امام حسین در زمان پیامبر خاتم: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[امام حسین در زمان پیامبر خاتم در حدیث]] - [[امام حسین در زمان پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی]] - [[امام حسین در زمان پیامبر خاتم در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سرگذشت زندگی امام حسین | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[امام حسین در زمان پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
==مقدمه==
{{همچنین|سرگذشت زندگی امام حسین}}
{{همچنین|سرگذشت زندگی امام حسین}}
[[امام حسین]]{{ع}} در میان [[جامعه اسلامی]] و [[مسلمانان]] در همان [[زمان]]، دارای شخصیت خاصی بود؛ چراکه [[فرزند فاطمه زهرا]]{{س}} بود و از این‌رو فرزند [[رسول خدا]]{{صل}} نیز نامیده می‌شد. این دو [[بزرگوار]] (حسن و حسین{{عم}}) به سبب [[محبت]] ویژه رسول خدا{{صل}} و کلمات [[ارزشمندی]] که حضرت درباره آنان فرموده بود، مورد توجه ویژه همه [[مسلمین]] قرار داشتند. در اینجا به نمونه‌هایی از کلمات و برخوردهای محبت‌آمیز رسول خدا{{صل}} با آن حضرت توجه می‌کنیم:
[[امام حسین]]{{ع}} در میان [[جامعه اسلامی]] و [[مسلمانان]] در همان [[زمان]]، دارای شخصیت خاصی بود؛ چراکه [[فرزند فاطمه زهرا]]{{س}} بود و از این‌رو فرزند [[رسول خدا]]{{صل}} نیز نامیده می‌شد. این دو بزرگوار (حسن و حسین{{عم}}) به سبب [[محبت]] ویژه رسول خدا{{صل}} و کلمات ارزشمندی که حضرت درباره آنان فرموده بود، مورد توجه ویژه همه [[مسلمین]] قرار داشتند. در اینجا به نمونه‌هایی از کلمات و برخوردهای محبت‌آمیز رسول خدا{{صل}} با آن حضرت توجه می‌کنیم:


۱. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} درباره [[امام حسن]] و امام حسین{{عم}} این جمله معروف را فرمود:
۱. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} درباره [[امام حسن]] و امام حسین{{عم}} این جمله معروف را فرمود: {{متن حدیث|الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ}}؛ «حسن و حسین [[سرور]] [[جوانان]] بهشتند»<ref>این حدیث با تعبیرات مختلف در منابع سنی و شیعه نقل شده است از جمله: مسند احمد، ج۳، ص۳، ۶۲، ۶۴ و ۸۲؛ سنن ترمذی، ج۵، ص۳۲۱؛ مستدرک حاکم، ج۳، ص۱۶۷؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۱، ۲۵، ۱۲۴، ۱۹۱- ۱۹۲.</ref>.
{{متن حدیث|الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ}}؛ «حسن و حسین [[سرور]] [[جوانان]] بهشتند»<ref>این حدیث با تعبیرات مختلف در منابع سنی و شیعه نقل شده است از جمله: مسند احمد، ج۳، ص۳، ۶۲، ۶۴ و ۸۲؛ سنن ترمذی، ج۵، ص۳۲۱؛ مستدرک حاکم، ج۳، ص۱۶۷؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۱، ۲۵، ۱۲۴، ۱۹۱- ۱۹۲.</ref>.


۲. در [[حدیث]] دیگری آمده است که: گروهی با رسول خدا{{صل}} به مهمانی می‌رفتند، آن حضرت پیشاپیش آن جمع حرکت می‌کرد. در اثنای راه، حسین{{ع}} را دید. رسول خدا{{صل}} خواست او را در آغوش بگیرد، ولی حسین{{ع}} به این سو و آن سو می‌دوید؛ [[پیامبر]]{{صل}} از [[مشاهده]] این حالت [[تبسم]] کرد، تا آن‌که او را در آغوش گرفته، یک دست خود را به پشت سر او و دست دیگر را به زیر چانه او نهاد و لب‌های مبارکش را بر لب‌های حسین{{ع}} قرار داد، بوسه زد و فرمود:
۲. در [[حدیث]] دیگری آمده است که: گروهی با رسول خدا{{صل}} به مهمانی می‌رفتند، آن حضرت پیشاپیش آن جمع حرکت می‌کرد. در اثنای راه، حسین{{ع}} را دید. رسول خدا{{صل}} خواست او را در آغوش بگیرد، ولی حسین{{ع}} به این سو و آن سو می‌دوید؛ [[پیامبر]]{{صل}} از مشاهده این حالت [[تبسم]] کرد، تا آن‌که او را در آغوش گرفته، یک دست خود را به پشت سر او و دست دیگر را به زیر چانه او نهاد و لب‌های مبارکش را بر لب‌های حسین{{ع}} قرار داد، بوسه زد و فرمود: {{متن حدیث|حُسَيْنٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ حُسَيْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْناً}}؛ «حسین از من است و من از حسینم. هر کس حسین را [[دوست]] دارد، [[خداوند]] وی را دوست می‌دارد»<ref>مسند احمد، ج۴، ص۱۷۲؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۱؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج۳، ص۲۲۶.</ref>.
{{متن حدیث|حُسَيْنٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ حُسَيْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْناً}}؛ «حسین از من است و من از حسینم. هر کس حسین را [[دوست]] دارد، [[خداوند]] وی را دوست می‌دارد»<ref>مسند احمد، ج۴، ص۱۷۲؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۱؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج۳، ص۲۲۶.</ref>.


۳. رسول خدا{{صل}} حسن و حسین{{عم}} را بر روی شانه خود سوار می‌کرد و با خواندن اشعاری به آنان محبت می‌نمود<ref>کنز العمال، ج۱۳، ص۶۶۴، ۶۶۶ و ۶۶۷؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۸۵- ۲۸۶.</ref>.
۳. رسول خدا{{صل}} حسن و حسین{{عم}} را بر روی شانه خود سوار می‌کرد و با خواندن اشعاری به آنان محبت می‌نمود<ref>کنز العمال، ج۱۳، ص۶۶۴، ۶۶۶ و ۶۶۷؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۸۵- ۲۸۶.</ref> و گاه [[رسول خدا]]{{صل}} بر [[منبر]] [[خطبه]] می‌خواند و با دیدن حسن و حسین{{عم}} از منبر فرود می‌آمد و در برابر چشم همگان آنها را در آغوش می‌گرفت و به آنان [[محبت]] می‌کرد (تا جایگاه آن دو را به همگان بفهماند)<ref>بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۸۴.</ref>؛ و گاه در پاسخ این سؤال که کدام یک از افراد [[خانواده]]، نزد شما محبوب‌تر است؟ می‌فرمود: «حسن و حسین{{عم}}» و همواره آن دو را می‌بویید و به (سینه) خویش می‌چسبانید<ref>{{متن حدیث|سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ أَيُّ أَهْلِ بَيْتِكَ أَحَبُّ إِلَيْكَ؟ قَالَ: الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ کَانَ يَشُمُّهُمَا وَ يَضُمُّهُمَا إِلَيْهِ}}؛ (سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۳۸۲).</ref>.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها (کتاب)|عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها]]، ص ۴۲.</ref>
و گاه [[رسول خدا]]{{صل}} بر [[منبر]] [[خطبه]] می‌خواند و با دیدن حسن و حسین{{عم}} از منبر فرود می‌آمد و در برابر چشم همگان آنها را در آغوش می‌گرفت و به آنان [[محبت]] می‌کرد (تا جایگاه آن دو را به همگان بفهماند)<ref>بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۸۴.</ref>؛ و گاه در پاسخ این سؤال که کدام یک از افراد [[خانواده]]، نزد شما محبوب‌تر است؟ می‌فرمود: «حسن و حسین{{عم}}» و همواره آن دو را می‌بویید و به (سینه) خویش می‌چسبانید<ref>{{متن حدیث|سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ أَيُّ أَهْلِ بَيْتِكَ أَحَبُّ إِلَيْكَ؟ قَالَ: الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ کَانَ يَشُمُّهُمَا وَ يَضُمُّهُمَا إِلَيْهِ}}؛ (سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۳۸۲).</ref>.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها (کتاب)|عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها]] ص ۴۲.</ref>
 
== مقدمه ==
[[خانواده علی]] و [[فاطمه]] و فرزندانش {{عم}} در [[زمان]] حیات [[نبی اکرم]] {{صل}} و در [[رسالت]] [[اسلامی]]، بسیار گسترده و از معانی و مفاهیم ژرفی برخوردار بود؛ زیرا این [[خانه]] در [[آینده]] [[رسالت الهی]] را در خود جای می‌داد و سنگینی بار [[خلافت]] و [[مسئولیت]] [[حراست]] از [[دین]] و [[امت]] را به دوش می‌کشید.
 
طبیعی بود که این خانه از [[باران]] مهر و [[محبّت]] و [[مراقبت]] و [[الطاف]] پدرانه نبی اکرم {{صل}} از سهمی به‌سزا و بهره‌ای فوق‌العاده برخوردار باشد. [[رسول خدا]] همه توش و توان خود را به کار برد تا درخت [[خجسته]] و [[مبارک]] خویش را در [[خانه علی]] آبیاری و [[صبح و شام]] از آن مراقبت نماید و در تبیین این امر که [[سرنوشت]] امت در گرو [[سلامت]] این خانواده و [[اطاعت]] از اعضای آن است بکوشد، چنان که این معنا در این فرموده‌اش به خوبی جلوه‌گر است:
{{متن حدیث|إِنَّ عَلِيّاً رَايَةُ الْهُدَى بَعْدِي وَ إِمَامُ أَوْلِيَائِي وَ نُورُ مَنْ أَطَاعَنِي}}<ref>«علی، پس از من پرچم هدایت، پیشوای دوستدارانم و نور پیروان من است» حلیة الأولیاء، ص۶۷؛ نظم درر السمطین، ص۱۱۴؛ تاریخ ابن عساکر، ج۲، ص۱۸۹، ح۶۸۰؛ مقتل خوارزمی، ج۱، ص۴۳؛ جامع الجوامع سیوطی، ج۶، ص۳۹۶؛ منتخب الکنز، ج۶، ص۹۵۳، ح۲۵۳۹؛ فصول المهمه ابن صباغ، ص۱۰۷؛ تاریخ الخلفای سیوطی، ص۱۷۳؛ مجمع الزوائد، ج۹، ص۱۳۵؛ کنز العمال، ج۵، ص۱۵۳؛ صحیح ترمذی، ج۵، ص۳۲۸، ح۳۸۷۴؛ أسد الغابه، ج۲، ص۱۲.</ref>.
از همان زمان که [[گیتی]] به [[نور]] ولادت [[حسین]] {{ع}} منوّر گشت، در [[دل]] نبی‌ اکرم [[مقام]] و منزلتی والا و در دوران رسالت الهی جایگاه برجسته‌ای یافت.
 
[[پیامبر عظیم الشأن اسلام]] {{صل}} این نوزاد جدید را، در آینده، [[وارث]] رسالت یافت که امت را پس از [[کژی]] و در جا زدن، به تحرک واداشته و دین و [[آیین الهی]] را پس از [[انحراف]] و محو شدن، به [[اصلاح]] خواهد آورد و [[سنّت]] را پس از [[تباهی]] و [[تغییر]] و تبدیل، زنده می‌سازد. وی در آینده‌ای نه چندان دور به [[فرمان]] [[خدای متعال]] به [[مسئولیت‌های امامت]] و رسالتی که خاتم [[رسالت‌ها]] به شمار می‌آمد، کاملاً [[آگاهی]] می‌یافت و خود در این زمینه می‌فرماید:
[[حسن]] و [[حسین]] [[فرزندان]] منند، کسی که [[دوستدار]] آنان باشد مرا [[دوست]] داشته است و هر کس دوستدار من باشد [[خدا]] او را دوست دارد، و هرکس دوستدارش خدا باشد، او را وارد [[بهشت]] می‌گرداند و آن‌کس که با آن‌دو [[دشمنی]] کند، با من دشمنی کرده و هرکس با من دشمنی نماید، خدا با او دشمنی می‌کند و کسی که خدا با او دشمنی کند، او را وارد [[آتش دوزخ]] می‌کند<ref>مستدرک حاکم، ج۳، ص۱۶۶؛ تاریخ ابن عساکر، بیان حالات امام حسین {{ع}}؛ اعلام الوری، ج۱، ص۴۳۲.</ref>.
آیا [[دوستی]] و [[محبّت]]، چیزی جز مقدمه [[اطاعت]] و [[پذیرش ولایت]] است؟ بلکه هر دو ثمره دوستی و محبت‌اند.
 
[[پیامبر اکرم]] {{صل}} برای [[گریه]] [[امام حسین]] {{ع}} متأثّر می‌شد و او را در [[بیداری]] و [[خواب]] نوازش می‌کرد و به [[مادر]] پاکدامنش [[فاطمه]] {{س}} سفارش می‌فرمود که فرزند [[خجسته]] و دلبندش را [[غرق]] مهر و [[عشق]] و [[محبت]] سازد<ref>مجمع الزوائد، ج۹، ص۲۰۱؛ سیر اعلام النبلاء، ج۱، ص۱۹۳؛ ذخائر العقبی، ص۱۴۳.</ref>.
 
آن‌گاه که حسین {{ع}} [[راه رفتن]] آموخت و به آمدوشد پرداخت، [[نبی اکرم]] کوشید با توجه دادن [[مردم]] به او فضای لازم را مهیّا کند تا [[امت]]، [[جانشینی]] [[فرزند پیامبر]] را بر خود پذیرا شوند. بارها اتفاق می‌افتاد که [[رسول اکرم]] {{صل}} [[سجده]] [[نماز]] خود را بدان سبب که حسین بر پشت او سوار بود، طولانی‌ می‌ساخت، تا بدین وسیله مراتب علاقه و محبت و نیز [[مقام]] و [[منزلت]] وی را به [[مسلمانان]] بنمایاند و چه بسیار اتفاق می‌افتاد که [[پیامبر خدا]] {{صل}} شتابان سخنان خویش را قطع می‌کرد و فرزند دلبندش را که به سمت او می‌آمد و گاهی می‌لغزید و به [[زمین]] می‌خورد، دربر می‌گرفت و او را با خود بر فراز [[منبر]] می‌برد<ref>مسند احمد، ج۵، ص۳۵۴؛ اعلام الوری، ج۱، ص۴۳۱؛ کنز العمال، ج۷، ص۱۶۷؛ صحیح ترمذی، ج۵، ص۶۱۶، ح۳۷۷۴.</ref>. امور یاد شده همه، دلیل بر جایگاه برجسته و نقش ارزنده آن بزرگوار در [[آینده]] [[امت]]، تلقی می‌شد.
 
زمانی که [[مسیحیان نجران]] حضور [[پیامبر اکرم]] شرفیاب شدند و در مورد [[دعوت]] آن [[حضرت]] به [[اسلام]] و [[اعتقاد]] به [[یکتاپرستی]] [[خالص]] با وی به بحث و مناقشه پرداختند و با اینکه [[حق]] بر ایشان روشن گشت، از [[پذیرفتن]] آن سر باز زدند و [[خداوند]] [[فرمان]] [[مباهله]] داد، [[رسول اکرم]] {{صل}} به اتفاق افرادی که در [[تقوا]] و [[شایستگی]] برجسته‌ترین انسان‌های روی [[زمین]] و در [[مقام]] و جایگاه محبوب‌ترین آنان در پیشگاه [[خدا]] به شمار می‌آمدند، یعنی [[علی]] و [[فاطمه]] و [[حسن]] و [[حسین]] {{عم}} به سوی مسیحیان نجران رفت تا به همراه این جمع با [[کفر]] پیشگان و [[مشرکان]] و [[کج‌اندیشان]]، مباهله کند. و در همان [[زمان]]- با این کار نشان داد که آنان [[خاندان]] [[نبوت]] به شمار آمده و [[رسالت]] اسلام به وجود آنها برپاست و گذشت و [[بخشش]] آنان به خاطر [[آرمان]] و اعتقاد، پایانی ندارد<ref>مسند احمد، ج۱، ص۱۸۵؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل، فضائل علی، ج۲، ص۳۶۰؛ صحیح ترمذی، ج۴، ص۲۹۳، ح۲۰۸۵.</ref>.
[[مسیحیان]] با [[مشاهده]] چهره‌هایی درخشان و [[نورانی]] از پرتو [[توحید]] و [[عصمت]]، از انجام مباهله منصرف شدند و پذیرا گشتند با [[پستی]] و [[ذلّت]] [[جزیه]] بپردازند.
 
برهه کوتاهی را که [[امام حسین]] {{ع}} در کنار جدّ بزرگوارش رسول اکرم {{صل}} سپری کرد از مهم‌ترین و [[زیباترین]] مقاطع کل [[تاریخ اسلام]]، به شمار می‌آید. [[نبی]] [[پیشوایان]] اکرم {{صل}} در این برهه پایه و اساس [[دولت]] [[مبارک]] خویش را [[تحکیم]] بخشید و ساختارش را براساس [[علم]] و [[دانش]] و [[ایمان]] بنا نهاد، [[سپاهیان]] [[شرک]] را به [[شکست]] وا داشت پایگاه‌ها و مراکز کفر و [[الحاد]] را [[درهم]] کوبید و پیروزی‌های شگفت‌انگیزی پیاپی بر [[رسول خدا]] {{صل}} و [[یاران]] وفادارش، رو آورد و [[مردم]] دسته‌دسته به [[دین]] و [[آیین الهی]] می‌گرویدند.
در اوج این پیروزی‌ها، [[مسلمانان]] با [[مصیبت]] جانسوز [[رحلت نبی اکرم]] روبرو شدند، [[غم]] و [[اندوه]] بر [[مسلمانان]] به ویژه [[خاندان]] آن بزرگوار که فاجعه دردناک و [[مصیبت]] بزرگ از دست دادن [[رسول خدا]] {{صل}} آنان را از پای در آورده بود، سایه‌افکن شد.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۵ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۵]] ص۷۷.</ref>
 
== [[میراث پیامبر]] به [[حسنین]] {{عم}}‌==
هنگامی که بانوی [[بانوان]] [[جهان]] به نزدیک بودن [[رحلت]] جانسوز [[پدر]] بزرگوارش پی برد، فرزندانش [[حسن]] و [[حسین]] {{ع}} را نزد آن بزرگوار آورد و عرضه داشت:
ای رسول خدا! این عزیزان [[فرزندان]] تواند، چیزی برای آنان به [[میراث]] بگذار، رسول خدا {{صل}} فرمود: [[عظمت]] و شوکتم را به حسن و [[شجاعت]] و بخششم را به حسین برای میراث نهادم<ref>بحار الانوار، ج۴۳، ص۲۶۳؛ مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۴۵۶؛ نظم درر السمطین، ص۲۱۲.</ref><ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۵ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۵]] ص۸۰.</ref>
 
== سفارش [[پیامبر]] درباره نوادگانش‌==
[[پیامبر اکرم]] {{صل}} سه [[روز]] قبل از رحلت خود، [[امام علی]] {{ع}} را به توجه و [[مراقبت]] از حسنین {{عم}} سفارش کرد و به او فرمود:
[[درود]] بر تو ای پدر دو دسته گل خوشبو! تو را به مراقبت و توجه به دو دسته گل‌ دنیایی‌ام سفارش می‌کنم، به زودی دو ارکان زندگی‌ات [[درهم]] می‌شکند و [[خداوند]] [[جانشین]] من بر تو خواهد بود.
 
و با [[رحلت رسول خدا]] {{صل}}، [[علی]] {{ع}} فرمود: این حادثه یکی از دو رکنی است که پیامبر به من خبر داد.
آن‌گاه که [[فاطمه زهرا]] {{س}} [[دنیا]] را [[وداع]] گفت علی {{ع}} فرمود: مصیبت زهرا، دومین رکنی است که رسول خدا از درهم شکستن آن مرا [[آگاه]] ساخت<ref>بحار الانوار، ج۴۳، ص۲۶۲.</ref><ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۵ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۵]] ص۸۱.</ref>
 
== سوز و گداز پیامبر در مورد حسین {{ع}}‌==
زمانی که [[رسول اکرم]] {{صل}} از [[بیماری]] [[رنج]] می‌برد و در آستانه [[احتضار]] قرار گرفته بود، [[امام حسین]] {{ع}} حضورش شرفیاب شد، وقتی چشم پیامبر به حسین افتاد، او را در آغوش کشید و فرمود: مرا با [[یزید]] چه کار؟! روز خوش نبیند. پس از گفتن این سخن مدتی طولانی از هوش رفت، هنگامی که به هوش آمد، [[حسین]] را [[غرق]] بوسه ساخت و از چشمانش [[باران]] [[اشک]] جاری بود و می‌فرمود: {{متن حدیث|أَمَا إِنَّ لِي وَ لِقَاتِلِكَ مُقَاماً بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}<ref>«من در پیشگاه خدای عز و جل با قاتل تو مخاصمه خواهم کرد» حیاة الامام الحسن باقر شریف قرشی، ج۱، ص۲۱۸، به نقل از مثیر الاحزان.</ref>.
 
در آخرین لحظات [[عمر]] [[شریف]] [[نبی اکرم]] {{صل}} [[امام حسن]] و [[امام حسین]] با چشمانی اشکبار خود را روی [[بدن]] [[مبارک]] [[رسول خدا]] افکندند و [[پیامبر]] آن‌دو را غرق بوسه نمود، [[پدر]] بزرگوارشان [[امیر مؤمنان]] {{ع}} خواست آن‌دو را از بدن [[مطهّر]] رسول خدا {{صل}} دور سازد، که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[راضی]] نشد و فرمود: آن‌دو را به خود واگذار از من توشه برگیرند و من نیز از آنان توشه برگیرم زیرا دیری نمی‌پاید پس از من‌ برایشان حوادث [[ناگواری]] رخ خواهد داد<ref>مقتل خوارزمی، ج۱، ص۱۱۴.</ref>.
 
