دیر جماجم: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
(←پانویس) |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[دیر جماجم در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
== آشنایی اجمالی == | |||
«دیر جماجم» محلی واقع در بیرون کوفه بوده است. بر پایه گزارشی، سبب نامگذاری دیر جماجم (جمجمه‌ها) [[جنگی]] بود که میان [[ایاد]] و بهراء القین درگرفت که در آن، گروهی از ایاد کشته شدند و اجساد کشته‌های ایاد در این دیر [[دفن]] شد و بعدها که [[مردمان]] آنجا را حفر کردند، به جمجمه‌هایی برخوردند. همچنین آمده است که [[بلال الرماح بن محرز ایادی]] گروهی از [[ایرانیان]] را کشت و سر آنان را در دیر [[نصب]] کرد و از این رو، این مکان به دیر جماجم مشهور شد<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۳۲.</ref>. از آن پس، به [[فرمان]] [[پادشاه ایران]]، آنان به [[تکریت]]، شهری کهن کنار رود دجله، رانده شدند<ref>تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۲۵.</ref>.<ref>[[محمد حسن الهی‌زاده|الهی‌زاده، محمد حسن]]، [[ایاد (مقاله)|ایاد]].</ref>. | |||
یاقوت می‌گوید: جمجمه چاهی است که در شوره‌زار حفر می‌شود، پس می‌تواند به این دلیل نامگذاری شده باشد. [[ابوالفرج اصفهانی]] می‌گوید: دیر الجماجم بیرون کوفه در راهی است که به [[بصره]] می‌رود و یاقوت می‌گوید: در هفت فرسخی کوفه است. [[هیثم بن عدی]] می‌گوید: «[[دیر اعور]]» همان «دیر جماجم» است<ref>مقاله منطقة الکوفه، (به نقل از فتوح البلدان، التنبیه و الاشراف، البلدان ابن فقیه و معجم البلدان).</ref>.<ref>[[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی]] ص ۱۳۰.</ref> | |||
واقعه موسوم به «دیر جماجم»، واپسین باری است که منابع و متون [[تاریخی]] از نقش [[نخع]] در تحولات [[قرن نخست هجری]] [[سخن]] به میان آورده‌اند. [[عبدالرحمن بن اشعث بن قیس کندی]] که پیشتر از سردار [[دولت اموی]] بود، [[امیر]] [[عراق]] و [[خلیفه]] [[اموی]] را [[خلع]] نمود و برای مدتی امور قسمت‌هایی از [[ایران]] و عراق به دست گرفت. این امر، مورد توجه برخی از بزرگان و مشاهیر [[علمی]] و مذهبی عراق قرار گرفت از این رو به او پیوستند و با او همراه شدند. تا اینکه سرانجام، ابن اشعث و سپاهیانش در مقابل [[حجاج بن یوسف ثقفی]] در [[نبرد]] دیر جماجم [[شکست]] خوردند و ابن اشعث در این واقعه کشته شد<ref>ابن‌اعثم، احمد (م ۳۱۴)، الفتوح، تحقیق على شیرى، بیروت، دار الاضواء، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۷، ص۹۱-۹۳.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[عبدالرحمن بن اشعث]] | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:IM010499.jpg|22px]] [[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|'''کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی''']] | |||
# [[پرونده:13681302.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:مدخل]] | |||
[[رده:کوفه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۲
دیر جماجم از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: دیر جماجم در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
«دیر جماجم» محلی واقع در بیرون کوفه بوده است. بر پایه گزارشی، سبب نامگذاری دیر جماجم (جمجمه‌ها) جنگی بود که میان ایاد و بهراء القین درگرفت که در آن، گروهی از ایاد کشته شدند و اجساد کشته‌های ایاد در این دیر دفن شد و بعدها که مردمان آنجا را حفر کردند، به جمجمه‌هایی برخوردند. همچنین آمده است که بلال الرماح بن محرز ایادی گروهی از ایرانیان را کشت و سر آنان را در دیر نصب کرد و از این رو، این مکان به دیر جماجم مشهور شد[۱]. از آن پس، به فرمان پادشاه ایران، آنان به تکریت، شهری کهن کنار رود دجله، رانده شدند[۲].[۳].
یاقوت می‌گوید: جمجمه چاهی است که در شوره‌زار حفر می‌شود، پس می‌تواند به این دلیل نامگذاری شده باشد. ابوالفرج اصفهانی می‌گوید: دیر الجماجم بیرون کوفه در راهی است که به بصره می‌رود و یاقوت می‌گوید: در هفت فرسخی کوفه است. هیثم بن عدی می‌گوید: «دیر اعور» همان «دیر جماجم» است[۴].[۵]
واقعه موسوم به «دیر جماجم»، واپسین باری است که منابع و متون تاریخی از نقش نخع در تحولات قرن نخست هجری سخن به میان آورده‌اند. عبدالرحمن بن اشعث بن قیس کندی که پیشتر از سردار دولت اموی بود، امیر عراق و خلیفه اموی را خلع نمود و برای مدتی امور قسمت‌هایی از ایران و عراق به دست گرفت. این امر، مورد توجه برخی از بزرگان و مشاهیر علمی و مذهبی عراق قرار گرفت از این رو به او پیوستند و با او همراه شدند. تا اینکه سرانجام، ابن اشعث و سپاهیانش در مقابل حجاج بن یوسف ثقفی در نبرد دیر جماجم شکست خوردند و ابن اشعث در این واقعه کشته شد[۶].[۷]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۲.
- ↑ تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۲۵.
- ↑ الهی‌زاده، محمد حسن، ایاد.
- ↑ مقاله منطقة الکوفه، (به نقل از فتوح البلدان، التنبیه و الاشراف، البلدان ابن فقیه و معجم البلدان).
- ↑ رجبی دوانی، محمد حسین، کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی ص ۱۳۰.
- ↑ ابن‌اعثم، احمد (م ۳۱۴)، الفتوح، تحقیق على شیرى، بیروت، دار الاضواء، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۷، ص۹۱-۹۳.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.