ابن وضاح در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
وی از [[مفسران]] [[عصر حضور]] است؛ زیرا [[شیخ طوسی]] او را با عنوان «عبدالله بن وضّاح» از [[اصحاب امام کاظم]]{{ع}} به شمار آورده<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۵ (اصحاب الکاظم{{ع}}، باب العین، رقم ۲۴).</ref> و در فهرست از وی با عنوان «ابن وضّاح» یاد کرده و با عبارت {{عربی|" له كتاب التفسير"}} از کتاب [[تفسیری]] وی خبر داده است<ref>ر. ک: طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۲.</ref>. | وی از [[مفسران]] [[عصر حضور]] است؛ زیرا [[شیخ طوسی]] او را با عنوان «عبدالله بن وضّاح» از [[اصحاب امام کاظم]] {{ع}} به شمار آورده<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۵ (اصحاب الکاظم {{ع}}، باب العین، رقم ۲۴).</ref> و در فهرست از وی با عنوان «ابن وضّاح» یاد کرده و با عبارت {{عربی|" له كتاب التفسير"}} از کتاب [[تفسیری]] وی خبر داده است<ref>ر. ک: طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۲.</ref>. | ||
[[آیت‌الله]] [[خویی]] نیز ابن وضاح را همان عبد الله بن وضاح دانسته است<ref>ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲۳، ص۴۹، رقم ۱۵۱۷۶ و ج۱۰، ص۳۶۴، رقم ۷۱۹۷.</ref>، ولی [[آقا بزرگ تهرانی]] پس از ذکر کتاب وی با عنوان [[تفسیر]] ابن وضّاح فرموده است: اسم وی معلوم نیست و از شیخ نقل کرده که او را در باب کنیه‌های فهرست آورده و گفته است: «[[احمد بن میثم]] نوه [[فضل بن دکین کوفی]] که در سال ۲۱۹ [[شهید]] شده این تفسیر را از وی [[روایت]] کرده»، و از آن استفاده کرده است که وی در اواسط [[قرن سوم]] [[زندگی]] می‌کرده و احتمال داده است که وی از نوه‌های [[عبدالله بن وضّاح کوفی]] باشد<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۲۴۹، رقم ۱۱۹۸.</ref>، ولی در فهرست شیخ دربارۀ ایشان چنین سخنی دیده نمی‌شود، بلکه این سخن را شیخ دربارۀ کتاب المناقب حمّانی که بعد از ایشان آورده، فرموده است<ref>ر. ک: طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۳.</ref> و ظاهراً آقا بزرگ به [[اشتباه]] این سخن را دربارۀ تفسیر ابن وضاح دانسته است. در نتیجه، بر این اساس که وی «عبد الله بن وضاح» باشد، [[شیعه]] و [[ثقه]] است؛ زیرا [[نجاشی]] او را در [[رجال]] خویش ذکر و توثیق کرده است<ref>رجال النجاشی، ص۲۱۵، رقم ۵۶۰. شایان ذکر است که برخی او را متوفای حدود ۳۲۸ و معاصر شیخ کلینی دانسته‌اند (ر. ک: عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج۱، ص۵۹۶، رقم ۱۱۲) ولی نادرستی آن نیز با توجه به بیان فوق، معلوم است.</ref><ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۳۳-۲۳۴.</ref> | [[آیت‌الله]] [[خویی]] نیز ابن وضاح را همان عبد الله بن وضاح دانسته است<ref>ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲۳، ص۴۹، رقم ۱۵۱۷۶ و ج۱۰، ص۳۶۴، رقم ۷۱۹۷.</ref>، ولی [[آقا بزرگ تهرانی]] پس از ذکر کتاب وی با عنوان [[تفسیر]] ابن وضّاح فرموده است: اسم وی معلوم نیست و از شیخ نقل کرده که او را در باب کنیه‌های فهرست آورده و گفته است: «[[احمد بن میثم]] نوه [[فضل بن دکین کوفی]] که در سال ۲۱۹ [[شهید]] شده این تفسیر را از وی [[روایت]] کرده»، و از آن استفاده کرده است که وی در اواسط [[قرن سوم]] [[زندگی]] می‌کرده و احتمال داده است که وی از نوه‌های [[عبدالله بن وضّاح کوفی]] باشد<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۲۴۹، رقم ۱۱۹۸.</ref>، ولی در فهرست شیخ دربارۀ ایشان چنین سخنی دیده نمی‌شود، بلکه این سخن را شیخ دربارۀ کتاب المناقب حمّانی که بعد از ایشان آورده، فرموده است<ref>ر. ک: طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۳.</ref> و ظاهراً آقا بزرگ به [[اشتباه]] این سخن را دربارۀ تفسیر ابن وضاح دانسته است. در نتیجه، بر این اساس که وی «عبد الله بن وضاح» باشد، [[شیعه]] و [[ثقه]] است؛ زیرا [[نجاشی]] او را در [[رجال]] خویش ذکر و توثیق کرده است<ref>رجال النجاشی، ص۲۱۵، رقم ۵۶۰. شایان ذکر است که برخی او را متوفای حدود ۳۲۸ و معاصر شیخ کلینی دانسته‌اند (ر. ک: عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج۱، ص۵۹۶، رقم ۱۱۲) ولی نادرستی آن نیز با توجه به بیان فوق، معلوم است.</ref><ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۳۳-۲۳۴.</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
[[رده:ابن وضاح]] | [[رده:ابن وضاح]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۴۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ابن وضاح است. ابن وضاح از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابن وضاح در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
وی از مفسران عصر حضور است؛ زیرا شیخ طوسی او را با عنوان «عبدالله بن وضّاح» از اصحاب امام کاظم (ع) به شمار آورده[۱] و در فهرست از وی با عنوان «ابن وضّاح» یاد کرده و با عبارت " له كتاب التفسير" از کتاب تفسیری وی خبر داده است[۲].
آیت‌الله خویی نیز ابن وضاح را همان عبد الله بن وضاح دانسته است[۳]، ولی آقا بزرگ تهرانی پس از ذکر کتاب وی با عنوان تفسیر ابن وضّاح فرموده است: اسم وی معلوم نیست و از شیخ نقل کرده که او را در باب کنیه‌های فهرست آورده و گفته است: «احمد بن میثم نوه فضل بن دکین کوفی که در سال ۲۱۹ شهید شده این تفسیر را از وی روایت کرده»، و از آن استفاده کرده است که وی در اواسط قرن سوم زندگی می‌کرده و احتمال داده است که وی از نوه‌های عبدالله بن وضّاح کوفی باشد[۴]، ولی در فهرست شیخ دربارۀ ایشان چنین سخنی دیده نمی‌شود، بلکه این سخن را شیخ دربارۀ کتاب المناقب حمّانی که بعد از ایشان آورده، فرموده است[۵] و ظاهراً آقا بزرگ به اشتباه این سخن را دربارۀ تفسیر ابن وضاح دانسته است. در نتیجه، بر این اساس که وی «عبد الله بن وضاح» باشد، شیعه و ثقه است؛ زیرا نجاشی او را در رجال خویش ذکر و توثیق کرده است[۶][۷]
منابع
پانویس
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۵۵ (اصحاب الکاظم (ع)، باب العین، رقم ۲۴).
- ↑ ر. ک: طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۲.
- ↑ ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲۳، ص۴۹، رقم ۱۵۱۷۶ و ج۱۰، ص۳۶۴، رقم ۷۱۹۷.
- ↑ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۲۴۹، رقم ۱۱۹۸.
- ↑ ر. ک: طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۳.
- ↑ رجال النجاشی، ص۲۱۵، رقم ۵۶۰. شایان ذکر است که برخی او را متوفای حدود ۳۲۸ و معاصر شیخ کلینی دانسته‌اند (ر. ک: عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج۱، ص۵۹۶، رقم ۱۱۲) ولی نادرستی آن نیز با توجه به بیان فوق، معلوم است.
- ↑ بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۲۳۳-۲۳۴.