دستورهای اسلام درباره روابط طبقاتی چیست؟ (پرسش)

دستورهای اسلام درباره روابط طبقاتی چیست؟
موضوع اصلی	بانک جمع پرسش و پاسخ سیره اجتماعی معصومان
مدخل اصلی	؟

دستورهای اسلام درباره روابط طبقاتی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره اجتماعی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره اجتماعی معصومان مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد جواد برهانی

حجت‌ الاسلام‌ و المسلمین محمد جواد برهانی در کتاب «سیره اجتماعی پیامبر اعظم» در این‌باره گفته‌ است:

«اسلام ارزش انسان را در هیچ جا با اشیاء مادی نسنجیده است، بلکه ارزش در اسلام تقوای الهی و دانش است که زمینه سعادت را فراهم می‌سازد. در قرآن کریم آمده است: ﴿إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ﴾. در حدیثی از امام علی(ع) آمده است: « قِيمَةُ الْمَرْءِ مَا يُحْسِنُهُ» «ارزش انسان در همان چیزی است که می‌داند». به این معنا که دانش و خرد بر ارزش انسان می‌افزاید. آری، اسلام طرفدار جامعه فقیر و گدا نیست. پیامبر اسلام فرمود: فقر از جمله چیزهایی است که اندک آن، زیاد است: « أربعة قليلها كثير: الفقر و الوجع و العداوة و النّار».

مسلمانان باید با عزت زندگی کنند و از نعمت‌های الهی بهره‌مند شوند، اما در عین حال باید به فکر آخرت خود نیز باشند و واجبات مالی خویش را بپردازند و با فقرا و نیازمندان جامعه به خوبی رفتار کنند.

زمان پیامبر اسلام(ص) مرد ثروتمندی با لباس فاخر و نو در مجلس نشسته بود. در همین هنگام مرد فقیری با لباس کهنه وارد شد و کنار مرد ثروتمند نشست. مرد ثروتمند وقتی چشمش به لباس او افتاد، چهره درهم کشید و لباس خود را جمع کرد. پیامبر اسلام(ص) این صحنه را دید، خطاب به مرد ثروتمند فرمود: «أَ خِفْتَ أَنْ يَمَسَّكَ مِنْ فَقْرِهِ شَيْ‏ءٌ؟» «آیا ترسیدی که از فقر او چیزی به تو برسد؟». آن مرد پاسخ داد: نه یا رسول الله! دوباره حضرت فرمود: پس ترسیدی از ثروت تو کم شود و به آن مرد فقیر چیزی برسد. آن مرد پاسخ داد: نه یا رسول الله! آن‌گاه فرمود: آیا ترسیدی لباست کثیف شود؟ آن شخص گفت، نه، این‌طور فکر نمی‌کردم. پیامبر فرمود: پس چه چیزی باعث شد که لباس خود را جمع کردی و از نشستن فقیری در کنارت ناخرسند شدی؟ آن مرد که به اشتباه خود پی برده بود، عرض کرد: یا رسول الله! حاضرم به دلیل این کار ثروتم را به این مرد ببخشم. پیامبر به فقیر رو کرد و فرمود: آیا می‌پذیری؟ شخص فقیر عرض کرد: نه، یا رسول الله! حاضر نیستم پول او را قبول کنم. مرد ثروتمند سؤال کرد: چرا حاضر نیستی این همه ثروت را بپذیری؟ مرد فقیر پاسخ داد: می‌ترسم اگر پول شما را قبول کنم و ثروتمند شوم، مثل شما متکبر گردم. در اسلام ارزش انسان‌ها در پول و ثروت نیست، بلکه در تقو است که هر کس بهره بیشتری داشته باشد، ارزش وی بیشتر است. در جامعه ما نباید علم و تقوا نادیده گرفته شود و همه چیز بر اساس مادیت شکل بگیرد که این‌گونه رابطه‌ها پایدار نخواهد بود»

منبع‌شناسی جامع سیره اجتماعی معصومان

• کتاب‌شناسی سیره اجتماعی معصومان؛
• مقاله‌شناسی سیره اجتماعی معصومان؛
• پایان‌نامه‌شناسی سیره اجتماعی معصومان.

پانویس