سبیل (راه و طریق): تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
== سبیل الله== | == سبیل الله== | ||
{{اصلی|سبیل الله}} | {{اصلی|سبیل الله}} | ||
== | == سبیل مؤمنین == | ||
{{اصلی|سبیل مؤمنین}} | {{اصلی|سبیل مؤمنین}} | ||
== نفی سبیل == | == نفی سبیل == | ||
{{اصلی|نفی سبیل}} | {{اصلی|نفی سبیل}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۵۲
سبیل (راه و طریق) از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سبیل در قرآن - سبیل در حدیث - سبیل در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطسبیل الله
سبیل مؤمنین
نفی سبیل
راه و طریق و به صورت مجازی به معنای راهی برای سلطه یا راهی که به بن‌بست بکشاند[۱]. اصل آن "سبل" به معنای ارسال چیزی از بالا به پایین یا در امتداد چیزی[۲].
﴿وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا﴾[۳].
این آیه شریفه بر نفی سبیل و سلطه کفار بر مؤمنان دلالت دارد؛ یعنی خداوند راهی را که کافران، دولت مؤمنان را نابود کنند و آثار مؤمنان را از بین ببرند و بر قلمرو آنان سلطه یابند، نگشوده است[۴]. این سنت الهی مادامی است که مؤمنان بر وصف مؤمن استوار باشند و در راه خدا قیام کنند و احکام الهی را گردن نهند؛ چنین مؤمنانی هیچ‌گاه تحت سلطه کافران قرار نخواهد گرفت، و نصرت الهی شامل حال آنها خواهد بود[۵].
عده‌ای واژه "سبیل" را در آیه به معنای حجت گرفته‌اند که در نتیجه مراد آیه بیان وضعیت مؤمنان و کافران در روز قیامت است.
قاعده "نفی سبیل" از اصول سیاست خارجی اسلام است که فقها و اندیشمندان مسلمان به تفصیل درباره آن سخن گفته‌اند. بر اساس آن، هرگونه رابطه، قرارداد یا عملی که منجر به تفوّق و سلطه کافران بر مسلمانان باشد، حرام است و این قاعده در روابط خارجی اسلام، حکومت بر سایر قوانین و احکام شرع دارد[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ محمود سرمدی، «سبیل»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۱۸۸-۱۱۸۹.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۲۹.
- ↑ «هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۵، ص۳۲۵.
- ↑ محمد رشیدرضا، تفسیر المنار، ج۵، ص۴۵۶.
- ↑ ابوالفضل شکوری، فقه سیاسی، ص۳۲۵-۳۳۰.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۳۲-۳۳۳.