شعر در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[شعر]]: سخنی ادبی و غالباً موزون و دارای قافیه که بیان کننده [[عواطف]] و تخیل گوینده است. | [[شعر]]: سخنی ادبی و غالباً موزون و دارای قافیه که بیان کننده [[عواطف]] و تخیل گوینده است. | ||
شعر خواندن در حدّ خودش عملی [[مشروع]] و جایز است و دریافت مزد در ازای [[آموختن]] آن به دیگری نیز جایز میباشد. <ref>المبسوط، ج:۸، ص:۲۲۵؛ تذکرة الفقهاء، ج:۱۲، ص:۱۳۶</ref> | شعر خواندن در حدّ خودش عملی [[مشروع]] و جایز است و دریافت مزد در ازای [[آموختن]] آن به دیگری نیز جایز میباشد. <ref>المبسوط، ج:۸، ص:۲۲۵؛ تذکرة الفقهاء، ج:۱۲، ص:۱۳۶</ref> | ||
خواندن [[شعر]] در [[ستایش]] و رثای [[اهل بیت]]{{عم}}؛ به‌ویژه [[مصائب]] [[سالار شهیدان]]، [[حضرت امام حسین]]{{ع}} و [[یاران]] با وفای آن گرامی [[مستحب]] و در [[روایات]] بدان [[ترغیب]] و تأکید شده است؛ <ref>کامل الزیارات، ص:۲۰۸؛ وسائل الشیعة، ج:۱۴، ص:۵۹۳؛ هدایة الأمّة، ج:۵، ص:۵۰۴</ref> چنان که آموختن اشعار جناب [[ابوطالب]]{{ع}} به [[فرزندان]] مستحب است. <ref>وسائل الشیعة، ج:۱۷، ص:۳۳۱؛ جواهر الکلام، ج:۲۲، ص:۴۶۶</ref> | خواندن [[شعر]] در [[ستایش]] و رثای [[اهل بیت]] {{عم}}؛ به‌ویژه [[مصائب]] [[سالار شهیدان]]، [[حضرت امام حسین]] {{ع}} و [[یاران]] با وفای آن گرامی [[مستحب]] و در [[روایات]] بدان [[ترغیب]] و تأکید شده است؛ <ref>کامل الزیارات، ص:۲۰۸؛ وسائل الشیعة، ج:۱۴، ص:۵۹۳؛ هدایة الأمّة، ج:۵، ص:۵۰۴</ref> چنان که آموختن اشعار جناب [[ابوطالب]] {{ع}} به [[فرزندان]] مستحب است. <ref>وسائل الشیعة، ج:۱۷، ص:۳۳۱؛ جواهر الکلام، ج:۲۲، ص:۴۶۶</ref> | ||
[[سرودن شعر]] مشتمل بر هجو و ناسزای [[مؤمن]] و [[دروغ]] و نیز بیان زیبایی‌های [[زن]] مؤمنِ شناخته شده از [[گناهان]] شمرده شده و [[حرام]] است. <ref>کتاب السرائر، ج:۲، ص:۱۲۴؛ مسالک الأفهام، ج:۱۴، ص:۱۸۱ ـ ۱۸۲؛ جواهر الکلام، ج:۲۲، ص: ۶۰ و ج:۴۱، ص:۴۹</ref> | [[سرودن شعر]] مشتمل بر هجو و ناسزای [[مؤمن]] و [[دروغ]] و نیز بیان زیبایی‌های [[زن]] مؤمنِ شناخته شده از [[گناهان]] شمرده شده و [[حرام]] است. <ref>کتاب السرائر، ج:۲، ص:۱۲۴؛ مسالک الأفهام، ج:۱۴، ص:۱۸۱ ـ ۱۸۲؛ جواهر الکلام، ج:۲۲، ص: ۶۰ و ج:۴۱، ص:۴۹</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
خواندن شعر در [[مسجد]]، <ref>الحدائق الناضرة، ج:۷، ص:۲۸۸ ـ ۲۸۹؛ مفتاح الکرامة، ج:۳، ص:۴۱۳ ـ ۴۱۵؛ جواهر الکلام، ج:۱۴، ص:۱۱۹ ـ ۱۲۱</ref> در حال [[روزه]]، <ref>الحدائق الناضرة، ج:۱۳، ص:۱۶۲</ref> در [[ماه رمضان]]، در [[حرم]] <ref>کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۸ و ج:۴، ص:۱۷</ref>، در حال [[احرام]]، در حال [[طواف]]، <ref>المبسوط، ج:۱، ص:۳۵۹؛ جواهر الکلام، ج:۱۹، ص:۳۶۹ ـ ۳۷۰</ref> [[روز جمعه]] <ref>کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۱ ـ ۲۶۸</ref> و در شب <ref>وسائل الشیعة، ج:۷، ص:۴۰۲ ـ ۴۰۳ و ج:۱۰، ص:۱۶۹</ref> [[مکروه]] است. | خواندن شعر در [[مسجد]]، <ref>الحدائق الناضرة، ج:۷، ص:۲۸۸ ـ ۲۸۹؛ مفتاح الکرامة، ج:۳، ص:۴۱۳ ـ ۴۱۵؛ جواهر الکلام، ج:۱۴، ص:۱۱۹ ـ ۱۲۱</ref> در حال [[روزه]]، <ref>الحدائق الناضرة، ج:۱۳، ص:۱۶۲</ref> در [[ماه رمضان]]، در [[حرم]] <ref>کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۸ و ج:۴، ص:۱۷</ref>، در حال [[احرام]]، در حال [[طواف]]، <ref>المبسوط، ج:۱، ص:۳۵۹؛ جواهر الکلام، ج:۱۹، ص:۳۶۹ ـ ۳۷۰</ref> [[روز جمعه]] <ref>کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۱ ـ ۲۶۸</ref> و در شب <ref>وسائل الشیعة، ج:۷، ص:۴۰۲ ـ ۴۰۳ و ج:۱۰، ص:۱۶۹</ref> [[مکروه]] است. | ||
بسیاری از [[فقها]] خواندن اشعار [[مدایح]] و [[مراثی]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}} آن [[حضرت]] و نیز اشعار مشتمل بر [[حکمت]] و [[موعظه]]، همچنین [[استشهاد]] به اشعار جهت [[فهم]] معانی لغات [[قرآن]] و [[حدیث]] را استثنا کردهاند. <ref>ذکری الشیعة، ج:۳، ص:۱۲۴؛ جامع المقاصد، ج:۲، ص:۱۵۱؛ الروضة البهیة، ج:۱، ص:۵۴۸؛ مدارک الأحکام، ج:۴، ص:۴۰۲؛ ذخیرة المعاد، ص:۲۵۰؛ ملاذ الأخیار، ج:۵، ص:۴۶۸ ـ ۴۶۹؛ الحدائق الناضرة، ج:۷، ص:۲۸۸ و ج:۱۳، ص:۱۶۲؛ مستند الشیعة، ج:۱۰، ص:۳۱۳ ـ ۳۱۴؛ کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۱ و ۲۶۸؛ جواهر الکلام، ج:۱۴، ص:۱۱۹ ـ ۱۲۰؛ العروة الوثقی، ج:۳، ص:۵۸۹</ref> | بسیاری از [[فقها]] خواندن اشعار [[مدایح]] و [[مراثی]] [[پیامبر]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}} آن [[حضرت]] و نیز اشعار مشتمل بر [[حکمت]] و [[موعظه]]، همچنین [[استشهاد]] به اشعار جهت [[فهم]] معانی لغات [[قرآن]] و [[حدیث]] را استثنا کردهاند. <ref>ذکری الشیعة، ج:۳، ص:۱۲۴؛ جامع المقاصد، ج:۲، ص:۱۵۱؛ الروضة البهیة، ج:۱، ص:۵۴۸؛ مدارک الأحکام، ج:۴، ص:۴۰۲؛ ذخیرة المعاد، ص:۲۵۰؛ ملاذ الأخیار، ج:۵، ص:۴۶۸ ـ ۴۶۹؛ الحدائق الناضرة، ج:۷، ص:۲۸۸ و ج:۱۳، ص:۱۶۲؛ مستند الشیعة، ج:۱۰، ص:۳۱۳ ـ ۳۱۴؛ کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۱ و ۲۶۸؛ جواهر الکلام، ج:۱۴، ص:۱۱۹ ـ ۱۲۰؛ العروة الوثقی، ج:۳، ص:۵۸۹</ref> | ||
بسیار خواندن اشعار [[باطل]]، هرچند موجب بطلان [[وضو]] نمیشود، لکن برخی، وضو گرفتن پس از آن را [[مستحب]] دانستهاند. <ref>کشف اللثام، ج:۱، ص:۱۲۷؛ الحدائق الناضرة، ج:۲، ص:۱۱۶؛ جواهر الکلام، ج:۱، ص:۲۲</ref> برخی افزون بر چهار [[بیت]] را مصداق آن دانستهاند. <ref>مفاتیح الشرائع، ج:۱، ص:۴۱؛ مدارک الأحکام، ج:۱، ص:۱۳</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۴، صفحه ۶۸۲-۶۸۳.</ref> | بسیار خواندن اشعار [[باطل]]، هرچند موجب بطلان [[وضو]] نمیشود، لکن برخی، وضو گرفتن پس از آن را [[مستحب]] دانستهاند. <ref>کشف اللثام، ج:۱، ص:۱۲۷؛ الحدائق الناضرة، ج:۲، ص:۱۱۶؛ جواهر الکلام، ج:۱، ص:۲۲</ref> برخی افزون بر چهار [[بیت]] را مصداق آن دانستهاند. <ref>مفاتیح الشرائع، ج:۱، ص:۴۱؛ مدارک الأحکام، ج:۱، ص:۱۳</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۴، صفحه ۶۸۲-۶۸۳.</ref> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شعر است. شعر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شعر در قرآن - شعر در فقه اسلامی - شعر در سیره معصوم - پرسش مرتبط نداردمقدمه
شعر: سخنی ادبی و غالباً موزون و دارای قافیه که بیان کننده عواطف و تخیل گوینده است.
شعر خواندن در حدّ خودش عملی مشروع و جایز است و دریافت مزد در ازای آموختن آن به دیگری نیز جایز میباشد. [۱]
خواندن شعر در ستایش و رثای اهل بیت (ع)؛ به‌ویژه مصائب سالار شهیدان، حضرت امام حسین (ع) و یاران با وفای آن گرامی مستحب و در روایات بدان ترغیب و تأکید شده است؛ [۲] چنان که آموختن اشعار جناب ابوطالب (ع) به فرزندان مستحب است. [۳]
سرودن شعر مشتمل بر هجو و ناسزای مؤمن و دروغ و نیز بیان زیبایی‌های زن مؤمنِ شناخته شده از گناهان شمرده شده و حرام است. [۴]
خواندن شعر در مسجد، [۵] در حال روزه، [۶] در ماه رمضان، در حرم [۷]، در حال احرام، در حال طواف، [۸] روز جمعه [۹] و در شب [۱۰] مکروه است.
بسیاری از فقها خواندن اشعار مدایح و مراثی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) آن حضرت و نیز اشعار مشتمل بر حکمت و موعظه، همچنین استشهاد به اشعار جهت فهم معانی لغات قرآن و حدیث را استثنا کردهاند. [۱۱]
بسیار خواندن اشعار باطل، هرچند موجب بطلان وضو نمیشود، لکن برخی، وضو گرفتن پس از آن را مستحب دانستهاند. [۱۲] برخی افزون بر چهار بیت را مصداق آن دانستهاند. [۱۳].[۱۴]
منابع
پانویس
- ↑ المبسوط، ج:۸، ص:۲۲۵؛ تذکرة الفقهاء، ج:۱۲، ص:۱۳۶
- ↑ کامل الزیارات، ص:۲۰۸؛ وسائل الشیعة، ج:۱۴، ص:۵۹۳؛ هدایة الأمّة، ج:۵، ص:۵۰۴
- ↑ وسائل الشیعة، ج:۱۷، ص:۳۳۱؛ جواهر الکلام، ج:۲۲، ص:۴۶۶
- ↑ کتاب السرائر، ج:۲، ص:۱۲۴؛ مسالک الأفهام، ج:۱۴، ص:۱۸۱ ـ ۱۸۲؛ جواهر الکلام، ج:۲۲، ص: ۶۰ و ج:۴۱، ص:۴۹
- ↑ الحدائق الناضرة، ج:۷، ص:۲۸۸ ـ ۲۸۹؛ مفتاح الکرامة، ج:۳، ص:۴۱۳ ـ ۴۱۵؛ جواهر الکلام، ج:۱۴، ص:۱۱۹ ـ ۱۲۱
- ↑ الحدائق الناضرة، ج:۱۳، ص:۱۶۲
- ↑ کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۸ و ج:۴، ص:۱۷
- ↑ المبسوط، ج:۱، ص:۳۵۹؛ جواهر الکلام، ج:۱۹، ص:۳۶۹ ـ ۳۷۰
- ↑ کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۱ ـ ۲۶۸
- ↑ وسائل الشیعة، ج:۷، ص:۴۰۲ ـ ۴۰۳ و ج:۱۰، ص:۱۶۹
- ↑ ذکری الشیعة، ج:۳، ص:۱۲۴؛ جامع المقاصد، ج:۲، ص:۱۵۱؛ الروضة البهیة، ج:۱، ص:۵۴۸؛ مدارک الأحکام، ج:۴، ص:۴۰۲؛ ذخیرة المعاد، ص:۲۵۰؛ ملاذ الأخیار، ج:۵، ص:۴۶۸ ـ ۴۶۹؛ الحدائق الناضرة، ج:۷، ص:۲۸۸ و ج:۱۳، ص:۱۶۲؛ مستند الشیعة، ج:۱۰، ص:۳۱۳ ـ ۳۱۴؛ کشف الغطاء، ج:۳، ص:۲۶۱ و ۲۶۸؛ جواهر الکلام، ج:۱۴، ص:۱۱۹ ـ ۱۲۰؛ العروة الوثقی، ج:۳، ص:۵۸۹
- ↑ کشف اللثام، ج:۱، ص:۱۲۷؛ الحدائق الناضرة، ج:۲، ص:۱۱۶؛ جواهر الکلام، ج:۱، ص:۲۲
- ↑ مفاتیح الشرائع، ج:۱، ص:۴۱؛ مدارک الأحکام، ج:۱، ص:۱۳
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۴، صفحه ۶۸۲-۶۸۳.