آفرینش فرشتگان: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[آفرینش فرشتگان در قرآن]] - [[آفرینش فرشتگان در حدیث]] - [[آفرینش فرشتگان در کلام اسلامی]] - [[آفرینش فرشتگان در نهج البلاغه]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = آفرینش | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}


== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[خداوند]] بلندای [[آسمان]] را جایگاه [[فرشتگان]] خود ساخت و از گونه‌گونشان آکند<ref>[[نهج البلاغه]]، [[خطبه ۱ نهج البلاغه|خطبه ۱]]: {{متن حدیث|ثُمَّ فَتَقَ مَا بَيْنَ السَّمَوَاتِ الْعُلَا فَمَلَأَهُنَّ أَطْوَاراً مِنْ مَلَائِكَتِهِ}}</ref>. اینان [[داناترین]] [[آفریدگان]] [[خدا]] نسبت به او هستند و بیش از همه از او بیمناک و از همه به او نزدیک‌تر. [[ملائکه]] در صلب هیچ پدری و در رحم هیچ [[مادری]] نبوده، از نطفه ناچیز و [[پست]] [[آفریده]] نشده و در پی گشت [[زمان]] متفرق نشده‌اند. با وجود مکانتی که در نزد خدا دارند و با آن همه [[عشق]] و آرزوشان منحصر در خداست و طاعتشان به حدّی است که ذره‌ای از امر خدا [[غفلت]] نمی‌ورزند، اما اگر ندانسته‌های خود را از [[عظمت]] خدا به عیان ببینند، [[اعمال]] خود را حقیر شمارند و به تقصیر [[عبادت]] معترف شوند و خود را بس ملامت کنند و بدانند که خدا را آن‌سان که [[شایسته]] [[پرستش]] است، نپرستیده‌اند و آن‌سان که سزاوار [[فرمان‌برداری]] است، [[فرمان]] نبرده‌اند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰٩: {{متن حدیث| هُمْ أَعْلَمُ خَلْقِكَ بِكَ وَ أَخْوَفُهُمْ لَكَ وَ أَقْرَبُهُمْ مِنْكَ لَمْ يَسْكُنُوا الْأَصْلَابَ وَ لَمْ يُضَمَّنُوا الْأَرْحَامَ وَ لَمْ يُخْلَقُوا مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ وَ لَمْ يَتَشَعَّبْهُمْ رَيْبُ الْمَنُونِ وَ إِنَّهُمْ عَلَى مَكَانِهِمْ مِنْكَ وَ مَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَكَ وَ اسْتِجْمَاعِ أَهْوَائِهِمْ فِيكَ وَ كَثْرَةِ طَاعَتِهِمْ لَكَ وَ قِلَّةِ غَفْلَتِهِمْ عَنْ أَمْرِكَ لَوْ عَايَنُوا كُنْهَ مَا خَفِيَ عَلَيْهِمْ مِنْكَ لَحَقَّرُوا أَعْمَالَهُمْ وَ لَزَرَوْا عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَ لَعَرَفُوا أَنَّهُمْ لَمْ يَعْبُدُوكَ حَقَّ عِبَادَتِكَ وَ لَمْ يُطِيعُوكَ حَقَّ طَاعَتِك‏}}</ref>. گروهی از فرشتگان [[سجده]] گزارند که به [[رکوع]] برنخیزند، برخی [[معتکف]] آستان رکوع‌اند که به [[قیام]] نپردازند و سه دیگر ایستاده نیایشگرند و از [[رازگویی]] با خدا آزده و ملول نشوند و آنان را [[خواب]] و بیهوشی و [[فراموشی]] درنگیرد. دسته‌ای [[امین]] [[وحی]] خداوند و پیام‌رسان به سفیران او و پیک فرمان و [[قضا]] الهی‌اند. دیگر گروه، محافظان [[بندگان]] و پاسداران بهشت‌اند. دیگر، آنان‌که اعماق [[زمین]] را زیر پا دارند و از فراسوی [[آسمان‌ها]] برترند و در اقطار [[زمین]] نگنجند، دوش‌هاشان پایگاه [[عرش الهی]] است و بال‌هاشان فروتنانه آن‌را به پرواز آرد و حجاب‌هایی از [[عزّت]] و [[قدرت الهی]]، از دیگر [[فرشتگان]] ممتازشان ساخته است. آنان [[پروردگار]] را در پرده [[پندار]] نبینند، سیمای [[آفریدگان]] را بر [[جمال]] ذاتش سایه نزنند، "اوج" بی‌نهایت را در "بُعد" مکان محدود نسازند و با همتاسازی بدو اشارت نکنند<ref>[[نهج البلاغه]]، [[خطبه ۱ نهج البلاغه|خطبه ۱]]: {{متن حدیث| مِنْهُمْ سُجُودٌ لَا يَرْكَعُونَ وَ رُكُوعٌ لَا يَنْتَصِبُونَ وَ صَافُّونَ لَا يَتَزَايَلُونَ وَ مُسَبِّحُونَ لا يَسْأَمُونَ لَا يَغْشَاهُمْ نَوْمُ الْعُيُونِ وَ لَا سَهْوُ الْعُقُولِ وَ لَا فَتْرَةُ الْأَبْدَانِ وَ لَا غَفْلَةُ النِّسْيَانِ وَ مِنْهُمْ أُمَنَاءُ عَلَى وَحْيِهِ وَ أَلْسِنَةٌ إِلَى رُسُلِهِ وَ مُخْتَلِفُونَ بِقَضَائِهِ وَ أَمْرِهِ وَ مِنْهُمُ الْحَفَظَةُ لِعِبَادِهِ وَ السَّدَنَةُ لِأَبْوَابِ جِنَانِهِ وَ مِنْهُمُ الثَّابِتَةُ فِي الْأَرَضِينَ السُّفْلَى أَقْدَامُهُمْ وَ الْمَارِقَةُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا أَعْنَاقُهُمْ وَ الْخَارِجَةُ مِنَ الْأَقْطَارِ أَرْكَانُهُمْ وَ الْمُنَاسِبَةُ لِقَوَائِمِ الْعَرْشِ أَكْتَافُهُمْ نَاكِسَةٌ دُونَهُ أَبْصَارُهُمْ مُتَلَفِّعُونَ تَحْتَهُ بِأَجْنِحَتِهِمْ مَضْرُوبَةٌ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ مَنْ دُونَهُمْ حُجُبُ الْعِزَّةِ وَ أَسْتَارُ الْقُدْرَةِ لَا يَتَوَهَّمُونَ رَبَّهُمْ بِالتَّصْوِيرِ- وَ لَا يُجْرُونَ عَلَيْهِ صِفَاتِ الْمَصْنُوعِينَ وَ لَا يَحُدُّونَهُ بِالْأَمَاكِنِ وَ لَا يُشِيرُونَ إِلَيْهِ بِالنَّظَائِر}}</ref>.<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۵۶.</ref>.
[[خداوند]] بلندای [[آسمان]] را جایگاه [[فرشتگان]] خود ساخت و از گونه‌گونشان آکند<ref>[[نهج البلاغه]]، [[خطبه ۱ نهج البلاغه|خطبه ۱]]: {{متن حدیث|ثُمَّ فَتَقَ مَا بَيْنَ السَّمَوَاتِ الْعُلَا فَمَلَأَهُنَّ أَطْوَاراً مِنْ مَلَائِكَتِهِ}}</ref>. اینان [[داناترین]] [[آفریدگان]] [[خدا]] نسبت به او هستند و بیش از همه از او بیمناک و از همه به او نزدیک‌تر. [[ملائکه]] در صلب هیچ پدری و در رحم هیچ [[مادری]] نبوده، از نطفه ناچیز و [[پست]] [[آفریده]] نشده و در پی گشت [[زمان]] متفرق نشده‌اند. با وجود مکانتی که در نزد خدا دارند و با آن همه [[عشق]] و آرزوشان منحصر در خداست و طاعتشان به حدّی است که ذره‌ای از امر خدا [[غفلت]] نمی‌ورزند، اما اگر ندانسته‌های خود را از [[عظمت]] خدا به عیان ببینند، [[اعمال]] خود را حقیر شمارند و به تقصیر [[عبادت]] معترف شوند و خود را بس ملامت کنند و بدانند که خدا را آن‌سان که [[شایسته]] [[پرستش]] است، نپرستیده‌اند و آن‌سان که سزاوار [[فرمان‌برداری]] است، [[فرمان]] نبرده‌اند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰٩: {{متن حدیث| هُمْ أَعْلَمُ خَلْقِكَ بِكَ وَ أَخْوَفُهُمْ لَكَ وَ أَقْرَبُهُمْ مِنْكَ لَمْ يَسْكُنُوا الْأَصْلَابَ وَ لَمْ يُضَمَّنُوا الْأَرْحَامَ وَ لَمْ يُخْلَقُوا مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ وَ لَمْ يَتَشَعَّبْهُمْ رَيْبُ الْمَنُونِ وَ إِنَّهُمْ عَلَى مَكَانِهِمْ مِنْكَ وَ مَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَكَ وَ اسْتِجْمَاعِ أَهْوَائِهِمْ فِيكَ وَ كَثْرَةِ طَاعَتِهِمْ لَكَ وَ قِلَّةِ غَفْلَتِهِمْ عَنْ أَمْرِكَ لَوْ عَايَنُوا كُنْهَ مَا خَفِيَ عَلَيْهِمْ مِنْكَ لَحَقَّرُوا أَعْمَالَهُمْ وَ لَزَرَوْا عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَ لَعَرَفُوا أَنَّهُمْ لَمْ يَعْبُدُوكَ حَقَّ عِبَادَتِكَ وَ لَمْ يُطِيعُوكَ حَقَّ طَاعَتِك‏}}</ref>. گروهی از فرشتگان [[سجده]] گزارند که به [[رکوع]] برنخیزند، برخی [[معتکف]] آستان رکوع‌اند که به [[قیام]] نپردازند و سه دیگر ایستاده نیایشگرند و از [[رازگویی]] با خدا آزده و ملول نشوند و آنان را [[خواب]] و بیهوشی و [[فراموشی]] درنگیرد. دسته‌ای [[امین]] [[وحی]] خداوند و پیام‌رسان به سفیران او و پیک فرمان و [[قضا]] الهی‌اند. دیگر گروه، محافظان [[بندگان]] و پاسداران بهشت‌اند. دیگر، آنان‌که اعماق [[زمین]] را زیر پا دارند و از فراسوی [[آسمان‌ها]] برترند و در اقطار [[زمین]] نگنجند، دوش‌هاشان پایگاه [[عرش الهی]] است و بال‌هاشان فروتنانه آن‌را به پرواز آرد و حجاب‌هایی از [[عزّت]] و [[قدرت الهی]]، از دیگر [[فرشتگان]] ممتازشان ساخته است. آنان [[پروردگار]] را در پرده [[پندار]] نبینند، سیمای [[آفریدگان]] را بر [[جمال]] ذاتش سایه نزنند، "اوج" بی‌نهایت را در "بُعد" مکان محدود نسازند و با همتاسازی بدو اشارت نکنند<ref>[[نهج البلاغه]]، [[خطبه ۱ نهج البلاغه|خطبه ۱]]: {{متن حدیث| مِنْهُمْ سُجُودٌ لَا يَرْكَعُونَ وَ رُكُوعٌ لَا يَنْتَصِبُونَ وَ صَافُّونَ لَا يَتَزَايَلُونَ وَ مُسَبِّحُونَ لا يَسْأَمُونَ لَا يَغْشَاهُمْ نَوْمُ الْعُيُونِ وَ لَا سَهْوُ الْعُقُولِ وَ لَا فَتْرَةُ الْأَبْدَانِ وَ لَا غَفْلَةُ النِّسْيَانِ وَ مِنْهُمْ أُمَنَاءُ عَلَى وَحْيِهِ وَ أَلْسِنَةٌ إِلَى رُسُلِهِ وَ مُخْتَلِفُونَ بِقَضَائِهِ وَ أَمْرِهِ وَ مِنْهُمُ الْحَفَظَةُ لِعِبَادِهِ وَ السَّدَنَةُ لِأَبْوَابِ جِنَانِهِ وَ مِنْهُمُ الثَّابِتَةُ فِي الْأَرَضِينَ السُّفْلَى أَقْدَامُهُمْ وَ الْمَارِقَةُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا أَعْنَاقُهُمْ وَ الْخَارِجَةُ مِنَ الْأَقْطَارِ أَرْكَانُهُمْ وَ الْمُنَاسِبَةُ لِقَوَائِمِ الْعَرْشِ أَكْتَافُهُمْ نَاكِسَةٌ دُونَهُ أَبْصَارُهُمْ مُتَلَفِّعُونَ تَحْتَهُ بِأَجْنِحَتِهِمْ مَضْرُوبَةٌ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ مَنْ دُونَهُمْ حُجُبُ الْعِزَّةِ وَ أَسْتَارُ الْقُدْرَةِ لَا يَتَوَهَّمُونَ رَبَّهُمْ بِالتَّصْوِيرِ- وَ لَا يُجْرُونَ عَلَيْهِ صِفَاتِ الْمَصْنُوعِينَ وَ لَا يَحُدُّونَهُ بِالْأَمَاكِنِ وَ لَا يُشِيرُونَ إِلَيْهِ بِالنَّظَائِر}}</ref>.<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۵۶.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[آفرینش]]
* [[آفرینش]]
{{پایان مدخل وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۷: خط ۱۵:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:آفرینش فرشتگان]]
[[رده:آفرینش]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۱۰

مقدمه

خداوند بلندای آسمان را جایگاه فرشتگان خود ساخت و از گونه‌گونشان آکند[۱]. اینان داناترین آفریدگان خدا نسبت به او هستند و بیش از همه از او بیمناک و از همه به او نزدیک‌تر. ملائکه در صلب هیچ پدری و در رحم هیچ مادری نبوده، از نطفه ناچیز و پست آفریده نشده و در پی گشت زمان متفرق نشده‌اند. با وجود مکانتی که در نزد خدا دارند و با آن همه عشق و آرزوشان منحصر در خداست و طاعتشان به حدّی است که ذره‌ای از امر خدا غفلت نمی‌ورزند، اما اگر ندانسته‌های خود را از عظمت خدا به عیان ببینند، اعمال خود را حقیر شمارند و به تقصیر عبادت معترف شوند و خود را بس ملامت کنند و بدانند که خدا را آن‌سان که شایسته پرستش است، نپرستیده‌اند و آن‌سان که سزاوار فرمان‌برداری است، فرمان نبرده‌اند[۲]. گروهی از فرشتگان سجده گزارند که به رکوع برنخیزند، برخی معتکف آستان رکوع‌اند که به قیام نپردازند و سه دیگر ایستاده نیایشگرند و از رازگویی با خدا آزده و ملول نشوند و آنان را خواب و بیهوشی و فراموشی درنگیرد. دسته‌ای امین وحی خداوند و پیام‌رسان به سفیران او و پیک فرمان و قضا الهی‌اند. دیگر گروه، محافظان بندگان و پاسداران بهشت‌اند. دیگر، آنان‌که اعماق زمین را زیر پا دارند و از فراسوی آسمان‌ها برترند و در اقطار زمین نگنجند، دوش‌هاشان پایگاه عرش الهی است و بال‌هاشان فروتنانه آن‌را به پرواز آرد و حجاب‌هایی از عزّت و قدرت الهی، از دیگر فرشتگان ممتازشان ساخته است. آنان پروردگار را در پرده پندار نبینند، سیمای آفریدگان را بر جمال ذاتش سایه نزنند، "اوج" بی‌نهایت را در "بُعد" مکان محدود نسازند و با همتاسازی بدو اشارت نکنند[۳].[۴].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. نهج البلاغه، خطبه ۱: «ثُمَّ فَتَقَ مَا بَيْنَ السَّمَوَاتِ الْعُلَا فَمَلَأَهُنَّ أَطْوَاراً مِنْ مَلَائِكَتِهِ»
  2. نهج البلاغه، خطبه ۱۰٩: « هُمْ أَعْلَمُ خَلْقِكَ بِكَ وَ أَخْوَفُهُمْ لَكَ وَ أَقْرَبُهُمْ مِنْكَ لَمْ يَسْكُنُوا الْأَصْلَابَ وَ لَمْ يُضَمَّنُوا الْأَرْحَامَ وَ لَمْ يُخْلَقُوا مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ وَ لَمْ يَتَشَعَّبْهُمْ رَيْبُ الْمَنُونِ وَ إِنَّهُمْ عَلَى مَكَانِهِمْ مِنْكَ وَ مَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَكَ وَ اسْتِجْمَاعِ أَهْوَائِهِمْ فِيكَ وَ كَثْرَةِ طَاعَتِهِمْ لَكَ وَ قِلَّةِ غَفْلَتِهِمْ عَنْ أَمْرِكَ لَوْ عَايَنُوا كُنْهَ مَا خَفِيَ عَلَيْهِمْ مِنْكَ لَحَقَّرُوا أَعْمَالَهُمْ وَ لَزَرَوْا عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَ لَعَرَفُوا أَنَّهُمْ لَمْ يَعْبُدُوكَ حَقَّ عِبَادَتِكَ وَ لَمْ يُطِيعُوكَ حَقَّ طَاعَتِك‏»
  3. نهج البلاغه، خطبه ۱: « مِنْهُمْ سُجُودٌ لَا يَرْكَعُونَ وَ رُكُوعٌ لَا يَنْتَصِبُونَ وَ صَافُّونَ لَا يَتَزَايَلُونَ وَ مُسَبِّحُونَ لا يَسْأَمُونَ لَا يَغْشَاهُمْ نَوْمُ الْعُيُونِ وَ لَا سَهْوُ الْعُقُولِ وَ لَا فَتْرَةُ الْأَبْدَانِ وَ لَا غَفْلَةُ النِّسْيَانِ وَ مِنْهُمْ أُمَنَاءُ عَلَى وَحْيِهِ وَ أَلْسِنَةٌ إِلَى رُسُلِهِ وَ مُخْتَلِفُونَ بِقَضَائِهِ وَ أَمْرِهِ وَ مِنْهُمُ الْحَفَظَةُ لِعِبَادِهِ وَ السَّدَنَةُ لِأَبْوَابِ جِنَانِهِ وَ مِنْهُمُ الثَّابِتَةُ فِي الْأَرَضِينَ السُّفْلَى أَقْدَامُهُمْ وَ الْمَارِقَةُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا أَعْنَاقُهُمْ وَ الْخَارِجَةُ مِنَ الْأَقْطَارِ أَرْكَانُهُمْ وَ الْمُنَاسِبَةُ لِقَوَائِمِ الْعَرْشِ أَكْتَافُهُمْ نَاكِسَةٌ دُونَهُ أَبْصَارُهُمْ مُتَلَفِّعُونَ تَحْتَهُ بِأَجْنِحَتِهِمْ مَضْرُوبَةٌ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ مَنْ دُونَهُمْ حُجُبُ الْعِزَّةِ وَ أَسْتَارُ الْقُدْرَةِ لَا يَتَوَهَّمُونَ رَبَّهُمْ بِالتَّصْوِيرِ- وَ لَا يُجْرُونَ عَلَيْهِ صِفَاتِ الْمَصْنُوعِينَ وَ لَا يَحُدُّونَهُ بِالْأَمَاكِنِ وَ لَا يُشِيرُونَ إِلَيْهِ بِالنَّظَائِر»
  4. دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۵۶.