کاتب: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'ولیکن' به 'لکن')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[کاتب در قرآن]] - [[کاتب در حدیث]] - [[کاتب در فقه اسلامی]] - [[کاتب در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = کاتب (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
 
== مقدمه ==
== مقدمه ==
کاتب در [[فقه سیاسی]]، از مفهوم گسترده و اهمیت به سزایی برخوردار است؛ به گونه‌ای که در [[صدر اسلام]]، هیچ سندی (چه از [[پیامبر]] {{صل}} و چه از [[خلفا]]) مکتوب نمی‌گردید، جز آنکه نام کاتب نیز در آن قرار داشت و بیشترین اسناد در زمان [[پیامبر]] {{صل}} توسط [[علی]] {{ع}} نوشته می‌شد<ref>صبح الاعشی، ج۱، ص۳۷؛ التراتیب الاداریه، ج۱، ص۱۲۴-۱۱۹.</ref>. [[انتخاب]] کاتب در [[اختیار]] [[زمامدار]] بوده و کاتب، می‌بایست از حیث [[علم]]، [[معرفت]]، [[کیاست]]، [[عدالت]] و [[تقوی]]، در عالی‌ترین مرتبه ممکن باشد. [[وظایف]] کاتب عبارت بود از:
کاتب در [[فقه سیاسی]]، از مفهوم گسترده و اهمیت به سزایی برخوردار است؛ به گونه‌ای که در [[صدر اسلام]]، هیچ سندی (چه از [[پیامبر]] {{صل}} و چه از [[خلفا]]) مکتوب نمی‌گردید، جز آنکه نام کاتب نیز در آن قرار داشت و بیشترین اسناد در زمان [[پیامبر]] {{صل}} توسط [[علی]] {{ع}} نوشته می‌شد<ref>صبح الاعشی، ج۱، ص۳۷؛ التراتیب الاداریه، ج۱، ص۱۲۴-۱۱۹.</ref>. [[انتخاب]] کاتب در [[اختیار]] [[زمامدار]] بوده و کاتب، می‌بایست از حیث [[علم]]، [[معرفت]]، [[کیاست]]، [[عدالت]] و [[تقوی]]، در عالی‌ترین مرتبه ممکن باشد. [[وظایف]] کاتب عبارت بود از:
خط ۱۱: خط ۱۲:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۱۷: خط ۱۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:کاتب]]
[[رده:مفاهیم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۴۹

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

کاتب در فقه سیاسی، از مفهوم گسترده و اهمیت به سزایی برخوردار است؛ به گونه‌ای که در صدر اسلام، هیچ سندی (چه از پیامبر (ص) و چه از خلفا) مکتوب نمی‌گردید، جز آنکه نام کاتب نیز در آن قرار داشت و بیشترین اسناد در زمان پیامبر (ص) توسط علی (ع) نوشته می‌شد[۱]. انتخاب کاتب در اختیار زمامدار بوده و کاتب، می‌بایست از حیث علم، معرفت، کیاست، عدالت و تقوی، در عالی‌ترین مرتبه ممکن باشد. وظایف کاتب عبارت بود از:

  1. ثبت آن چه که برای کارگزاران و معاهدین حکومت مقرر می‌گردید؛
  2. ثبت وصول اموال حکومتی؛
  3. ثبت تقسیم و توزیع حقوق کارگزاران؛

کاتب داری اقسامی به شرح ذیل است: کاتب محرمانه، کاتب دیوان عمومی و کاتب امور مالی[۲]. گفتنی است، گرچه امروزه به علت گسترش تخصص و تقسیم کار، نمی‌توان مقامی همسان کاتب به معنای جامع آن پیدا کرد، لکن شاید بتوان واژه‌هایی نظیر دبیر و منشی را معادل آن دانست[۳].

منابع

پانویس

  1. صبح الاعشی، ج۱، ص۳۷؛ التراتیب الاداریه، ج۱، ص۱۲۴-۱۱۹.
  2. تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۴۴؛ تاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۶۳ و ج۱، ص۴۴۱؛ مقدمه ابن خلدون، ص۲۰۶-۲۰۵؛ کتاب الوزراء و الکتاب، ص۳، ۱۲ و ۱۴.
  3. فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۵۲.