ساقی کوثر: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
{{مدخل مرتبط
{{امامت}}
| موضوع مرتبط = القاب امام علی
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عنوان مدخل =  
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| مداخل مرتبط =  
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| پرسش مرتبط  = امام علی (پرسش)
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ساقی کوثر در حدیث]] | [[ساقی کوثر در عرفان اسلامی]]</div>
}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ساقی کوثر (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


کوثر یعنی خیر فراوان. به مقتضای روایات، حوضی است که در قیامت و در بهشت، مردم نیک و پیروان [[امام علی|علی]]{{ع}} از آن سیراب می‌شوند، [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} هم کنار آن خواهد بود و یکی از جاهایی است که در محشر، میعادگاه [[پیامبر]] با امّت خویش است. روایات، [[امام علی]]{{ع}} را ساقی مردم از آن حوض خوشگوار معرفی می‌کند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۰۲.</ref>.  
==مقدمه==
[[امام علی]]{{ع}}، نخستین کسی است که در [[قیامت]] بر [[حوض کوثر]] وارد می‌شود. [[پیامبر]] به او می‌فرمود: [ای علی] در [[آخرت]]، تو نزدیک‌ترین فرد به من هستی، و نخستین کسی هستی که در کنار حوض کوثر نزدم می‌آیی و نخستین فرد از امتم خواهی بود که به [[بهشت]] وارد می‌شوی<ref>تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۸۹ – ۲۹۰؛ ج۱۵، ص۴۳۳؛ ج۲۰، ص۴۹۱ - ۴۹۲؛ شیخ صدوق، الامالی، ص۱۵۶ ـ ۱۵۷؛ ری‌شهری، محمد، موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب{{ع}}، ج۸، ص۱۵۳ – ۱۵۷.</ref>. این منصب را [[پیامبر]] برای علی{{ع}} درخواست کرد و [[مستجاب]] شد<ref>خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۲۹۴، ح۲۸۰؛ احمد بن حنبل، فضائل الصحابه، ج۲، ص۶۶۱، ح۱۱۲۷؛ طبری، محب الدین ذخائر العقبی، ص۱۵۵.</ref>.


==مقدمه==
پیامبر خطاب به علی{{ع}} فرمود: «علی جانم! تو در دو [[جهان]] [[پرچمدار]] و صاحب حوض منی. [[دوستدار]] تو، به من [[محبت]] کرده و هر که با تو [[دشمنی]] ورزد، با من دشمنی کرده است»<ref>شیخ صدوق، الامالی، ص۱۱۶، ح۱۰۱؛ همو، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۹۴، ح۴۷؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸، ص۱۹، ح۵؛ ج۳۹، ص۲۱۱، ح۱؛ ج۴۰، ص۴، ح۷؛ خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۳۱۰، ح۳۰۸؛ تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۱۵، ص۳۰۹؛ ج۴، ص۱۰۱، ۱۰۷، ۲۷۰ – ۲۷۱.</ref>.
* در حدیث است: {{عربی|اندازه=155%|یا علیّ! أنت صاحبی علی الحوض غدا}}<ref>بحار الأنوار، ج ۳۹ ص ۹۳، نیز ص ۲۱۱</ref> یا علی! فردای قیامت کنار حوض، تو همراه منی. در دعای ندبه چنین است: {{عربی|اندازه=155%|و أنت غدا علی الحوض خلیفتی}}. در حدیثی [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] پنج ویژگی برای [[امام علی|علی]]{{ع}} برشمرده است، یکی هم ایستادن کنار حوض کوثر و سیراب‌کردن هرکس را از امّت که بشناسد: {{عربی|اندازه=155%|أمّا الثالثة فواقف علی عقر حوضی یسقی من عرف من امّتی}}<ref>بحار الأنوار، ج ۳۹ ص ۲۱۹، ح۱۳</ref>. در روایات دیگر از آن [[امام]] به عنوان نگهبان کوثر، امین [[پیامبر]] بر کوثر، جانشین [[پیامبر]] بر کوثر و ساقی کوثر هم یاد شده است. این لقب، در ادبیات شیعی و اشعار فارسی هم بازتاب گسترده‌ای دارد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۰۲.</ref>.
 
همچنین از پیامبر نقل است که فرمود: {{متن حدیث|يَا عَلِيُّ أَنْتَ صَاحِبِي عَلَى الْحَوْضِ غَداً وَ أَنْتَ صَاحِبِي فِي الْمَقَامِ الْمَحْمُودِ}}<ref>شیخ صدوق، الامالی، ص۴۱۱، ح۵۳۳؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۹، ص۹۳، ح۳.</ref>؛ «تو فردای [[قیامت]] بر سر [[حوض کوثر]] یاورم هستی و در مقام محمودْ یار و همراه منی».


== جستارهای وابسته ==
در [[صحیح بخاری]] درباره حوض کوثر روایاتی وجود دارد با این مضمون که پیامبر در قیامت، کنار حوض کوثر بر سینه [[اصحاب]] دستِ رد می‌زند و جز اندکی را به این دلیل که پس از پیامبر [[مرتد]] شدند، آب نمی‌دهد. اهمیت این [[حدیث]] آن‌گاه روشن می‌شود که با روایاتی مانند [[روایات]] زیر، مقایسه شود: هنگامی که اصحاب به سوی حوض می‌آیند، آنان را طرد می‌کنند. پیامبر به پیشگاه [[خدا]] عرض می‌کند: {{متن حدیث|يَا رَبِّ أَصْحَابِي‌؟}} «پروردگارا، اینان در زمره اصحابم بودند؟» پاسخ می‌آید که نمی‌دانی پس از رحلت تو چه کردند. چه [[بدعت‌ها]] پدید آوردند. اینان بی‌درنگ مرتد شدند و به [[جاهلیت]] و [[کفر]] بازگشتند<ref>بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ص۱۲۵۸ – ۱۲۶۰؛ مسلم نیشابوری، ابوالحسین، صحیح مسلم، ح۱۳۹۱، ۲۲۹۰، ۲۲۹۳، ۲۲۹۶، ۲۲۹۷.</ref>.


==منابع==
نکته دیگر در اهمیت این موضوع، هشدارهای [[پیامبر گرامی]] [[اسلامی]]{{صل}} است که می‌فرماید: «به [[خوش‌رفتاری]] با عترتم سفارش می‌کنم، و وعده‌گاه من و شما، [[حوض کوثر]] است»<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۴۲ - ۳۴۳؛ ابن حجر، الصواعق المحرقه، ج۲، ص۴۳۸.</ref>.<ref>[[علی مختاری|مختاری، علی]]، [[نام‌ها و لقب‌های امام علی (مقاله)| مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱۰]]، ص ۳۶۶.</ref>
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']].


==پانویس==
== منابع ==
{{یادآوری پانویس}}
{{منابع}}
{{پانویس2}}
# [[پرونده:1368108.jpg|22px]] [[علی مختاری|مختاری، علی]]، [[نام‌ها و لقب‌های امام علی (مقاله)| مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۱۰''']]
{{پایان منابع}}


{{امام علی}}
== پانویس ==
{{پانویس}}


[[رده:ساقی کوثر]]
[[رده:کنیه‌ها و لقب‌های امام علی]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۴

مقدمه

امام علیS، نخستین کسی است که در قیامت بر حوض کوثر وارد می‌شود. پیامبر به او می‌فرمود: [ای علی] در آخرت، تو نزدیک‌ترین فرد به من هستی، و نخستین کسی هستی که در کنار حوض کوثر نزدم می‌آیی و نخستین فرد از امتم خواهی بود که به بهشت وارد می‌شوی[۱]. این منصب را پیامبر برای علیS درخواست کرد و مستجاب شد[۲].

پیامبر خطاب به علیS فرمود: «علی جانم! تو در دو جهان پرچمدار و صاحب حوض منی. دوستدار تو، به من محبت کرده و هر که با تو دشمنی ورزد، با من دشمنی کرده است»[۳].

همچنین از پیامبر نقل است که فرمود: «يَا عَلِيُّ أَنْتَ صَاحِبِي عَلَى الْحَوْضِ غَداً وَ أَنْتَ صَاحِبِي فِي الْمَقَامِ الْمَحْمُودِ»[۴]؛ «تو فردای قیامت بر سر حوض کوثر یاورم هستی و در مقام محمودْ یار و همراه منی».

در صحیح بخاری درباره حوض کوثر روایاتی وجود دارد با این مضمون که پیامبر در قیامت، کنار حوض کوثر بر سینه اصحاب دستِ رد می‌زند و جز اندکی را به این دلیل که پس از پیامبر مرتد شدند، آب نمی‌دهد. اهمیت این حدیث آن‌گاه روشن می‌شود که با روایاتی مانند روایات زیر، مقایسه شود: هنگامی که اصحاب به سوی حوض می‌آیند، آنان را طرد می‌کنند. پیامبر به پیشگاه خدا عرض می‌کند: «يَا رَبِّ أَصْحَابِي‌؟» «پروردگارا، اینان در زمره اصحابم بودند؟» پاسخ می‌آید که نمی‌دانی پس از رحلت تو چه کردند. چه بدعت‌ها پدید آوردند. اینان بی‌درنگ مرتد شدند و به جاهلیت و کفر بازگشتند[۵].

نکته دیگر در اهمیت این موضوع، هشدارهای پیامبر گرامی اسلامیa است که می‌فرماید: «به خوش‌رفتاری با عترتم سفارش می‌کنم، و وعده‌گاه من و شما، حوض کوثر است»[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۸۹ – ۲۹۰؛ ج۱۵، ص۴۳۳؛ ج۲۰، ص۴۹۱ - ۴۹۲؛ شیخ صدوق، الامالی، ص۱۵۶ ـ ۱۵۷؛ ری‌شهری، محمد، موسوعة الامام علی بن ابی‌طالبS، ج۸، ص۱۵۳ – ۱۵۷.
  2. خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۲۹۴، ح۲۸۰؛ احمد بن حنبل، فضائل الصحابه، ج۲، ص۶۶۱، ح۱۱۲۷؛ طبری، محب الدین ذخائر العقبی، ص۱۵۵.
  3. شیخ صدوق، الامالی، ص۱۱۶، ح۱۰۱؛ همو، عیون اخبار الرضاS، ج۱، ص۲۹۴، ح۴۷؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸، ص۱۹، ح۵؛ ج۳۹، ص۲۱۱، ح۱؛ ج۴۰، ص۴، ح۷؛ خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۳۱۰، ح۳۰۸؛ تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۱۵، ص۳۰۹؛ ج۴، ص۱۰۱، ۱۰۷، ۲۷۰ – ۲۷۱.
  4. شیخ صدوق، الامالی، ص۴۱۱، ح۵۳۳؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۹، ص۹۳، ح۳.
  5. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ص۱۲۵۸ – ۱۲۶۰؛ مسلم نیشابوری، ابوالحسین، صحیح مسلم، ح۱۳۹۱، ۲۲۹۰، ۲۲۹۳، ۲۲۹۶، ۲۲۹۷.
  6. ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۴۲ - ۳۴۳؛ ابن حجر، الصواعق المحرقه، ج۲، ص۴۳۸.
  7. مختاری، علی، مقاله «نام‌ها و لقب‌های امام علی»، دانشنامه امام علی ج۱۰، ص ۳۶۶.