بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'پرونده:9030760879.jpg|22px]] 22px جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
== | == آشنایی اجمالی == | ||
[[ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سری زجاج بغدادی]] معروف به [[زجاج]] در | [[ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سری زجاج بغدادی]] معروف به [[زجاج]] در سال ۲۴۱ هجری در [[بغداد]] متولد شد<ref>الاعلام ۱ / ۴۰.</ref> و ساکن محله‌ای معروف به «دویره» در بغداد بود. <ref> معجم الادباء ۱ / ۱۴۷.</ref> | ||
او نخست به کار شیشه‌گری مشغول بود. سپس به تحصیل [[دانش]] نحو روی آورد و برای [[آموختن]] نحو نزد [[ابوالعباس مبرد]] رفت و در عین حال در کارهایش به او کمک می‌کرد و در برابر آموختن نحو، روزی یک درهم به او می‌داد. <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹. </ref> او از قدیمی‌ترین [[اصحاب]] مبرد در قرائت بر اوست و اگر کسی می‌خواست چیزی بر مبرد قرائت کند، نخست خواسته خود را به وی عرضه می‌داشت. <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref> | او نخست به کار شیشه‌گری مشغول بود. سپس به تحصیل [[دانش]] نحو روی آورد و برای [[آموختن]] نحو نزد [[ابوالعباس مبرد]] رفت و در عین حال در کارهایش به او کمک می‌کرد و در برابر آموختن نحو، روزی یک درهم به او می‌داد. <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹. </ref> او از قدیمی‌ترین [[اصحاب]] مبرد در قرائت بر اوست و اگر کسی می‌خواست چیزی بر مبرد قرائت کند، نخست خواسته خود را به وی عرضه می‌داشت. <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref> | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
از دیگر استادان وی در نحو می‌توان به [[ثعلب]] اشاره کرد. <ref>اللباب فی تهذیب الانساب ۲ / ۶۲. </ref> [[ابواسحاق ادیب]]، <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.</ref> لغوی و [[مفسر]]<ref>معجم المؤلفین ۱ / ۳۳.</ref> بود و در [[علم]] عروض زبر دست بود. <ref>نزهه الالباء ۲۴۴.</ref> او کتاب جامع المنطق [[محمد بن یحیی بن عباد]] را برای [[معتضد]] شرح کرد و مورد پسند و [[اکرام]] او قرار گرفت. سپس کار او بالا گرفت و به معتضد پیوست و از ندیمان و [[آموزگار]] فرزند او شد. [[قاسم بن عبیدالله بن سلیمان]]، <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶. </ref> [[عبدالرحمن بن اسحاق زجاجی]]<ref> البدایة والنهایة ۱۱ / ۱۴۹. </ref> و [[علی بن عبدالله بن مغیره]] از [[شاگردان]] دیگر او بودند. | از دیگر استادان وی در نحو می‌توان به [[ثعلب]] اشاره کرد. <ref>اللباب فی تهذیب الانساب ۲ / ۶۲. </ref> [[ابواسحاق ادیب]]، <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹.</ref> لغوی و [[مفسر]]<ref>معجم المؤلفین ۱ / ۳۳.</ref> بود و در [[علم]] عروض زبر دست بود. <ref>نزهه الالباء ۲۴۴.</ref> او کتاب جامع المنطق [[محمد بن یحیی بن عباد]] را برای [[معتضد]] شرح کرد و مورد پسند و [[اکرام]] او قرار گرفت. سپس کار او بالا گرفت و به معتضد پیوست و از ندیمان و [[آموزگار]] فرزند او شد. [[قاسم بن عبیدالله بن سلیمان]]، <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶. </ref> [[عبدالرحمن بن اسحاق زجاجی]]<ref> البدایة والنهایة ۱۱ / ۱۴۹. </ref> و [[علی بن عبدالله بن مغیره]] از [[شاگردان]] دیگر او بودند. | ||
وی را [[اهل]] فضل، [[دیندار]]، <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹. </ref> [[راستگو]] و [[حافظ]] [[مذهب]] بصریان در نحو دانسته‌اند. <ref>تهذیب اللغة ۱ / ۲۷.</ref> کتاب‌های معانی القرآن، الاشتقاق، القوافی، العروض، الفرق، خلق الانسان، فعلت وافعلت، ما ینصرف وما لاینصرف، ما فسره من جامع النطق، خلق الفرس، مختصر نحو، شرح ابیات سیبویه، النوادر، <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref> الامالی، الانواء، المقصور والممدود، الوقف والابتداء، <ref> هدیه العارفین ۱ / ۵. </ref> الجمل، <ref>اسماءالکتب ۱۴۰.</ref> غایه الاحسان فی خلق الانسان، <ref> کشف الظنون ۲ / ۱۱۸۹. </ref> اعراب القرآن و مختصر اعراب القرآن ومعانیه والمثلث آثار او به شمار می‌رود. <ref>الاعلام ۱ / ۴۰.</ref> وی در نوزدهم [[جمادی]] الآخر [[سال ۳۱۰ هجری]]<ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref> در [[بغداد]] درگذشت. <ref>الانساب ۳ / ۱۴۱.</ref> در [[تاریخ]] درگذشت وی [[اختلاف]] است<ref>تاریخ حلب ۲۸۳؛ طبقات النحویین واللغویین ۱۱۲.</ref><ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، | وی را [[اهل]] فضل، [[دیندار]]، <ref>تاریخ بغداد ۶ / ۸۹. </ref> [[راستگو]] و [[حافظ]] [[مذهب]] بصریان در نحو دانسته‌اند. <ref>تهذیب اللغة ۱ / ۲۷.</ref> کتاب‌های معانی القرآن، الاشتقاق، القوافی، العروض، الفرق، خلق الانسان، فعلت وافعلت، ما ینصرف وما لاینصرف، ما فسره من جامع النطق، خلق الفرس، مختصر نحو، شرح ابیات سیبویه، النوادر، <ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref> الامالی، الانواء، المقصور والممدود، الوقف والابتداء، <ref> هدیه العارفین ۱ / ۵. </ref> الجمل، <ref>اسماءالکتب ۱۴۰.</ref> غایه الاحسان فی خلق الانسان، <ref> کشف الظنون ۲ / ۱۱۸۹. </ref> اعراب القرآن و مختصر اعراب القرآن ومعانیه والمثلث آثار او به شمار می‌رود. <ref>الاعلام ۱ / ۴۰.</ref> وی در نوزدهم [[جمادی]] الآخر [[سال ۳۱۰ هجری]]<ref>الفهرست (الندیم) ۶۶.</ref> در [[بغداد]] درگذشت. <ref>الانساب ۳ / ۱۴۱.</ref> در [[تاریخ]] درگذشت وی [[اختلاف]] است<ref>تاریخ حلب ۲۸۳؛ طبقات النحویین واللغویین ۱۱۲.</ref><ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۲، ص۴۴-۴۵.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