سپس رو به عیادت‌کنندگان خود کرد و فرمود: {{متن حدیث|قَدْ خَلَّفْتُ فِيكُمْ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي، فَالْمُضَيِّعُ لِكِتَابِ اللَّهِ كَالْمُضَيِّعِ لِسُنَّتِي، وَ الْمُضَيِّعُ لِسُنَّتِي كَالْمُضَيِّعِ لِعِتْرَتِي، أَنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}}<ref>«کتاب الهی و عترت و اهل بیت خویش را میانتان به ودیعه نهادم، آن‌کس که از قرآن دست بردارد، از سنّتم دست برداشته و آن‌که از سنّتم دست بردارد عترتم را رها ساخته است، این دو از یکدیگر جدایی‌ناپذیرند تا در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند» مقتل خوارزمی، ج۱، ص۱۱۴.</ref><ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۵ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۵]] ص۸۱.</ref>
 
==امام حسین در زمان پیامبر==
[[امام حسین]]{{ع}} سالهای نخستین [[عمر]] خویش را، زیر نظر [[مقام نبوت]] و [[رسالت]] و در دامان [[مقام عصمت]] و [[طهارت]] سپری کرد. در این دوران، حسین{{ع}} افزون بر بهره‌مندی از مهر و [[عطوفت]] پدر و مادر، از [[عنایت ویژه]] جدش [[رسول خدا]] {{صل}}‌ نیز برخوردار بود. این توجه خاص [[پیامبر]]{{صل}} نسبت به [[نور]] دیده خویش، از همان آغازین روزهای ولادت، به صورتهای مختلف، نمایان بود. [[اذان]] و اقامه گفتن در گوش راست و چپ نام‌گذاری حضرت به «حسین»، [[عقیقه]] کردن، خواندن [[تعویذ]]،<ref>ابن سعد، «ترجمة الحسین و مقتله»، تراثنا، ش۱۰، ص۱۸. حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، تحقیق المجمع العالمی لاهل البیت، ج۳، ص۲۱۲.</ref> قرار دادن زبان یا انگشت خود در دهان او و مکیدن آن، و خبر دادن از این موضوع که [[خداوند]] [[مقام امامت]] را تنها در [[نسل حسین]] قرار داده است<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، تحقیق یوسف البقاعی، ج۳، ص۱۵۵.</ref> و... حاکی از آن بود که پیامبر به نوه‌اش، [[عشق]] و علاقه‌ای خاصی داشته است.
 
یکی از حوادث مهم [[تاریخ]] زندگانی [[حسین بن علی]]{{ع}} در سالهای پایانی [[عمر پیامبر]]، شرکت حضرت در «[[مباهله]]» جدش با گروهی از [[مسیحیان نجران]] است که وقتی [[اسقف]] آنان دید [[پیامبری]] با خاندانش، یعنی علی{{ع}}، [[حضرت زهرا]]{{عم}}، حسن و حسین تنها برای مباهله آمده‌اند، از مباهله خودداری کرد.<ref>القشیری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، تحقیق احمد عمر هاشم و موسی شاهین لاشین، ج۴، ص۱۸۸۳. قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ج۲، ص۴۱. قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ج۱، ص۳۱۹. قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، ج۲، ص۲۲۴.</ref> از [[عایشه]] نقل شده<ref>بغدادی، ابن سعد، «ترجمة الحسین ومقتله»، فصلنامه تراثنا، ش۱۰، ص۱۳۹-۱۴۰. یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۸۳-۸۲. شیخ مفید، الارشاد، تحقیق مؤسسة ال البیت، ج۱، ص۱۶۶-۱۶۸.</ref> که رسول خدا در [[روز]] مباهله، علی، [[زهرا]] و [[حسنین]] را زیر عبای مشکی رنگ خط دار خویش جمع کرده، این [[آیه]] را [[تلاوت]] فرمود: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«و در خانه‌هایتان آرام گیرید و چون خویش‌آرایی دوره جاهلیت نخستین خویش‌آرایی مکنید و نماز بپا دارید و زکات بپردازید و از خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کنید؛ جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> همانا [[خداوند]] می‌خواهد از شما [[خاندان]] ([[پیامبر]]) [[پلیدی]] را ببرد و به شما [[پاکی]] کامل ارزانی دارد».
حضور حسین به همراه [[برادر]] در این حادثه [[تاریخی]] و قرار گرفتن آن دو در زمره «[[اصحاب کساء]]»، نشان دیگری بر بزرگی، اعتبار و [[حقانیت]] آنان بود. در واقع [[رسول خدا]] خواست در این برهه از مصاف [[حق و باطل]]، اوصیای خویش را که همیشه مدار و محور [[حق]] و [[حقیقت]] هستند، به [[مسلمانان]] و [[مسیحیان]] بشناساند.<ref>[[مهدی پیشوایی|پیشوایی، مهدی]]، [[مقتل جامع سیدالشهداء ج۱ (کتاب)|مقتل جامع سیدالشهداء ج۱]] ص ۱۵۶.</ref>
 
==[[جایگاه امام حسین]] نزد [[پیامبر]]==
[[عشق]] و علاقه خاص پیامبر{{صل}} به حسین{{ع}} و جایگاه خاص و [[منزلت]] [[شخصیت]] ایشان نزد [[رسول خدا]]، آن چنان بود که از روزی که آن [[بزرگوار]] [[چشم]] به سرای هستی گشود، خود را در دامان پر مهر و [[عطوفت]] جدش یافت.
 
[[عنایت ویژه]] و اظهار محبت‌های فراوان پیامبر{{صل}} به فرزند دختر خود، بر همه [[اصحاب]] نمایان بود؛ چراکه آن حضرت می‌کوشید با جملات و تعابیر متعدد و رفتارهای مختلف، [[مردم]] را از علاقه خود به [[حسنین]]{{عم}} به [[آگاه]] کند تا شاید بتواند جلوی بیمهری‌ها، [[ستم‌ها]] و [[حق]] کشی‌هایی را که در [[آینده]] نزدیک در حق [[اهل]] بیتش روا خواهند داشت، گرفته، [[مسلمانان]] را به تلاش در [[حمایت]] از [[خاندان وحی]] و [[پیروی]] از [[سیره]] آنان وادارد. این تلاشها در معرفی جایگاه و منزلت حسین{{ع}}، در [[اخبار]] فراوانی که در [[منابع حدیثی شیعه]] و [[سنی]] از رسول خدا نقل شده، به خوبی نمایان است.<ref>[[مهدی پیشوایی|پیشوایی، مهدی]]، [[مقتل جامع سیدالشهداء ج۱ (کتاب)|مقتل جامع سیدالشهداء ج۱]] ص ۱۶۳-۱۶۷.</ref>
 
===[[روایات پیامبر]] در [[منزلت اهل بیت]]===
این [[روایات]] را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
#سخنانی که رسول خدا درباره [[مقام]] و موقعیت [[اهل بیت]] (که یکی از آنان حسین{{ع}} است) بیان کرده است؛
#احادیثی که درباره [[مناقب]] و جایگاه حسنین که از نظر پیامبر{{صل}} نقل شده است؛
#روایاتی که در خصوص مقام و منزلت حسین از منظر [[رسول اکرم]]، وارد شده است.<ref>محمدی ری شهری، محمد، اهل البیت فی الکتاب والسنة، تحقیق دارالحدیث. باقر شریف قرشی، حیاة الامام الحسین بن علی، ج۱، ص۷۷-۸۵.</ref>.<ref>[[مهدی پیشوایی|پیشوایی، مهدی]]، [[مقتل جامع سیدالشهداء ج۱ (کتاب)|مقتل جامع سیدالشهداء ج۱]] ص ۱۶۳-۱۶۷.</ref>
 
===روایاتی در منزلت حسنین===
برخی از روایات دسته دوم که درباره مناقب و منزلت حسنین که از [[پیامبری]] رسیده، چنین است:
#روایاتی که در آن رسول خدا، حسنین به را دو گل خوش بوی خویش در این [[دنیا]] خوانده است؛ این [[حدیث]] با تعابیر مختلف نقل شده است؛ برای نمونه، {{متن حدیث|... إنَّ الحَسَنَ وَالحُسَينَ هُما رَيحانَتايَ}}.<ref>حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الساته، ج۳، ص۲۲۰-۲۲۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۶۲، ص۳۱۵-۳۱۹.</ref>
#اخباری که در آن [[رسول خاتم]]، حسن و حسین را دو آقا و [[سرور جوانان بهشت]] خوانده است؛ {{متن حدیث|... الحَسَنُ و الحُسَیْنُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ}}.<ref>حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الساته، ج۳، ص۲۶۳-۲۶۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۳۱۹.</ref>
#احادیثی که در آن [[پیامبر]]{{صل}} [[دوست داشتن]] حسن و حسین را دوست داشتن خویش و [[دشمنی]] با آن دو را دشمنی با خود می‌داند؛ برای نمونه:{{متن حدیث|... مَن أحبَّ الحسن والحُسين فقد أحبَّني، ومَن أبغضهما فقد أبغضني}}.<ref>حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الساته، ج۳، ص۲۵۲</ref>
#روایاتی که [[حسنین]] را دو [[امام]] معرفی می‌کند؛ چه [[قیام]] و [[مبارزه مسلحانه]] کنند و چه [[صلح]]؛ {{متن حدیث|... الحَسَنُ و الحُسَينُ إمامانِ قاما أو قَعَدا}}.<ref>شیخ صدوق، علال الشرایع، ج۱، باب ۱۵۹، ص۲۱۱. شیخ مفید، الارشاد، تحقیق مؤسسة آل البیت، ج۲، ص۳۰. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۴، ص۲.</ref>
#اخباری که حسنین{{عم}} را محبوبترین افراد [[اهل بیت]] نزد پیامبر ({{صل}}) معرفی می‌کند؛ {{عربی|عن انس بن مالک یقول: سئل رسول الله‌ ای اهل بیتک احب الیک؟ قال: الحسن و الحسین...}}.<ref>حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، تحقیق المجمع العالمی لاهل البیت، ج۳، ص۲۴۷.</ref>
#احادیثی که دو [[فرزند امیرالمؤمنین]] را [[زینت]] دهنده [[بهشت]] می‌خواند؛ {{متن حدیث|عن عقبة بن عامر قال قال رسول الله: لما استقر اهل الجنة فی الجنة قالت الجنة: یا رب الیس وعدتنی ان تزیننی برکتین من ارکانک؟ قال: الم ازینک بالحسن والحسین؟ قال فماسات الجنة میسا کما تمیس العروس}}.<ref>حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، تحقیق المجمع العالمی لاهل البیت، ج۳، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref>
#روایاتی که از قول [[رسول خدا]]، این دو [[برادر]] را بهترین [[مردم]] از لحاظ [[نسب]] [[مادری]]، پدری، جدا و [[جده]] معرفی می‌کند. {{متن حدیث|قال رسول الله معاشر المسلمين الا ادلكم علي خيرالناس جدا و جدة؟ قالوا بلي يا رسول الله، قال: الحسن و الحسين جدهما رسول الله خاتم المرسلين وجدتهما خديجة بنت خويلد سيدة نساء اهل الجنة، الا الكم علي خيرالناس غنا وعتة؟ قالوا: بلي يا رسول الله، قال: الحسن والحسين عمهما جعفر بن ابي طالب وعمتهما‌ام هاني بنت ابي طالب، ايها الناس الا ادلكم علي خير الناس خالا وخالة؟ قالوا: بلي يا رسول الله، قال: الحسن والحسين خالهما القاسم بن رسول الله وخالتهما زينب بنت رسول الله، ثم قال: اللهم انك تعلم ان الحسن والحسين في الجنة وعمهما في الجنة وعمتهما في الجنة ومن احبهما في الجنة ومن ابغضهما في النار}}.<ref>حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، تحقیق المجمع العالمی لاهل البیت، ج۳، ص۲۳۱.</ref>.<ref>[[مهدی پیشوایی|پیشوایی، مهدی]]، [[مقتل جامع سیدالشهداء ج۱ (کتاب)|مقتل جامع سیدالشهداء ج۱]] ص ۱۶۳-۱۶۷.</ref>
 
===روایاتی در [[منزلت امام]] حسین===
اما بعضی از روایاتی که درباره جایگاه و [[منزلت]] [[حسین بن علی]]{{ع}} به نزد [[پیامبر]] رسیده، چنین است:
#«حسین از من است و من از حسین؛ [[خدا]] [[دوستدار]] حسین را [[دوست]] بدارد»؛ {{متن حدیث|...حسين مني و أنا من حسين، احب الله من احب حسين..}}<ref>حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، تحقیق المجمع العالمی لاهل البیت، ج۳، ص۳۲۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۳۱۶.</ref>
# [[جابر بن عبدالله]] گفت: «هرکسی می‌خواهد به [[سرور اهل بهشت]] نظر کند، به این شخص - یعنی به حسین بن علی - نگاه کند. سپس گفت: من این را از [[رسول خدا]] شنیدم»؛ {{عربی|من احب أن ينظر الي سيد شباب اهل الجنة فلينظر الي هنا - يعني الحسين بن علي - قال سمعته من رسول الله}}.<ref>حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، تحقیق المجمع العالمی لاهل البیت، ج۳، ص۲۶۴.</ref>
# [[خذیفة بن یمان]] می‌گوید: من دیدم که پیامبر دست حسین را گرفته و فرمود: «ای [[مردم]]، این حسین بن علی است؛ او را بشناسید. [[سوگند]] به آنکه جانم در دست او است، حسین و دوستدارانش و دوستدار دوستدارانش در [[بهشت]] جای دارند»؛ {{عربی|عن خذيقة بن اليمان، رايت النبي آخذا بيد الحسين بن علي وهو يقول يا ايها الناس، هذا الحسين بن علي فاغرفوه، فوالذي نفسي بيده انه لفي الجنة و محبيه في الجنة و محيي محبيه في الجنة...}}.<ref>شیخ صدوق، الامالی، تحقیق قسم الدراسات الاسلامیه مؤسسة البعثه، مجلس۸۷، ح۴، ص۶۹۳.</ref>
# [[سلمان فارسی]] می‌گوید: حضور [[پیامبر]] رسیدم، در حالی که حسین بر روی زانویش نشسته بود و [[رسول خدا]] به وی [[خیره]] شده و بین دو چشم او را می‌بوسید. حضرت خطاب به حسین فرمود: «تو آقا و بزرگ، فرزند مهتری؛ تو [[امام]]، فرزند امام و [[برادر]] امام و پدر امامانی؛ تو [[حجت خدا]]، فرزند حجت خدا، و پدر حجت‌های نه گانه [[خداوند]] از [[ذریه]] خود هستی که نهمین آنان [[قائم]] ایشان خواهد بود»؛.<ref>هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، تحقیق محمدباقر انصاری زنجانی، ص۴۶۱. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، تحقیق محمد سماوی، ج۱، ص۱۴۶. ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، تحقیق یوسف البقاعی، ج۳، ص۲۲۶. قندوزی حنفی، ینابیع المودة، تحقیق سیدعلی جمال اشرف حسینی، ج۲، ص۴۴، ص۳۱۶؛ ج۳، ص۳۹۴.</ref>
# [[امام جواد]]{{ع}} از پدرانش و آنان از [[حسین بن علی]] به نقل کرده‌اند که آن حضرت فرمود: [[ابی بن کعب]] نزد رسول خدا بود که من وارد شدم. رسول خدا به من فرمود: آفرین بر تو‌ای [[اباعبدالله]]! ‌ای [[زینت]] [[آسمان‌ها]] و [[زمین]]! ابی بن کعب گفت: ‌ای رسول خدا؛ چگونه کسی جز تو، زینت [[آسمانها]] و زمین تواند بود؟ پیامبر فرمود: ‌ای ابی، [[سوگند]] به آنکه مرا به [[حق]] به [[پیامبری]] برانگیخته، به [[راستی]] که حسین بن علی، در آسمانها بزرگتر از آن است که در زمین شناخته می‌شود. به راستی بر سمت راست [[عرش]] خدای نوشته شده است: حسین، [[چراغ هدایت]] و [[کشتی نجات]]، پیشوای [[نیکی]] و [[برکت]] و [[عزت]] و [[افتخار]] و دریای [[دانش]] و گنج است. (چرا چنین نباشد) و حال اینکه [[خدای عزیز]] و جلیل، در صلب او، [[نسل]] [[پاک]] و [[پاکیزه]] و بابرکتی را قرار داده است که پیش از آنکه آفریده‌ای در رحم‌های [[زنان]] و آبی در صلب مردان بوده باشد، یا شب و روزی موجود باشد، این نسل [[آفریده]] شده بود..<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، تصحیح علی اکبر غفاری، ص۲۶۵. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، تصحیح حسین اعلمی، ج۲، باب۳۱، ص۶۲.</ref>
این [[اخبار]] و [[روایات]] بسیاری از این قبیل که از [[قول پیامبر]] نقل شده است، اهمیت [[مقام]] و [[منزلت]] این [[امام]] را نزد [[پیامبر]] می‌رساند.<ref>[[مهدی پیشوایی|پیشوایی، مهدی]]، [[مقتل جامع سیدالشهداء ج۱ (کتاب)|مقتل جامع سیدالشهداء ج۱]] ص ۱۶۳-۱۶۷.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:151919.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۵ (کتاب)|'''پیشوایان هدایت ج۵''']]
# [[پرونده:1100843.jpg|22px]] [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها (کتاب)|'''عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها''']]
# [[پرونده:IM010599.jpg|22px]] [[مهدی پیشوایی|پیشوایی، مهدی]]، [[مقتل جامع سیدالشهداء ج۱ (کتاب)|'''مقتل جامع سیدالشهداء ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۹۸: خط ۱۹:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:امام حسین در زمان پیامبر خاتم]]
[[رده:امام حسین]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۵

