علی بن مهزیار اهوازی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۱۱

آشنایی اجمالی

ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی دورقی اصالتاً از دورق خوزستان،^[۱] اهل هند، روستایی در فارس و ساکن اهواز بود.^[۲] امام کاظم،^[۳] امام رضا، امام جواد و امام هادی (ع)^[۴] را درک کرد و صحابی ایشان بود. از امام هشتم و نهم^[۵] و همچنین از فضالة بن ایوب و محمد بن اسماعیل بن بزیع روایت کرده است.^[۶] راویانی چون عباس بن معروف، محمد بن عبدالجبار، حسین بن اسحاق، محمد بن عیسی یقطینی و سهل بن زیاد از او نقل حدیث نموده‌اند.^[۷]

علی بن مهزیار از یاران خاص امام جواد و امام هادی (ع) بود و از سوی آنان وکیل برخی مناطق بود، از این‌رو توقیعاتی درباره او برای شیعیان نوشته شد که وی را مدح نمود. او در نقل روایت، ثقه و در عقیده، غیر قابل طعن است. پدرش نصرانی بود که به اسلام گروید و گفته‌اند که خود علی نیز در کودکی اسلام آورد و تشیع را اختیار کرد.^[۸] از او به عنوان فقیه و مفسر تعبیر کرده‌اند.^[۹]

تاریخ وفات وی روشن نیست، اما نجاشی ذیل ترجمه حریز می‌‌گوید: محمد بن علی انصاری از علی بن مهزیار به سال ۲۲۹ه‍ حدیث شنیده است.^[۱۰] شیخ طوسی پس از آنکه وی را جلیل‌القدر و واسع‌الروایه توصیف کرده، می‌‌گوید: او دارای ۳۳ کتاب مانند کتب حسین بن سعید اهوازی است و علاوه بر آنها کتاب‌های حروف القرآن و الانبیاء و البشارات را داراست. احمد برقی گفته است که علی بن مهزیار مصنفات حسین بن سعید را گرفته و اضافاتی در آنها ایجاد کرده است.^[۱۱] مجموع تألیفات وی عبارت‌اند از: التفسیر الفضائل المثالب الدعاء التجمل و المروّه المزار الرد علی الغلاة فضائل المؤمنین و برّهم الملاحم التقیه الزهد الحروف القائم البشارات الانبیاء النوادر رسائل علی بن اسباط و کتب فقهی در موضوع صلاة زکات صوم حج طلاق حدود دیات عتق و تدبیر تجارات و اجارات مکاسب وصایا مواریث خمس شهادات صید و ذبائح شربه نذور و ایمان و کفارات^[۱۲] و کتاب‌هایی در حوزه‌های دیگر مثل وفاة ابی ذر حدیث بدر اسلام سلمان فارسی^[۱۳] و به قولی فضائل امیر المؤمنین النقض علی علی بن اسباط الفطحی^[۱۴] الخصال و حدیث الاشعریه^[۱۵].^[۱۶]

جستارهای وابسته

تفسیر علی بن مهزیار
ابراهیم بن مهزیار اهوازی (برادر)
محمد بن ابراهیم بن مهزیار اهوازی (برادرزاده)
علی بن ابراهیم بن مهزیار اهوازی (برادرزاده)

منابع

جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

↑ رجال النجاشی ۲/۷۴.
↑ اختیار معرفة الرجال ۵۴۸.
↑ مناقب آل ابی طالب ۴/۳۵۰.
↑ رجال الطوسی ۳۸۱، ۴۰۳ و ۴۱۷.
↑ رجال النجاشی ۲/۷۴.
↑ اختیار معرفة الرجال ۱۰۷ و ۲۴۵.
↑ جامع الرواة ۱/۶۰۴.
↑ رجال النجاشی ۲/۷۵.
↑ معجم المؤلفین ۷/۲۴۷.
↑ رجال النجاشی ۱/۳۴۲.
↑ الفهرست (طوسی) ۸۸.
↑ رجال النجاشی ۲/۷۵ و ۷۶.
↑ الفهرست (طوسی) ۸۸.
↑ الذریعه ۱۶/۲۵۶ و ۲۴/۲۸۹.
↑ معالم العلماء ۶۳.
↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۵۳۰-۵۳۱.

[1] رجال النجاشی ۲/۷۴.

[2] اختیار معرفة الرجال ۵۴۸.

[3] مناقب آل ابی طالب ۴/۳۵۰.

[4] رجال الطوسی ۳۸۱، ۴۰۳ و ۴۱۷.

[5] رجال النجاشی ۲/۷۴.

[6] اختیار معرفة الرجال ۱۰۷ و ۲۴۵.

[7] جامع الرواة ۱/۶۰۴.

[8] رجال النجاشی ۲/۷۵.

[9] معجم المؤلفین ۷/۲۴۷.

[10] رجال النجاشی ۱/۳۴۲.

[11] الفهرست (طوسی) ۸۸.

[12] رجال النجاشی ۲/۷۵ و ۷۶.

[13] الفهرست (طوسی) ۸۸.

