امدادهای غیبی امام مهدی چیست؟ (پرسش)

امدادهای غیبی امام مهدی چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت

امدادهای غیبی امام مهدی(ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجم‌الدین طبسی

آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در اين‌باره گفته است:

«هر چند در روایات بسیاری، جنگ‌های پس از ظهور حضرت مهدی(ع) به نیروهای رزمی‌ای نسبت داده شده است که از سراسر جهان به یاری حضرت می‌شتابند، امّا پیروز شدن بر تمام جهان، با توجّه به پیشرفت علم وصنایع نظامی‌ قبل از ظهور حضرت، کاری دشوار ومحال است؛ مگر به رهبری شخصی که از سوی خداوند یاری می‌شود، انجام گیرد. امدادهای الهی گاهی در قدرتی است که خداوند به حضرت داده است وبا انجام کراماتی، حضرت مشکلات را از سر راه برمی‌دارد ویا به وسیله رعب وترسی است که خداوند در دل دشمن ایجاد می‌کند ویا این که خداوند ملائکه را به یاری حضرت می‌فرستد. در برخی از روایات سخن از نیروهایی است که دارای خصوصیات فرشتگان هستند و منتظر ظهور حضرتند تا او را یاری کنند و از تابوت واشیایی که در آن است نیز به عنوان وسیله‌ای دیگر برای نصرت ویاری حضرت مهدی(ع) نام برده شده است. به برخی از این روایات اشاره می‌کنیم:

1. رعب و ترس، سلاح امام: امام صادق(ع) می‌فرماید: "قائم ما اهل بیت با ترس و رعب یاری می‌شود". نیز می‌فرماید: "خداوند، حضرت قائم(ع) را با سه لشکر یاری می‌دهد: فرشتگان، مؤمنان و رعب (ترس انداختن در دل دشمن)". امام باقر(ع) در این زمینه می‌فرماید: "ترس ووحشت - از قدرت مهدی(ع) - پیشاپیش سپاهیانش به فاصله یک ماه واز پشت سر آنها به فاصله یک ماه درحرکت است". هم چنین آن حضرت می‌فرماید: "ترس ورعب در پیشاپیش پرچم حضرت مهدی(ع) به فاصله یک ماه واز پشت سر نیز به فاصله یک ماه واز سمت راست به فاصله یک ماه واز سمت چپ نیز به فاصله یک ماه در حرکت است". از این روایات استفاده می‌شود که وقتی حضرت مهدی(ع) جایی را قصد کند، دشمن پیشاپیش دچار ترس ووحشت شده، توان رویارویی وایستادگی در برابر سپاهیان حضرت را از دست می‌دهد. هم چنین وقتی لشکریان از جایی حرکت می‌کنند، کسی جرأت شورش ندارد؛ زیرا دشمن از لشکریان حضرت دچار وحشت می‌شود. این تفسیر وتوجیه با ظاهر بعضی از روایاتی که پیش تر گفته شد، منافات دارد.
2. فرشتگان و جنیان: حضرت علی(ع) می‌فرماید: "... خداوند، حضرت مهدی(ع) را با فرشتگان، جن و شیعیان مخلص یاری می‌کند" ابان بن تغلب می‌گوید: امام صادق(ع) فرمود: "گویا هم اکنون، حضرت قائم(ع) را در پشت شهر نجف می‌بینم؛ هنگامی‌که بر آن نقطه از جهان دست یافته است. او بر اسبی سیاه که خال‌های سفیدی دارد ومیان چشمانش پاره‌ای سفیدی می‌درخشد، سوار می‌شود (وشهرهای جهان را می‌گشاید). هیچ شهری در جهان بر جای نمی‌ماند، جز آن که مردمش می‌پندارند، مهدی(ع) در میان آنان ودر شهرشان می‌باشد. آن گاه که او پرچم رسول خدا(ص) را به اهتزاز درآورد، سیزده هزار وسیزده فرشته - که سال‌ها منتظر ظهورش بوده اند - به زیر پرچمش گرد می‌آیند (وآماده نبرد می‌شوند). همان فرشتگانی که با نوح پیامبر در کشتی، با ابراهیم خلیل در آتش وبا عیسی هنگام عروج به آسمان، همراه بودند. هم چنین چهار هزار فرشته به یاری حضرت می‌شتابند؛ آن فرشتگانی که بر سرزمین کربلا فرود آمده بودند تا در رکاب حسین(ع) بجنگند؛ ولی اذن این کار را نیافتند وبه آسمان رفتند وچون با اذن جهاد بازگشتند، امام حسین(ع) را شهید یافتند ودر اندوه از دست دادن این فیض بزرگ، همواره ناراحت واندوهگینند وتا روز رستاخیز، گرداگرد ضریح امام حسین(ع) می‌چرخند واشک می‌ریزند". امام باقر(ع) می‌فرماید: "گویا هم اکنون حضرت قائم(ع) و یارانش را می‌بینم... که فرشته جبرئیل در سمت راست مهدی(ع) و میکائیل در سمت چپ آن حضرت حرکت می‌کنند وترس ووحشت، پیشاپیش سپاهیانش وپشت سر آنان به فاصله یک ماه در حرکت است وخداوند، او را با پنج هزار فرشته آسمانی یاری می‌رساند". نیز آن حضرت می‌فرماید: "فرشتگانی که در جنگ بدر به پیامبر(ص) یاری دادند، هنوز به آسمان بازنگشته اند تا این که حضرت صاحب الامر(ع) را یاری رسانند وتعدادشان پنج هزار فرشته می‌باشد". امام صادق(ع) می‌فرماید: "برای حضرت قائم(ع) نُه هزار وسی صد وسیزده فرشته فرود می‌آید؛ آنان همان فرشتگانی هستند که همراه حضرت عیسی(ع) بوده‌اند؛ هنگامی‌ که خداوند او را به آسمان برد" ک: نعمانی، غیبة، ص ۳۱۱</ref>. علی(ع) می‌فرماید: "حضرت مهدی(ع) با سه هزار فرشته یاری می‌شود؛ آنان بر چهره وپشت دشمنان می‌کوبند". در تفسیر آیه شریفه ﴿﴿ أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ ﴾﴾؛ امام صادق(ع) می‌فرماید: "این أمرالله، امر ماست؛ یعنی خداوند برای قیام مهدی فرمان داده است که برای آن شتاب نکنیم؛ زیرا خداوند، صاحب امر ما را با سه لشکر از فرشتگان، مؤمنان ورعب پشتیبانی می‌کند وما به حقمان می‌رسیم". حضرت رضا(ع) می‌فرماید: "هنگامی‌ که حضرت قائم(ع) قیام کند، خداوند به فرشتگان دستور می‌دهد تا بر مؤمنان سلام دهند ودر مجالس آنان شرکت کنند واگر یکی از مؤمنان با حضرت کاری داشت، امام(ع) برخی از فرشتگان را مأمور می‌کند که آن شخص را به دوش گیرند ونزدش بیاورند وهرگاه نیازش برطرف شد، او را به جایگاه نخستینش بازگردانند. برخی از مؤمنان بر روی ابرها حرکت می‌کنند وبرخی دیگر به همراه فرشتگان در آسمان پرواز می‌کنند وگروهی دیگر به همراه فرشتگان راه می‌روند وگروهی نیز بر فرشتگان سبقت می‌گیرند. برخی از مؤمنان را فرشتگان به عنوان قاضی قرار می‌دهند ومؤمن نزد خداوند با ارزش تر از فرشته است؛ به گونه‌ای که برخی از مؤمنان را حضرت بر صد هزار فرشته به عنوان قاضی می‌گمارد". شاید قضاوت این مؤمنان در میان فرشتگان برای رفع اختلاف آنان در مسائل علمی‌ و موضوعات باشد و این گونه اختلافات با عصمت فرشتگان منافاتی ندارد.
