عصمت پیامبر خاتم: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۲۵: خط ۳۲۵:
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[آیا آیه ۳۷ سوره احزاب بر عدم عصمت پیامبر خاتم دلالت می‌کند؟ (پرسش)| آیا آیه ۳۷ سوره احزاب بر عدم عصمت پیامبر خاتم دلالت می‌کند؟]]'''{{پایان}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[آیا آیه ۳۷ سوره احزاب بر عدم عصمت پیامبر خاتم دلالت می‌کند؟ (پرسش)| آیا آیه ۳۷ سوره احزاب بر عدم عصمت پیامبر خاتم دلالت می‌کند؟]]'''{{پایان}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[عصمت (پرسش)|(پرسمان عصمت)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[عصمت (پرسش)|(پرسمان عصمت)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
یکی از آیاتی که توهم معصوم نبودن [[پیامبر خاتم]] {{صل}} را برای برخی به وجود آورده، آیه ۳۷ [[سوره احزاب]] است که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ...}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که به کسی که خداوند و خود تو بدو نعمت رسانده بودید گفتی که: همسرت را برای خویش نگه دار (و طلاق مده) و از خداوند پروا کن و چیزی را که خداوند آشکار کننده آن بود در دل نگه می‌داشتی و از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>.
یکی دیگر از آیاتی که توهم معصوم نبودن [[پیامبر خاتم]] {{صل}} را برای برخی به وجود آورده، آیه ۳۷ [[سوره احزاب]] است که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ...}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که به کسی که خداوند و خود تو بدو نعمت رسانده بودید گفتی که: همسرت را برای خویش نگه دار (و طلاق مده) و از خداوند پروا کن و چیزی را که خداوند آشکار کننده آن بود در دل نگه می‌داشتی و از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>.


'''شأن نزول آیه'''  
'''شأن نزول آیه'''  


یکی از سنت‌های رایج در [[عصر جاهلیت]] این بود که [[عرب‌ها]] پسرخوانده خود را همانند پسر [[حقیقی]] خود می‌پنداشتند. بر این اساس، پسرخوانده نیز از پدرخوانده خود [[ارث]] می‌برد و [[زن]] وی همانند عروس [[واقعی]] بر پدرخوانده [[حرام]] [[ابدی]] بود و او نمی‌توانست در صورت [[طلاق]] گرفتن [[همسر]] فرزندخوانده‌اش با وی [[ازدواج]] کند. [[اسلام]] این [[سنت]] را غلط دانست<ref>{{متن قرآن|ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ}} «آنان را به (نام) پدرانشان بخوانید، این نزد خداوند دادگرانه‌تر است» سوره احزاب، آیه ۵.</ref>. این سنت چنان در [[فرهنگ جاهلی]] نهادینه شده بود که عمل کردن برخلاف آن پذیرفته نبود و با واکنش شدید [[اجتماعی]] روبه‌رو می‌شد. برای همین، [[حکمت خداوند]] اقتضا کرد که این سنت جاهلی عملاً به دست خود [[پیامبر]]{{صل}} در ازدواج با همسر فرزند خوانده خود، ([[زید بن حارثه]]) شکسته شود تا پذیرش آن برای [[مسلمانان]] آسان شده و قطعیت پیدا کند و استمرار یابد. در چنین فضای [[فکری]] و [[فرهنگی]]، [[خداوند]] به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[وحی]] کرد که [[زید بن حارثه]] همسر خود را که [[زینب دختر جحش]] و عمه زاده پیامبر بود طلاق خواهد داد و تو با آن ازدواج خواهی کرد. روزی زید نزد پیامبر آمد و از قصد خود مبنی بر طلاق دادن همسرش خبر داد. پیامبر{{صل}} درحالی‌که از فرجام کار زید و همسرش [[آگاه]] بود، به وی توصیه کرد که همسر خود را طلاق ندهد و با رعایت [[تقوا]]، [[عدالت]] را درباره او رعایت کند. در چنین شرایطی [[آیه]] ۳۷ [[سوره احزاب]] نازل شد:  {{متن قرآن|وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ...}}<ref>سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>.
یکی از سنت‌های رایج در [[عصر جاهلیت]] این بود که [[عرب‌ها]] پسرخوانده خود را همانند پسر [[حقیقی]] خود می‌پنداشتند. بر این اساس، پسرخوانده نیز از پدرخوانده خود [[ارث]] می‌برد و [[زن]] وی همانند عروس واقعی بر پدرخوانده [[حرام]] [[ابدی]] بود و او نمی‌توانست در صورت [[طلاق]] گرفتن [[همسر]] فرزندخوانده‌اش با وی [[ازدواج]] کند. [[اسلام]] این [[سنت]] را غلط دانست<ref>{{متن قرآن|ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ}} «آنان را به (نام) پدرانشان بخوانید، این نزد خداوند دادگرانه‌تر است» سوره احزاب، آیه ۵.</ref>. این سنت چنان در [[فرهنگ جاهلی]] نهادینه شده بود که عمل کردن برخلاف آن پذیرفته نبود و با واکنش شدید [[اجتماعی]] روبه‌رو می‌شد. برای همین، [[حکمت خداوند]] اقتضا کرد که این سنت جاهلی عملاً به دست خود [[پیامبر]]{{صل}} در ازدواج با همسر فرزند خوانده خود، ([[زید بن حارثه]]) شکسته شود تا پذیرش آن برای [[مسلمانان]] آسان شده و قطعیت پیدا کند و استمرار یابد. در چنین فضای [[فکری]] و [[فرهنگی]]، [[خداوند]] به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[وحی]] کرد که [[زید بن حارثه]] همسر خود را که [[زینب دختر جحش]] و عمه زاده پیامبر بود طلاق خواهد داد و تو با آن ازدواج خواهی کرد. روزی زید نزد پیامبر آمد و از قصد خود مبنی بر طلاق دادن همسرش خبر داد. پیامبر{{صل}} درحالی‌که از فرجام کار زید و همسرش [[آگاه]] بود، به وی توصیه کرد که همسر خود را طلاق ندهد و با رعایت [[تقوا]]، [[عدالت]] را درباره او رعایت کند. در چنین شرایطی [[آیه]] ۳۷ [[سوره احزاب]] نازل شد:  {{متن قرآن|وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ...}}<ref>سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>.


'''پاسخ نخست:''' جمله {{متن قرآن|اللَّهُ مُبْدِيهِ}} بدین معناست که [[خداوند]] [[طلاق]] گرفتن [[زینب]] و [[ازدواج پیامبر]]{{صل}} را با وی به آن حضرت خبر داده بود و [[رسول خدا]] با [[آگاهی]] از این موضوع و پنهان داشتن آن به زید توصیه می‌کرد همسرش را طلاق ندهد. هراس پیامبر نیز به این دلیل بود که می‌ترسید مردم [[حکم خداوند]] مبنی بر [[ازدواج]] وی با [[همسر]] مطلقه پسرخوانده‌اش را نپذیرند و با [[مقاومت]] آنها مواجه شود زیرا [[پیامبر]]{{صل}} می‌خواست سنت‌شکنی کند و با این کار یکی از سنت‌های غلط رایج آن [[زمان]] را بشکند<ref>ر.ک: محمد بن جریر طبری، مجمع البیان، ج۷ - ۸ ص۴۶۷؛ شیخ طوسی، التبیان، ج۸، ص۳۴۲؛ علامه طباطبائی، المیزان، ج۱۶، ص۳۲۰؛ مصباح یزدی، راه و راهنما‌شناسی، ص۱۸۴.</ref>.<ref>دشمنان اسلام بر اساس این آیه داستان نادرستی را ساخته و پرداخته‌اند که عصمت پیامبر را زیر سوال می‌برد و از آنجایی که این داستان به دروغ به پیامبر نسبت داده شده و بطلان آن واضح است، از نقل آن خودداری کردیم و تنها به تفسیر صحیح آیه پرداختیم.</ref>.<ref>[[سید موسی هاشمی تنکابنی|هاشمی تنکابنی، سید موسی]]، [[عصمت ضرورت و آثار (کتاب)|عصمت ضرورت و آثار]]، ص ۲۳۶.</ref>
'''پاسخ نخست:''' جمله {{متن قرآن|اللَّهُ مُبْدِيهِ}} بدین معناست که [[خداوند]] [[طلاق]] گرفتن [[زینب]] و [[ازدواج پیامبر]]{{صل}} را با وی به آن حضرت خبر داده بود و [[رسول خدا]] با [[آگاهی]] از این موضوع و پنهان داشتن آن به زید توصیه می‌کرد همسرش را طلاق ندهد. هراس پیامبر نیز به این دلیل بود که می‌ترسید مردم [[حکم خداوند]] مبنی بر [[ازدواج]] وی با [[همسر]] مطلقه پسرخوانده‌اش را نپذیرند و با [[مقاومت]] آنها مواجه شود زیرا پیامبر{{صل}} می‌خواست سنت‌شکنی کند و با این کار یکی از سنت‌های غلط رایج آن [[زمان]] را بشکند<ref>ر.ک: محمد بن جریر طبری، مجمع البیان، ج۷ - ۸ ص۴۶۷؛ شیخ طوسی، التبیان، ج۸، ص۳۴۲؛ علامه طباطبائی، المیزان، ج۱۶، ص۳۲۰؛ مصباح یزدی، راه و راهنما‌شناسی، ص۱۸۴.</ref>.<ref>دشمنان اسلام بر اساس این آیه داستان نادرستی را ساخته و پرداخته‌اند که عصمت پیامبر را زیر سوال می‌برد و از آنجایی که این داستان به دروغ به پیامبر نسبت داده شده و بطلان آن واضح است، از نقل آن خودداری کردیم و تنها به تفسیر صحیح آیه پرداختیم.</ref>.<ref>[[سید موسی هاشمی تنکابنی|هاشمی تنکابنی، سید موسی]]، [[عصمت ضرورت و آثار (کتاب)|عصمت ضرورت و آثار]]، ص ۲۳۶.</ref>


'''پاسخ دوم: [[بیم]] حضرت در راستای [[رسالت]]''': با نگاهی به [[تفسیر]] بندهای این [[آیه]] و [[آیات]] پس از آن، می‌توان به مراد [[خداوند]] پی برد و راه را بر [[تفسیرها]] و برداشت‌های [[انحرافی]] بست. از [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ}}<ref>«همان کسانی که پیام‌های خداوند را می‌رسانند و از او می‌ترسند و از هیچ کس جز خدا نمی‌ترسند و حسابرسی را خداوند بسنده است» سوره احزاب، آیه ۳۹.</ref> چنین برداشت می‌شود که این بیم [[حضرت رسول]] {{صل}} جنبه شخصی نداشته، بلکه کاملاً در راستای اجرای [[رسالت الهی]] بوده است؛ چراکه اگر حضرت مأموریت خود را به اطلاع [[مردم]] می‌رساند، [[دشمنان]] با خرده‌گیری بر ایشان، تأثیر نامطلوبی بر [[قلب]] و [[دل]] افراد سست ایمان [[جامعه]] می‌گذاشتند و روند تکاملی [[ایمان]] آنان را دچار مشکل می‌کردند. بدیهی است چنین بیمی، به هیچ عنوان ناپسند نیست. این پاسخ، پاسخی درست و کامل است. بر اساس برخی [[روایات]]، زینب به دیگر [[همسران پیامبر]] {{صل}} فخر می‌فروخت که [[پیامبر]] {{صل}} شما را به ازدواج خود درآورده است؛ ولی ازدواج من با آن حضرت، از سوی خداوند انجام شده است<ref>{{عربی|زوجكن اهلوكن و زوجني الله من السماء}}؛ (عزالدین علی بن محمد بن محمد بن اثیر، الکامل فی التاریخ، تحقیق علی شیری، ج۲، ص۱۷۷).</ref>.<ref>[[جعفر انواری|انواری، جعفر]]، [[نور عصمت بر سیمای نبوت (کتاب)|نور عصمت بر سیمای نبوت]]، ص ۴۹۲-۵۰۵.</ref>
'''پاسخ دوم: [[بیم]] حضرت در راستای [[رسالت]]''': با نگاهی به [[تفسیر]] بندهای این آیه و آیات پس از آن، می‌توان به مراد [[خداوند]] پی برد و راه را بر [[تفسیرها]] و برداشت‌های [[انحرافی]] بست. از [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ}}<ref>«همان کسانی که پیام‌های خداوند را می‌رسانند و از او می‌ترسند و از هیچ کس جز خدا نمی‌ترسند و حسابرسی را خداوند بسنده است» سوره احزاب، آیه ۳۹.</ref> چنین برداشت می‌شود که این بیم [[حضرت رسول]] {{صل}} جنبه شخصی نداشته، بلکه کاملاً در راستای اجرای [[رسالت الهی]] بوده است؛ چراکه اگر حضرت مأموریت خود را به اطلاع [[مردم]] می‌رساند، [[دشمنان]] با خرده‌گیری بر ایشان، تأثیر نامطلوبی بر [[قلب]] و [[دل]] افراد سست ایمان [[جامعه]] می‌گذاشتند و روند تکاملی [[ایمان]] آنان را دچار مشکل می‌کردند. بدیهی است چنین بیمی، به هیچ عنوان ناپسند نیست. این پاسخ، پاسخی درست و کامل است. بر اساس برخی [[روایات]]، زینب به دیگر [[همسران پیامبر]] {{صل}} فخر می‌فروخت که [[پیامبر]] {{صل}} شما را به ازدواج خود درآورده است؛ ولی ازدواج من با آن حضرت، از سوی خداوند انجام شده است<ref>{{عربی|زوجكن اهلوكن و زوجني الله من السماء}}؛ (عزالدین علی بن محمد بن محمد بن اثیر، الکامل فی التاریخ، تحقیق علی شیری، ج۲، ص۱۷۷).</ref>.<ref>[[جعفر انواری|انواری، جعفر]]، [[نور عصمت بر سیمای نبوت (کتاب)|نور عصمت بر سیمای نبوت]]، ص ۴۹۲-۵۰۵.</ref>


=== خطاب مزمل و مدثر به [[پیامبر خاتم]] {{صل}} ===
=== خطاب مزمل و مدثر به [[پیامبر خاتم]] {{صل}} ===
۱۱۳٬۱۶۱

ویرایش