دحوالارض: تفاوت میان نسخه‌ها

۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ نوامبر ۲۰۲۰
خط ۲۱: خط ۲۱:
افزون بر [[آیات]]، [[احادیث]] پرشماری در مورد دحو الارض در دست است<ref>المصنف، ج۵، ص ۹۵؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص ۸۹؛ وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۴۵۰ ـ ۴۵۱.</ref> در [[تفاسیر]]، ذیل آیات برای دحو الارض، سه معنا یاد شده است:  
افزون بر [[آیات]]، [[احادیث]] پرشماری در مورد دحو الارض در دست است<ref>المصنف، ج۵، ص ۹۵؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص ۸۹؛ وسائل الشیعه، ج ۱۰، ص ۴۵۰ ـ ۴۵۱.</ref> در [[تفاسیر]]، ذیل آیات برای دحو الارض، سه معنا یاد شده است:  


'''۱. گسترش [[زمین]] و آماده کردن آن برای [[زندگی]]:''' آیات {{متن قرآن| أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاء بَنَاهَا رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا وَالأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ }} <ref>آیا آفرینش شما سخت‌تر است یا آسمان که آن را بنا نهاد؟بام آن را برافراخت و آن را سامان بخشید.و شبش را تیره کرد و روزش را برآورد.و پس از آن زمین را گسترانید، از آن، آب و (گیاه) چراگاهش را برون کشید،و کوه‌ها را بر جای فرو کوفت، برای بهره‌وری شما و چارپایان شما؛ سوره نازعات، آیه: 27-33.</ref> خطاب به [[منکران]] [[معاد]] <ref> جامع البیان، ج ۳۰، ص ۵۷ ـ ۵۸؛ التبیان، ج ۱۰، ص ۲۶۰؛ تفسیر ثعلبی، ج ۱۰، ص ۱۲۷ ـ ۱۲۸.</ref> با اشاره به [[عظمت]] [[آفرینش آسمان]] و [[زمین]]  و آسان بودن زنده کردن مرده‌ها در سنجش با آفرینش آسمان و زمین<ref> تفسیر سمرقندی، ج ۳، ص ۵۴۴؛ مجمع البیان، ج۱۰، ص ۶۵۹؛ تفسیر بغوی، ج ۵، ص ۲۰۷ ـ ۲۰۸.</ref>، از گسترش زمین پس از [[آسمان‌ها]] خبر می‌دهد: {{متن قرآن|وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا}}<ref>«و پس از آن زمین را گسترانید،» سوره نازعات، آیه ۳۰.</ref>. در [[روایات]] و [[دعاها]] از خدای متعالی با نام گستراننده زمین: {{متن حدیث|اَللَّهُمَّ ! يَا دَاحِيَ اَلْمَدْحُوَّاتِ}}<ref>مجمع الزوائد، ج ۱۰، ص ۱۶۳؛ نهج البلاغه، ج ۱، خطبه۷۲؛ بحارالانوار، ج ۸۳، ص ۱۱۶.</ref>؛ {{متن حدیث|اَللَّهُمَّ ! دَاحِيَ اَلْكَعْبَةِ}}<ref>مصباح المتهجد، ص ۶۶۹؛ اقبال الاعمال، ج۲، ص ۲۸.</ref> یاد شده و [[آیه]] {{متن قرآن|وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا}}<ref>«و به زمین و آنکه آن را بگسترد،» سوره شمس، آیه ۶.</ref> نیز با [[سوگند]] خوردن به زمین و گستراننده قدرتمند آن، از گسترش زمین سخن می‌گوید. "ما" یِ موصول به [[قدرت]] و عظمت گستراننده زمین اشاره دارد <ref>مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۵۴؛ فتح القدیر، ج۵، ص۵۴۶؛ المیزان، ج۲۰، ص۲۹۷.</ref>. "طحا" در این آیه از ماده "ط ـ ح ـ و" به معنای گستردن است<ref> التبیان، ج ۱۰، ص ۳۵۸؛ نمونه، ج ۲۷، ص ۴۳.</ref>.  
'''۱. گسترش [[زمین]] و آماده کردن آن برای [[زندگی]]:''' آیات {{متن قرآن| أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاء بَنَاهَا رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا وَالأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ }} <ref>آیا آفرینش شما سخت‌تر است یا آسمان که آن را بنا نهاد؟بام آن را برافراخت و آن را سامان بخشید.و شبش را تیره کرد و روزش را برآورد.و پس از آن زمین را گسترانید، از آن، آب و (گیاه) چراگاهش را برون کشید،و کوه‌ها را بر جای فرو کوفت، برای بهره‌وری شما و چارپایان شما؛ سوره نازعات، آیه: 27-33.</ref> خطاب به [[منکران]] [[معاد]] <ref> جامع البیان، ج ۳۰، ص ۵۷ ـ ۵۸؛ التبیان، ج ۱۰، ص ۲۶۰؛ تفسیر ثعلبی، ج ۱۰، ص ۱۲۷ ـ ۱۲۸.</ref> با اشاره به [[عظمت]] [[آفرینش آسمان]] و [[زمین]]  و آسان بودن زنده کردن مرده‌ها در سنجش با آفرینش آسمان و زمین<ref> تفسیر سمرقندی، ج ۳، ص ۵۴۴؛ مجمع البیان، ج۱۰، ص ۶۵۹؛ تفسیر بغوی، ج ۵، ص ۲۰۷ ـ ۲۰۸.</ref>، از گسترش زمین پس از [[آسمان‌ها]] خبر می‌دهد: {{متن قرآن|وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا}}<ref>«و پس از آن زمین را گسترانید،» سوره نازعات، آیه ۳۰.</ref>.
 
در [[روایات]] و [[دعاها]] از خدای متعالی با نام گستراننده زمین: {{متن حدیث|اَللَّهُمَّ ! يَا دَاحِيَ اَلْمَدْحُوَّاتِ}}<ref>مجمع الزوائد، ج ۱۰، ص ۱۶۳؛ نهج البلاغه، ج ۱، خطبه۷۲؛ بحارالانوار، ج ۸۳، ص ۱۱۶.</ref>؛ {{متن حدیث|اَللَّهُمَّ ! دَاحِيَ اَلْكَعْبَةِ}}<ref>مصباح المتهجد، ص ۶۶۹؛ اقبال الاعمال، ج۲، ص ۲۸.</ref> یاد شده و [[آیه]] {{متن قرآن|وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا}}<ref>«و به زمین و آنکه آن را بگسترد،» سوره شمس، آیه ۶.</ref> نیز با [[سوگند]] خوردن به زمین و گستراننده قدرتمند آن، از گسترش زمین سخن می‌گوید. "ما" یِ موصول به [[قدرت]] و عظمت گستراننده زمین اشاره دارد <ref>مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۵۴؛ فتح القدیر، ج۵، ص۵۴۶؛ المیزان، ج۲۰، ص۲۹۷.</ref>. "طحا" در این آیه از ماده "ط ـ ح ـ و" به معنای گستردن است<ref> التبیان، ج ۱۰، ص ۳۵۸؛ نمونه، ج ۲۷، ص ۴۳.</ref>.  


بگفته برخی "طحو" در اصل "دحو" بوده و در [[ادبیات عرب]] تبدیل "دال" به "طاء" متداول است<ref>لسان العرب، ج ۸، ص ۱۳۲، «طحا»؛ التفسیر الکبیر، ج ۳۱، ص ۱۷۶.</ref>. گفتنی است بر اساس یافته‌های [[علوم]] نو، سطح [[زمین]] پس از خلقتِ آن، دگرگونی‌های مختلفی داشته و سرانجام بر اثر باران‌های سیلابی از آب پر شده است. به تدریج، این آب‌ها به طرف پستی‌ها و گودال‌ها سرازیر گشته و خشکی‌ها سر بر آوردند و روز به روز گسترده‌تر شدند، تا زمین به وضع کنونی در آمد. این دگرگونی‌ها زمین را برای [[زندگی]] آماده کردند<ref> نمونه، ج ۲۶، ص ۱۰۱؛ ج۲۷، ص ۴۳؛ التحقیق، ج ۳، ص ۱۷۲، «دحی».</ref>.
بگفته برخی "طحو" در اصل "دحو" بوده و در [[ادبیات عرب]] تبدیل "دال" به "طاء" متداول است<ref>لسان العرب، ج ۸، ص ۱۳۲، «طحا»؛ التفسیر الکبیر، ج ۳۱، ص ۱۷۶.</ref>. گفتنی است بر اساس یافته‌های [[علوم]] نو، سطح [[زمین]] پس از خلقتِ آن، دگرگونی‌های مختلفی داشته و سرانجام بر اثر باران‌های سیلابی از آب پر شده است. به تدریج، این آب‌ها به طرف پستی‌ها و گودال‌ها سرازیر گشته و خشکی‌ها سر بر آوردند و روز به روز گسترده‌تر شدند، تا زمین به وضع کنونی در آمد. این دگرگونی‌ها زمین را برای [[زندگی]] آماده کردند<ref> نمونه، ج ۲۶، ص ۱۰۱؛ ج۲۷، ص ۴۳؛ التحقیق، ج ۳، ص ۱۷۲، «دحی».</ref>.
۱۱۵٬۱۶۹

ویرایش