حشر در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== * +==منابع== {{منابع}} * )) |
جز (جایگزینی متن - 'پژوهشکده تحقیقات اسلامی، پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه'''' به 'پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه'''') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = حشر| عنوان مدخل = حشر| مداخل مرتبط = [[حشر در قرآن]] - [[حشر در کلام اسلامی]] | پرسش مرتبط = }} | |||
== مقدمه == | |||
از نام‌های [[قیامت]] است که دو بار در [[قرآن]] آمده است. کلمات همخانواده آن حدود سی بار در [[قرآن]]، برای [[قیامت]] به کار رفته‌اند. "[[حشر]]" به معنای برانگیختن، زنده کردن، گرد آوردن و راندن است<ref>پیام قرآن، ۵/ ۳۸؛ دائرة المعارف تشیع، ۹/ ۳۹۰؛ نثر طوبی، مجلد ۲- ۱/ ۱۷۴.</ref>. مراد از [[حشر]] این است که [[خداوند]] در [[قیامت]]، خلایق را گرد هم می‌آورد<ref>معارف و معاریف، ۲/ ۷۶۰.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 228.</ref>. | |||
[[حشر]] اجساد و چگونگی آن، از مسائل [[کلامی]] است که [[متکلمان]] و [[فلاسفه]] [[مسلمان]] بدان می‌پردازند و بیان می‌کنند که [[خداوند]] در [[قیامت]] کبری، [[انسان‌ها]] را زنده می‌سازد و به حساب می‌کشد و جزای هر کس را می‌دهد<ref>فرهنگ معارف اسلامی، ۲/ ۷۳۶.</ref>. حالات [[آدمیان]] هنگام [[حشر]] در [[قیامت]] گوناگون است. در [[قرآن کریم]] آمده است که برخی [[مردم]]، [[نابینا]] محشور می‌شوند و این بدان سبب است که در [[دنیا]] به [[آیات الهی]] نظر نکرده‌اند و نشانه‌های [[قدرت]] [[خداوند]] را به [[فراموشی]] سپرده‌اند {{متن قرآن|وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى}}<ref>« و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت. می‌گوید: پروردگارا! چرا مرا نابینا برانگیختی در حالی که من بینا بودم؟ فرمود: بدین‌گونه بود که نشانه‌های ما به تو رسید و تو آنها را فراموش کردی و همان‌گونه امروز تو فراموش می‌گردی» سوره طه، آیه ۱۲۴ - ۱۲۶.</ref>. همچنین در [[روایت]] است که برخی [[مردم]] به صورت‌هایی محشور می‌شوند که بوزینه و خوک پیش آنان، زیبارویند<ref>نثر طوبی، ۲- ۱/ ۱۷۵.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 229.</ref> | |||
< | |||
از [[قرآن کریم]] برمی‌آید که در [[قیامت]] حتی حیوانات نیز محشور می‌شوند {{متن قرآن|وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ}}<ref>«و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست و نیز هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود می‌پرد، جز اینکه گروه‌هایی همچون شما هستند؛ ما در این کتاب، هیچ چیز را فرو نگذاشته‌ایم، سپس (همه) به سوی پروردگارشان گرد آورده می‌شوند» سوره انعام، آیه ۳۸.</ref><ref>المیزان، ۷/ ۸۲؛ تفسیر نمونه، ۵/ ۲۲۳.</ref>. نه تنها [[انسان]] و حیوان به [[حشر]] می‌آیند که [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] و [[آفتاب]] و ماه و [[ستارگان]] و حتی آنچه [[مشرکان]]، شریک [[خدا]] پنداشته‌اند نیز محشور می‌شوند<ref>المیزان، ۷/ ۷۶.</ref>. در آن روز، جامدات نیز زنده می‌شوند و به سخن می‌آیند و [[گواهی]] می‌دهند<ref>نثر طوبی، مجلد ۲- ۱/ ۱۷۵.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 229.</ref> | |||
== [[حشر عزیزانه]] ([[وفود]]) == | == [[حشر عزیزانه]] ([[وفود]]) == | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۱: | ||
== [[حشر ذلیلانه]] ([[ورود]]) == | == [[حشر ذلیلانه]] ([[ورود]]) == | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث حشر است. حشر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حشر در قرآن - حشر در کلام اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
از نام‌های قیامت است که دو بار در قرآن آمده است. کلمات همخانواده آن حدود سی بار در قرآن، برای قیامت به کار رفته‌اند. "حشر" به معنای برانگیختن، زنده کردن، گرد آوردن و راندن است[۱]. مراد از حشر این است که خداوند در قیامت، خلایق را گرد هم می‌آورد[۲][۳].
حشر اجساد و چگونگی آن، از مسائل کلامی است که متکلمان و فلاسفه مسلمان بدان می‌پردازند و بیان می‌کنند که خداوند در قیامت کبری، انسان‌ها را زنده می‌سازد و به حساب می‌کشد و جزای هر کس را می‌دهد[۴]. حالات آدمیان هنگام حشر در قیامت گوناگون است. در قرآن کریم آمده است که برخی مردم، نابینا محشور می‌شوند و این بدان سبب است که در دنیا به آیات الهی نظر نکرده‌اند و نشانه‌های قدرت خداوند را به فراموشی سپرده‌اند ﴿وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى﴾[۵]. همچنین در روایت است که برخی مردم به صورت‌هایی محشور می‌شوند که بوزینه و خوک پیش آنان، زیبارویند[۶].[۷]
از قرآن کریم برمی‌آید که در قیامت حتی حیوانات نیز محشور می‌شوند ﴿وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ﴾[۸][۹]. نه تنها انسان و حیوان به حشر می‌آیند که آسمان‌ها و زمین و آفتاب و ماه و ستارگان و حتی آنچه مشرکان، شریک خدا پنداشته‌اند نیز محشور می‌شوند[۱۰]. در آن روز، جامدات نیز زنده می‌شوند و به سخن می‌آیند و گواهی می‌دهند[۱۱].[۱۲]
حشر عزیزانه (وفود)
حشر ذلیلانه (ورود)
منابع
پانویس
- ↑ پیام قرآن، ۵/ ۳۸؛ دائرة المعارف تشیع، ۹/ ۳۹۰؛ نثر طوبی، مجلد ۲- ۱/ ۱۷۴.
- ↑ معارف و معاریف، ۲/ ۷۶۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 228.
- ↑ فرهنگ معارف اسلامی، ۲/ ۷۳۶.
- ↑ « و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت. می‌گوید: پروردگارا! چرا مرا نابینا برانگیختی در حالی که من بینا بودم؟ فرمود: بدین‌گونه بود که نشانه‌های ما به تو رسید و تو آنها را فراموش کردی و همان‌گونه امروز تو فراموش می‌گردی» سوره طه، آیه ۱۲۴ - ۱۲۶.
- ↑ نثر طوبی، ۲- ۱/ ۱۷۵.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 229.
- ↑ «و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست و نیز هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود می‌پرد، جز اینکه گروه‌هایی همچون شما هستند؛ ما در این کتاب، هیچ چیز را فرو نگذاشته‌ایم، سپس (همه) به سوی پروردگارشان گرد آورده می‌شوند» سوره انعام، آیه ۳۸.
- ↑ المیزان، ۷/ ۸۲؛ تفسیر نمونه، ۵/ ۲۲۳.
- ↑ المیزان، ۷/ ۷۶.
- ↑ نثر طوبی، مجلد ۲- ۱/ ۱۷۵.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 229.