|
|
| خط ۹: |
خط ۹: |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> |
|
| |
|
| ==[[حسن خلق]] چیست؟==
| | |
| *[[حسن خلق]] نام حالتی است که باعث می‌شود [[انسان]] با [[مردم]] به [[نیکی]] [[معاشرت]] می‌کند<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۶۸، ص۳۷۳.</ref> و آمیزش اجتماعی‌اش به [[زیبایی]] کنش‌های [[انسانی]]، چون [[مهرورزی]]، [[مدارا]]، [[دلسوزی]]، نیکی‌رسانی، وصلت و رابطه و [[صبر]] و [[بردباری]] آراسته باشد<ref>محمد صالح مازندرانی، شرح اصول کافی، ج۸، ص۳۰۳.</ref>. [[حسن خلق]] نتیجه [[اعتدال]] تمامی قوای [[باطنی]] و دست‌کاری اعضای ظاهری است و در صورتی پدید می‌آید که همه [[اخلاق نیک]] [[نفسانی]] [[دست]] در دست هم، صورت [[باطنی]] [[زیبایی]] را برای [[انسان]] [[آفریده]] باشند<ref>ر.ک: محمد بن مرتضی فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الأحیاء، ج۵، ص۹۶.</ref>. مردی از [[رسول خدا]]{{صل}} درباره [[حسن خلق]] پرسید؛ آن [[حضرت]] در پاسخ این [[آیه]] [[قرآن]] را [[تلاوت]] کرد: {{متن قرآن|خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ}}<ref>«گذشت را در پیش گیر و به نیکی فرمان ده و از نادانان روی بگردان!» سوره اعراف، آیه ۱۹۹.</ref>.
| |
| *و در ادامه فرمود: "[[حسن خلق]] آن است که هرکس با تو [[قطع]] رابطه کرد تو درگذری با او رابطه برقرار کنی، به هرکس محرومت کرد، عطاکنی و از آنکه بر تو [[ستم]] روا داشت درگذری"<ref>{{متن حدیث|هو ان تصل من قطعک و تعطی من حرمک و تعفو عن ظلمک}}؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۳، ص۱۵۴.</ref>
| |
| *در [[روایت]] دیگری است: مردی از روبه رو [[خدمت]] [[رسول خدا]] آمد و عرض کرد یا [[رسول الله]] [[دین]] چیست؟ فرمود: [[حسن خلق]]. بار دیگر از سمت راست آمد و گفت: یا [[رسول الله]] [[دین]] چیست؟ فرمود: [[حسن خلق]]. بار سوم از سمت چپ آمد و سؤال خود را تکرار کرد و همان جواب را شنید و چون برای آخرین بار از پشت‌سر آمد و سؤال خود را باز پرسید، [[رسول خدا]] به سوی او برگشت و فرمود: آیا نمی‌فهمی! [[دین]] آن است که [[خشمگین]] نشوی <ref>محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج۶۸، ص۳۹۳.</ref>
| |
| *با توجه به اینکه [[روایات]]<ref>محمد بن مسعود عیاشی، تفسیر العیاشی، ج۱، ص۱۰۶؛ محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۴، ص۵۲؛ فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان، ج۲، ص۸۲.</ref> و [[تفسیرها]]<ref>سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۳۸۰.</ref>، [[عفو]] را به حد وسط [[تفسیر]] کرده‌اند و منظور از عرف هر [[کار نیک]] معروفی است که برخلاف [[زشت]] و منکر باشد<ref>سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۳۸۰.</ref>، از مجموع این دو [[روایت]] استفاده می‌شود که [[حسن خلق]] مرکبی است از مراعات [[اعتدال]] در تمامی امور، [[فرمان]] و [[التزام]] به [[نیکی‌ها]]، صرف نظر از [[انتقام‌گیری]] و مقابله به‌مثل و [[پرهیز]] از [[خشم]].
| |
| *هرچند این [[آیه کریمه]] [[توانایی]] بیان همه [[نظام اخلاقی اسلام]] را داراست؛ به نظر می‌رسد این دو [[حدیث]] بخشی از بیاناتی است که حضرات [[معصومین]] در تعریف [[حسن خلق]] فرموده‌اند؛ ولی از سایر خود بیانات در گذر [[تاریخ]] از رفته و اگر چه مفاد آنها از [[نصوص]] دیگر قابل استفاده آنها [[محروم]] مانده‌ایم<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱، ص۴۸-۴۹.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
