عباس بن معروف قمی در معارف و سیره رضوی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث عباس بن معروف قمی است. عباس بن معروف قمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عباس بن معروف قمی در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

عباس، غلام امام رضا (ع) بود که همگی او را به نام «عباس غلام» می‌شناختند. او می‌گوید: «از امام رضا (ع) شنیدم که ایشان فرمودند: هر کس که اذان صبح را می‌شنود و در آن وقت بگوید «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِإِقْبَالِ نَهَارِكَ وَ إِدْبَارِ لَيْلِكَ وَ حُضُورِ صَلَوَاتِكَ وَ أَصْوَاتِ دُعَاتِكَ أَنْ تَتُوبَ عَلَيَّ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ». و باز در همان روز به هنگام اذان مغرب، این دعا را بخواند و در آن روز و یا در آن شب بمیرد، با توبه مقبول مرده است و داخل بهشت می‌گردد».

عباس بن معروف قمی در راویان امام رضا در مسندالرضا

او از خدمت‌گزاران امام رضا(ع) بود ولی از وی شرح حالی در کتب رجال نیامده، و عباس نام چند نفر از راویان است که همگان معاصر امام رضا(ع) بوده‌اند، و ظاهراً او عباس بن معروف قمی است که از اصحاب امام رضا(ع) بوده که تألیفاتی هم داشته است، شیخ طوسی در رجال طوسی خود گوید: عباس بن معروف از یاران امام رضا(ع) بوده، و او از ثقات اهل قم بود و از موالیان جعفر بن عبدالله اشعری به شمار می‌رفت.

در فهرست گوید: عباس بن معروف کتاب‌هایی تألیف کرده که احمد بن ابی عبدالله از وی روایت می‌کند، نجاشی نیز در رجال خود گوید: عباس بن معروف ابوالفضل قمی از ثقات است و او کتاب‌هایی هم نوشته که برقی از وی نقل می‌کند، او از امام رضا(ع) دو حدیث روایت کرده. عباس از امام رضا(ع) روایت می‌کند که امام صادق(ع) فرمودند: هرکس هنگام شنیدن اذان صبح و اذان مغرب این دعا را بخواند و در همان روز و یا شب آن فوت کند، مانند کسی است که با توبه از جهان رفته باشد، و دعا این است: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِإِقْبَالِ نَهَارِكَ وَ إِدْبَارِ لَيْلِكَ وَ حُضُورِ صَلَوَاتِكَ وَ أَصْوَاتِ دُعَاتِكَ أَنْ تَتُوبَ عَلَيَ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ».

منابع

1. محمدی، حسین، رضانامه
2. عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا