←پانویس
(←پانویس) |
|||
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = عیسی بن مریم | | موضوع مرتبط = عیسی بن مریم | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = عیسی بن مریم | ||
| مداخل مرتبط = [[عیسی بن مریم در قرآن]] - [[عیسی بن مریم در علوم قرآنی]] - [[عیسی بن مریم در معارف مهدویت]] - [[عیسی بن مریم در نهج البلاعه]] | | مداخل مرتبط = [[عیسی بن مریم در قرآن]] - [[عیسی بن مریم در علوم قرآنی]] - [[عیسی بن مریم در معارف مهدویت]] - [[عیسی بن مریم در نهج البلاعه]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
خط ۸۰: | خط ۷۹: | ||
# [[معاد]]: [[عهد جدید]]، در مقایسه با [[عهد قدیم]] بیشتر به بحث [[معاد]] و [[جهان]] پس از [[مرگ]] پرداخته است، هر چند آموزههای آن در سنجش با [[قرآن کریم]] بسیار ناچیز است<ref>نک: مجموعه آثار، بازرگان، ج۱، ص۴۶۴-۴۶۵، «ذره بی انتها»؛ ج۹، ص۳۲۲، «درس دینداری»؛ دائرةالمعارف کتاب مقدس، ص۶۴۸.</ref> [[قرآن کریم]] نیز نشان میدهد که وجود [[روز قیامت]]، بازگشت نهایی همگان به سوی [[خدا]]، [[داوری]] [[خدا]] درباره [[اختلاف]] [[دینی]] [[کافران]] با [[عیسی]] {{ع}}، [[عذاب]] شدید [[کافران]] و [[یار]] و [[یاور]] نداشتن آنان و [[پاداش]] دادن به [[مؤمنان]] در آموزههای [[وحیانی]] نازل شده بر حضرت عیسی {{ع}} وجود داشتهاند{{متن قرآن|إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ فَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُواْ فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ وَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَاللَّهُ لاَ يُحِبُّ الظَّالِمِينَ ذَلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ الآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيمِ }}<ref> آنگاه خداوند فرمود: ای عیسی! من بازگیرنده تو و فرابرنده تو سوی خویش و رهاییبخش تو از گروه کافرانم و پیروان تو را تا روز رستخیز بر کافران برتر میگمارم سپس بازگشت شما به سوی من است و در آنچه اختلاف میداشتید میان شما داوری خواهم کرد. ولی کافران را در این جهان و در جهان واپسین عذابی سخت خواهم کرد و آنان را یاوری نیست. و امّا پاداش آنان را که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند تمام خواهد داد و خداوند ستمکاران را دوست نمیدارد. آن را که بر تو فرا میخوانیم از آیات و (قرآن) یادآور حکمتآموز است؛ سوره آل عمران، آیه: ۵۵- ۵۸.</ref> موضوع [[مرگ]] و [[زنده شدن دوباره]] در [[روز قیامت]] در سخنان آن [[حضرت]] در گهواره نیز به صراحت آمده است: {{متن قرآن|وَالسَّلامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدتُّ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا}}<ref> و بر من روزی که زاده شدم و روزی که درگذرم و روزی که زنده برانگیخته گردم درود باد؛ سوره مریم، آیه: ۳۳.</ref><ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]؛ ج۱۳، ص ۲۳۴- ۲۳۶.</ref>. | # [[معاد]]: [[عهد جدید]]، در مقایسه با [[عهد قدیم]] بیشتر به بحث [[معاد]] و [[جهان]] پس از [[مرگ]] پرداخته است، هر چند آموزههای آن در سنجش با [[قرآن کریم]] بسیار ناچیز است<ref>نک: مجموعه آثار، بازرگان، ج۱، ص۴۶۴-۴۶۵، «ذره بی انتها»؛ ج۹، ص۳۲۲، «درس دینداری»؛ دائرةالمعارف کتاب مقدس، ص۶۴۸.</ref> [[قرآن کریم]] نیز نشان میدهد که وجود [[روز قیامت]]، بازگشت نهایی همگان به سوی [[خدا]]، [[داوری]] [[خدا]] درباره [[اختلاف]] [[دینی]] [[کافران]] با [[عیسی]] {{ع}}، [[عذاب]] شدید [[کافران]] و [[یار]] و [[یاور]] نداشتن آنان و [[پاداش]] دادن به [[مؤمنان]] در آموزههای [[وحیانی]] نازل شده بر حضرت عیسی {{ع}} وجود داشتهاند{{متن قرآن|إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ فَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُواْ فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ وَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَاللَّهُ لاَ يُحِبُّ الظَّالِمِينَ ذَلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ الآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيمِ }}<ref> آنگاه خداوند فرمود: ای عیسی! من بازگیرنده تو و فرابرنده تو سوی خویش و رهاییبخش تو از گروه کافرانم و پیروان تو را تا روز رستخیز بر کافران برتر میگمارم سپس بازگشت شما به سوی من است و در آنچه اختلاف میداشتید میان شما داوری خواهم کرد. ولی کافران را در این جهان و در جهان واپسین عذابی سخت خواهم کرد و آنان را یاوری نیست. و امّا پاداش آنان را که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند تمام خواهد داد و خداوند ستمکاران را دوست نمیدارد. آن را که بر تو فرا میخوانیم از آیات و (قرآن) یادآور حکمتآموز است؛ سوره آل عمران، آیه: ۵۵- ۵۸.</ref> موضوع [[مرگ]] و [[زنده شدن دوباره]] در [[روز قیامت]] در سخنان آن [[حضرت]] در گهواره نیز به صراحت آمده است: {{متن قرآن|وَالسَّلامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدتُّ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا}}<ref> و بر من روزی که زاده شدم و روزی که درگذرم و روزی که زنده برانگیخته گردم درود باد؛ سوره مریم، آیه: ۳۳.</ref><ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]؛ ج۱۳، ص ۲۳۴- ۲۳۶.</ref>. | ||
# [[جهاد]]: یکی دیگر از آموزههایی که [[قرآن]] از ذکر آن در [[تورات]] و [[انجیل]] [[سخن]] میگوید، [[جنگ]] و جهاد در [[راه خدا]] و [[وعده]] حتمی [[بهشت]] از سوی او به مؤمنانی است که در این مسیر، [[دشمنان خدا]] را کشته یا خود کشته میشوند{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالإِنجِيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُم بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}<ref> همانا خداوند از مؤمنان، خودشان و داراییهاشان را خریده است در برابر اینکه بهشت از آن آنها باشد؛ در راه خداوند کارزار میکنند، میکشند و کشته میشوند بنا به وعدهای راستین که بر عهده او در تورات و انجیل و قرآن است و وفادارتر از خداوند به پیمان خویش کیست؟ پس به داد و ستدی که کردهاید شاد باشید و آن است که رستگاری سترگ است؛ سوره توبه، آیه: ۱۱۱.</ref>. افزون بر آموزههای یاد شده که [[قرآن]] به صراحت از ذکر آنها در [[انجیل]] یاد میکند، [[تعالیم]] یاد شده [[مسیح]] {{ع}} به [[پیروان]] خویش در [[قرآن]] هم میتوانند از آموزههای [[انجیل]] نازل شده بر وی و [[دین]] او باشند. سفارش به [[تقوا]]، [[یکتاپرستی]]، [[پیروی]] از او و نیز [[تصدیق]] [[تورات]] و [[نفی]] [[شرک]] از این قبيلاند{{متن قرآن|وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَجِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ فَاتَّقُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُونِ إِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ }}<ref> و تورات پیش از خود را راست میشمارم، و (آمدهام) تا برخی از چیزهایی را که بر شما حرام شده است حلال گردانم و نشانهای از پروردگارتان برای شما آوردهام پس، از خداوند پروا و از من فرمانبرداری کنید! بیگمان خداوند، پروردگار من و شماست؛ او را بپرستید، این، راهی است راست؛ سوره آل عمران، آیه: ۵۰- ۵۱.</ref>؛ {{متن قرآن|لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ وَقَالَ الْمَسِيحُ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اعْبُدُواْ اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ }}<ref> به راستی آنان که گفتند: خداوند همان مسیح پسر مریم است کافر شدند در حالی که مسیح (می) گفت: ای بنی اسرائیل! خداوند را که پروردگار من و پروردگار شماست بپرستید؛ بیگمان هر که برای خداوند شریک آورد خداوند بهشت را بر او حرام میگرداند و جایگاهش آتش (دوزخ) است و ستمگران را هیچ یاوری نیست؛ سوره مائده، آیه: ۷۲.</ref>، {{متن قرآن|اتَّخَذُواْ أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُواْ إِلاَّ لِيَعْبُدُواْ إِلَهًا وَاحِدًا لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ}}<ref> آنان دانشوران دینی و راهبان خود را به جای خداوند پروردگاران خویش برگزیدهاند و نیز مسیح پسر مریم را در حالی که جز این فرمان نیافتهاند که خدایی یگانه را بپرستند که خدایی جز او نیست؛ پاکا که اوست از شرکی که میورزند؛ سوره توبه، آیه: ۳۱.</ref><ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]؛ ج۱۳، ص ۲۳۴- ۲۳۶.</ref>. | # [[جهاد]]: یکی دیگر از آموزههایی که [[قرآن]] از ذکر آن در [[تورات]] و [[انجیل]] [[سخن]] میگوید، [[جنگ]] و جهاد در [[راه خدا]] و [[وعده]] حتمی [[بهشت]] از سوی او به مؤمنانی است که در این مسیر، [[دشمنان خدا]] را کشته یا خود کشته میشوند{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالإِنجِيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُم بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}<ref> همانا خداوند از مؤمنان، خودشان و داراییهاشان را خریده است در برابر اینکه بهشت از آن آنها باشد؛ در راه خداوند کارزار میکنند، میکشند و کشته میشوند بنا به وعدهای راستین که بر عهده او در تورات و انجیل و قرآن است و وفادارتر از خداوند به پیمان خویش کیست؟ پس به داد و ستدی که کردهاید شاد باشید و آن است که رستگاری سترگ است؛ سوره توبه، آیه: ۱۱۱.</ref>. افزون بر آموزههای یاد شده که [[قرآن]] به صراحت از ذکر آنها در [[انجیل]] یاد میکند، [[تعالیم]] یاد شده [[مسیح]] {{ع}} به [[پیروان]] خویش در [[قرآن]] هم میتوانند از آموزههای [[انجیل]] نازل شده بر وی و [[دین]] او باشند. سفارش به [[تقوا]]، [[یکتاپرستی]]، [[پیروی]] از او و نیز [[تصدیق]] [[تورات]] و [[نفی]] [[شرک]] از این قبيلاند{{متن قرآن|وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَجِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ فَاتَّقُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُونِ إِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ }}<ref> و تورات پیش از خود را راست میشمارم، و (آمدهام) تا برخی از چیزهایی را که بر شما حرام شده است حلال گردانم و نشانهای از پروردگارتان برای شما آوردهام پس، از خداوند پروا و از من فرمانبرداری کنید! بیگمان خداوند، پروردگار من و شماست؛ او را بپرستید، این، راهی است راست؛ سوره آل عمران، آیه: ۵۰- ۵۱.</ref>؛ {{متن قرآن|لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُواْ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ وَقَالَ الْمَسِيحُ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اعْبُدُواْ اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ }}<ref> به راستی آنان که گفتند: خداوند همان مسیح پسر مریم است کافر شدند در حالی که مسیح (می) گفت: ای بنی اسرائیل! خداوند را که پروردگار من و پروردگار شماست بپرستید؛ بیگمان هر که برای خداوند شریک آورد خداوند بهشت را بر او حرام میگرداند و جایگاهش آتش (دوزخ) است و ستمگران را هیچ یاوری نیست؛ سوره مائده، آیه: ۷۲.</ref>، {{متن قرآن|اتَّخَذُواْ أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُواْ إِلاَّ لِيَعْبُدُواْ إِلَهًا وَاحِدًا لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ}}<ref> آنان دانشوران دینی و راهبان خود را به جای خداوند پروردگاران خویش برگزیدهاند و نیز مسیح پسر مریم را در حالی که جز این فرمان نیافتهاند که خدایی یگانه را بپرستند که خدایی جز او نیست؛ پاکا که اوست از شرکی که میورزند؛ سوره توبه، آیه: ۳۱.</ref><ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]؛ ج۱۳، ص ۲۳۴- ۲۳۶.</ref>. | ||
==عیسی بن مریم در دانشنامه معاصر قرآن کریم == | |||
نام [[عیسی]]، ۲۵ بار و لقبش [[مسیح]]، ۱۰ بار در [[قرآن]] ذکر شده است، عیسی [[بنده خدا]]، [[پیامبر خدا]] {{متن قرآن|قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا}} <ref>«(نوزاد) گفت: بیگمان من بنده خداوندم، به من کتاب (آسمانی) داده و مرا پیامبر کرده است» سوره مریم، آیه ۳۰.</ref> و [[رسول]] به سوی [[بنیاسرائیل]] {{متن قرآن|وَرَسُولًا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}} <ref>«و به پیامبری به سوی بنی اسرائیل (میفرستد، تا بگوید) که من برای شما نشانهای از پروردگارتان آوردهام؛ من برای شما از گل، (انداموارهای) به گونه پرنده میسازم و در آن میدمم، به اذن خداوند پرندهای خواهد شد و به اذن خداوند نابینای مادرزاد و پیس را شفا خواهم داد و به اذن خداوند مردگان را زنده خواهم کرد و شما را از آنچه میخورید یا در خانه میانبارید آگاه خواهم ساخت، این نشانهای برای شماست اگر مؤمن باشید» سوره آل عمران، آیه ۴۹.</ref> و یکی از [[پیامبران]] [[اولیالعزم]] و [[صاحب شریعت]] بوده و کتابی به نام [[انجیل]] داشت {{متن قرآن|وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا}} <ref>«و (یاد کن) آنگاه را که از پیامبران پیمان گرفتیم و (نیز) از تو و نوح و ابراهیم و موسی و عیسی پسر مریم و از آنها پیمانی استوار گرفتیم» سوره احزاب، آیه ۷</ref>؛ {{متن قرآن|وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِمْ بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الْإِنْجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ}} <ref>«و از پی آنان عیسی بن مریم را فرستادیم در حالی که تورات پیش از خود را راست میشمرد و به او انجیل دادیم که در آن رهنمود و روشنایی بود و تورات پیش از خود را راست میشمرد و رهنمود و پند برای پرهیزگاران بود» سوره مائده، آیه ۴۶.</ref>. | |||
[[خداوند]] نام او را «[[مسیح]] [[عیسی]] [[پسر مریم]]» ذکر میکند {{متن قرآن|إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ}} <ref>«آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را به کلمهای از خویش نوید میدهد (که) نامش مسیح پسر مریم است، در این جهان و در جهان واپسین آبرومند و از نزدیکشدگان (به خداوند) است» سوره آل عمران، آیه ۴۵.</ref> و نیز، او را «کلمه [[اللّه]]» و «[[روحی]] از [[خدا]]» خوانده است {{متن قرآن|يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَلَا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَا تَقُولُوا ثَلَاثَةٌ انْتَهُوا خَيْرًا لَكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلَهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَنْ يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا}} <ref>«ای اهل کتاب! در دینتان غلوّ نورزید و درباره خداوند جز راستی سخنی بر زبان نیاورید؛ جز این نیست که مسیح عیسی پسر مریم، پیامبر خداوند و «کلمه اوست» که آن را به (دامان) مریم افکند و روحی از اوست پس به خداوند و پیامبرانش ایمان آورید و سخن از (خدای) سهگانه سر مکنید، باز ایستید که برایتان بهتر است، بیگمان خداوند خدایی یگانه است، پاکاکه اوست از اینکه او را فرزندی باشد، آنچه در آسمانها و زمین است او راست و خداوند (شما را) کارساز، بس» سوره نساء، آیه ۱۷۱.</ref> و او را، دارای [[مقام امامت]] {{متن قرآن|وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا}} <ref>«و (یاد کن) آنگاه را که از پیامبران پیمان گرفتیم و (نیز) از تو و نوح و ابراهیم و موسی و عیسی پسر مریم و از آنها پیمانی استوار گرفتیم» سوره احزاب، آیه ۷.</ref> و از [[گواهان اعمال]] {{متن قرآن|وَإِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلَّا لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا}} <ref>«و کسی از اهل کتاب نیست مگر آنکه پیش از مرگش به وی ایمان میآورد و در روز رستخیز بر آنان گواه است» سوره نساء، آیه ۱۵۹.</ref> و [[بشارت]] دهندگان به آمدن [[پیامبر اسلام]] میداند {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُبِينٌ}} <ref>«و (یاد کن) آنگاه را که عیسی پسر مریم گفت: ای بنی اسرائیل! من فرستاده خداوند به سوی شمایم، توراتی را که پیش از من بوده است راست میشمارم و نویددهنده به پیامبری هستم که پس از من خواهد آمد، نام او احمد است؛ امّا چون برای آنان برهانها (ی روشن) آورد، گفتند: این جادویی آشکار است» سوره صف، آیه ۶. المیزان، ج۳، ص۴۴۴.</ref>. | |||
[[عیسی]] در [[زمان]] هرودیس، در [[بیت اللحم]] [[فلسطین]]، در ۶۲۲ سال قبل از [[هجرت پیامبر اسلام]] به [[دنیا]] آمد. [[تولد]] او از معجزههای [[الهی]] شمرده میشود. در [[قرآن]]، [[آفرینش]] [[حضرت عیسی]] با [[آفرینش]] [[حضرت آدم]] همانند شمرده شده است {{متن قرآن|إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ}} <ref>«داستان عیسی نزد خداوند چون داستان آدم است که او را از خاک آفرید و سپس فرمود: باش! و بیدرنگ موجود شد» سوره آل عمران، آیه ۵۹.</ref>. | |||
لفظ عیسی از اصل [[عبری]] گرفته شده و ریشه آن «یشوع» به معنی [[نجات دهنده]] است و با نامهای [[یوشع]] و [[الیسع]] [[قرابت]] دارد. در [[اقرب]] الموارد گوید: عیسی لفظی است [[عبرانی]] یا [[سریانی]] و به قولی مقلوب یسوع است<ref>قاموس قرآن، ج۵، ص۸۲.</ref>. | |||
داستان [[حضرت مریم]] و زاده شدن عیسی در قرآن چنین بیان شده است و در این کتاب از [[مریم]] یاد کن، آنگاه که از کسان خود، در مکانی شرقی به کناری شتافت. و در برابر آنان پردهای بر خود گرفت. سپس [[روح]] خود را به سوی او فرستادیم تا به شکل بشری خوشاندام بر او نمایان شد. [[مریم]] گفت: اگر [[پرهیزکاری]]، من از تو به [[خدای رحمان]] [[پناه]] میبرم. گفت: من فرستاده [[پروردگار]] توام، برای این که به تو پسری [[پاکیزه]] ببخشم. گفت: چگونه مرا پسری باشد با آنکه دست بشری به من نرسیده و [[بدکار]] نبودهام؟ گفت: [[فرمان]] چنین است، پروردگار تو گفته که آن، بر من آسان است، و تا او را نشانهای برای [[مردم]] و رحمتی از جانب خویش قرار دهیم، و این [[دستوری]] [[قطعی]] بود. پس مریم به او [[عیسی]] آبستن شد و با او به مکان دور افتادهای پناه جست تا درد زایمان، او را به سوی تنه درخت خرمایی کشانید. گفت: ای کاش، پیش از این مرده بودم و یکسر فراموش شده بودم. پس، از زیر پای او [[فرشته]] وی را ندا داد که: [[غم]] مدار، پروردگارت زیر پای تو چشمه آبی پدید آورده است. و تنه درخت خرما را به طرف خود بگیر و بتکان، تا بر تو خرمای تازه فرو ریزد. و بخور و بنوش و دیده روشن دار.... پس مریم در حالی که او را در آغوش گرفته بود به نزد قومش آورد. گفتند: ای مریم، به [[راستی]] کار بسیار ناپسندی مرتکب شدی... مریم به سوی او (عیسی) اشاره کرد. گفتند: چگونه با کسی که در گهواره و [[کودک]] است سخن بگوییم؟ [[کودک]] گفت: منم [[بنده خدا]]، به من کتاب داده و مرا [[پیامبر]] قرار داده است، و هرجا که باشم مرا با [[برکت]] ساخته، و تا زندهام به [[نماز]] و [[زکات]] سفارش کرده است... و [[درود]] بر من، روزی که زاده شدم و روزی که میمیرم و روزی که زنده برانگیخته میشوم. این است ماجرای عیسی [[پسر مریم]]، همان گفتار [[درستی]] که در آن [[شک]] میکنند<ref>سوره مریم، آیه ۱۶-۳۴.</ref>. | |||
[[قصه]] [[تولد عیسی]] به شکلی که در [[قرآن]] آمده است در [[اناجیل چهارگانه]] موجود نیست. میان قصه [[قرآنی]] با داستانهای منقول در این کتابها اختلافاتی مشهود است<ref>اعلام قرآن، ص۴۶۷.</ref>. [[عیسی]] در سن سی سالگی [[نبوت]] اظهار کرد و به موجب [[نص قرآن]]، از [[روح القدس]] [[تأیید]] یافته و کتاب [[حکمت]] و [[تورات]] و [[انجیل]] به [[فرزندان اسرائیل]] آموخته{{متن قرآن|وَيُعَلِّمُهُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ}}<ref> «و به او کتاب و حکمت و تورات و انجیل میآموزد» سوره آل عمران، آیه ۴۸.</ref> و از [[گِل]] پرنده میساخته و آنها را به [[اذن خداوند]] زنده میکرده و نابینایان را [[شفا]] میبخشیده است. [[مردم]] را از آنچه میخوردهاند یا در [[خانه]] خویش میاندوختهاند [[آگاه]] میساخت و مُردگان را به [[فرمان]] [[حق]] زنده میکرده است {{متن قرآن|وَرَسُولًا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}} <ref>«و به پیامبری به سوی بنی اسرائیل (میفرستد، تا بگوید) که من برای شما نشانهای از پروردگارتان آوردهام؛ من برای شما از گل، (انداموارهای) به گونه پرنده میسازم و در آن میدمم، به اذن خداوند پرندهای خواهد شد و به اذن خداوند نابینای مادرزاد و پیس را شفا خواهم داد و به اذن خداوند مردگان را زنده خواهم کرد و شما را از آنچه میخورید یا در خانه میانبارید آگاه خواهم ساخت، این نشانهای برای شماست اگر مؤمن باشید» سوره آل عمران، آیه ۴۹.</ref>. | |||
عیسی تورات را [[تصدیق]] کرد و بعضی از [[محرمات]] [[یهود]] را [[حلال]] ساخت {{متن قرآن|وَمُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَجِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ}} <ref>«و تورات پیش از خود را راست میشمارم، و (آمدهام) تا برخی از چیزهایی را که بر شما حرام شده است حلال گردانم و نشانهای از پروردگارتان برای شما آوردهام پس، از خداوند پروا و از من فرمانبرداری کنید!» سوره آل عمران، آیه ۵۰.</ref>. چون [[عیسی]] دریافت که به او [[ایمان]] نمیآورند. گفت: چه کسانی در [[راه خدا]] [[یار]] و مددکار من خواهند بود؟ | |||
حواریان گفتند: ما [[یاران]] خداییم. به [[خدا]] ایمان آوردیم. و [[گواه]] باش که ما [[تسلیم]] او هستیم{{متن قرآن|فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ}} <ref>«و چون عیسی در آنان (آثار) کفر را دریافت گفت: یاران من به سوی خداوند کیانند؟» سوره آل عمران، آیه ۵۲.</ref>. | |||
مطابق [[روایات]]، عیسی و جمعی از [[حواریون]] به بیابانی رسیدند که آنجا هیچ خوردنی نبود، همراهان از عیسی خواستند تا [[دعا]] کند که خوانی از [[آسمان]] فرود آید. عیسی دعا کرد و خوانی از آسمان فرود آمد با طعامهای گوناگون، ولی [[منکران]] گفتند: این جادویی بود و خدا آنها را [[مسخ]] کرد این [[روایت]] را [[مفسران]] در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَبِرَسُولِي قَالُوا آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ إِذْ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِّنَ السَّمَاء قَالَ اتَّقُواْ اللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَن قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينَ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِّنَ السَّمَاء تَكُونُ لَنَا عِيداً لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِّنكَ وَارْزُقْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَن يَكْفُرْ بَعْدُ مِنكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لاَّ أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و یاد کن که به حواریان وحی کردم که به من و فرستادهام ایمان آورید گفتند: (خداوندا) ایمان آوردیم و گواه باش که ما گردن نهادهایم. هنگامی که حواریان گفتند: ای عیسی پسر مریم! آیا پروردگار تو یارایی دارد که برای ما از آسمان خوانی فرو فرستد؟ (عیسی) گفت: اگر مؤمنید از خداوند پروا کنید. گفتند: بر آنیم تا از آن بخوریم و دلهایمان اطمینان یابد و بدانیم که تو، به ما راست گفتهای و بر آن از گواهان باشیم. عیسی پسر مریم گفت: خداوندا! ای پروردگار ما! خوانی از آسمان بر ما فرو فرست تا برای ما، برای آغاز و انجام ما عیدی و نشانهای از سوی تو باشد و به ما روزی ده و تو بهترین روزی دهندگانی. خداوند فرمود: من آن را برای شما فرو خواهم فرستاد پس از آن هر کس از شما کفر ورزد من او را چنان عذابی سخت کنم که هیچیک از جهانیان را آن چنان عذاب نکنم» سوره مائده، آیه ۱۱۱-۱۱۵.</ref> نقل کردهاند<ref>جامع البیان، ج۲، ص۴۳۲؛ کشف الاسرار، ج۳، ص۲۶۵.</ref>. | |||
در [[قرآن]] دو آیه راجع به پایان کار عیسی موجود است {{متن قرآن|إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ}} <ref>«آنگاه خداوند فرمود: ای عیسی! من بازگیرنده تو و فرابرنده تو سوی خویش و رهاییبخش تو از گروه کافرانم و پیروان تو را تا روز رستخیز بر کافران برتر میگمارم سپس بازگشت شما به سوی من است و در آنچه اختلاف میداشتید میان شما داوری خواهم کرد» سوره آل عمران، آیه ۵۵</ref>؛ {{متن قرآن|وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِنْهُ مَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا}} <ref>«و (این) گفتارشان که «ما مسیح عیسی فرزند مریم، پیامبر خداوند را کشتیم» در حالی که او را نکشتند و به صلیب نکشیدند، بلکه بر آنان مشتبه شد و آنان که در این (کار) اختلاف کردند نسبت بدان در تردیدند، هیچ دانشی بدان ندارند، جز پیروی از گمان و به یقین او را نکشت» سوره نساء، آیه ۱۵۷.</ref>. مفاد [[آیه]] دوم چنین است: که [[یهودیان]] گفتند: ما [[مسیح]] [[پسر مریم]]، [[پیامبر خدا]] را کُشتیم. حال آنکه آنان مسیح را نکشتند و بر دار نکردند بلکه امر بر ایشان مشتبه شد {{متن قرآن|وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِنْهُ مَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا}} <ref>«و (این) گفتارشان که «ما مسیح عیسی فرزند مریم، پیامبر خداوند را کشتیم» در حالی که او را نکشتند و به صلیب نکشیدند، بلکه بر آنان مشتبه شد و آنان که در این (کار) اختلاف کردند نسبت بدان در تردیدند، هیچ دانشی بدان ندارند، جز پیروی از گمان و به یقین او را نکشت» سوره نساء، آیه ۱۵۷.</ref>. تفصیل این ماجرا در [[تفاسیر]] آمده است<ref>جامع البیان، ج۱، ص۲۲۳.</ref>. | |||
راجع به [[رجعت]] [[حضرت عیسی]] [[احادیث]] بسیار است. [[شیعیان]] معتقدند [[حضرت مسیح]] در [[زمان ظهور حضرت مهدی]] به [[جهان]] بازمیگردد و به [[مهدی موعود]] در [[نماز]] [[اقتدا]] میکند و همه [[پیروان]] خود را به [[دین اسلام]] وامیدارد<ref>اعلام القرآن، ص۴۷۲.</ref>. | |||
[[مسیحیان]]، خدای [[حقیقی]] را خدای سوم یا اقنوم سوم پنداشته و به [[تثلیث]] قائل شدهاند. این موضوع در چند آیه اشاره شده از جمله آیه {{متن قرآن|لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلَاثَةٍ}}<ref>«به راستی آنان که گفتند خداوند یکی از سه (اقنوم) است کافر شدند» سوره مائده، آیه ۷۳.</ref>. این آیه یکی از [[احتجاجات]] [[قرآن]] علیه تثلیث است<ref>المیزان، ج۶، ص۷۰.</ref>. | |||
[[ابنعربی]] در فص حکمه [[نبویه]] فی کلمه عیسویه گوید: نسبت [[حکمت]] نبویه به کلمه عیسویه از آن جهت است که [[عیسی]] [[نبی]] است به [[نبوت عامه]] ازلاً و ابداً و به [[نبوت خاصه]] در وقت [[بعثت]] و از این رو انباء کرد در مهد از [[نبوت]] خویش<ref>فرهنگ اصطلاحات ابن عربی، ص۵۴۶.</ref>. [[ابن عربی]] در فص دهم [[فصوص الحکم]] گوید: که جمیع [[پیغمبران]] را دیده و از آن میان با محمد و [[ابراهیم]] و [[موسی]] و عیسی و [[هود]] و داوود[[سخن]] گفته است<ref>فصوص الحکم، ترجمه موحد، ص۵۱۰.</ref>.<ref>[[ محمد رضا رهبریان|رهبریان، محمد رضا]]، [[عیسی (مقاله)|مقاله «عیسی»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص 944-945.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[ محمد رضا رهبریان|رهبریان، محمد رضا]]، [[عیسی (مقاله)|مقاله «عیسی»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']] | |||
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیانفر|سعیدیانفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم''']] | # [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیانفر|سعیدیانفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم''']] | ||
# [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳''']] | # [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳''']] | ||
خط ۹۰: | خط ۱۱۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:عیسی | [[رده:حضرت عیسی]] |