این مدخل زیرشاخهٔ بحث سرگذشت زندگی امام حسین است. امام حسین در زمان پیامبر خاتم از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: امام حسین در زمان پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

همچنین ببینید: سرگذشت زندگی امام حسین

امام حسین(ع) در میان جامعه اسلامی و مسلمانان در همان زمان، دارای شخصیت خاصی بود؛ چراکه فرزند فاطمه زهرا(س) بود و از این‌رو فرزند رسول خدا(ص) نیز نامیده می‌شد. این دو بزرگوار (حسن و حسین(ع)) به سبب محبت ویژه رسول خدا(ص) و کلمات ارزشمندی که حضرت درباره آنان فرموده بود، مورد توجه ویژه همه مسلمین قرار داشتند. در اینجا به نمونه‌هایی از کلمات و برخوردهای محبت‌آمیز رسول خدا(ص) با آن حضرت توجه می‌کنیم:

۱. رسول گرامی اسلام(ص) درباره امام حسن و امام حسین(ع) این جمله معروف را فرمود: «الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ»؛ «حسن و حسین سرور جوانان بهشتند»[۱].

۲. در حدیث دیگری آمده است که: گروهی با رسول خدا(ص) به مهمانی می‌رفتند، آن حضرت پیشاپیش آن جمع حرکت می‌کرد. در اثنای راه، حسین(ع) را دید. رسول خدا(ص) خواست او را در آغوش بگیرد، ولی حسین(ع) به این سو و آن سو می‌دوید؛ پیامبر(ص) از مشاهده این حالت تبسم کرد، تا آن‌که او را در آغوش گرفته، یک دست خود را به پشت سر او و دست دیگر را به زیر چانه او نهاد و لب‌های مبارکش را بر لب‌های حسین(ع) قرار داد، بوسه زد و فرمود: «حُسَيْنٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ حُسَيْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْناً»؛ «حسین از من است و من از حسینم. هر کس حسین را دوست دارد، خداوند وی را دوست می‌دارد»[۲].

۳. رسول خدا(ص) حسن و حسین(ع) را بر روی شانه خود سوار می‌کرد و با خواندن اشعاری به آنان محبت می‌نمود[۳] و گاه رسول خدا(ص) بر منبر خطبه می‌خواند و با دیدن حسن و حسین(ع) از منبر فرود می‌آمد و در برابر چشم همگان آنها را در آغوش می‌گرفت و به آنان محبت می‌کرد (تا جایگاه آن دو را به همگان بفهماند)[۴]؛ و گاه در پاسخ این سؤال که کدام یک از افراد خانواده، نزد شما محبوب‌تر است؟ می‌فرمود: «حسن و حسین(ع)» و همواره آن دو را می‌بویید و به (سینه) خویش می‌چسبانید[۵].[۶]

منابع

  1. مکارم شیرازی، ناصر، عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها

پانویس

  1. ↑ این حدیث با تعبیرات مختلف در منابع سنی و شیعه نقل شده است از جمله: مسند احمد، ج۳، ص۳، ۶۲، ۶۴ و ۸۲؛ سنن ترمذی، ج۵، ص۳۲۱؛ مستدرک حاکم، ج۳، ص۱۶۷؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۱، ۲۵، ۱۲۴، ۱۹۱- ۱۹۲.
  2. ↑ مسند احمد، ج۴، ص۱۷۲؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۵۱؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج۳، ص۲۲۶.
  3. ↑ کنز العمال، ج۱۳، ص۶۶۴، ۶۶۶ و ۶۶۷؛ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۸۵- ۲۸۶.
  4. ↑ بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۸۴.
  5. ↑ «سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ أَيُّ أَهْلِ بَيْتِكَ أَحَبُّ إِلَيْكَ؟ قَالَ: الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ کَانَ يَشُمُّهُمَا وَ يَضُمُّهُمَا إِلَيْهِ»؛ (سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۳۸۲).
  6. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها، ص ۴۲.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=امام_حسین_در_زمان_پیامبر_خاتم&oldid=1309448»