ابوالقاسم فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ']]↵{{پایان منابع}}↵↵{{اصحاب امام رضا}}↵↵==' به ']] {{پایان منابع}} ==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابوالقاسم فارسی در | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = راویان امام رضا| عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابوالقاسم فارسی در معارف و سیره رضوی ]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
تنها یک [[روایت]] از وی در منابع به نقل از [[علی بن موسی]] وجود دارد که عیاشی آن را آورده است. بر اساس این روایت، | تنها یک [[روایت]] از وی در منابع به نقل از [[علی بن موسی]] وجود دارد که عیاشی آن را آورده است. بر اساس این روایت، ابوالقاسم فارسی از [[امام رضا]] {{ع}} درباره مفهوم [[آیه]] {{متن قرآن|فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ}}<ref>«پس از آن یا باید به شایستگی (با زن) زندگی یا (او را) به نیکی رها کرد» سوره بقره، آیه ۲۲۹.</ref> سؤال می‌کند که [[امام]] معنای امساک به معروف را [[آزار]] ندادن و [[انفاق]] کردن و تسریح به [[احسان]] را [[طلاق]] بر اساس [[قرآن]] بیان می‌فرماید<ref>التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۱۱۷؛ مسند الإمام الرضا {{ع}}، ج۱، ص۳۱۶؛ موسوعة المصطفی و العترة {{عم}}، ج۱۲، ص۴۰۷؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۲۱، ص۴۵۴.</ref>. این [[حدیث]] در دیگر کتب [[تفسیری]] و [[فقهی]]<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۷۷؛ الوجیز فی الفقه الإسلامی، ص۱۲۵.</ref> و نیز [[حدیثی]] به [[تبعیت]] از عیاشی نقل شده است<ref>وسائل الشیعة، ج۲۱، ص۵۱۲- ۵۱۳؛ بحار الأنوار، ج۱۰۱، ص۱۵۵.</ref>. | ||
[[سید محسن امین]] نام وی را [[جابر بن یزید]] می‌داند<ref>أعیان الشیعة، ج۲، ص۴۰۶.</ref>، اما ابوالقاسم جابر بن یزید فارسی از [[راویان امام حسن عسکری]]{{ع}} است<ref>رجال الطوسی، ص۳۹۸؛ نقد الرجال، ج۱، ص۳۲۷.</ref> که در این صورت معاصر بودن وی با امام رضا{{ع}}، با توجه به فاصله زمانی میان این دو امام، چندان پذیرفتنی نیست. از طرفی دیگر، مؤلف کتاب [[راویان امام رضا]]{{ع}} وی را ابوالقاسم [[مدنی]]<ref>راویان امام رضا{{ع}} در مسند الرضا{{ع}}، ص۴۸.</ref> ذکر می‌کند که از نسبت وی به فارسی بر می‌آید از اهالی [[فارس]] باشد. از این رو، بعید به نظر می‌رسد ابوالقاسم مدنی که نسبتی برگرفته از [[مدینه]] است، [[شخصیت]] مورد بحث ما باشد.<ref>منابع: أعیان الشیعة، سیدمحسن بن عبدالکریم امین عاملی (۱۳۷۱ق)، تحقیق: سید حسن امین، بیروت، دار التعارف، بی تا؛ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علی محمدباقر بن محمدتقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، البرهان فی تفسیر القرآن، سیدهاشم بن سلیمان بحرانی (۱۱۰۷ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة البعثة، قم، اول، ۱۴۱۶ق؛ التفسیر، محمد بن مسعود معروف به عیاشی (۳۲۰ق)، تحقیق و تصحیح: هاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبة العلمیة الإسلامیة، اول، ۱۳۸۰ قی؛ جامع أحادیث الشیعة، زیر نظر: سید حسین بن علی طباطبایی بروجردی (۱۳۸۰ق)، قم، مؤلف، ۱۴۱۲ق؛ راویان امام رضا در مسند الرضا، عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی معاصر)، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، ۱۳۶۷ش؛ رجال الطوسی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۵ق؛ مسند الإمام الرضا، عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی (معاصر)، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، اول، ۱۴۰۶ق؛ موسوعة المصطفی و العترة ا حسین شاکری (معاصر)، قم، نشر الهادی، اول، ۱۴۱۷ق؛ نقد الرجال، سیدمصطفی بن حسین حسینی تفرشی (۱۰۱۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت{{ع}} لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۸ق؛ الوجیز فی الفقه الإسلامی، سید محمد تقی مدرسی معاصر)، قم، دار نشر بقیع، اول، ۱۴۱۵ق؛ وسائل الشیعة تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة)، محمد بن حسن معروف به حر عاملی (۱۱۰۴ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علبه لإحیاء التراث، قم، دوم، ۱۴۱۴ق.</ref><ref>[[زهرا مقدسی|مقدسی، زهرا]]، [[ابوالقاسم فارسی - مقدسی (مقاله)|مقاله «ابوالقاسم فارسی»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]] ص ۵۴۱.</ref> | [[سید محسن امین]] نام وی را [[جابر بن یزید]] می‌داند<ref>أعیان الشیعة، ج۲، ص۴۰۶.</ref>، اما ابوالقاسم جابر بن یزید فارسی از [[راویان امام حسن عسکری]] {{ع}} است<ref>رجال الطوسی، ص۳۹۸؛ نقد الرجال، ج۱، ص۳۲۷.</ref> که در این صورت معاصر بودن وی با امام رضا {{ع}}، با توجه به فاصله زمانی میان این دو امام، چندان پذیرفتنی نیست. از طرفی دیگر، مؤلف کتاب [[راویان امام رضا]] {{ع}} وی را ابوالقاسم [[مدنی]]<ref>راویان امام رضا {{ع}} در مسند الرضا {{ع}}، ص۴۸.</ref> ذکر می‌کند که از نسبت وی به فارسی بر می‌آید از اهالی [[فارس]] باشد. از این رو، بعید به نظر می‌رسد ابوالقاسم مدنی که نسبتی برگرفته از [[مدینه]] است، [[شخصیت]] مورد بحث ما باشد.<ref>منابع: أعیان الشیعة، سیدمحسن بن عبدالکریم امین عاملی (۱۳۷۱ق)، تحقیق: سید حسن امین، بیروت، دار التعارف، بی تا؛ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علی محمدباقر بن محمدتقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، البرهان فی تفسیر القرآن، سیدهاشم بن سلیمان بحرانی (۱۱۰۷ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة البعثة، قم، اول، ۱۴۱۶ق؛ التفسیر، محمد بن مسعود معروف به عیاشی (۳۲۰ق)، تحقیق و تصحیح: هاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبة العلمیة الإسلامیة، اول، ۱۳۸۰ قی؛ جامع أحادیث الشیعة، زیر نظر: سید حسین بن علی طباطبایی بروجردی (۱۳۸۰ق)، قم، مؤلف، ۱۴۱۲ق؛ راویان امام رضا در مسند الرضا، عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی معاصر)، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، ۱۳۶۷ش؛ رجال الطوسی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۵ق؛ مسند الإمام الرضا، عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی (معاصر)، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، اول، ۱۴۰۶ق؛ موسوعة المصطفی و العترة ا حسین شاکری (معاصر)، قم، نشر الهادی، اول، ۱۴۱۷ق؛ نقد الرجال، سیدمصطفی بن حسین حسینی تفرشی (۱۰۱۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت {{ع}} لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۸ق؛ الوجیز فی الفقه الإسلامی، سید محمد تقی مدرسی معاصر)، قم، دار نشر بقیع، اول، ۱۴۱۵ق؛ وسائل الشیعة تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة)، محمد بن حسن معروف به حر عاملی (۱۱۰۴ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علبه لإحیاء التراث، قم، دوم، ۱۴۱۴ق.</ref><ref>[[زهرا مقدسی|مقدسی، زهرا]]، [[ابوالقاسم فارسی - مقدسی (مقاله)|مقاله «ابوالقاسم فارسی»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]] ص ۵۴۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:راویان امام رضا]] | [[رده:راویان امام رضا]] | ||
[[رده:اصحاب امام رضا]] | [[رده:اصحاب امام رضا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث راویان امام رضا است. ابوالقاسم فارسی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوالقاسم فارسی در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
تنها یک روایت از وی در منابع به نقل از علی بن موسی وجود دارد که عیاشی آن را آورده است. بر اساس این روایت، ابوالقاسم فارسی از امام رضا (ع) درباره مفهوم آیه ﴿فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ﴾[۱] سؤال می‌کند که امام معنای امساک به معروف را آزار ندادن و انفاق کردن و تسریح به احسان را طلاق بر اساس قرآن بیان می‌فرماید[۲]. این حدیث در دیگر کتب تفسیری و فقهی[۳] و نیز حدیثی به تبعیت از عیاشی نقل شده است[۴].
سید محسن امین نام وی را جابر بن یزید می‌داند[۵]، اما ابوالقاسم جابر بن یزید فارسی از راویان امام حسن عسکری (ع) است[۶] که در این صورت معاصر بودن وی با امام رضا (ع)، با توجه به فاصله زمانی میان این دو امام، چندان پذیرفتنی نیست. از طرفی دیگر، مؤلف کتاب راویان امام رضا (ع) وی را ابوالقاسم مدنی[۷] ذکر می‌کند که از نسبت وی به فارسی بر می‌آید از اهالی فارس باشد. از این رو، بعید به نظر می‌رسد ابوالقاسم مدنی که نسبتی برگرفته از مدینه است، شخصیت مورد بحث ما باشد.[۸][۹]
منابع
پانویس
- ↑ «پس از آن یا باید به شایستگی (با زن) زندگی یا (او را) به نیکی رها کرد» سوره بقره، آیه ۲۲۹.
- ↑ التفسیر، عیاشی، ج۱، ص۱۱۷؛ مسند الإمام الرضا (ع)، ج۱، ص۳۱۶؛ موسوعة المصطفی و العترة (ع)، ج۱۲، ص۴۰۷؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۲۱، ص۴۵۴.
- ↑ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۷۷؛ الوجیز فی الفقه الإسلامی، ص۱۲۵.
- ↑ وسائل الشیعة، ج۲۱، ص۵۱۲- ۵۱۳؛ بحار الأنوار، ج۱۰۱، ص۱۵۵.
- ↑ أعیان الشیعة، ج۲، ص۴۰۶.
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۹۸؛ نقد الرجال، ج۱، ص۳۲۷.
- ↑ راویان امام رضا (ع) در مسند الرضا (ع)، ص۴۸.
- ↑ منابع: أعیان الشیعة، سیدمحسن بن عبدالکریم امین عاملی (۱۳۷۱ق)، تحقیق: سید حسن امین، بیروت، دار التعارف، بی تا؛ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علی محمدباقر بن محمدتقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، البرهان فی تفسیر القرآن، سیدهاشم بن سلیمان بحرانی (۱۱۰۷ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة البعثة، قم، اول، ۱۴۱۶ق؛ التفسیر، محمد بن مسعود معروف به عیاشی (۳۲۰ق)، تحقیق و تصحیح: هاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبة العلمیة الإسلامیة، اول، ۱۳۸۰ قی؛ جامع أحادیث الشیعة، زیر نظر: سید حسین بن علی طباطبایی بروجردی (۱۳۸۰ق)، قم، مؤلف، ۱۴۱۲ق؛ راویان امام رضا در مسند الرضا، عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی معاصر)، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، ۱۳۶۷ش؛ رجال الطوسی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۵ق؛ مسند الإمام الرضا، عزیزالله بن محمد عطاردی قوچانی (معاصر)، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، اول، ۱۴۰۶ق؛ موسوعة المصطفی و العترة ا حسین شاکری (معاصر)، قم، نشر الهادی، اول، ۱۴۱۷ق؛ نقد الرجال، سیدمصطفی بن حسین حسینی تفرشی (۱۰۱۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، قم، اول، ۱۴۱۸ق؛ الوجیز فی الفقه الإسلامی، سید محمد تقی مدرسی معاصر)، قم، دار نشر بقیع، اول، ۱۴۱۵ق؛ وسائل الشیعة تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة)، محمد بن حسن معروف به حر عاملی (۱۱۰۴ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علبه لإحیاء التراث، قم، دوم، ۱۴۱۴ق.
- ↑ مقدسی، زهرا، مقاله «ابوالقاسم فارسی»، دانشنامه امام رضا ص ۵۴۱.