[14] الذریعه ۱۶/۲۵۶ و ۲۴/۲۸۹.

[15] معالم العلماء ۶۳.

[16] جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۵۳۰-۵۳۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{دیگر کاربردها|علی بن مهزیار}}
+{{اشتباه نشود|علی بن ابراهیم بن مهزیار اهوازی}}
-{{مهدویت}}
+{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام کاظم| عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[علی بن مهزیار اهوازی در معارف مهدویت]] - [[علی بن مهزیار اهوازی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+== آشنایی اجمالی ==
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[علی بن مهزیار اهوازی در معارف مهدویت]] </div>
+[[ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی دورقی]] اصالتاً از دورق [[خوزستان]]،<ref>رجال النجاشی ۲/۷۴.</ref> [[اهل]] [[هند]]، روستایی در [[فارس]] و ساکن [[اهواز]] بود.<ref>اختیار معرفة الرجال ۵۴۸.</ref> [[امام کاظم]]،<ref> مناقب آل ابی طالب ۴/۳۵۰.</ref> [[امام رضا]]، [[امام جواد]] و [[امام هادی]] {{ع}}<ref> رجال الطوسی ۳۸۱، ۴۰۳ و ۴۱۷.</ref> را [[درک]] کرد و [[صحابی]] ایشان بود. از امام هشتم و نهم<ref>رجال النجاشی ۲/۷۴.</ref> و همچنین از [[فضالة بن ایوب]] و [[محمد بن اسماعیل بن بزیع]] [[روایت]] کرده است.<ref>اختیار معرفة الرجال ۱۰۷ و ۲۴۵.</ref> راویانی چون [[عباس بن معروف]]، [[محمد بن عبدالجبار]]، [[حسین بن اسحاق]]، [[محمد بن عیسی یقطینی]] و [[سهل بن زیاد]] از او [[نقل حدیث]] نموده‌اند.<ref>جامع الرواة ۱/۶۰۴.</ref>
-==مقدمه==
+[[علی بن مهزیار]] از [[یاران خاص]] [[امام جواد]] و [[امام هادی]] {{ع}} بود و از سوی آنان [[وکیل]] برخی مناطق بود، از این‌رو توقیعاتی درباره او برای [[شیعیان]] نوشته شد که وی را [[مدح]] نمود. او در [[نقل روایت]]، [[ثقه]] و در [[عقیده]]، غیر قابل [[طعن]] است. پدرش [[نصرانی]] بود که به [[اسلام]] گروید و گفته‌اند که خود علی نیز در [[کودکی]] اسلام آورد و [[تشیع]] را [[اختیار]] کرد.<ref>رجال النجاشی ۲/۷۵.</ref> از او به عنوان [[فقیه]] و [[مفسر]] تعبیر کرده‌اند.<ref>معجم المؤلفین ۷/۲۴۷.</ref>
-[[ابوالحسن علی بن مهزیار اهوازی دورقی]] اصالتاً از دورق [[خوزستان]]،<ref>رجال النجاشی ۲/۷۴.</ref> [[اهل]] [[هند]]، روستایی در [[فارس]] و ساکن [[اهواز]] بود.<ref>اختیار معرفة الرجال ۵۴۸.</ref> [[امام کاظم]]،<ref> مناقب آل ابی طالب ۴/۳۵۰.</ref> [[امام رضا]]، [[امام جواد]] و [[امام هادی]]{{ع}}<ref> رجال الطوسی ۳۸۱، ۴۰۳ و ۴۱۷.</ref> را [[درک]] کرد و [[صحابی]] ایشان بود. از امام هشتم و نهم<ref>رجال النجاشی ۲/۷۴.</ref> و همچنین از [[فضالة بن ایوب]] و [[محمد بن اسماعیل بن بزیع]] [[روایت]] کرده است.<ref>اختیار معرفة الرجال ۱۰۷ و ۲۴۵.</ref> راویانی چون [[عباس بن معروف]]، [[محمد بن عبدالجبار]]، [[حسین بن اسحاق]]، [[محمد بن عیسی یقطینی]] و [[سهل بن زیاد]] از او [[نقل حدیث]] نموده‌اند.<ref>جامع الرواة ۱/۶۰۴.</ref>
-[[علی بن مهزیار]] از [[یاران خاص]] [[امام جواد]] و [[امام هادی]]{{ع}} بود و از سوی آنان [[وکیل]] برخی مناطق بود، از این‌رو توقیعاتی درباره او برای [[شیعیان]] نوشته شد که وی را [[مدح]] نمود. او در [[نقل روایت]]، [[ثقه]] و در [[عقیده]]، غیر قابل [[طعن]] است. پدرش [[نصرانی]] بود که به [[اسلام]] گروید و گفته‌اند که خود علی نیز در [[کودکی]] اسلام آورد و [[تشیع]] را [[اختیار]] کرد.<ref>رجال النجاشی ۲/۷۵.</ref> از او به عنوان [[فقیه]] و [[مفسر]] تعبیر کرده‌اند.<ref>معجم المؤلفین ۷/۲۴۷.</ref>
