ابوجندل عامری: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{نبوت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233);...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ابوجندل عامری | مداخل مرتبط = [[ابوجندل عامری در قرآن]] - [[ابوجندل عامری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{نبوت}}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| نام = ابوجندل عامری
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| مشهور به =
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| نام تصویر = تصویر قدیمی مکه.jpg   
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابوجندل عامریه در قرآن]] | [[ابوجندل عامری در تاریخ اسلامی]]</div>
| عرض تصویر =
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی مکه
| نام کامل = ابوجندل عامری 
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = [[قریش]]   
| از تیره = [[بنی‌عامر]] 
| پدر = [[سهیل بن عمرو عامری]]     
| مادر =     
| همسر =     
| پسر =           
| دختر = 
| خواهر = 
| برادر = {{فهرست جعبه| [[عبدالله بن سهل بن عمرو]] | [[ابوسهیل بن سهل بن عمرو]] | [[عتبه بن سهل بن عمرو]] | [[سهله بن سهل بن عمرو]] }}
| خویشاوندان = [[هند بنت سهل بن عمرو]] 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد =
| محل زندگی = {{فهرست جعبه افقی| [[مکه]] | [[مدینه]] | [[شام]] }} 
| تاریخ درگذشت = [[۱۸ هجری]]  
| محل درگذشت =   
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر =   
| محل دفن = 
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]]
| از طبقه =
| در جنگ = [[فتح ‌یرموک]]
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها =  
| علت شهرت =
| علت درگذشت = 
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
برخی، [[ابوجندل]] را با برادرش [[عبدالله]] که از بدریّون است، [[اشتباه]] گرفته‌اند.<ref>الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸؛ الطبقات، ابن‌خیاط، ص ۶۳.</ref> او در [[مکّه]] [[اسلام]] آورد و به وسیله پدرش [[زندانی]] شد.<ref> الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴.</ref> با شنیدن خبر ورود [[پیامبر]]{{صل}} به حدیبیّه در [[سال ششم هجری]]، با [[غل و زنجیر]] از [[زندان]] گریخت و به [[مسلمانان]] پیوست. در این [[زمان]]، [[قرارداد صلح]] بین پیامبر و [[سهیل‌ بن عمرو]] ([[پدر]] ابوجندل) به [[نمایندگی]] از [[مشرکان]]، به تازگی بسته شده <ref>سیره ابن‌هشام، ج ۳، ص ۳۱۸؛ انساب الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۰.</ref> یا به مراحل پایانی‌اش رسیده بود<ref> المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ الاصابه، ج ۷، ص ۵۹.</ref> و [[سهیل]]، طبق یکی‌از بندهای آن (بازگرداندن تازه مسلمانان مکّی) بازگرداندن ابوجندل را‌ طلبید و به [[نقلی]]، کامل شدن [[قرارداد]] را مشروط به آن دانست.<ref> المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ الاصابه، ج ۷، ص ۵۹.</ref> پیامبر{{صل}} به ابوجندل فرمود: [[شکیبا]] باش و پاداشت را از [[خدا]] بخواه. [[خداوند]] به زودی برای تو و همراهانت [[گشایش]] خواهد کرد. ما با این [[قوم]]، قرارداد صلح بسته‌ایم.<ref> المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ سیره ابن‌هشام، ج ۳، ص ۳۱۸.</ref> [[عمر]] ابوجندل را به کشتن پدرش [[تشویق]] کرد. ابوجندل پرسید: چرا تو او را نمی‌کشی؟ گفت: پیامبر مرا از کشتن او و غیر او [[نهی]] کرده است. وی با ردّ پیشنهاد [[عمر]] گفت: تو برای [[اطاعت رسول]] خدا شایسته‌تر از من نیستی.<ref>المغازی، ج ۲، ص ۶۰۹.</ref>
برخی، [[ابوجندل]] را با برادرش [[عبدالله]] که از [[بدریّون]] است، [[اشتباه]] گرفته‌اند.<ref>الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸؛ الطبقات، ابن‌خیاط، ص ۶۳.</ref> او در [[مکّه]] [[اسلام]] آورد و به وسیله پدرش [[زندانی]] شد.<ref> الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴.</ref> با شنیدن خبر ورود [[پیامبر]] {{صل}} به حدیبیّه در [[سال ششم هجری]]، با [[غل و زنجیر]] از [[زندان]] گریخت و به [[مسلمانان]] پیوست. در این [[زمان]]، [[قرارداد صلح]] بین پیامبر و [[سهیل بن عمرو عامری|سهیل‌ بن عمرو]] ([[پدر]] ابوجندل) به [[نمایندگی]] از [[مشرکان]]، به تازگی بسته شده <ref>سیره ابن‌هشام، ج ۳، ص ۳۱۸؛ انساب الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۰.</ref> یا به مراحل پایانی‌اش رسیده بود<ref> المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ الاصابه، ج ۷، ص ۵۹.</ref> و [[سهیل]]، طبق یکی‌از بندهای آن (بازگرداندن تازه مسلمانان مکّی) بازگرداندن ابوجندل را‌ طلبید و به [[نقلی]]، کامل شدن [[قرارداد]] را مشروط به آن دانست.<ref> المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ الاصابه، ج ۷، ص ۵۹.</ref> پیامبر {{صل}} به ابوجندل فرمود: [[شکیبا]] باش و پاداشت را از [[خدا]] بخواه. [[خداوند]] به زودی برای تو و همراهانت [[گشایش]] خواهد کرد. ما با این [[قوم]]، قرارداد صلح بسته‌ایم.<ref> المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ سیره ابن‌هشام، ج ۳، ص ۳۱۸.</ref> [[عمر]] ابوجندل را به کشتن پدرش [[تشویق]] کرد. ابوجندل پرسید: چرا تو او را نمی‌کشی؟ گفت: پیامبر مرا از کشتن او و غیر او [[نهی]] کرده است. وی با ردّ پیشنهاد [[عمر]] گفت: تو برای [[اطاعت رسول]] خدا شایسته‌تر از من نیستی.<ref>المغازی، ج ۲، ص ۶۰۹.</ref>


[[وعده]] پیامبر به زودی محقّق شد و ابوجندل دوباره از زندان گریخت و به [[ابوبصیر]] و دیگر مسلمانان مکّی پیوست که از [[شکنجه]] مشرکان مکّه به عیص (منطقه‌ای در اطراف [[مدینه]]) رفته بودند و با [[ناامن]] کردن [[راه]] کاروان‌های تجاری [[قریش]]، آنان را به [[لغو]] آن بند واداشتند؛<ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص ۱۲۵؛ الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> سپس ابوجندل به مدینه آمد و در تمام [[جنگ‌های پیامبر]]{{صل}} شرکت کرد.<ref>الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴؛ تاریخ دمشق، ج ۲۵، ص ۳۰۰.</ref>
[[وعده]] پیامبر به زودی محقّق شد و ابوجندل دوباره از زندان گریخت و به [[ابوبصیر]] و دیگر مسلمانان مکّی پیوست که از [[شکنجه]] مشرکان مکّه به عیص (منطقه‌ای در اطراف [[مدینه]]) رفته بودند و با [[ناامن]] کردن راه کاروان‌های تجاری [[قریش]]، آنان را به [[لغو]] آن بند واداشتند؛<ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص ۱۲۵؛ الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> سپس ابوجندل به مدینه آمد و در تمام [[جنگ‌های پیامبر]] {{صل}} شرکت کرد.<ref>الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴؛ تاریخ دمشق، ج ۲۵، ص ۳۰۰.</ref>


پس از [[رحلت پیامبر]]، از نخستین مجاهدانی بود که به [[شام]] رفت <ref> الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴.</ref> و در فتح ‌یرموک <ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳۳۹.</ref> (منطقه‌ای نزدیک شام) و مَرْجُ الصُّفر <ref>الطبقات، ج ۴، ص ۷۴.</ref> (محلی نزدیک [[دمشق]]) شرکت جست. [[ابوجندل]]، با وجود پیشینه [[نیکو]]، در اواخر [[عمر]] دچار [[لغزش]] شد و به همراه دو تن دیگر از مجاهدانِ [[جبهه]] شام، شراب خورد و برای توجیه عملش، [[آیه]] {{متن قرآن|لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جُنَاحٌ فِيمَا طَعِمُوا إِذَا مَا اتَّقَوْا وَآمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ثُمَّ اتَّقَوْا وَآمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوْا وَأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ}}<ref>«آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند در آنچه خورده‌اند تا هنگامی که پرهیزگاری ورزند و ایمان آورند و کارهای شایسته کنند سپس پرهیزگاری ورزند و ایمان آورند آنگاه پرهیزگار باشند و نیکی ورزند گناهی بر آنان نیست و خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد» سوره مائده، آیه ۹۳.</ref>.<ref>الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> یا {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ}}<ref>«شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.</ref> را [[تأویل]] کرد. به [[دستور]] عمر، بر او حدّ جاری و پس از آن، دچار [[بحران]] [[روحی]] شد.<ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص ۵۰۷ ـ ۵۰۸؛ الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> عمر در نامه‌ای خطاب به وی، آیه {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِيمًا}}<ref>«بی‌گمان خداوند این را که بدو شرک ورزند نمی‌آمرزد؛ و (گناه) پایین‌تر از آن را برای هر کس که بخواهد می‌بخشاید و هر کس برای خداوند شریک بتراشد گناهی سترگ را بربافته است» سوره نساء، آیه ۴۸.</ref> و {{متن قرآن|قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ}}<ref>«بگو: ای بندگان من که با خویش گزافکاری کرده‌اید! از بخشایش خداوند ناامید نباشید که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد؛ بی‌گمان اوست که آمرزنده بخشاینده است» سوره زمر، آیه ۵۳.</ref> را (در موضوع [[توبه]]) [[یادآوری]] کرد که منجر به توبه <ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص ۵۰۷ ـ ۵۰۸.</ref> او انجامید و سرانجام در [[سال ۱۸ هجری]]، در [[طاعون]] عمواس (منطقه‌ای نزدیک بیت‌المقدّس) که بسیاری از [[سربازان]] [[اسلام]] را به کام [[مرگ]] فرو برد، از [[دنیا]] رفت. از او [[فرزندی]] باقی نمانده است<ref> الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴؛ تاریخ دمشق، ج ۲۵، ص ۲۹۹.</ref>.<ref>[[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[ابوجندل عامری (مقاله)|مقاله «ابوجندل عامری»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
پس از [[رحلت پیامبر]]، از نخستین مجاهدانی بود که به [[شام]] رفت <ref> الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴.</ref> و در فتح ‌یرموک <ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳۳۹.</ref> (منطقه‌ای نزدیک شام) و مَرْجُ الصُّفر <ref>الطبقات، ج ۴، ص ۷۴.</ref> (محلی نزدیک [[دمشق]]) شرکت جست. [[ابوجندل]]، با وجود پیشینه [[نیکو]]، در اواخر [[عمر]] دچار [[لغزش]] شد و به همراه دو تن دیگر از مجاهدانِ [[جبهه]] شام، شراب خورد و برای توجیه عملش، [[آیه]] {{متن قرآن|لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جُنَاحٌ فِيمَا طَعِمُوا إِذَا مَا اتَّقَوْا وَآمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ثُمَّ اتَّقَوْا وَآمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوْا وَأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ}}<ref>«آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند در آنچه خورده‌اند تا هنگامی که پرهیزگاری ورزند و ایمان آورند و کارهای شایسته کنند سپس پرهیزگاری ورزند و ایمان آورند آنگاه پرهیزگار باشند و نیکی ورزند گناهی بر آنان نیست و خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد» سوره مائده، آیه ۹۳.</ref><ref>الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> یا {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ}}<ref>«شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.</ref> را [[تأویل]] کرد. به [[دستور]] عمر، بر او حدّ جاری و پس از آن، دچار [[بحران]] [[روحی]] شد.<ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص ۵۰۷ ـ ۵۰۸؛ الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.</ref> عمر در نامه‌ای خطاب به وی، آیه {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِيمًا}}<ref>«بی‌گمان خداوند این را که بدو شرک ورزند نمی‌آمرزد؛ و (گناه) پایین‌تر از آن را برای هر کس که بخواهد می‌بخشاید و هر کس برای خداوند شریک بتراشد گناهی سترگ را بربافته است» سوره نساء، آیه ۴۸.</ref> و {{متن قرآن|قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ}}<ref>«بگو: ای بندگان من که با خویش گزافکاری کرده‌اید! از بخشایش خداوند ناامید نباشید که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد؛ بی‌گمان اوست که آمرزنده بخشاینده است» سوره زمر، آیه ۵۳.</ref> را (در موضوع [[توبه]]) [[یادآوری]] کرد که منجر به توبه <ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص ۵۰۷ ـ ۵۰۸.</ref> او انجامید و سرانجام در [[سال ۱۸ هجری]]، در [[طاعون]] عمواس (منطقه‌ای نزدیک بیت‌المقدّس) که بسیاری از [[سربازان]] [[اسلام]] را به کام [[مرگ]] فرو برد، از [[دنیا]] رفت. از او [[فرزندی]] باقی نمانده است<ref> الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴؛ تاریخ دمشق، ج ۲۵، ص ۲۹۹.</ref><ref>[[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[ابوجندل عامری (مقاله)|مقاله «ابوجندل عامری»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص 638-639.</ref>


==ابوجندل در [[شان نزول]]==
== ابوجندل در [[شأن نزول]] ==
 
== پرسش‌های وابسته ==


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[سهیل بن عمرو عامری]] (پدر)
{{پایان مدخل وابسته}}


==منابع==
== منابع ==
*[[پرونده:000052.jpg|22px]] [[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[ابوجندل عامری (مقاله)|مقاله «ابوجندل عامری»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱''']]
{{منابع}}
 
# [[پرونده:000052.jpg|22px]] [[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[ابوجندل عامری (مقاله)|مقاله «ابوجندل عامری»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱''']]
==پانویس==
{{پایان منابع}}


{{پانویس2}}
== پانویس ==
{{پانویس}}


[[رده:ابوجندل عامری]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:قریش]]
[[رده:بنی‌عامر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۹

ابوجندل عامری
تصویر قدیمی مکه
نام کاملابوجندل عامری
جنسیتمرد
از قبیلهقریش
از تیرهبنی‌عامر
پدرسهیل بن عمرو عامری
برادر
خویشاوندانهند بنت سهل بن عمرو
محل زندگی
درگذشت۱۸ هجری
از اصحابپیامبر خاتم
حضور در جنگفتح ‌یرموک

مقدمه

برخی، ابوجندل را با برادرش عبدالله که از بدریّون است، اشتباه گرفته‌اند.[۱] او در مکّه اسلام آورد و به وسیله پدرش زندانی شد.[۲] با شنیدن خبر ورود پیامبر (ص) به حدیبیّه در سال ششم هجری، با غل و زنجیر از زندان گریخت و به مسلمانان پیوست. در این زمان، قرارداد صلح بین پیامبر و سهیل‌ بن عمرو (پدر ابوجندل) به نمایندگی از مشرکان، به تازگی بسته شده [۳] یا به مراحل پایانی‌اش رسیده بود[۴] و سهیل، طبق یکی‌از بندهای آن (بازگرداندن تازه مسلمانان مکّی) بازگرداندن ابوجندل را‌ طلبید و به نقلی، کامل شدن قرارداد را مشروط به آن دانست.[۵] پیامبر (ص) به ابوجندل فرمود: شکیبا باش و پاداشت را از خدا بخواه. خداوند به زودی برای تو و همراهانت گشایش خواهد کرد. ما با این قوم، قرارداد صلح بسته‌ایم.[۶] عمر ابوجندل را به کشتن پدرش تشویق کرد. ابوجندل پرسید: چرا تو او را نمی‌کشی؟ گفت: پیامبر مرا از کشتن او و غیر او نهی کرده است. وی با ردّ پیشنهاد عمر گفت: تو برای اطاعت رسول خدا شایسته‌تر از من نیستی.[۷]

وعده پیامبر به زودی محقّق شد و ابوجندل دوباره از زندان گریخت و به ابوبصیر و دیگر مسلمانان مکّی پیوست که از شکنجه مشرکان مکّه به عیص (منطقه‌ای در اطراف مدینه) رفته بودند و با ناامن کردن راه کاروان‌های تجاری قریش، آنان را به لغو آن بند واداشتند؛[۸] سپس ابوجندل به مدینه آمد و در تمام جنگ‌های پیامبر (ص) شرکت کرد.[۹]

پس از رحلت پیامبر، از نخستین مجاهدانی بود که به شام رفت [۱۰] و در فتح ‌یرموک [۱۱] (منطقه‌ای نزدیک شام) و مَرْجُ الصُّفر [۱۲] (محلی نزدیک دمشق) شرکت جست. ابوجندل، با وجود پیشینه نیکو، در اواخر عمر دچار لغزش شد و به همراه دو تن دیگر از مجاهدانِ جبهه شام، شراب خورد و برای توجیه عملش، آیه ﴿لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جُنَاحٌ فِيمَا طَعِمُوا إِذَا مَا اتَّقَوْا وَآمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ثُمَّ اتَّقَوْا وَآمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوْا وَأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ[۱۳][۱۴] یا ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ[۱۵] را تأویل کرد. به دستور عمر، بر او حدّ جاری و پس از آن، دچار بحران روحی شد.[۱۶] عمر در نامه‌ای خطاب به وی، آیه ﴿إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِيمًا[۱۷] و ﴿قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ[۱۸] را (در موضوع توبه) یادآوری کرد که منجر به توبه [۱۹] او انجامید و سرانجام در سال ۱۸ هجری، در طاعون عمواس (منطقه‌ای نزدیک بیت‌المقدّس) که بسیاری از سربازان اسلام را به کام مرگ فرو برد، از دنیا رفت. از او فرزندی باقی نمانده است[۲۰][۲۱]

ابوجندل در شأن نزول

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸؛ الطبقات، ابن‌خیاط، ص ۶۳.
  2. الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴.
  3. سیره ابن‌هشام، ج ۳، ص ۳۱۸؛ انساب الاشراف، ج ۱۱، ص ۱۰.
  4. المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ الاصابه، ج ۷، ص ۵۹.
  5. المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ الاصابه، ج ۷، ص ۵۹.
  6. المغازی، ج ۲، ص ۶۰۸؛ سیره ابن‌هشام، ج ۳، ص ۳۱۸.
  7. المغازی، ج ۲، ص ۶۰۹.
  8. تاریخ طبری، ج ۲، ص ۱۲۵؛ الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.
  9. الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴؛ تاریخ دمشق، ج ۲۵، ص ۳۰۰.
  10. الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴.
  11. تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳۳۹.
  12. الطبقات، ج ۴، ص ۷۴.
  13. «آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند در آنچه خورده‌اند تا هنگامی که پرهیزگاری ورزند و ایمان آورند و کارهای شایسته کنند سپس پرهیزگاری ورزند و ایمان آورند آنگاه پرهیزگار باشند و نیکی ورزند گناهی بر آنان نیست و خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد» سوره مائده، آیه ۹۳.
  14. الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.
  15. «شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.
  16. تاریخ طبری، ج ۲، ص ۵۰۷ ـ ۵۰۸؛ الاستیعاب، ج ۴، ص ۱۸۸.
  17. «بی‌گمان خداوند این را که بدو شرک ورزند نمی‌آمرزد؛ و (گناه) پایین‌تر از آن را برای هر کس که بخواهد می‌بخشاید و هر کس برای خداوند شریک بتراشد گناهی سترگ را بربافته است» سوره نساء، آیه ۴۸.
  18. «بگو: ای بندگان من که با خویش گزافکاری کرده‌اید! از بخشایش خداوند ناامید نباشید که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد؛ بی‌گمان اوست که آمرزنده بخشاینده است» سوره زمر، آیه ۵۳.
  19. تاریخ طبری، ج ۲، ص ۵۰۷ ـ ۵۰۸.
  20. الطبقات، ج ۷، ص ۲۸۴؛ تاریخ دمشق، ج ۲۵، ص ۲۹۹.
  21. حسینی‌زاده، سید عبدالرسول، مقاله «ابوجندل عامری»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱، ص 638-639.