[اصلاح]] می‌شود<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۳۹۰.</ref> و بزرگ‌ترین تحولی که باید رخ دهد، در [[فرهنگ]] باید باشد؛ برای اینکه بزرگ‌ترین عاملی است که [[ملت]] را به [[تباهی]] می‌کشد یا به اوج [[عظمت]] و [[قدرت]] می‌رساند<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۴۷۴.</ref>. عدالت فرهنگی را می‌توان توزیع عادلانه اطلاعات و کالاهای [[فرهنگی]] دانست. کارکردها و شاخصه‌های عدالت فرهنگی عبارت‌اند از:
#'''برخورداری از فرصت‌های [[آموزشی]] برابر''': یکی از زمینه‌های مهم تحقق [[عدالت فرهنگی]]، [[توازن]] در بهره‌مندی افراد در [[علم]] و [[معرفت]] مطابق با طبع و ذوق و علاقه آنهاست. [[امام خمینی]] با تأسیس [[حکومت اسلامی]] و احیای [[قوانین]] روح‌بخش [[اسلام]] در [[جامعه]]، بزرگ‌ترین گام را در زمینه بیدارسازی [[عقل]] و [[اندیشه]] [[مردم]] برداشت و در مرحله بعد با رهنمودها و اقدامات ارزنده خویش، از جمله تأکید بر "[[نهضت]] سوادآموزی" [[جامعه]] را به سوی [[علم]]، [[آموزش]] و معرفت‌اندوزی سوق داد. ایشان همواره به [[جوانان]] توصیه می‌نمود که کوشش کنید با بیان و قلم، مسلسل‌ها را کنار بگذارید و میدان را به قلم‌ها و به [[علم‌ها]] و به [[دانش‌ها]] واگذار کنید<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۴۸۸.</ref>. [[امام خمینی]] [[آموزش]] همگانی را از حوایج اولیه و جزء نیازهای اساسی اقشار [[جامعه]] می‌داند و عدم تأمین این نیاز را به مثابه یکی از وجوه [[محرومیت]] بیان می‌کند<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۴۰۰.</ref>. از منظر ایشان مسأله [[تعلیم و تعلّم]]، انحصار به سنین خاص ندارد و هیچ کس هم از آن مستغنی نیست. بنابراین [[نهضت]] سوادآموزی در همه جا باید توسعه داشته باشد تا همگان بتوانند در آن شرکت کنند<ref>صحیفه امام، ج۱۶، ص۴۹۶.</ref>. [[امام خمینی]] انجام بخشی از [[رسالت]] آگاه‌سازی و معرفت‌بخشی به [[جامعه]] را نیز بر عهده دو قشر [[فرهیخته]] [[جامعه]] یعنی [[روحانیون]] و دانشگاهیان نهاده و [[معتقد]] بود [[روحانیون]] با دانشگاهیان یک مسیر واحد دارند و [[مسئولیت]] این دو [[طایفه]] از همه طوایف دیگر بیشتر است، چنانچه شغل‌شان شریف‌تر است<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۴۶۷.</ref>. بیان واقعیات و [[آگاه کردن]] [[مردم]] از وقایع روز [[جامعه]] نیز یکی دیگر از جنبه‌های معرفت‌بخشی به [[جامعه]] است. [[امام خمینی]] در این رابطه، نقش [[ائمه]] [[جمعه]] و جماعات را مهم دانسته و آنها را موظف به بیان مسائل جدید [[جامعه]] و فعال نگه داشتن اذهان [[مردم]] در این زمینه می‌سازد<ref>صحیفه امام، ج۱۵، ص۴۱۶.</ref>.
# '''برخورداری از فرصت‌های [[آموزشی]] برابر''': یکی از زمینه‌های مهم تحقق عدالت فرهنگی، [[توازن]] در بهره‌مندی افراد در [[علم]] و [[معرفت]] مطابق با طبع و ذوق و علاقه آنهاست. [[آموزش]] همگانی از حوایج اولیه و جزء نیازهای اساسی اقشار [[جامعه]] است و عدم تأمین این نیاز به مثابه یکی از وجوه [[محرومیت]] است<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۴۰۰.</ref>. مسأله [[تعلیم و تعلّم]]، انحصار به سنین خاص ندارد و هیچ کس هم از آن مستغنی نیست. بنابراین [[نهضت]] سوادآموزی در همه جا باید توسعه داشته باشد تا همگان بتوانند در آن شرکت کنند<ref>صحیفه امام، ج۱۶، ص۴۹۶.</ref>. بیان واقعیات و [[آگاه کردن]] [[مردم]] از وقایع روز [[جامعه]] نیز یکی دیگر از جنبه‌های معرفت‌بخشی به [[جامعه]] است.
#'''اهمیت نقش مطبوعات و رسانه‌های جمعی''': یکی از شیوه‌های مهم انتقال اطلاعات به [[شهروندان]]، وسایل [[ارتباط]] جمعی است که امروزه نقش از [[جایگاه]] قابل توجهی در بین [[مردم]] برخوردارند. بیانات [[امام]] بزرگوار درباره نقش و [[جایگاه]] والای مطبوعات در [[جامعه]] فراوان است. از دیدگاه ایشان، [[خدمت]] اصلی مطبوعات [[تربیت]] و پرورش نیروی [[انسانی]] است<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۴۹۸.</ref>. همچنین رادیو و تلویزیون به مثابه یک [[دانشگاه]] عمومی است که در تمام سطح [[کشور]] گسترده است و باید از آن، عمل دانشگاه‌ها را [[انتظار]] داشت<ref>صحیفه امام، ج۶، ص۳۹۹.</ref>.
# '''اهمیت نقش مطبوعات و رسانه‌های جمعی''': یکی از شیوه‌های مهم انتقال اطلاعات به [[شهروندان]]، وسایل [[ارتباط]] جمعی است که امروزه نقش از [[جایگاه]] قابل توجهی در بین [[مردم]] برخوردارند. [[خدمت]] اصلی مطبوعات [[تربیت]] و پرورش نیروی [[انسانی]] است<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۴۹۸.</ref>. همچنین رادیو و تلویزیون به مثابه یک [[دانشگاه]] عمومی است که در تمام سطح [[کشور]] گسترده است و باید از آن، عمل دانشگاه‌ها را [[انتظار]] داشت<ref>صحیفه امام، ج۶، ص۳۹۹.</ref>.
*مطبوعات و رسانه‌های جمعی در واقع به عنوان ابزاری در دست [[دولت]]، جهت اجرای هرچه بهتر [[عدالت فرهنگی]] و ارتقای سطح [[فکر]] و [[آگاهی]] اقشار مختلف [[جامعه]] قلمداد می‌شود. از منظر [[امام خمینی]] مطبوعات باید در [[خدمت]] [[کشور]] باشد و مسائلی را که منعکس می‌کند، موافق مسیر [[ملت]] و مطابق با آراء و خواسته‌های آنان باشد<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۳۲۴.</ref>. از دیگر [[وظایف]] مطبوعات و [[اهل]] قلم، ایجاد و تقویت [[امنیت]] [[فرهنگی]] است، به این نحو که باید به [[مردم]] [[امید]] داده و از القای [[یأس]] و [[ناتوانی]] به [[مردم]] بپرهیزند<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۵۳۷.</ref>. همچنین از درج مقالاتی که موجب تحریک و [[تضعیف]] [[مردم]] می‌شود و یا خلاف واقع بوده و اسباب [[تفرقه]] را فراهم میسازد، اجتناب ورزند<ref>صحیفه امام، ج۹، ص۳۵۲.</ref>. [[امام خمینی]] صدا و [[سیما]] را پایگاهی برای احقاق [[حقوق]] [[مظلومان]] می‌داند؛ به این صورت که افرادی که حتی از آنها ضایع شده و امکان [[دفاع]] از آن را در مجامع دیگر ندارند، بتوانند از طریق صدا و [[سیما]] [[اقدام]] کرده و از [[حقوق]] خود [[دفاع]] نمایند<ref>صحیفه امام، ج۱۸، ص۴۶۸.</ref>.
*یکی دیگر از رسانه‌های [[ارتباط]] جمعی، سینماست و چنانچه برنامه‌های خود را همسو با ارزش‌های متعالی [[مردم]] و [[انقلاب اسلامی]] قرار دهد، سهم بزرگی را در ارتقای سطح [[شعور]]، [[آگاهی]] و معرفت‌بخشی به [[مردم]] خواهد داشت. هر چند که برخی از [[علما]] و شخصیت‌های مذهبی به خصوص در اوایل [[انقلاب]]، نگاه مثبتی به سینماها نداشتند، اما [[امام خمینی]] در بیانات ارزنده خود فرمود که ما با اصل سینما که یکی از مظاهر [[تمدن]] است و چه بسا میتواند مربی یک ملّتی باشد، [[مخالف]] نیستیم؛ بلکه با مفسده‌جوهایی مخالفیم که این وسیله مفید را از آن صورتی که داشته [[مسخ]] میکنند و به صورتی در میآورند که [[فرزندان]] ما را هرزه بار میآورند<ref>صحیفه امام، ج۴، ص۵۴.</ref><ref>[[سلیمان خاکبان|خاکبان، سلیمان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی، رقیه]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|"عدالت اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]</ref>.


