موالی در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
(←مقدمه) |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | | موضوع مرتبط = موالی | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = موالی | ||
| مداخل مرتبط = [[موالی در لغت]] | | مداخل مرتبط = [[موالی در لغت]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
«موالی» جمع «مولی» است و مولی در لغت به معنی آقا، [[سرور]]، [[بندگان]]، [[یاران]]، گماشتگان<ref>فرهنگ معین.</ref>، آزاد کرده، [[آزاد]] کننده، هم‌پیمان<ref>دایرة المعارف فارسی، ج۲، بخش دوم، ص۲۸۸۱.</ref> و [[آزادشدگان]]<ref>فرهنگ دهخدا.</ref>.<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص۳۴.</ref>، [[سرپرست]]، [[پیشوا]] و | «موالی» جمع «مولی» است و مولی در لغت به معنی آقا، [[سرور]]، [[بندگان]]، [[یاران]]، گماشتگان<ref>فرهنگ معین.</ref>، آزاد کرده، [[آزاد]] کننده، هم‌پیمان<ref>دایرة المعارف فارسی، ج۲، بخش دوم، ص۲۸۸۱.</ref> و [[آزادشدگان]]<ref>فرهنگ دهخدا.</ref>.<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص۳۴.</ref>، [[سرپرست]]، [[پیشوا]] و صاحب اختیار آمده است. تعبیری که [[پیامبر خدا]]{{صل}} در [[حجة الوداع]]، در [[روز غدیر خم]] ضمن خطبه‌ای مفصّل دربارۀ [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} به‌کار برد و او را مولای [[مردم]] دانست و فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاه}}، واژۀ مولی و معنای آن و دلالتش بر [[خلافت]] و [[ولایت امیر المؤمنین]]، از مباحث جنجالی در [[تاریخ شیعه]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۵۸.</ref>. | ||
در اصطلاح به تمام [[ملل]] [[غیر عرب]] تحت [[تسلط]] [[عرب‌ها]]، «موالی» می‌‌گفتند. «موالی» بیشتر به [[ایرانیان]] اطلاق می‌شد؛ چون یا اجداد آنها پس از [[اسارت]]، | در اصطلاح به تمام [[ملل]] [[غیر عرب]] تحت [[تسلط]] [[عرب‌ها]]، «موالی» می‌‌گفتند. «موالی» بیشتر به [[ایرانیان]] اطلاق می‌شد؛ چون یا اجداد آنها پس از [[اسارت]]، آزاد شده بودند و یا با برخی از [[قبایل عرب]]، [[پیمان]] حمایت بسته بودند و به تدریج به همه [[مردم ایران]] «موالی» گفته می‌شد<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص۳۴.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۵۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث موالی است. موالی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: موالی در لغت - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«موالی» جمع «مولی» است و مولی در لغت به معنی آقا، سرور، بندگان، یاران، گماشتگان[۱]، آزاد کرده، آزاد کننده، هم‌پیمان[۲] و آزادشدگان[۳].[۴]، سرپرست، پیشوا و صاحب اختیار آمده است. تعبیری که پیامبر خدا(ص) در حجة الوداع، در روز غدیر خم ضمن خطبه‌ای مفصّل دربارۀ علی بن ابی طالب(ع) به‌کار برد و او را مولای مردم دانست و فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاه»، واژۀ مولی و معنای آن و دلالتش بر خلافت و ولایت امیر المؤمنین، از مباحث جنجالی در تاریخ شیعه است[۵].
در اصطلاح به تمام ملل غیر عرب تحت تسلط عرب‌ها، «موالی» می‌‌گفتند. «موالی» بیشتر به ایرانیان اطلاق می‌شد؛ چون یا اجداد آنها پس از اسارت، آزاد شده بودند و یا با برخی از قبایل عرب، پیمان حمایت بسته بودند و به تدریج به همه مردم ایران «موالی» گفته می‌شد[۶].
منابع
پانویس
- ↑ فرهنگ معین.
- ↑ دایرة المعارف فارسی، ج۲، بخش دوم، ص۲۸۸۱.
- ↑ فرهنگ دهخدا.
- ↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص۳۴.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۵۸.
- ↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص۳۴.