حارث بن زهیر ازدی در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[حارث بن زهیر ازدی]]''' است. "'''[[حارث بن زهیر ازدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = حارث بن زهیر ازدی
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[حارث بن زهیر ازدی در تاریخ اسلامی]] - [[حارث بن زهیر ازدی در تراجم و رجال]]</div>
| عنوان مدخل = حارث بن زهیر ازدی
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| مداخل مرتبط = [[حارث بن زهیر ازدی در تراجم و رجال]]
 
| پرسش مرتبط  =
==مقدمه==
}}
*[[حارث بن زهیر ازدی]] از [[اصحاب]] [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} بود که در [[جنگ جمل]] به سال ۳۶ [[هجری]] [[شهید]] شد.
== آشنایی اجمالی ==
*[[طبری]] از "[[جندب بن عبدالله]]" [[نقل]] می‌کند که: در [[جنگ جمل]] [[عمرو بن اشرف افسار]] و خِطام<ref>خطام: چیزی است که در بینی چهارپایان یا گردن آنان می‌اندازند تا او را راه برند.</ref>شتر [[عایشه]] را گرفته بود و هیچ‌کس به او نزدیک نمی‌شد، مگر این که با [[شمشیر]] [[عمرو بن اشرف افسار]] کشته می‌شد. در این هنگام "[[حارث بن زهیر ازدی]]" به طرف وی رفت و به هم‌دیگر حمله‌ور شدند و آن‌قدر [[شمشیر]] زدند تا این که هردو روی [[زمین]] افتادند و [[جان]] دادند، و در این [[نبرد]] دلاورانه [[حارث]] به [[شهادت]] رسید.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۳۲۷-۳۲۸.</ref>
وی [[حارث بن زهیر بن عبد شارق]] از [[بنوعبدالله بن کعب]]، تیره‌ای از [[قبیله ازد]] است <ref>ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.</ref>. برخی منابع<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.</ref>، نام پدرش را «عبد شارق» گفته‌اند که از باب انتساب به جد یا افتادگی معمول در [[نسب]] است. [[سید محسن امین]]<ref>سید محسن امین، أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۶.</ref> حارث را [[برادر]] [[جندب بن زهیر ازدی]]، از [[یاران حضرت علی]] {{ع}} در [[جنگ صفین]]، دانسته است که صحیح نیست. در میان [[صحابه‌نگاران]] تنها [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۴.</ref> شرح حالش را در بخش دوم [[الاصابه]] (صغار [[صحابه]]) آورده است و به نقل از [[ابن کلبی]]<ref>ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶.</ref> می‌گوید: حارث [[انسان]] [[بزرگواری]] بود که در [[جنگ جمل]] در [[سپاه حضرت علی]] {{ع}} بود و با [[عمرو بن اشرف عتکی]] که از مردان [[شجاع]] و جنگجوی [[لشکر]] [[عایشه]] بود، [[مبارزه]] کرد و هر دو کشته شدند. گفتنی است منابع متعددی به جزئیات درگیری وی با عمرو بن اشرف عتکی پرداخته‌اند که نشان از [[شجاعت]] ستودنی حارث دارد، چون گفته‌اند صحنه درگیری چنان بود که هر کس در برابر عمرو قرار می‌گرفت کشته می‌‌شد، ولی حارث به [[جنگ]] او رفت و خطاب به عایشه شعری سرود که مضمونش چنین است: «ای بهترین، نمی‌بینی که مردان بسیاری بی‌دست و پا شده‌اند؟» سپس با عمرو درگیر شد و آن قدر بر یکدیگر زخم وارد کردند که بر اثر جراحت آن، هر دو کشته شدند<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ص۱۴۹؛ طبری، تاریخ، ج۴، ص۵۲۰؛ و به اختصار، خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲.</ref>. [[جندب بن عبدالله ازدی]] گوید: در [[مدینه]] نزد عایشه رفتم. او سرگذشت گوینده [[شعر]] پیش گفته را جویا شد. وقتی ماجرای حارث را برایش گفتم [[گریه]] شدیدی کرد و گفت: ای کاش بیست سال قبل از [[حادثه جمل]] مُرده بودم<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴؛ امین، سیدمحسن، أعیان الشیعه، ج۴، ص۳۰۷.</ref>.<ref>[[رحمت‌الله بانشی|بانشی، رحمت‌الله]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «حارث بن زهیر ازدی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۴۶۰.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[ذهل بن ثعلبه]] (قبیله)
* [[قیس عیلان بن مضر]] (قبیله)
* [[جندب بن زهیر ازدی]] (برادر)
{{پایان مدخل وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:1379452.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|'''اصحاب امام علی''']]
# [[پرونده:IM009658.jpg|22px]] [[رحمت‌الله بانشی|بانشی، رحمت‌الله]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''مقاله «حارث بن زهیر ازدی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}



نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۲:۵۶

آشنایی اجمالی

وی حارث بن زهیر بن عبد شارق از بنوعبدالله بن کعب، تیره‌ای از قبیله ازد است [۱]. برخی منابع[۲]، نام پدرش را «عبد شارق» گفته‌اند که از باب انتساب به جد یا افتادگی معمول در نسب است. سید محسن امین[۳] حارث را برادر جندب بن زهیر ازدی، از یاران حضرت علی (ع) در جنگ صفین، دانسته است که صحیح نیست. در میان صحابه‌نگاران تنها ابن حجر[۴] شرح حالش را در بخش دوم الاصابه (صغار صحابه) آورده است و به نقل از ابن کلبی[۵] می‌گوید: حارث انسان بزرگواری بود که در جنگ جمل در سپاه حضرت علی (ع) بود و با عمرو بن اشرف عتکی که از مردان شجاع و جنگجوی لشکر عایشه بود، مبارزه کرد و هر دو کشته شدند. گفتنی است منابع متعددی به جزئیات درگیری وی با عمرو بن اشرف عتکی پرداخته‌اند که نشان از شجاعت ستودنی حارث دارد، چون گفته‌اند صحنه درگیری چنان بود که هر کس در برابر عمرو قرار می‌گرفت کشته می‌‌شد، ولی حارث به جنگ او رفت و خطاب به عایشه شعری سرود که مضمونش چنین است: «ای بهترین، نمی‌بینی که مردان بسیاری بی‌دست و پا شده‌اند؟» سپس با عمرو درگیر شد و آن قدر بر یکدیگر زخم وارد کردند که بر اثر جراحت آن، هر دو کشته شدند[۶]. جندب بن عبدالله ازدی گوید: در مدینه نزد عایشه رفتم. او سرگذشت گوینده شعر پیش گفته را جویا شد. وقتی ماجرای حارث را برایش گفتم گریه شدیدی کرد و گفت: ای کاش بیست سال قبل از حادثه جمل مُرده بودم[۷].[۸]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.
  2. خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.
  3. سید محسن امین، أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۶.
  4. ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۴.
  5. ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶.
  6. دینوری، الاخبار الطوال، ص۱۴۹؛ طبری، تاریخ، ج۴، ص۵۲۰؛ و به اختصار، خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲.
  7. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴؛ امین، سیدمحسن، أعیان الشیعه، ج۴، ص۳۰۷.
  8. بانشی، رحمت‌الله، مقاله «حارث بن زهیر ازدی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۴۶۰.