+[[تاریخ]] [[وفات]] وی روشن نیست، اما [[نجاشی]] ذیل ترجمه حریز می‌‌گوید: [[محمد بن علی انصاری]] از علی بن مهزیار به سال ۲۲۹ه‍ [[حدیث]] شنیده است.<ref>رجال النجاشی ۱/۳۴۲.</ref> [[شیخ طوسی]] پس از آنکه وی را جلیل‌القدر و واسع‌الروایه توصیف کرده، می‌‌گوید: او دارای ۳۳ کتاب مانند کتب [[حسین بن سعید اهوازی]] است و علاوه بر آنها کتاب‌های حروف القرآن و الانبیاء و البشارات را داراست. [[احمد برقی]] گفته است که علی بن مهزیار مصنفات [[حسین بن سعید]] را گرفته و اضافاتی در آنها ایجاد کرده است.<ref> الفهرست (طوسی) ۸۸.</ref> مجموع تألیفات وی عبارت‌اند از: التفسیر الفضائل المثالب الدعاء التجمل و المروّه المزار الرد علی الغلاة فضائل المؤمنین و برّهم الملاحم التقیه الزهد الحروف القائم البشارات الانبیاء النوادر رسائل علی بن اسباط و کتب فقهی در موضوع صلاة زکات صوم حج طلاق حدود دیات عتق و تدبیر تجارات و اجارات مکاسب وصایا مواریث خمس شهادات صید و ذبائح شربه نذور و ایمان و کفارات<ref>رجال النجاشی ۲/۷۵ و ۷۶.</ref> و کتاب‌هایی در حوزه‌های دیگر مثل وفاة ابی ذر حدیث بدر اسلام سلمان فارسی<ref> الفهرست (طوسی) ۸۸.</ref> و به قولی فضائل امیر المؤمنین النقض علی علی بن اسباط الفطحی<ref>الذریعه ۱۶/۲۵۶ و ۲۴/۲۸۹.</ref> الخصال و حدیث الاشعریه<ref>معالم العلماء ۶۳.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۵۳۰-۵۳۱.</ref>
-[[تاریخ]] [[وفات]] وی روشن نیست، اما [[نجاشی]] ذیل ترجمه حریز می‌‌گوید: [[محمد بن علی انصاری]] از علی بن مهزیار به سال ۲۲۹ هـ [[حدیث]] شنیده است.<ref>رجال النجاشی ۱/۳۴۲.</ref> [[شیخ طوسی]] پس از آنکه وی را جلیل‌القدر و واسع‌الروایه توصیف کرده، می‌‌گوید: او دارای ۳۳ کتاب مانند کتب [[حسین بن سعید اهوازی]] است و علاوه بر آنها کتاب‌های حروف القرآن و الانبیاء و البشارات را داراست. [[احمد برقی]] گفته است که علی بن مهزیار مصنفات [[حسین بن سعید]] را گرفته و اضافاتی در آنها ایجاد کرده است.<ref> الفهرست (طوسی) ۸۸.</ref> مجموع تألیفات وی عبارت‌اند از: التفسیر الفضائل المثالب الدعاء التجمل و المروّه المزار الرد علی الغلاة فضائل المؤمنین و برّهم الملاحم التقیه الزهد الحروف القائم البشارات الانبیاء النوادر رسائل علی بن اسباط و کتب فقهی در موضوع صلاة زکات صوم حج طلاق حدود دیات عتق و تدبیر تجارات و اجارات مکاسب وصایا مواریث خمس شهادات صید و ذبائح شربه نذور و ایمان و کفارات<ref>رجال النجاشی ۲/۷۵ و ۷۶.</ref> و کتاب‌هایی در حوزه‌های دیگر مثل وفاة ابی ذر حدیث بدر اسلام سلمان فارسی<ref> الفهرست (طوسی) ۸۸.</ref> و به قولی فضائل امیر المؤمنین النقض علی علی بن اسباط الفطحی<ref>الذریعه ۱۶/۲۵۶ و ۲۴/۲۸۹.</ref> الخصال و حدیث الاشعریه<ref>معالم العلماء ۶۳.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۵۳۰-۵۳۱.</ref>
 == جستارهای وابسته ==
-{{مدخل‌ وابسته}}
+{{مدخل وابسته}}
 * [[تفسیر علی بن مهزیار]]
 * [[ابراهیم بن مهزیار اهوازی]] (برادر)
 * [[محمد بن ابراهیم بن مهزیار اهوازی]] (برادرزاده)
+* [[علی بن ابراهیم بن مهزیار اهوازی]] (برادرزاده)
 {{پایان مدخل‌ وابسته}}
@@ خط ۲۶: / خط ۲۴: @@
 {{پانویس}}
-[[رده:علی بن مهزیار اهوازی]]
 [[رده:اعلام]]
+[[رده:اصحاب امام کاظم]]
+[[رده:اصحاب امام رضا]]
+[[رده:اصحاب امام جواد]]
+[[رده:اصحاب امام هادی]]