ادب در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = ادب | عنوان مدخل = ادب | مداخل مرتبط = ادب در لغت - ادب در قرآن - ادب در حدیث - ادب در نهج البلاغه - ادب در فقه اسلامی - ادب در معارف و سیره پیامبران - ادب در معارف و سیره نبوی - ادب در معارف و سیره فاطمی - ادب...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←آداب) |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==آداب== | ==آداب== | ||
این واژه جمع «[[ادب]]» است که در لغت به معنای [[فرهنگ]]، [[دانش]]، | این واژه جمع «[[ادب]]» است که در لغت به معنای [[فرهنگ]]، [[دانش]]، هنر، [[حسن معاشرت]] و حسن محضر است. این واژه اصطلاحاً علومی همچون لغت، صرف، نحو، معانی، بیان، [[بدیع]]، عروض، قافیه، [[قوانین]] خط، قوانین قرائت، اشتقاق و [[شعر]] را در بر می‌گیرد<ref>معین، فرهنگ فارسی، واژه «ادب».</ref>. واژه ادب آنگاه که در کنار واژه [[اخلاق]] به کار می‌رود، به معنای نمودهای بیرونی صفات و خصلت‌های [[اخلاقی]] است. به دیگر بیان، اخلاق از اوصاف [[روح]] است، ولی [[آداب]] از اوصاف [[اعمال]] و کارهای [[آدمی]]، بدین بیان، خصلت‌های اخلاقی درونی، منشأ بروز رفتارهای بیرونی می‌گردد، اما شکل این [[رفتارها]] که اصطلاحاً آداب نامیده می‌شود، ممکن است با توجه به [[زمان]]، مکان یا شرایط مختلف [[تغییر]] یابد؛ در حالی که خصلت‌های اخلاقی همواره ثابت‌اند. مثلاً [[احترام]] نهادن به افراد [[جامعه]] پیوسته به عنوان اصلی اخلاقی مطرح است، ولی شیوه احترام نهادن در زمانها یا [[جوامع]] گوناگون متفاوت است. این کار در برخی جوامع نیز با برداشتن کلاه، و در پاره‌ای از جوامع نیز با دست نهادن روی سینه انجام می‌گیرد. از سویی می‌باید دانست که آداب الزاماً متناسب با خصلت‌های اخلاقی نیست و ممکن است به رفتارهای غیراخلاقی نیز آداب اطلاق شود<ref>[[محمد رضا جباری|جباری، محمد رضا]]، [[سیره اخلاقی پیامبر اعظم - جباری (کتاب)|سیره اخلاقی پیامبر اعظم]]، ص ۴۳.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:ادب]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ادب است. ادب از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ادب در لغت - ادب در قرآن - ادب در حدیث - ادب در نهج البلاغه - ادب در فقه اسلامی - ادب در معارف و سیره پیامبران - ادب در معارف و سیره نبوی - ادب در معارف و سیره فاطمی - ادب در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردآداب
این واژه جمع «ادب» است که در لغت به معنای فرهنگ، دانش، هنر، حسن معاشرت و حسن محضر است. این واژه اصطلاحاً علومی همچون لغت، صرف، نحو، معانی، بیان، بدیع، عروض، قافیه، قوانین خط، قوانین قرائت، اشتقاق و شعر را در بر می‌گیرد[۱]. واژه ادب آنگاه که در کنار واژه اخلاق به کار می‌رود، به معنای نمودهای بیرونی صفات و خصلت‌های اخلاقی است. به دیگر بیان، اخلاق از اوصاف روح است، ولی آداب از اوصاف اعمال و کارهای آدمی، بدین بیان، خصلت‌های اخلاقی درونی، منشأ بروز رفتارهای بیرونی می‌گردد، اما شکل این رفتارها که اصطلاحاً آداب نامیده می‌شود، ممکن است با توجه به زمان، مکان یا شرایط مختلف تغییر یابد؛ در حالی که خصلت‌های اخلاقی همواره ثابت‌اند. مثلاً احترام نهادن به افراد جامعه پیوسته به عنوان اصلی اخلاقی مطرح است، ولی شیوه احترام نهادن در زمانها یا جوامع گوناگون متفاوت است. این کار در برخی جوامع نیز با برداشتن کلاه، و در پاره‌ای از جوامع نیز با دست نهادن روی سینه انجام می‌گیرد. از سویی می‌باید دانست که آداب الزاماً متناسب با خصلت‌های اخلاقی نیست و ممکن است به رفتارهای غیراخلاقی نیز آداب اطلاق شود[۲].
منابع
پانویس
- ↑ معین، فرهنگ فارسی، واژه «ادب».
- ↑ جباری، محمد رضا، سیره اخلاقی پیامبر اعظم، ص ۴۳.