مقام طهارت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = مقام معصوم | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
از جمله [[مقامات]] [[امامان معصوم]]{{عم}} مقام طهارت که در [[زیارت جامعه کبیره]] با عبارت‌های {{متن حدیث|طَهَّرَكُمْ مِنَ الدَّنَسِ}}، {{متن حدیث|أَذْهَبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ}} و {{متن حدیث|طَهَّرَكُمْ تَطْهِيراً}} آمده است. | |||
== معناشناسی == | |||
{{متن حدیث|طَهَّرَكُمْ}} به معنای "[[پاکی]] از [[آلودگی]]" است که هم بر "طهارت ظاهری" به کار رفته مانند: {{متن قرآن|وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ}}<ref> و جامه‌ات را پاکیزه گردان؛ سوره مدثر، آیه۴.</ref>؛ و هم در "طهارت معنوی" مانند: {{متن قرآن|لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ}}<ref> آنان کسانی هستند که خداوند نخواسته است دل‌هایشان را پاکیزه گرداند؛ سوره مائده، آیه۴۱.</ref>. | |||
{{عربی|"الدَّنَسِ"}} نقطه مقابل "[[طهارت]]" است و به معنای "چرک و آلودگی ظاهری یا [[معنوی]]" است؛ {{عربی|"اَلرِّجْسَ"}} به معنای "[[پلید]] و [[آلوده]]" است؛ چه آلودگی ظاهری و چه آلودگی معنوی. | |||
"[[رجس]]" در [[قرآن کریم]]، در هر دو نوع به کار رفته است؛ اما رجس ظاهری: {{متن قرآن|إِلاَّ أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ}}<ref> مگر آن‌که مردار باشد، یا خونی که از بدن حیوان بیرون ریخته و یا گوشت خوک که اینها همه پلیدند؛ سوره انعام، آیه۱۴۵.</ref>. | |||
جمله: {{متن قرآن|دَمًا مَّسْفُوحًا}} مصداق [[پلیدی]] ظاهری است و {{متن قرآن|مَيْتَةً... أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ}} مصداق پلیدی معنوی است. در [[قرآن]] در اکثر موارد "رجس" در "پلیدی معنوی" به کار رفته است به عنوان نمونه: | |||
# در [[سوره مائده]]، شراب و قمار، رجس نامیده شده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref> ای کسانی که ایمان آورده‌اید! جز این نیست که شراب و قمار و بت‌های نصب شده (عبادت آنها، قربانی برای آنها و خوردن گوشت آن قربانی) و تیرهای قرعه و قمار، نجس و پلید و از اختراعات شیطان است، پس از آنها دوری کنید، شاید رستگار شوید؛ سوره مائده، آیه۹۰.</ref>. روشن است که شراب و قمار، [[پلیدی]] [[معنوی]] است، پلیدی ظاهری مثل [[خون]] نیست که هرکس به طبع انسانی‌اش از آن اجتناب نماید. | |||
# در [[سوره توبه]]، [[منافقان]]، [[رجس]] نامیده شده‌اند: {{متن قرآن|فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ}}<ref> از آنان اعراض کنید؛ زیرا آنان پلید و ناپاکند؛ سوره توبه، آیه۹۵.</ref>. | |||
# سوره توبه: {{متن قرآن|وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ}}<ref> اما کسانی که در دل‌های آنان بیماری (شرک، کفر و نفاق) است، پلیدی بر پلیدی آنان افزود و مردند در حالی که کافر بودند؛ سوره توبه، آیه۱۲۵.</ref>. تردیدی نیست که این [[پلیدی]]، "پلیدی معنوی" است، نه پلیدی ظاهری. | |||
# در [[سوره حج]]، [[بت‌پرستی]]، رجس نامیده شده است: {{متن قرآن|فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الأَوْثَانِ}}<ref> پس، از پلیدی که عبارت از بت‌هاست، اجتناب کنید؛ سوره حج، آیه۳۰.</ref>.<ref>[[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم، ج۲]]، ص۲۶۸- ۲۷۳.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:10115976.jpg|22px]] [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|'''در آستان امامان معصوم ج۲''']] | |||
{{پایان | {{پایان منابع}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۰
از جمله مقامات امامان معصوم(ع) مقام طهارت که در زیارت جامعه کبیره با عبارت‌های «طَهَّرَكُمْ مِنَ الدَّنَسِ»، «أَذْهَبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ» و «طَهَّرَكُمْ تَطْهِيراً» آمده است.
معناشناسی
«طَهَّرَكُمْ» به معنای "پاکی از آلودگی" است که هم بر "طهارت ظاهری" به کار رفته مانند: ﴿وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ﴾[۱]؛ و هم در "طهارت معنوی" مانند: ﴿لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ﴾[۲].
"الدَّنَسِ" نقطه مقابل "طهارت" است و به معنای "چرک و آلودگی ظاهری یا معنوی" است؛ "اَلرِّجْسَ" به معنای "پلید و آلوده" است؛ چه آلودگی ظاهری و چه آلودگی معنوی.
"رجس" در قرآن کریم، در هر دو نوع به کار رفته است؛ اما رجس ظاهری: ﴿إِلاَّ أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ﴾[۳].
جمله: ﴿دَمًا مَّسْفُوحًا﴾ مصداق پلیدی ظاهری است و ﴿مَيْتَةً... أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ﴾ مصداق پلیدی معنوی است. در قرآن در اکثر موارد "رجس" در "پلیدی معنوی" به کار رفته است به عنوان نمونه:
- در سوره مائده، شراب و قمار، رجس نامیده شده است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾[۴]. روشن است که شراب و قمار، پلیدی معنوی است، پلیدی ظاهری مثل خون نیست که هرکس به طبع انسانی‌اش از آن اجتناب نماید.
- در سوره توبه، منافقان، رجس نامیده شده‌اند: ﴿فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ﴾[۵].
- سوره توبه: ﴿وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ﴾[۶]. تردیدی نیست که این پلیدی، "پلیدی معنوی" است، نه پلیدی ظاهری.
- در سوره حج، بت‌پرستی، رجس نامیده شده است: ﴿فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الأَوْثَانِ﴾[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ و جامه‌ات را پاکیزه گردان؛ سوره مدثر، آیه۴.
- ↑ آنان کسانی هستند که خداوند نخواسته است دل‌هایشان را پاکیزه گرداند؛ سوره مائده، آیه۴۱.
- ↑ مگر آن‌که مردار باشد، یا خونی که از بدن حیوان بیرون ریخته و یا گوشت خوک که اینها همه پلیدند؛ سوره انعام، آیه۱۴۵.
- ↑ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! جز این نیست که شراب و قمار و بت‌های نصب شده (عبادت آنها، قربانی برای آنها و خوردن گوشت آن قربانی) و تیرهای قرعه و قمار، نجس و پلید و از اختراعات شیطان است، پس از آنها دوری کنید، شاید رستگار شوید؛ سوره مائده، آیه۹۰.
- ↑ از آنان اعراض کنید؛ زیرا آنان پلید و ناپاکند؛ سوره توبه، آیه۹۵.
- ↑ اما کسانی که در دل‌های آنان بیماری (شرک، کفر و نفاق) است، پلیدی بر پلیدی آنان افزود و مردند در حالی که کافر بودند؛ سوره توبه، آیه۱۲۵.
- ↑ پس، از پلیدی که عبارت از بت‌هاست، اجتناب کنید؛ سوره حج، آیه۳۰.
- ↑ خاتمی، سید احمد، در آستان امامان معصوم، ج۲، ص۲۶۸- ۲۷۳.