== جستارهای وابسته ==
مطبوعات و رسانه‌های جمعی در واقع به عنوان ابزاری در دست [[دولت]]، جهت اجرای هرچه بهتر عدالت فرهنگی و ارتقای سطح [[فکر]] و [[آگاهی]] اقشار مختلف [[جامعه]] قلمداد می‌شود. از دیگر [[وظایف]] مطبوعات و [[اهل]] قلم، ایجاد و تقویت [[امنیت]] [[فرهنگی]] است، به این نحو که باید به [[مردم]] [[امید]] داده و از القای [[یأس]] و [[ناتوانی]] به [[مردم]] بپرهیزند<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۵۳۷.</ref>. همچنین از درج مقالاتی که موجب تحریک و [[تضعیف]] [[مردم]] می‌شود و یا خلاف واقع بوده و اسباب [[تفرقه]] را فراهم می‌سازد، اجتناب ورزند<ref>صحیفه امام، ج۹، ص۳۵۲.</ref>.
 
یکی دیگر از رسانه‌های [[ارتباط]] جمعی، سینماست و چنانچه برنامه‌های خود را همسو با ارزش‌های متعالی [[مردم]] قرار دهد، سهم بزرگی را در ارتقای سطح [[شعور]]، [[آگاهی]] و معرفت‌بخشی به [[مردم]] خواهد داشت<ref>[[سلیمان خاکبان|خاکبان، سلیمان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی، رقیه]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|"عدالت اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]].</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[سلیمان خاکبان|خاکبان، سلیمان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی، رقیه]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
# [[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[سلیمان خاکبان|خاکبان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی]]، [[عدالت اسلامی - خاکبان و یوسفی (مقاله)| مقاله «عدالت اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
== جستارهای وابسته ==


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:عدالت]]
[[رده:عدالت فرهنگی]]
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش