شیعه در فقه سیاسی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث شیعه است. "شیعه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

شیعه در قرآن - شیعه در حدیث - شیعه در کلام اسلامی - شیعه در تاریخ اسلامی - شیعه در فرق و مذاهب - شیعه در معارف مهدویت - شیعه در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل شیعه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

اعوان و انصار، فرقه، تابع و پیرو. اصل آن "شیع" به معنای معاضدت، مساعدت یا توسّع در امری (مادی یا معنوی). ﴿ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمَنِ عِتِيًّا﴾. شیعه در قرآن کریم به معنای پیرو و تابع در اعتقاد و دین آمده است. آیه شریفه ﴿وَإِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ﴾ حضرت ابراهیم(ع) را شیعه نوح(ع) خوانده است. یعنی ابراهیم(ع) پیرو دین نوح (دین توحید) بوده است .

کلمه شیعه در قرآن کریم به اقتضای متعلق بار ارزشی می‌گیرد. در آیه پیشین، آنچه مورد تبعیت قرار گرفته بود، دین توحیدی حضرت نوح بود؛ ولی مورد منفی شیعه در قرآن کریم آیه شریفه ﴿لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمَنِ عِتِيًّا﴾ است که روز قیامت از فرقه‌های اعتقادی، آنکه تجاوز و عصیان بیشتر و شدیدتری بر حدود الهی داشته‌اند، بیرون کشیده می‌شوند (برای عذاب مضاعف) و آنان رهبران و سرکردگان این فرقه‌ها در اعمال شرّ هستند.

اصطلاح "شیعه" به صورت خاص پس از ارتحال حضرت رسول(ص) بر پیروان حضرت علی(ع) و معتقدان به امامت آن حضرت و فرزندانش اطلاق شده و به عنوان یکی از مذاهب اسلامی دارای مبانی و اصول مدوّنی است .

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم