ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه')
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی در تراجم و رجال]] - [[ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی | مداخل مرتبط = [[ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی در تراجم و رجال]] - [[ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg   
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه
| نام کامل = ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = [[اوس]]
| از تیره = [[بنی‌حارثه]] 
| پدر =     
| مادر =     
| همسر =       
| پسر = [[سهل بن ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی]]           
| دختر = 
| خواهر = 
| برادر = 
| خویشاوندان = 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی =
| تاریخ درگذشت = 
| محل درگذشت =   
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر =   
| محل دفن = 
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]]
| از طبقه =
| در جنگ = [[جنگ احد]] 
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها =   
| علت شهرت =
| علت درگذشت = 
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
نام او را به [[اختلاف]]، [[عبدالله]]، [[عامر]]<ref>ابن حجر، ج۳، ص۱۶۳؛ ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۲۱.</ref> [[عبیدالله بن ساعده]]<ref>ابن عبدالبر، ج۲، ص۲۲۱؛ ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.</ref> و [[عامر بن عدی بن مجدعة بن حارث]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵.</ref> گفته‌اند. عامر بن عدی بن مجدعه، جد ابو حشمه بوده<ref>ابن حبان، ج۳، ص۲۹۱.</ref> و به [[اشتباه]] به عنوان نام او ذکر شده است. [[ابن حجر]]<ref>فتح، ج۷، ص۳۲۸.</ref> در یک جا، ابوحثمه را از [[بنی حارثه]] [[خزرج]] دانسته. همانند مزی که او نیز وی را از [[خزرج]] دانسته است<ref>مزی، ج۱، ص۱۷۸.</ref> - و در جای دیگر، او را از [[بنی حارثة]] [[أوس]] معرفی کرده است<ref>ابن حجر، فتح، ج۱۲، ص۲۰۳.</ref>؛ چنان که برخی دیگر نیز او را از [[اوس]] دانسته‌اند<ref>مناوی، ج۱، ص۵۰۰.</ref>. به هر حال شکی در [[اوسی]] بودن او نیست، ولی علت اینکه هم به اوس نسبت داده شده هم به خزرج، این است که [[عرب]]، گاه دو [[قبیله]] [[اوس و خزرج]] را خزرج می‌نامید<ref>ر.ک: کلی، الأصنام، ص۱۱۰-۱۱۱.</ref>.
نام او را به [[اختلاف]]، [[عبدالله]]، [[عامر]]<ref>ابن حجر، ج۳، ص۱۶۳؛ ابن ابی‌حاتم، ج۶، ص۳۲۱.</ref> [[عبیدالله بن ساعده]]<ref>ابن عبدالبر، ج۲، ص۲۲۱؛ ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.</ref> و [[عامر بن عدی بن مجدعة بن حارث]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵.</ref> گفته‌اند. عامر بن عدی بن مجدعه، جد ابو حشمه بوده<ref>ابن حبان، ج۳، ص۲۹۱.</ref> و به [[اشتباه]] به عنوان نام او ذکر شده است. [[ابن حجر]]<ref>فتح، ج۷، ص۳۲۸.</ref> در یک جا، ابوحثمه را از [[بنی حارثه]] [[خزرج]] دانسته. همانند مزی که او نیز وی را از [[خزرج]] دانسته است<ref>مزی، ج۱، ص۱۷۸.</ref> - و در جای دیگر، او را از [[بنی حارثة]] [[أوس]] معرفی کرده است<ref>ابن حجر، فتح، ج۱۲، ص۲۰۳.</ref>؛ چنان که برخی دیگر نیز او را از [[اوس]] دانسته‌اند<ref>مناوی، ج۱، ص۵۰۰.</ref>. به هر حال شکی در [[اوسی]] بودن او نیست، ولی علت اینکه هم به اوس نسبت داده شده هم به خزرج، این است که [[عرب]]، گاه دو [[قبیله]] [[اوس و خزرج]] را خزرج می‌نامید<ref>ر. ک: کلی، الأصنام، ص۱۱۰-۱۱۱.</ref>.


او راهنمای [[حضرت]] در [[احد]] بود<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۳.</ref>. وی در تمام [[جنگ‌ها]] به غیر از [[بدر]] شرکت داشت و در [[صلح حدیبیه]] با [[رسول خدا]]{{صل}} [[بیعت]] کرد<ref>ابن ابی حاتم، ج۶، ص۳۲۱؛ سیوطی، اسعاف، ص۴۵.</ref>. [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۴، ص۲۰۰.</ref>، این مطالب را برای فرزند ابو حثمه، [[سهل]] نیز نقل کرده است که با توجه به سن او که هنگام [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} هشت سال داشت<ref>ابن حبان، ج۳، ص۱۶۸.</ref>، شرکت او در احد یا [[بیعت]] او با آن حضرت در [[حدیبیه]] نمی‌تواند درست باشد. رسول خدا{{صل}} ابو حثمه را برای تخمین زدن محصولات [[خیبر]] به آنجا فرستاد و از غنیمت‌های خیبر برای او و اسبش سهم قرار داد. [[ابوبکر]]، [[عمر]] و [[عثمان]] نیز او را برای تخمین زدن مقدار محصولات – خارص - می‌فرستادند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۴۷.</ref>. [[ابن اسحاق]]، داستان دیده‌بانی ابوحثمه را ذکر کرده، ولی گفته است نام او ابو خیثمه است که یعمری آن را اشتباهی از [[ابن اسحاق]] دانسته و با توجه به سخن ابن عبدالبر گفته است در بین [[صحابه]] تنها دو ابو خیثمه داریم: [[ابو خیثمه سالمی]] و [[ابو خیثمة جعفی]]، [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۷۳.</ref> در این [[استدلال]] یعمری - ابن [[سید]] [[الناس]] - مبنی بر منحصر کردن ابو خیثمه به دو نفر، [[تردید]] کرده است.
او راهنمای [[حضرت]] در [[احد]] بود<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۳.</ref>. وی در تمام [[جنگ‌ها]] به غیر از [[بدر]] شرکت داشت و در [[صلح حدیبیه]] با [[رسول خدا]] {{صل}} [[بیعت]] کرد<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۶، ص۳۲۱؛ سیوطی، اسعاف، ص۴۵.</ref>. [[ابن ابی‌حاتم]]<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۴، ص۲۰۰.</ref>، این مطالب را برای فرزند ابو حثمه، [[سهل]] نیز نقل کرده است که با توجه به سن او که هنگام [[رحلت رسول خدا]] {{صل}} هشت سال داشت<ref>ابن حبان، ج۳، ص۱۶۸.</ref>، شرکت او در احد یا [[بیعت]] او با آن حضرت در [[حدیبیه]] نمی‌تواند درست باشد. رسول خدا {{صل}} ابو حثمه را برای تخمین زدن محصولات [[خیبر]] به آنجا فرستاد و از غنیمت‌های خیبر برای او و اسبش سهم قرار داد. [[ابوبکر]]، [[عمر]] و [[عثمان]] نیز او را برای تخمین زدن مقدار محصولات – خارص - می‌فرستادند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۴۷.</ref>. [[ابن اسحاق]]، داستان دیده‌بانی ابوحثمه را ذکر کرده، ولی گفته است نام او ابو خیثمه است که یعمری آن را اشتباهی از [[ابن اسحاق]] دانسته و با توجه به سخن ابن عبدالبر گفته است در بین [[صحابه]] تنها دو ابو خیثمه داریم: [[ابو خیثمه سالمی]] و [[ابو خیثمة جعفی]]، [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۷۳.</ref> در این [[استدلال]] یعمری - ابن [[سید]] [[الناس]] - مبنی بر منحصر کردن ابو خیثمه به دو نفر، [[تردید]] کرده است.


[[رسول خدا]]{{صل}} یک بار نیز او را برای [[حسابرسی]] [[اموال]] [[مردم]] فرستاد. مردی نزد [[حضرت]] آمد و عرض کرد: یا [[رسول الله]]! ابو حثمه در حسابرسی از من زیاد گرفته است. حضرت ابوحثمه را صدا زد و فرمود: پسر عمویت - مقصود پسر عموی [[واقعی]] نیست۔ [[گمان]] می‌کند بر او زیاد حساب کرده‌ای؟ ابوحثمه گفت: یا رسول الله! "برای او بن خرما (درخت خرما)، [[مالی]] را که [[مساکین]] می‌خوردند و آنچه را باد از بین برده گذاشته‌ام". حضرت فرمود: و برای تو زیاد گذاشته است، [[انصاف]] داشته باش<ref>هیثمی، مجمع، ج۳، ص۷۶؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۹، ص۷۰؛ ابوبکر کاشانی، ج۲، ص۶۲.</ref>.
[[رسول خدا]] {{صل}} یک بار نیز او را برای [[حسابرسی]] [[اموال]] [[مردم]] فرستاد. مردی نزد [[حضرت]] آمد و عرض کرد: یا [[رسول الله]]! ابو حثمه در حسابرسی از من زیاد گرفته است. حضرت ابوحثمه را صدا زد و فرمود: پسر عمویت - مقصود پسر عموی [[واقعی]] نیست۔ [[گمان]] می‌کند بر او زیاد حساب کرده‌ای؟ ابوحثمه گفت: یا رسول الله! «برای او بن خرما (درخت خرما)، [[مالی]] را که [[مساکین]] می‌خوردند و آنچه را باد از بین برده گذاشته‌ام». حضرت فرمود: و برای تو زیاد گذاشته است، [[انصاف]] داشته باش<ref>هیثمی، مجمع، ج۳، ص۷۶؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۹، ص۷۰؛ ابوبکر کاشانی، ج۲، ص۶۲.</ref>.


[[عمر بن خطاب]] او را همراه [[ابی بن کعب]] بر [[امامت جماعت]] [[نماز]] [[مسجد رسول خدا]]{{صل}} گماشت تا مردم در [[قرائت]] [[اختلاف]] نکنند<ref>ابن شبه نمیری، ج۲، ص۱۴.</ref>. همچنین [[عمر]] او را برای تخمین اموال [[مسلمان‌ها]] [[مأمور]] و توصیه کرد بر مردم سخت نگیرد<ref>ابن حزم، ج۵، ص۲۵۹؛ بیهقی، ج۴، ص۱۲۴.</ref>.
[[عمر بن خطاب]] او را همراه [[ابی بن کعب]] بر [[امامت جماعت]] [[نماز]] [[مسجد رسول خدا]] {{صل}} گماشت تا مردم در [[قرائت]] [[اختلاف]] نکنند<ref>ابن شبه نمیری، ج۲، ص۱۴.</ref>. همچنین [[عمر]] او را برای تخمین اموال [[مسلمان‌ها]] [[مأمور]] و توصیه کرد بر مردم سخت نگیرد<ref>ابن حزم، ج۵، ص۲۵۹؛ بیهقی، ج۴، ص۱۲۴.</ref>.


او در پایان [[خلافت]] [[معاویه]] درگذشت<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۶۷.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۶-۲۳۷.</ref>
او در پایان [[خلافت]] [[معاویه]] درگذشت<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۶۷.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۳۶-۲۳۷.</ref>
خط ۲۲: خط ۷۰:
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
[[رده:اوس]]
[[رده:بنی‌حارثه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۰

این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی در تراجم و رجال - ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد
ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی
تصویر کهنی از مدینه
نام کاملابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی
جنسیتمرد
از قبیلهاوس
از تیرهبنی‌حارثه
پسرسهل بن ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی
از اصحابپیامبر خاتم
حضور در جنگجنگ احد

مقدمه

نام او را به اختلاف، عبدالله، عامر[۱] عبیدالله بن ساعده[۲] و عامر بن عدی بن مجدعة بن حارث[۳] گفته‌اند. عامر بن عدی بن مجدعه، جد ابو حشمه بوده[۴] و به اشتباه به عنوان نام او ذکر شده است. ابن حجر[۵] در یک جا، ابوحثمه را از بنی حارثه خزرج دانسته. همانند مزی که او نیز وی را از خزرج دانسته است[۶] - و در جای دیگر، او را از بنی حارثة أوس معرفی کرده است[۷]؛ چنان که برخی دیگر نیز او را از اوس دانسته‌اند[۸]. به هر حال شکی در اوسی بودن او نیست، ولی علت اینکه هم به اوس نسبت داده شده هم به خزرج، این است که عرب، گاه دو قبیله اوس و خزرج را خزرج می‌نامید[۹].

او راهنمای حضرت در احد بود[۱۰]. وی در تمام جنگ‌ها به غیر از بدر شرکت داشت و در صلح حدیبیه با رسول خدا (ص) بیعت کرد[۱۱]. ابن ابی‌حاتم[۱۲]، این مطالب را برای فرزند ابو حثمه، سهل نیز نقل کرده است که با توجه به سن او که هنگام رحلت رسول خدا (ص) هشت سال داشت[۱۳]، شرکت او در احد یا بیعت او با آن حضرت در حدیبیه نمی‌تواند درست باشد. رسول خدا (ص) ابو حثمه را برای تخمین زدن محصولات خیبر به آنجا فرستاد و از غنیمت‌های خیبر برای او و اسبش سهم قرار داد. ابوبکر، عمر و عثمان نیز او را برای تخمین زدن مقدار محصولات – خارص - می‌فرستادند[۱۴]. ابن اسحاق، داستان دیده‌بانی ابوحثمه را ذکر کرده، ولی گفته است نام او ابو خیثمه است که یعمری آن را اشتباهی از ابن اسحاق دانسته و با توجه به سخن ابن عبدالبر گفته است در بین صحابه تنها دو ابو خیثمه داریم: ابو خیثمه سالمی و ابو خیثمة جعفی، ابن حجر[۱۵] در این استدلال یعمری - ابن سید الناس - مبنی بر منحصر کردن ابو خیثمه به دو نفر، تردید کرده است.

رسول خدا (ص) یک بار نیز او را برای حسابرسی اموال مردم فرستاد. مردی نزد حضرت آمد و عرض کرد: یا رسول الله! ابو حثمه در حسابرسی از من زیاد گرفته است. حضرت ابوحثمه را صدا زد و فرمود: پسر عمویت - مقصود پسر عموی واقعی نیست۔ گمان می‌کند بر او زیاد حساب کرده‌ای؟ ابوحثمه گفت: یا رسول الله! «برای او بن خرما (درخت خرما)، مالی را که مساکین می‌خوردند و آنچه را باد از بین برده گذاشته‌ام». حضرت فرمود: و برای تو زیاد گذاشته است، انصاف داشته باش[۱۶].

عمر بن خطاب او را همراه ابی بن کعب بر امامت جماعت نماز مسجد رسول خدا (ص) گماشت تا مردم در قرائت اختلاف نکنند[۱۷]. همچنین عمر او را برای تخمین اموال مسلمان‌ها مأمور و توصیه کرد بر مردم سخت نگیرد[۱۸].

او در پایان خلافت معاویه درگذشت[۱۹][۲۰]

منابع

  1. محمدی، رمضان، مقاله «ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱

پانویس

  1. ↑ ابن حجر، ج۳، ص۱۶۳؛ ابن ابی‌حاتم، ج۶، ص۳۲۱.
  2. ↑ ابن عبدالبر، ج۲، ص۲۲۱؛ ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۰.
  3. ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵.
  4. ↑ ابن حبان، ج۳، ص۲۹۱.
  5. ↑ فتح، ج۷، ص۳۲۸.
  6. ↑ مزی، ج۱، ص۱۷۸.
  7. ↑ ابن حجر، فتح، ج۱۲، ص۲۰۳.
  8. ↑ مناوی، ج۱، ص۵۰۰.
  9. ↑ ر. ک: کلی، الأصنام، ص۱۱۰-۱۱۱.
  10. ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۳.
  11. ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۶، ص۳۲۱؛ سیوطی، اسعاف، ص۴۵.
  12. ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۴، ص۲۰۰.
  13. ↑ ابن حبان، ج۳، ص۱۶۸.
  14. ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۴۷.
  15. ↑ الاصابه، ج۷، ص۷۳.
  16. ↑ هیثمی، مجمع، ج۳، ص۷۶؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج۹، ص۷۰؛ ابوبکر کاشانی، ج۲، ص۶۲.
  17. ↑ ابن شبه نمیری، ج۲، ص۱۴.
  18. ↑ ابن حزم، ج۵، ص۲۵۹؛ بیهقی، ج۴، ص۱۲۴.
  19. ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۶۷.
  20. ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابوحثمة بن ساعدة انصاری اوسی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۳۶-۲۳۷.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=ابوحثمة_بن_ساعدة_انصاری_اوسی&oldid=1250388»