سوره مرسلات: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ مارس ۲۰۲۴
جز (جایگزینی متن - 'سوره الرحمان' به 'سوره الرحمان')
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سوره | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سوره مرسلات در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[سوره مرسلات در علوم قرآنی]]</div>


==مقدمه==
== مقدمه ==
هفتاد و هفتمین [[سوره]] [[قرآن]] و سی و سومین آن به ترتیب [[نزول]]، نازل شده در [[مکه]] با موضوع محوری [[رستاخیز]]، برخی ویژگی‌های آن و هشدار به تکذیب کنندگان [[قیامت]].
هفتاد و هفتمین [[سوره]] [[قرآن]] و سی و سومین آن به ترتیب نزول، نازل شده در [[مکه]] با موضوع محوری [[رستاخیز]]، برخی ویژگی‌های آن و هشدار به تکذیب کنندگان [[قیامت]].


نام سوره برگرفته از [[آیه]] اول آن است که با «مرسلات» آغاز شده و مراد از آن، فرشتگانی هستند که از سوی [[خداوند]] برای انجام امور مختلف، فرستاده می‌شوند. نام دیگر این سوره «[[عُرف]]» است و کلمات مرسلات و عُرف در نخستین آیه سوره به کار رفته است.
نام سوره برگرفته از [[آیه]] اول آن است که با «مرسلات» آغاز شده و مراد از آن، فرشتگانی هستند که از سوی [[خداوند]] برای انجام امور مختلف، فرستاده می‌شوند. نام دیگر این سوره «[[عُرف]]» است و کلمات مرسلات و عُرف در نخستین آیه سوره به کار رفته است.
خط ۱۰: خط ۸:
به نظر تمام [[مفسران]] دارای ۵۰ آیه است و ۱۸۱ کلمه و ۸۴۱ حرف دارد. از نظر حجم از سوره‌های «مفصّلات» و از سوره‌های نسبتاً کوچک است که قسمت پایانیِ جزء ۲۹ را تشکیل می‌دهد. دوازدهمین سوره‌ای است که با [[سوگند]] آغاز می‌شود (در ۵ آیه اول آن به پنج موضوع سوگند یاد می‌شود).
به نظر تمام [[مفسران]] دارای ۵۰ آیه است و ۱۸۱ کلمه و ۸۴۱ حرف دارد. از نظر حجم از سوره‌های «مفصّلات» و از سوره‌های نسبتاً کوچک است که قسمت پایانیِ جزء ۲۹ را تشکیل می‌دهد. دوازدهمین سوره‌ای است که با [[سوگند]] آغاز می‌شود (در ۵ آیه اول آن به پنج موضوع سوگند یاد می‌شود).


در این سوره آیه {{متن قرآن|وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره طور، آیه ۱۱.</ref>؛ ده بار در سراسر این سوره، به صورت ترجیع‌بند تکرار می‌شود، تأکید بر وقوع قیامت و [[نشانه‌ها]] و علایم وقوع آن، ذکر مواهب [[عظیم]] [[الهی]] برای [[بشر]]، توصیف [[اعمال]] و نشانه‌های مجرمین و متّقین و [[سرنوشت]] نهایی هر دو گروه از مضامین این سوره است. این سوره نظیر سوره‌های [[انبیاء]]، [[قمر]]، [[حج]]، واقعه، حاقّه، قیامت، نباء، تکویر، انفطار، انشقاق، غاشیة، قارعه و زلزال با [[آیات]] مربوط به [[معاد]] شروع شده است. چنانکه مانند سوره‌های فاطر، ذاریات و نازعات با سوگند به [[فرشتگان]] آغاز شده است<ref>تفسیر الجلالین، ص۷۸۴؛ دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ص۱۲۶۰.</ref>.
در این سوره آیه {{متن قرآن|وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره طور، آیه ۱۱.</ref>؛ ده بار در سراسر این سوره، به صورت ترجیع‌بند تکرار می‌شود، تأکید بر وقوع قیامت و [[نشانه‌ها]] و علایم وقوع آن، ذکر مواهب عظیم [[الهی]] برای [[بشر]]، توصیف [[اعمال]] و نشانه‌های مجرمین و متّقین و [[سرنوشت]] نهایی هر دو گروه از مضامین این سوره است. این سوره نظیر سوره‌های [[انبیاء]]، [[قمر]]، [[حج]]، واقعه، حاقّه، قیامت، نباء، تکویر، انفطار، انشقاق، غاشیة، قارعه و زلزال با [[آیات]] مربوط به [[معاد]] شروع شده است. چنانکه مانند سوره‌های فاطر، ذاریات و نازعات با سوگند به [[فرشتگان]] آغاز شده است<ref>تفسیر الجلالین، ص۷۸۴؛ دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ص۱۲۶۰.</ref>.