3. فرشتگان زمین: محمد بن مسلم می‌گوید: از امام صادق(ع) درباره میراث علم واندازه آن پرسیدم؟ حضرت در پاسخ فرمود: "خداوند، دو شهر یکی در شرق زمین ودیگری در غرب آن دارد، در آن دو شهر گروهی سکونت دارند که نه ابلیس را می‌شناسند ونه از آفرینش او آگاهی دارند. هر چند مدّت یک بار با آنان دیدار می‌کنم. آنان درباره مسائل مورد نیاز خود وچگونگی دعا از ما می‌پرسند وما به آنان می‌آموزیم. هم چنین آنان درباره زمان ظهور حضرت قائم(ع) می‌پرسند. آنان عبادت وکوشش بسیاری در پرستش خداوند دارند. آن شهر درهایی دارد که بین هر یک از لنگه‌های آن صد فرسنگ فاصله است. آنان پرستش، تمجید، دعا وکوشش بسیاری دارند. اگر آنان را ببینید، کردار ورفتار خود را دربرابر آنان کوچک می‌شمارید. وقتی برخی از آنان به نماز می‌ایستند، یک ماه در حال سجده هستند. خوراک آنان ستایش خداست ولباسشان برگ ورخسارشان از نور می‌درخشد. اگر با یکی از ما (امامان) رو به رو شوند، گرداگرد او را می‌گیرند وخاک جای پای او را برمی‌دارند وبه آن تبرّک می‌جویند. در هنگام نماز، زاری وناله‌ای دارند که از صدای طوفان سهمگین تر است. گروهی از آنان - از روزی که به انتظار حضرت قائم(ع) بوده‌اند - هرگز سلاح خود را بر زمین نگذاشته اند ووضع آنان همین گونه بوده است. آنان همواره از خدا می‌خواهند که صاحب الامر(ع) را به آنان بنمایاند. هر یک از آنان، هزار سال زندگانی می‌کند وآثار فروتنی و پرستش وتقرّب به خداوند عزّوجل، در رخسار آنان آشکار است. وقتی نزد آنان نمی‌رویم، می‌پندارند ما از ایشان خشنود نیستیم وزمانی را که ما به دیدارشان می‌رویم، در نظر می‌گیرند ودر همان زمان به انتظار ما می‌نشینند و هرگز از کار خسته نمی‌شوند. همان گونه که به آنان آموختیم، قرآن می‌خوانند وپاره‌ای از قرائت‌ها که به آنان آموخته‌ایم، اگر بر مردم خوانده شود، آن را نمی‌پذیرند. مطالبی را که از قرآن می‌پرسند، وقتی پاسخ می‌دهیم، سینه‌ها (وفکر واندیشه) را برای گرفتن آن چه می‌شنوند، باز می‌کنند. برای ما از خداوند، طول عمر می‌خواهند تا ما را از دست ندهند. آنان می‌دانند، آن چه را از ما می‌آموزند، منّتی از خداوند بر آنان است. هنگامی‌که حضرت قائم قیام کند، آنان به همراه حضرت خواهند بود واز دیگر سپاهیان امام(ع) پیشی می‌گیرند واز خداوند می‌خواهند دینش را به وسیله آنان یاری نماید. اجتماع آنان متشکل از پیر وجوان است. اگر یک جوان، پیری را ببیند، به احترام او همانند غلام می‌نشیند وبدون اجازه اش ازجا برنمی‌خیزد. از راهی که خودشان بهتر می‌دانند، بر اندیشه‌های امام(ع) آگاه می‌شوند. اگر امام به آنان دستوری دهد، تا آخر بر آن پابرجا هستند؛ مگر این که حضرت خودش کار دیگری به آنان واگذار کند. اگر به جنگ مردم شرق وغرب روند، همگی را در لحظه‌ای نابود می‌کنند وهرگز اسلحه بر آنان تأثیر نمی‌کند. شمشیرها وسلاح هایی از آهن دارند؛ امّا آلیاژش غیر از آهن است. اگر با شمشیر بر کوهی بزنند، آن را دو نیم می‌کنند و از جا برمی‌دارند. امام(ع) این سپاهیان را به جنگ هند، دیلم، کرد، روم، بربر، فارس، جابرسا وجابلقا - دو شهر در شرق وغرب - می‌فرستد. بر هیچ یک از پیروان ادیان وارد نمی‌شوند، مگر آن که آنان را به اسلام دعوت می‌کنند وبه یکتاپرستی و نبوت پیامبر و ولایت ما اهل بیت می‌خوانند. پس هر کس اجابت کرد، او را رها می‌کنند وهر کس نپذیرفت، او را به قتل می‌رسانند؛ به گونه‌ای که در شرق وغرب زمین کسی نمی‌ماند، مگر آن که ایمان می‌آورد". از چشم اندازی که درباره این سپاهیان آمده است، چنین فهمیده می‌شود که شاید آنان همان فرشتگانی باشند که در زمین بر جای مانده اند ومنتظر قیام حضرت قائم(ع) هستند.
4. تابوت حضرت موسی(ع) در کتاب غایة المرام به نقل از پیامبر اکرم(ص) آمده است: "به هنگام ظهور حضرت قائم(ع)، حضرت عیسی(ع) فرود می‌آید و کتاب‌ها را از انطاکیه گردآوری می‌کند. خداوند برای او، از چهره ﴿﴿ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ﴾﴾ پرده بر می‌دارد وکاخی را که حضرت سلیمان پیش از مرگش ساخت، آشکار می‌سازد. حضرت، دارائی‌های کاخ را گردآوری می‌کند وآن را بین مسلمانان تقسیم می‌نماید وتابوتی را - که خداوند به"ارمیا" دستور انداختن آن را در دریای طبرستان داده بود - خارج می‌سازد. آن چه را که خاندان حضرت موسی و حضرت هارون به یادگار گذشته‌اند، در آن تابوت موجود است و نیز الواح و عصای حضرت موسی و قبای حضرت هارون وده صاع از غذایی که بر بنی اسرائیل فرودمی‌آمد ومرغ‌های بریانی که بنی اسرائیل، برای آیندگان خود ذخیره کرده‌اند، درآن می‌باشد. آن گاه به کمک آن تابوت شهرها را می‌گشاید؛ همان‌گونه که پیش از او نیز چنین کردند"</ref>. ینابیع المودّه، این مطلب را با اندکی تغییر به حضرت مهدی(ع) نسبت می‌دهد و می‌گوید "حضرت مهدی(ع) از غاری در سرزمین انطاکیه، کتاب‌هایی را بیرون می‌آورد و کتاب زبور داود را از دریاچه طبرستان بیرون می‌آورد. در آن کتاب، یادگارهای خاندان حضرت موسی و حضرت هارون موجود است وفرشتگان آن را بر دوش می‌کشند والواح وعصای حضرت موسی(ع) در آن است"».

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: