|
|
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}} | | {{مدخل مرتبط |
| {{امامت}}
| | | موضوع مرتبط = سخن‌چینی |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| | | عنوان مدخل = سخن‌چینی |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[سخن‌چینی]]''' است. "'''سخن‌چینی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| | | مداخل مرتبط = [[سخن‌چینی در قرآن]] - [[سخن‌چینی در نهج البلاغه]] - [[سخن‌چینی در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[نفی سخن‌چینی در معارف و سیره نبوی]] |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| | | پرسش مرتبط = |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[سخن‌چینی در قرآن]] | [[سخن‌چینی در حدیث]] | [[سخن‌چینی در نهج البلاغه]] | [[سخن‌چینی در معارف دعا و زیارات]] | [[سخن‌چینی در اخلاق اسلامی]]</div>
| | }} |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[سخن‌چینی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
|
| |
|
| ==مقدمه== | | == نمامی و [[سخن‌چینی]] == |
| [[نمامی]] و [[سخن‌چینی]]
| | واژه “نم” به معنای [[سخن‌چینی]] و [[سخن گفتن]] برای ایجاد اختلاف است و نمیمة به معنای سخن‌چینی و دوبه‌هم‌زنی می‌باشد و در [[قرآن]] {{متن قرآن|هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}}<ref>«خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی» سوره قلم، آیه ۱۱.</ref> به کار رفته است<ref>حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۲۵.</ref>. نمیم به معنای خبری است که نقل شده و در آن [[فساد]] هست<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۱۲، ص۲۵۷.</ref>. واژه دیگری که برای آن به کار می‌رود “قنات” به معنای [[سخن‌چین]] است<ref>محمد بن حسن ابن درید، جمهرة اللغة، ج۱، ص۱۷۱.</ref>. |
| واژه “نم” به معنای سخن‌چینی و [[سخن گفتن]] برای [[ایجاد اختلاف]] است و نمیمة به معنای سخن‌چینی و دوبه‌هم‌زنی می‌باشد و در [[قرآن]] {{متن قرآن|هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}}<ref>«خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی» سوره قلم، آیه ۱۱.</ref> به کار رفته است<ref>حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۲۵.</ref>. نمیم به معنای خبری است که نقل شده و در آن [[فساد]] هست<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۱۲، ص۲۵۷.</ref>. واژه دیگری که برای آن به کار می‌رود “قنات” به معنای [[سخن‌چین]] است<ref>محمد بن حسن ابن درید، جمهرة اللغة، ج۱، ص۱۷۱.</ref>. | |
| [[علامه طباطبایی]] در توضیح واژه مذکور می‌نویسد: مشاء بنمیم به معنای [[سعایت]] و دوبه‌هم‌زنی است، و مشاء به معنای نقل کننده سخنان کسانی نزد کسان دیگر به منظور فساد و تیرگی [[روابط]] است<ref>سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۶۲۱.</ref>.
| |
| سخن‌چینی از [[افعال]] ناپسندی است که پیامدهای زیان‌باری در بین اعضای [[جامعه]] دارد. در هر جامعه، معمولاً کسانی هستند که به بهانه‌های مختلف و به اغراض و انگیزه‌های گوناگون همچون ارضای تمایل‌های بیمارگون، [[اختلاف‌افکنی]]، تشدید [[مخاصمه‌ها]] و فاصله‌ها، ایجاد ذهنیت‌های منفی، [[توطئه]]، [[انتقام]]، [[تخریب]] شخصیت‌ها، [[افشای]] [[اسرار]] و... به این کار دست می‌زنند. گفتنی است در [[سوره قلم]] به عنوان تنها مستند [[قرآنی]] کنش “نمامی”، واژه {{متن قرآن|مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}} به معنای سخن‌چینی فعال به صورت صیغه [[مبالغه]] ذکر شده است.
| |
|
| |
|
| [[شهید مطهری]] در توضیح {{متن قرآن|مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}} می‌نویسد: قرآن نمی‌فرماید: نمام. تعبیرش این است: {{متن قرآن|مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}} مثل اینکه در اینجا نوعی سخن‌چینی را که [[پست‌ترین]] نوع آن است بیان می‌کند و آن اینکه [[انسان]] حرفی را در جایی از کسی می‌شنود، آن [[قدر]] به کار سخن‌چینی حریص است که این طور نیست که بعد از مدتی با آن شخص دیگر [برخورد می‌کند و آن حرف را می‌گوید، بلکه] فوراً [[کفش]] و [[لباس]] می‌پوشد و [[راه]] می‌افتد که برود این خبر را به او بدهد، کاری ندارد غیر از اینکه همین را به او بگوید، یعنی برای او این کار آن‌قدر [[هدف]] است که هیچ کاری ندارد جز اینکه [[راه]] بیفتد برای همین کار. این دیگر [[پست‌ترین]] نوع [[سخن‌چینی]] است. [[نمامی]] در [[شریعت اسلام]] بسیار [[مذموم]] است<ref>مرتضی مطهری، آشنایی با قرآن، ج۸، ص۲۶۶-۲۶۸؛ برای آگاهی بیشتر از زمینه‌های روحی فاعلان و آثار و تبعات اجتماعی مخرب این عمل، ر.ک: محسن فیض کاشانی، المهجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۵-۲۸۲؛ ناصر مکارم شیرازی و با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، اخلاق در قرآن، ج۳، ص۲۹۵-۳۱۱.</ref>. | | [[علامه طباطبایی]] در توضیح واژه مذکور می‌نویسد: مشاء بنمیم به معنای [[سعایت]] و دوبه‌هم‌زنی است، و مشاء به معنای نقل کننده سخنان کسانی نزد کسان دیگر به منظور فساد و تیرگی روابط است<ref>سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۶۲۱.</ref>. |
|
| |
|
| ==[[آیات قرآنی]] مرتبط==
| | سخن‌چینی از [[افعال]] ناپسندی است که پیامدهای زیان‌باری در بین اعضای [[جامعه]] دارد. در هر جامعه، معمولاً کسانی هستند که به بهانه‌های مختلف و به اغراض و انگیزه‌های گوناگون همچون ارضای تمایل‌های بیمارگون، اختلاف‌افکنی، تشدید مخاصمه‌ها و فاصله‌ها، ایجاد ذهنیت‌های منفی، [[توطئه]]، [[انتقام]]، تخریب شخصیت‌ها، افشای [[اسرار]] و... به این کار دست می‌زنند. گفتنی است در [[سوره قلم]] به عنوان تنها مستند [[قرآنی]] کنش “نمامی”، واژه {{متن قرآن|مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}} به معنای سخن‌چینی فعال به صورت صیغه مبالغه ذکر شده است. |
| #[[نهی]] از [[متابعت]] نمامان [[فرومایه]]: {{متن قرآن|وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ * هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}}<ref>«و از هر سوگندخواره فرومایه‌ای فرمان مبر! * خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی» سوره قلم، آیه۱۰-۱۱.</ref>.<ref>سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین، ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم، ص ۲۷۱.</ref>
| |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته ==
| | [[شهید مطهری]] در توضیح {{متن قرآن|مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}} می‌نویسد: قرآن نمی‌فرماید: نمام. تعبیرش این است: {{متن قرآن|مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}} مثل اینکه در اینجا نوعی سخن‌چینی را که پست‌ترین نوع آن است بیان می‌کند و آن اینکه [[انسان]] حرفی را در جایی از کسی می‌شنود، آن [[قدر]] به کار سخن‌چینی [[حریص]] است که این طور نیست که بعد از مدتی با آن شخص دیگر [برخورد می‌کند و آن حرف را می‌گوید، بلکه] فوراً کفش و [[لباس]] می‌پوشد و راه می‌افتد که برود این خبر را به او بدهد، کاری ندارد غیر از اینکه همین را به او بگوید، یعنی برای او این کار آن‌قدر [[هدف]] است که هیچ کاری ندارد جز اینکه راه بیفتد برای همین کار. این دیگر پست‌ترین نوع [[سخن‌چینی]] است. نمامی در [[شریعت اسلام]] بسیار مذموم است<ref>مرتضی مطهری، آشنایی با قرآن، ج۸، ص۲۶۶-۲۶۸؛ برای آگاهی بیشتر از زمینه‌های روحی فاعلان و آثار و تبعات اجتماعی مخرب این عمل، ر. ک: محسن فیض کاشانی، المهجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۵-۲۸۲؛ ناصر مکارم شیرازی و با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، اخلاق در قرآن، ج۳، ص۲۹۵-۳۱۱.</ref>. |
|
| |
|
| ==منابع== | | == [[آیات قرآنی]] مرتبط == |
| | # [[نهی]] از متابعت نمامان [[فرومایه]]: {{متن قرآن|وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ * هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ}}<ref>«و از هر سوگندخواره فرومایه‌ای فرمان مبر! * خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی» سوره قلم، آیه۱۰-۱۱.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۲۷۱.</ref> |
| | |
| | == منابع == |
| | {{منابع}} |
| # [[پرونده:1100695.jpg|22px]] [[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|'''ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم''']] | | # [[پرونده:1100695.jpg|22px]] [[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|'''ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم''']] |
| | {{پایان منابع}} |
| | |
| | == پانویس == |
| | {{پانویس}} |
|
| |
|
| ==پانویس==
| | {{ارزش‌های اجتماعی}} |
| {{پانویس2}} | |
|
| |
|
| [[رده:سخن‌چینی]] | | [[رده:سخن‌چینی]] |
| [[رده:مدخل]]
| |
| {{ارزش‌های اجتماعی}}
| |