این سوره، نسبت به {{متن قرآن|يَوْمُ الْفَصْلِ}} که همان [[روز قیامت]] است هشدار داده و وقوع آن را تأکید می‌کند و این تأکید خود را با [[تهدید]] شدیدی نسبت به منکرین آن و [[انذار]] و [[تبشیر]] به دیگران توأم نموده، جانب تهدید را پیش از سایر مطالب تأکید می‌نماید، برای اینکه می‌‌بینیم ده مرتبه می‌فرماید: {{متن قرآن|وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره طور، آیه ۱۱.</ref>.
این سوره، نسبت به {{متن قرآن|يَوْمُ الْفَصْلِ}} که همان [[روز قیامت]] است هشدار داده و وقوع آن را تأکید می‌کند و این تأکید خود را با [[تهدید]] شدیدی نسبت به منکرین آن و [[انذار]] و [[تبشیر]] به دیگران توأم نموده، جانب تهدید را پیش از سایر مطالب تأکید می‌نماید، برای اینکه می‌‌بینیم ده مرتبه می‌فرماید: {{متن قرآن|وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره طور، آیه ۱۱.</ref>.
خط ۲۲: خط ۲۰:
سوره [[مبارکه]] مرسلات به ۴ بخش تقسیم می‌شود:
سوره [[مبارکه]] مرسلات به ۴ بخش تقسیم می‌شود:


بخش اول، آیات {{متن قرآن|وَالْمُرْسَلاتِ عُرْفًا فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا عُذْرًا أَوْ نُذْرًا إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ لِيَوْمِ الْفَصْلِ وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«سوگند به بادهای فرستاده پی در پی ، آنگاه به بادهای بسیار توفنده، و به بادهای گستراننده (ابرها)، آنگاه به جداسازان که نیک جدا می‌کنند. آنگاه به فرشتگان فرود آورنده وحی، برای اتمام حجّتی یا برای بیم دادنی؛ بی‌گمان آنچه به شما وعده می‌دهند، روی‌دادنی است. پس آنگاه که ستارگان فرو میرند، و آنگاه که آسمان را برشکافند. و آنگاه که کوه‌ها را برکنند. و آنگاه که برای پیامبران میقات نهند. برای کدام روز زمانشان داده‌اند؟ برای روز داوری، و تو چه دانی که روز داوری چیست؟ در چنین روزی، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۱-۱۵.</ref>
بخش اول، آیات {{متن قرآن|وَالْمُرْسَلاتِ عُرْفًا فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا عُذْرًا أَوْ نُذْرًا إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ لِيَوْمِ الْفَصْلِ وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«سوگند به بادهای فرستاده پی در پی، آنگاه به بادهای بسیار توفنده، و به بادهای گستراننده (ابرها)، آنگاه به جداسازان که نیک جدا می‌کنند. آنگاه به فرشتگان فرود آورنده وحی، برای اتمام حجّتی یا برای بیم دادنی؛ بی‌گمان آنچه به شما وعده می‌دهند، روی‌دادنی است. پس آنگاه که ستارگان فرو میرند، و آنگاه که آسمان را برشکافند. و آنگاه که کوه‌ها را برکنند. و آنگاه که برای پیامبران میقات نهند. برای کدام روز زمانشان داده‌اند؟ برای روز داوری، و تو چه دانی که روز داوری چیست؟ در چنین روزی، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۱-۱۵.</ref>


بخش دوم، آیات {{متن قرآن|أَلَمْ نُهْلِكِ الأَوَّلِينَ ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الآخِرِينَ كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاء مَّهِينٍ فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ أَلَمْ نَجْعَلِ الأَرْضَ كِفَاتًا أَحْيَاء وَأَمْوَاتًا وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاء فُرَاتًا وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ }}<ref>«آیا ما پیشینیان را از میان نبردیم؟ (که) سپس پسینیان را در پی آنان می‌فرستیم؟ بدین گونه ما با گناهکاران رفتار می‌کنیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! آیا شما را از آبی خوارمایه نیافریدیم؟ که آنگاه آن را در جایگاهی استوار نهادیم. تا اندازه‌ای معیّن، آنگاه به هنجار آوردیم و ما نیکو به هنجار آورنده‌ایم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! آیا زمین را فراگیر نکردیم؟ برای زندگان و مردگان، و در آن کوه‌هایی فرازمند پدید آوردیم و به شما آبی شیرین و گوارا نوشاندیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۱۶-۲۸.</ref>
بخش دوم، آیات {{متن قرآن|أَلَمْ نُهْلِكِ الأَوَّلِينَ ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الآخِرِينَ كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاء مَّهِينٍ فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ أَلَمْ نَجْعَلِ الأَرْضَ كِفَاتًا أَحْيَاء وَأَمْوَاتًا وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاء فُرَاتًا وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ }}<ref>«آیا ما پیشینیان را از میان نبردیم؟ (که) سپس پسینیان را در پی آنان می‌فرستیم؟ بدین گونه ما با گناهکاران رفتار می‌کنیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! آیا شما را از آبی خوارمایه نیافریدیم؟ که آنگاه آن را در جایگاهی استوار نهادیم. تا اندازه‌ای معیّن، آنگاه به هنجار آوردیم و ما نیکو به هنجار آورنده‌ایم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! آیا زمین را فراگیر نکردیم؟ برای زندگان و مردگان، و در آن کوه‌هایی فرازمند پدید آوردیم و به شما آبی شیرین و گوارا نوشاندیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۱۶-۲۸.</ref>


بخش سوم، آیات {{متن قرآن|انطَلِقُوا إِلَى مَا كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلاثِ شُعَبٍ لا ظَلِيلٍ وَلا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ إِنَّهَا تَرْمِي بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ هَذَا يَوْمُ لا يَنطِقُونَ وَلا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاكُمْ وَالأَوَّلِينَ فَإِن كَانَ لَكُمْ كَيْدٌ فَكِيدُونِ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَعُيُونٍ وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«اکنون) به سوی چیزی که دروغ می‌شمردید، روانه گردید. به سوی سایه سه شاخه‌ای روانه گردید، که نه سایه‌گستر است و نه از زبانه آتش باز می‌دارد. شراره‌هایی (بلند) چون کاخ، می‌افکند. گویی شترانی زردمویند. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! این روزی است که (ایشان) سخن سر نمی‌کنند، و به آنان اجازه نمی‌دهند که پوزش بخواهند، در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! این روز داوری است که شما و پیشینیان را گرد آوردیم. پس اگر نیرنگی دارید برای من به کار برید! در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! پرهیزگاران، بی‌گمان در سایه‌سارها و (کنار) چشمه‌سارهایی هستند؛ و میوه‌هایی که دلخواه آنهاست. بخورید و بیاشامید! گواراتان باد برای کارهایی که انجام می‌دادید. بی‌گمان این‌گونه ما به نیکوکاران پاداش می‌دهیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۲۹-۴۵.</ref>
بخش سوم، آیات {{متن قرآن|انطَلِقُوا إِلَى مَا كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلاثِ شُعَبٍ لا ظَلِيلٍ وَلا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ إِنَّهَا تَرْمِي بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ هَذَا يَوْمُ لا يَنطِقُونَ وَلا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاكُمْ وَالأَوَّلِينَ فَإِن كَانَ لَكُمْ كَيْدٌ فَكِيدُونِ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَعُيُونٍ وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«اکنون) به سوی چیزی که دروغ می‌شمردید، روانه گردید. به سوی سایه سه شاخه‌ای روانه گردید، که نه سایه‌گستر است و نه از زبانه آتش باز می‌دارد. شراره‌هایی (بلند) چون کاخ، می‌افکند. گویی شترانی زردمویند. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! این روزی است که (ایشان) سخن سر نمی‌کنند، و به آنان اجازه نمی‌دهند که پوزش بخواهند، در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! این روز داوری است که شما و پیشینیان را گرد آوردیم. پس اگر نیرنگی دارید برای من به کار برید! در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! پرهیزگاران، بی‌گمان در سایه‌سارها و (کنار) چشمه‌سارهایی هستند؛ و میوه‌هایی که دلخواه آنهاست. بخورید و بیاشامید! گواراتان باد برای کارهایی که انجام می‌دادید. بی‌گمان این‌گونه ما به نیکوکاران پاداش می‌دهیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۲۹-۴۵.</ref>


بخش چهارم، آیات {{متن قرآن|كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلا إِنَّكُم مُّجْرِمُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ }}<ref>«اینک، ای کافران در این جهان) بخورید و اندکی برخوردار گردید که شما گناهکارید. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! و چون به آنان می‌گویند نماز بگزارید، نمی‌گزارند. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! پس به کدام گفتار، پس از آن (قرآن) ایمان می‌آورند؟» سوره مرسلات، آیه ۴۶-۵۰.</ref>
بخش چهارم، آیات {{متن قرآن|كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلا إِنَّكُم مُّجْرِمُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ }}<ref>«اینک، ای کافران در این جهان) بخورید و اندکی برخوردار گردید که شما گناهکارید. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! و چون به آنان می‌گویند نماز بگزارید، نمی‌گزارند. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران! پس به کدام گفتار، پس از آن (قرآن) ایمان می‌آورند؟» سوره مرسلات، آیه ۴۶-۵۰.</ref>


'''وجه [[پیوستگی]] آیات بخش اول:''' [[آیه]] {{متن قرآن|وَالْمُرْسَلاتِ عُرْفًا فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا عُذْرًا أَوْ نُذْرًا }}<ref>«سوگند به بادهای فرستاده پی در پی، آنگاه به بادهای بسیار توفنده، و به بادهای گستراننده (ابرها)، آنگاه به جداسازان که نیک جدا می‌کنند. آنگاه به فرشتگان فرود آورنده وحی، برای اتمام حجّتی یا برای بیم دادنی» سوره مرسلات، آیه ۱-۶.</ref> [[سوگند]] است. آیه {{متن قرآن|إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ}}<ref>«بی‌گمان آنچه به شما وعده می‌دهند، روی‌دادنی است» سوره مرسلات، آیه ۷.</ref> در جواب سوگند. آیه {{متن قرآن|فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ لِيَوْمِ الْفَصْلِ وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«پس آنگاه که ستارگان فرو میرند، و آنگاه که آسمان را برشکافند. و آنگاه که کوه‌ها را برکنند. و آنگاه که برای پیامبران میقات نهند. برای کدام روز زمانشان داده‌اند؟ برای روز داوری، و تو چه دانی که روز داوری چیست؟ در چنین روزی، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۸-۱۵.</ref> مشخص می‌کند که {{متن قرآن|يَوْمِ الْفَصْلِ}}<ref>«برای روز داوری،» سوره مرسلات، آیه ۱۳.</ref>، [[زمان]] وقوع [[وعده‌های الهی]] و [[روز]] [[بیچارگی]] تکذیب کنندگان این وعده‌ها است.
'''وجه پیوستگی آیات بخش اول:''' [[آیه]] {{متن قرآن|وَالْمُرْسَلاتِ عُرْفًا فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا عُذْرًا أَوْ نُذْرًا }}<ref>«سوگند به بادهای فرستاده پی در پی، آنگاه به بادهای بسیار توفنده، و به بادهای گستراننده (ابرها)، آنگاه به جداسازان که نیک جدا می‌کنند. آنگاه به فرشتگان فرود آورنده وحی، برای اتمام حجّتی یا برای بیم دادنی» سوره مرسلات، آیه ۱-۶.</ref> [[سوگند]] است. آیه {{متن قرآن|إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ}}<ref>«بی‌گمان آنچه به شما وعده می‌دهند، روی‌دادنی است» سوره مرسلات، آیه ۷.</ref> در جواب سوگند. آیه {{متن قرآن|فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ لِيَوْمِ الْفَصْلِ وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«پس آنگاه که ستارگان فرو میرند، و آنگاه که آسمان را برشکافند. و آنگاه که کوه‌ها را برکنند. و آنگاه که برای پیامبران میقات نهند. برای کدام روز زمانشان داده‌اند؟ برای روز داوری، و تو چه دانی که روز داوری چیست؟ در چنین روزی، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۸-۱۵.</ref> مشخص می‌کند که {{متن قرآن|يَوْمِ الْفَصْلِ}}<ref>«برای روز داوری،» سوره مرسلات، آیه ۱۳.</ref>، [[زمان]] وقوع [[وعده‌های الهی]] و [[روز]] [[بیچارگی]] تکذیب کنندگان این وعده‌ها است.


علت جدایی بخش دوم از ما قبل:
علت جدایی بخش دوم از ما قبل:
#آیه {{متن قرآن|أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ}}<ref>«آیا ما پیشینیان را از میان نبردیم؟» سوره مرسلات، آیه ۱۶.</ref> [[ارتباط]] ادبی با آیات قبل ندارد.
# آیه {{متن قرآن|أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ}}<ref>«آیا ما پیشینیان را از میان نبردیم؟» سوره مرسلات، آیه ۱۶.</ref> [[ارتباط]] ادبی با آیات قبل ندارد.
#از ابتدای آیه {{متن قرآن|أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ}}<ref>«آیا ما پیشینیان را از میان نبردیم؟» سوره مرسلات، آیه ۱۶.</ref> [[سیر]] مفهومی جدیدی در زمینه [[احتجاج]] بر [[حقانیت]] وعده‌های الهی آغاز شده است.
# از ابتدای آیه {{متن قرآن|أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ}}<ref>«آیا ما پیشینیان را از میان نبردیم؟» سوره مرسلات، آیه ۱۶.</ref> [[سیر]] مفهومی جدیدی در زمینه [[احتجاج]] بر [[حقانیت]] وعده‌های الهی آغاز شده است.


'''وجه پیوستگی آیات بخش دوم:''' اسلوب مشترک {{متن قرآن|أَلَمْ...وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره طور، آیه ۱۱.</ref> در سه دسته {{متن قرآن|أَلَمْ نُهْلِكِ الأَوَّلِينَ ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الآخِرِينَ كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«آیا ما پیشینیان را از میان نبردیم؟ (که) سپس پسینیان را در پی آنان می‌فرستیم؟ بدین گونه ما با گناهکاران رفتار می‌کنیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۱۶-۱۹.</ref>، {{متن قرآن| أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاء مَّهِينٍ فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ }}<ref>«آیا شما را از آبی خوارمایه نیافریدیم؟ که آنگاه آن را در جایگاهی استوار نهادیم. تا اندازه‌ای معیّن، آنگاه به هنجار آوردیم و ما نیکو به هنجار آورنده‌ایم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۲۰-۲۴.</ref> و {{متن قرآن|أَلَمْ نَجْعَلِ الأَرْضَ كِفَاتًا أَحْيَاء وَأَمْوَاتًا وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاء فُرَاتًا وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ }}<ref>«آیا زمین را فراگیر نکردیم؟ برای زندگان و مردگان، و در آن کوه‌هایی فرازمند پدید آوردیم و به شما آبی شیرین و گوارا نوشاندیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۲۵-۲۸.</ref>، عامل اتصال سیاقی این آیات است. سه دسته پیش گفته، هر یک به نحوی احتجاج بر [[حقّانیت]] وعده‌های الهی است.
'''وجه پیوستگی آیات بخش دوم:''' اسلوب مشترک {{متن قرآن|أَلَمْ...وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره طور، آیه ۱۱.</ref> در سه دسته {{متن قرآن|أَلَمْ نُهْلِكِ الأَوَّلِينَ ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الآخِرِينَ كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«آیا ما پیشینیان را از میان نبردیم؟ (که) سپس پسینیان را در پی آنان می‌فرستیم؟ بدین گونه ما با گناهکاران رفتار می‌کنیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۱۶-۱۹.</ref>، {{متن قرآن| أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاء مَّهِينٍ فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ }}<ref>«آیا شما را از آبی خوارمایه نیافریدیم؟ که آنگاه آن را در جایگاهی استوار نهادیم. تا اندازه‌ای معیّن، آنگاه به هنجار آوردیم و ما نیکو به هنجار آورنده‌ایم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۲۰-۲۴.</ref> و {{متن قرآن|أَلَمْ نَجْعَلِ الأَرْضَ كِفَاتًا أَحْيَاء وَأَمْوَاتًا وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاء فُرَاتًا وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ }}<ref>«آیا زمین را فراگیر نکردیم؟ برای زندگان و مردگان، و در آن کوه‌هایی فرازمند پدید آوردیم و به شما آبی شیرین و گوارا نوشاندیم. در چنین روزی وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۲۵-۲۸.</ref>، عامل اتصال سیاقی این آیات است. سه دسته پیش گفته، هر یک به نحوی احتجاج بر [[حقّانیت]] وعده‌های الهی است.
خط ۴۳: خط ۴۱:


علت جدایی بخش چهارم از ماقبل:
علت جدایی بخش چهارم از ماقبل:
#آیه {{متن قرآن|كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ}}<ref>«(اینک، ای کافران در این جهان) بخورید و اندکی برخوردار گردید که شما گناهکارید» سوره مرسلات، آیه ۴۶.</ref> با آیات قبل اتّصال ادبی ندارد.
# آیه {{متن قرآن|كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ}}<ref>«(اینک، ای کافران در این جهان) بخورید و اندکی برخوردار گردید که شما گناهکارید» سوره مرسلات، آیه ۴۶.</ref> با آیات قبل اتّصال ادبی ندارد.
#سیر بیان عاقبت مجرمین و متّقین در [[آیه]] {{متن قرآن|وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۴۵.</ref> پایان یافته و از ابتدای آیه {{متن قرآن|كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ}}<ref>«(اینک، ای کافران در این جهان) بخورید و اندکی برخوردار گردید که شما گناهکارید» سوره مرسلات، آیه ۴۶.</ref> [[سیر]] جدیدی خطاب به [[مجرمان]] در [[دنیا]] آغاز شده است.
# سیر بیان عاقبت مجرمین و متّقین در [[آیه]] {{متن قرآن|وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«در آن روز، وای بر دروغ‌انگاران!» سوره مرسلات، آیه ۴۵.</ref> پایان یافته و از ابتدای آیه {{متن قرآن|كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ}}<ref>«(اینک، ای کافران در این جهان) بخورید و اندکی برخوردار گردید که شما گناهکارید» سوره مرسلات، آیه ۴۶.</ref> [[سیر]] جدیدی خطاب به [[مجرمان]] در [[دنیا]] آغاز شده است.


'''وجه [[پیوستگی]] [[آیات]] بخش چهارم:''' این آیات خطاب به مجرمان در دنیا آغاز شده و با بیان عدم [[خضوع]] ایشان و اظهار [[ناامیدی]] از [[ایمان]] آنها، وجه اشتراک سیاقهای این [[سوره]]، مقابله با [[تکذیب]] [[وعده‌های الهی]] در [[قرآن]] است<ref>جامعه مجازی تدبر در قرآن کریم.</ref>.<ref>[[سید سلمان صفوی|صفوی، سید سلمان]]، [[سوره مرسلات (مقاله)|مقاله «سوره مرسلات»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>
'''وجه پیوستگی [[آیات]] بخش چهارم:''' این آیات خطاب به مجرمان در دنیا آغاز شده و با بیان عدم [[خضوع]] ایشان و اظهار [[ناامیدی]] از [[ایمان]] آنها، وجه اشتراک سیاقهای این [[سوره]]، مقابله با [[تکذیب]] [[وعده‌های الهی]] در [[قرآن]] است<ref>جامعه مجازی تدبر در قرآن کریم.</ref>.<ref>[[سید سلمان صفوی|صفوی، سید سلمان]]، [[سوره مرسلات (مقاله)|مقاله «سوره مرسلات»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۶: خط ۵۴:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:سوره مرسلات]]
[[رده:سوره‌های قرآن]]
۱۱۷٬۲۸۴

ویرایش