مؤرج بن عمرو سدوسی بصری: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت}} | {{امامت}} | ||
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | ||
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[مؤرج بن عمرو سدوسی بصری در | <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[مؤرج بن عمرو سدوسی بصری در علوم قرآنی]]</div> | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
[[ | [[ابوفید مؤرج بن عمرو بن حارث بن ثور بن سعد بن حرمله سدوسی صری عجلی]] برخی نام او را [[مرثد]] ذکر کرده و مؤرج را [[لقب]] او دانسته‌اند.<ref>جمهرة انساب العرب ۳۱۸.</ref> وی [[اهل بصره]]<ref>الاعلام ۷/۳۱۸.</ref> و از [[قبیله]] [[بنی سدوس بن شیبان]] بود<ref>جمهرة انساب العرب ۳۱۸.</ref> و پیش از سال ۱۵۰هـ <ref>تاریخ التراث العربی ۸/۹۶.</ref> در بصره متولد شد<ref>معجم المؤلفین ۱۳/۳۳. </ref> و در [[مرو]] و [[نیشابور]] می‌‌زیست.<ref>معجم الادباء ۱۹/۱۹۷.</ref> در ابتدا از اعراب بادیه‌نشین بود و از اصول و [[قواعد]] [[ادبیات عرب]] اطلاعی نداشت، تا آنکه به بصره آمد و در درس [[ابوزید انصاری]] حاضر شد و اولین درس را از وی فرا گرفت. سپس در درس [[خلیل بن احمد نحوی]] شرکت جست و بر ادبیات عرب [[تسلط]] یافت و یکی از [[شاگردان]] و [[یاران]] برجسته وی گردید. ایشان از بزرگانی چون [[ابوعمرو بن علاء]]، [[شعبة بن حجاج]] و دیگران<ref>تاریخ بغداد ۱۳/۲۵۸.</ref> [[حدیث]] شنیده و [[روایت]] کرده است. افرادی مانند [[احمد بن محمد بن ابی محمد یزیدی]]<ref>معجم الادباء ۱۹/۱۹۷.</ref> و [[نضر بن شمیل]]<ref> تاریخ التراث العربی ۸/۹۶.</ref> از شاگردان وی بوده و از او [[کسب علم]] کرده‌اند. | ||
وی به علومی از قبیل [[علم]] نحو، انساب،<ref>معجم الادباء ۱۹/۱۹۷.</ref> لغت، [[شعر]]<ref>وفیات الاعیان ۵/۳۰۴.</ref> و ادبیات عرب تسلط کامل داشت و از پیش‌گامان این [[علوم]] به شمار می‌‌رفت.<ref>الانساب ۳/۲۳۷.</ref> زمانی به [[مأمون عباسی]] پیوست و به همراه وی به [[خراسان]] [[سفر]] کرد.<ref>تاریخ بغداد ۱۳/۲۵۸.</ref> سرانجام او به بصره بازگشت و در همان جا [[وفات]] نمود.<ref>وفیات الاعیان ۵/۳۰۷.</ref> [[سال]] وفاتش ۱۹۴<ref>بغیة الوعاة ۲/۳۰۵.</ref> یا ۱۹۵هـ <ref>المعارف ۵۴۳.</ref> بوده، اما برخی گفته‌اند که تا پس از سال ۲۰۰هـ نیز زنده بوده است.<ref>سیر اعلام النبلاء ۹/۳۱۰.</ref> وی دارای آثار و تألیفاتی می‌‌باشد که عبارت‌اند از: «جماهیر القبائل»، «المعانی»، «الانواء فی علم السماء»، «غریب القرآن»،<ref>الفهرست (الندیم) ۵۴.</ref> «حذف من نسب قریش»<ref>هدیة العارفین ۲/۴۲۶.</ref> و [[شعر]]<ref>معجم المؤلفین ۱۳/۳۳.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۷۹۶-۷۹۷.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۲: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۴۷
مقدمه
ابوفید مؤرج بن عمرو بن حارث بن ثور بن سعد بن حرمله سدوسی صری عجلی برخی نام او را مرثد ذکر کرده و مؤرج را لقب او دانسته‌اند.[۱] وی اهل بصره[۲] و از قبیله بنی سدوس بن شیبان بود[۳] و پیش از سال ۱۵۰هـ [۴] در بصره متولد شد[۵] و در مرو و نیشابور می‌‌زیست.[۶] در ابتدا از اعراب بادیه‌نشین بود و از اصول و قواعد ادبیات عرب اطلاعی نداشت، تا آنکه به بصره آمد و در درس ابوزید انصاری حاضر شد و اولین درس را از وی فرا گرفت. سپس در درس خلیل بن احمد نحوی شرکت جست و بر ادبیات عرب تسلط یافت و یکی از شاگردان و یاران برجسته وی گردید. ایشان از بزرگانی چون ابوعمرو بن علاء، شعبة بن حجاج و دیگران[۷] حدیث شنیده و روایت کرده است. افرادی مانند احمد بن محمد بن ابی محمد یزیدی[۸] و نضر بن شمیل[۹] از شاگردان وی بوده و از او کسب علم کرده‌اند.
وی به علومی از قبیل علم نحو، انساب،[۱۰] لغت، شعر[۱۱] و ادبیات عرب تسلط کامل داشت و از پیش‌گامان این علوم به شمار می‌‌رفت.[۱۲] زمانی به مأمون عباسی پیوست و به همراه وی به خراسان سفر کرد.[۱۳] سرانجام او به بصره بازگشت و در همان جا وفات نمود.[۱۴] سال وفاتش ۱۹۴[۱۵] یا ۱۹۵هـ [۱۶] بوده، اما برخی گفته‌اند که تا پس از سال ۲۰۰هـ نیز زنده بوده است.[۱۷] وی دارای آثار و تألیفاتی می‌‌باشد که عبارت‌اند از: «جماهیر القبائل»، «المعانی»، «الانواء فی علم السماء»، «غریب القرآن»،[۱۸] «حذف من نسب قریش»[۱۹] و شعر[۲۰].[۲۱]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ جمهرة انساب العرب ۳۱۸.
- ↑ الاعلام ۷/۳۱۸.
- ↑ جمهرة انساب العرب ۳۱۸.
- ↑ تاریخ التراث العربی ۸/۹۶.
- ↑ معجم المؤلفین ۱۳/۳۳.
- ↑ معجم الادباء ۱۹/۱۹۷.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۳/۲۵۸.
- ↑ معجم الادباء ۱۹/۱۹۷.
- ↑ تاریخ التراث العربی ۸/۹۶.
- ↑ معجم الادباء ۱۹/۱۹۷.
- ↑ وفیات الاعیان ۵/۳۰۴.
- ↑ الانساب ۳/۲۳۷.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۳/۲۵۸.
- ↑ وفیات الاعیان ۵/۳۰۷.
- ↑ بغیة الوعاة ۲/۳۰۵.
- ↑ المعارف ۵۴۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۹/۳۱۰.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۵۴.
- ↑ هدیة العارفین ۲/۴۲۶.
- ↑ معجم المؤلفین ۱۳/۳۳.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۷۹۶-۷۹۷.