ادب فنای مقربان (کتاب)

ادب فنای مقربان
زبان	فارسی
ترجمهٔ کتاب	شرح زیارت جامعه کبیره
نویسنده	عبدالله جوادی آملی
تحقیق یا تدوین	قنبر علی صمدی و احسان ابراهیمی
موضوع	زیارت جامعه کبیره، امامت و ولایت
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات نشر اسراء|انتشارات نشر اسراء]][[رده:انتشارات نشر اسراء]]
محل نشر	قم، ایران
شابک	X&bibliographicLimitQueryBuilder.biblioDocType=BF&simpleSearch.indexFieldId=221091&nliHolding=&command=I&simpleSearch.tokenized=true&classType=0&pageStatus=0&bibliographicLimitQueryBuilder.useDateRange=null&bibliographicLimitQueryBuilder.year=&documentType=&attributes.locale=fa ۹۶۴-۵۹۸۴-۶۷- X
شماره ملی	م‌۸۱-۱۷۴۴۹‬‬

ادب فنای مقربان (شرح زیارت جامعه کبیره) مجموعه‌ای نُه جلدی است که به شرح عرفانی، تفصیلی و اخلاقی با بهره‏‌گیری از آیات قرآن و روایات زیارت جامعه کبیره می‌پردازد. این مجموعه به قلم عبدالله جوادی آملی نوشته شده و توسط نشر اسراء به چاپ رسیده است.

درباره کتاب

کتاب حاضر شرح زیارت جامعه کبیره، که در نُه جلد به رشته تحریر در‌آمده است. در این نُه جلد نویسنده به شرح و توضیح بند‌های این زیارت‌نامه پرداخته است. وی برای هر بند از این زیارت‌نامه شرحی نوشته و کلمات آن را بررسی کرده و برای بعضی از آنها روایات گوناگون را نقل کرده. در شرح بسیاری از فرازهای این زیارت‌نامه هم آیاتی از قرآن کریم را ذکر می‌کند.

مباحثی که در کتاب «ادب فنای مقربان» آمده است، در حدود سال‌های ۷۲، ۷۳ به صورت گفتاری توسط نویسنده بوده است، سپس این مباحث پیاده‌سازی شده، و از حدود سال ۷۵ شروع به تدوین آن شد.

در این کتاب مباحث مختلف امام‌شناسی که نویسنده در موقعیت‌های مختلف داشته‌اند، در این کتاب به‌ شکل دائره‌المعارف‌گونه و جامعی گنجانده شده، همچنین اشکالات و ایراداتی که به این‌گونه مباحث وارد است، پاسخ داده شده است.

ایراداتی که به مباحثی همچون ضرورت امام، جایگاه امام و ویژگی‌های امام وارد می‌شود، نیز در این کتاب پاسخ داده شده است.

تاکنون نُه جلد از این کتاب به چاپ رسیده است:

• ادب فنای مقربان ج۱ (کتاب)؛
• ادب فنای مقربان ج۲ (کتاب)؛
• ادب فنای مقربان ج۳ (کتاب)؛
• ادب فنای مقربان ج۴ (کتاب)؛
• ادب فنای مقربان ج۵ (کتاب)؛
• ادب فنای مقربان ج۶ (کتاب)؛
• ادب فنای مقربان ج۷ (کتاب)؛
• ادب فنای مقربان ج۸ (کتاب)؛
• ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب).

مباحث جلدهای کتاب

• جلد اول: شامل: حکمت زیارت، سلام تحیتی الهی، مراد از بیت نبوت، معنای جایگاه رسالت، میزبانان ملایک، امتیاز انبیا بر دیگران، سرچشمه‌های رحمت، گنجینه‌های علم، همراهی علم و حلم، سفره‌داران کرامت، رهبران الهی جامعه، ولی‌نعمت‌های نظام هستی، پیشوایان نور و...
• جلد دوم: شامل: صاحبان عقل کامل، بهترین پناه‌گاه، میراث‌داران فضایل، الگوهای برتر، حجت‌های الهی، ریشه برتری ائمه(ع)، معادن حکمت، عالمان اسرار، حاملان کتاب الهی، عالی‌ترین تحیّات، فراخوانان به سوی خدا، راهنمایان به رضایت پروردگار، بندگان خالص، ریشه محبت، جایگاه توحید، آشکارکنندگان فرمان‌های الهی، جایگاه عبودیت و... .
• جلد سوم: شامل: پیشوایان صالح، اقسام ولایت، مدافعان حمایتگر، هادیان به ذکر، فرمانروایان دینی، برگزیدگان الهی، مخزن علوم الهی، حجت‌های الهی، انوار هدایت، مظاهر برهان، شهادت راستین بر یگانگی خدا، آیین پایدار، عبودیت پایگاه رسالت، پیامد شهادت به کمالات، هدایت‌شدگان الهی، گسترهٴ معنای عصمت، پیشوایان کریم، نزدیک‌تر شدن به خدا،...
• جلد چهارم: شامل: تحلیل عقلی قدرت الهی، هدایت عزت آفرین، جانشینان الهی، یاوران دین حق، مراتب سر، گنجینه‌های علم الهی، امنای حکمت، ترجمان وحی، پایه‌های یکتاپرستی، گواهی اعمال در معاد، علم‌های طریق عبودیت و...
• جلد پنجم: شامل: بر بلندای عصمت، محتوا و مفهوم آیه تطهیر، عصمت و اختیار، بزرگ‌دارندگان جلال الهی، تمجید کرم الهی، ملازمان یاد خدا، وفاداران به پیمان الهی، فرمانبرداران فروتن، ناصحان همیشگی، روشنگران راه رستگاری، فداکاری برای کسب رضای خدا، پیشگامان صبر و...
• جلد ششم: شامل: زیارت معصومان‌(ع)، برپا دارندگان نماز، تفاوت اقامه نماز با خواندن آن، پرداخت کنندگان زکات، مقارنت نماز و زکات، نظارت همگانی (امر به معروف و نهی از منکر)، برترین جهادگران، پاسداران شریعت، صیرورت انسان یا سلوک معنوی، زیارت جامعه و توهم غلو، زمامداران حق، میراث‌داران کمالات انبیا(ع)، داوران پایانی، آیات الهی در اختیار ائمه (ع)...
• جلد هفتم: با ساختاری جدید، ضمن تقدیم مباحث عقلی بر مطالب نقلی، مباحث هر فقره از زیارت جامعه کبیره را در چهار مرحله تنظیم و با بررسی شبهات و پرسش و پاسخ همراه کرده است.

در این جلد، از مطالبی چون: چیستی ولایت و عداوت الهی، روش‌ها و آسیب‌های ولایت‌مداری، ولایت و عداوت امامان (ع)، برکات ولایت امامان (ع)، مفهوم و حقیقت محبت، تلازم محبت‌الله با محبت معصومان (ع)، چیستی و اقسام اعتصام، پیوند اعتصام به اهل‌بیت (ع) با اعتصام خدا، چیستی و گونه‌های صراط، معنای شهید، مظلومیت و شهادت حضرت زهرا (ع)، چیستی و گونه‌های شفاعت، شافعان، شبهات شفاعت، معنا و حقیقت رحمت و... بهره خواهیم جست.

• جلد هشتم: شامل: شرح و بیان فقره‌های «وَ الآیَةُ المَخزُونَةُ» تا « أَشهَدُ أَنَّ هَذَا سَابِقٌ لَکُم فِیمَا مَضَی وَ جَارٍ لَکُم فِیمَا بَقِیَ» از زیارت جامعه کبیره است. برخی از مباحث مطرح شده در این اثر عبارتند از: چیستی‌شناسی ممکنات، چگونگی دلالت آیه بر ذوالآیه، دلالت مظهر بر ظاهر متعالی، دلالت متحرک منفعل بر محرک فعال، گونه‌شناسی آیات عالم، چرایی اطلاق آیه بر اهل‌بیت، آیت‌بودن امامان معصوم، آیت الاهی بودن حضرت زهرا، علی (ع) آیت کبرای الاهی، آیت مُنتَظَر بودن حضرت حجت(ع)، راز مخزون بودن آیت کبر...
• جلد نهم: شامل: مقدمه، واژه‌پژوهی، یگانگی و پاکی ارواح و نور و طینت امامان معصوم(ع)، جلوه‌های نور الهی، حضور نوری امامان در عرش، تابشگاه فرشی انوار عرشی، چیستی و چندگونگی منت، چیستی و چند‌گونگی جعل، ، چیستی و چندگونگی اذن الاهی، چیستی و چندگونگی رفعت، چیستی و چندگونگی ذکر الاهی، گونه‌های صلوات، چگونگی صلوات، چرایی صلوات، پیوند صلوات با ولایت امامان، برکات صلوات و دوستی امامان، اعتقاد ازلی به برتری امامان، پیمان دیرین شیعه با ولایت امامان، تعریف عظمت امامان به ملک و ملکوت، مقامات برتر امامان معصوم، خداشناساننده خاصان جلیل‌القدر، چیستی و گونه‌شناسی تفدیه، چرایی بیان تفدیه از سوی امامان، گستره تفدیه.

درباره پدیدآورنده

آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، (متولد ۱۳۱۲ مازندران). تحصیلات حوزوی را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: میرزا ابوالحسن جوادی آملی، شیخ محمد تقی آملی، شیخ ابوالحسن شعرانی، محی الدین الهی قمشه‌ای، محمد حسین فاضل تونی، سید محمد حسین بروجردی، سید محمد محقق داماد، میرزا هاشم آملی، امام خمینی و علامه طباطبایی فرا گرفت. او در کنار دروس فقه و اصول به فراگیری علوم عقلی و عرفانی نیز اهتمام می‌ورزید. عضویت در شورای عالی قضایی و عضو مجلس خبرگان رهبری (دور اول و دوم) از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد.

او بیش از ۱۰۰ جلد کتاب را به رشته تحریر درآورده است. علاوه بر تدریس تفسیر قرآن کریم و خارج فقه به تدریس رشته‌های گوناگون معقول و منقول اسلامی مشغول می باشد. از جمله آثار وی: ادب قضا در اسلام، اسلام ومحیط زیست، دین شناسی، سرچشمه اندیشه، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، الحیاة العرفافیة للامام علي، المراة في مراة الجلال و الجمال، الوحي و النبوة، امام مهدی(ع) وجود موعود، انسان از آغاز تا انجام، بر بال اعتکاف، پیامبر رحمت، انتظار بشر از دین، تبیین براهین ثبات خدا، تجلی ولایت، تحریر ایقاظ النائمین، تحریر رسالة الولایة شمس الوحی تبریزی، تفسیر انسان به انسان، توحید در قرآن، رحیق مختوم (شرح اسفار)، آفاق اندیشه، اسرار الصلوة، اسلام محیط زیست انگلیسی، الحماسه و العرفان، زن در آیینه جلال وجمال و همتایی قرآن واهل‌بیت.

پیوند به بیرون

• دریافت جلدهای ادب فنای مقربان از وبگاه بنیاد اسراء
• وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران